Fractal

Μια σκοτεινή ταινία για την αντρική φιλία

Γράφει ο Ιωάννης Θ. Θέμελης // *

 

Ένας Αμερικανός Φίλος (1977)

Γερμανογαλλική ταινία, σκηνοθεσία Βιμ Βέντερς με τους: Μπρούνο Γκαντζ, Ντένις Χόπερ, Λίζα Κρόιζερ, Νίκολας Ρέι, Σάμιουελ Φούλερ

 

 

Ένας Αμερικανός τυχοδιώκτης εμπλέκει έναν ετοιμοθάνατο κορνιζοποιό από το Αμβούργο στη δολοφονία δύο μαφιόζων, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα μαζί του μια ιδιαίτερη, ισχυρή φιλία. Αποδεικνύοντας την απεριόριστη αγάπη (και γνώση) του για το αμερικανικό σινεμά, ο Βέντερς διασκευάζει «Το παιχνίδι του κυρίου Ρίπλεϊ» της Πατρίσια Χάισμιθ σαν αριστοτεχνικό γκανγκστερικό νουάρ, περιγράφοντας ταυτόχρονα την ιστορία μιας βαθιάς, αληθινά συγκινητικής αντρικής φιλίας. Από τη δραματουργική δομή και τη σκηνοθετική δεξιοτεχνία μέχρι την εικαστική του τελειότητα, ένα απόλυτα μοντέρνο σινεφίλ αριστούργημα.

Το «Ένας Αμερικανός Φίλος» (The American Friend), είναι η έβδομη μεγάλου μήκους ταινία του σπουδαίου Γερμανού σκηνοθέτη, Βιμ Βέντερς, η οποία κυκλοφορεί σε επανέκδοση δίνοντας μας την ευκαιρία να την ξαναθυμηθούμε. Το φιλμ αποτελεί διασκευή του βιβλίου «Το παιχνίδι του κυρίου Ρίπλεϊ« της Πατρίσια Χάισμιθ. Ο Βιμ Βέντερς αποδίδει έμφαση τόσο στους χαρακτήρες – την αποξένωση, τα διλήμματα και τα συναισθήματα τους – όσο και στις πόλεις στις οποίες εκείνοι ζουν και δρουν. Η ιστορία διαδραματίζεται μεταξύ Νέας Υόρκης, Παρισιού, Αμβούργου και Μονάχου, ενώ στο καστ συναντάμε στους κεντρικούς ρόλους τους εξαιρετικούς Ντένις Χόπερ και Μπρούνο Γκανζ και στους συμπληρωματικούς ρόλους τους Σαμ Φούλερ και Νίκολας Ρέι. Το φιλμ πραγματοποίησε την πρεμιέρα του τον Μάιο του 1977, στο 30ό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.

        Ένα συναρπαστικό και σκοτεινό θρίλερ, που αναδείχτηκε σε καλτ φιλμ, υπό τη σκηνοθετική μαεστρία του Βιμ Βέντερς. Η ταινία είναι πλούσια στην ουσία της και απολαυστική στην ιστορία της, η οποία μπορεί να διαβαστεί, σε πολλά επίπεδα με αποτέλεσμα η παρακολούθηση να εξελίσσεται σε μια συναρπαστική εμπειρία. Το φιλμ αποτελεί μια έξοχη μεταφορά του διάσημου μυθιστορήματος της. Μέσα από την πλοκή της ταινίας, παρακολουθούμε έναν από τους πιο ενδιαφέροντες ήρωες της σύγχρονης λογοτεχνίας θρίλερ, τον σκοτεινό όσο και χαρισματικό Τομ Ρίπλεϊ. Σε δεύτερο επίπεδο, καταλαβαίνουμε ότι ο Βέντερς εξερευνά τον κόσμο του φιλμ νουάρ και του θρίλερ, φτιάχνοντας ένα φιλμ που αισθητικά πλησιάζει το χιτσκοκικό σύμπαν του έντονου σασπένς, του μυστηρίου και της ίντριγκας. Η ταινία φτάνει να αποτελεί ένα νέο-νουάρ και είναι εμφανώς επηρεασμένη από τον «Άγνωστο του Εξπρές» του Άλφρεντ Χίτσκοκ, που είχε παρόμοια θεματολογία και βασιζόταν και εκείνο σε μυθιστόρημα της Χάισμιθ.

Παράλληλα όμως ο «Ένας Αμερικανός Φίλος» του Βιμ Βέντερς, αποτελεί και μία σπουδή πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη. Η ιστορία των δύο, ιδιόμορφων συναισθηματικά ηρώων, του Ρίπλεϊ και του Τζόναθαν, προσφέρει το κατάλληλο πλαίσιο για να εξερευνήσουμε τις σκοτεινότερες πλευρές του ανθρώπινου χαρακτήρα, να αναρωτηθούμε για τα όρια της κάθε προσωπικότητας και να αναμετρηθούμε με τα βάθη τις ανθρώπινης ψυχής.

       Με τολμηρή κινηματογράφηση πηγαίνει την ταινία του ένα βήμα μπροστά και πραγματοποιεί παράλληλα κι ένα δεικτικό σχόλιο για την αντιφατική σχέση μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης. Δείχνει τις διαφορές και τις αντιθέσεις στην κουλτούρα τους και το συναίσθημα αγάπης – μίσους που είχε η Δυτική Γερμανία απέναντι στην Αμερική, εξαιτίας του ρόλου που διαδραμάτισε η Αμερική μεταπολεμικά στη Γερμανία. Από αυτή την άποψη, ο Τζόναθαν αντιπροσωπεύει τη Γερμανία και ο Ρίπλεϊ, ο διαφθορέας, την Αμερική…

 

       Τέλος, θα ήταν παράληψη να μην αναφέρουμε ότι στην ταινία εμφανίζονται εφτά διαφορετικοί σκηνοθέτες σε ρόλους ηθοποιού, κάτι ασυνήθιστο, που όμως αποτελεί τον τρόπο με τον οποίο ο Βέντερς αποτίνει φόρο τιμής σε αγαπημένους του δημιουργούς. Συγκεκριμένα, εμφανίζονται οι δημιουργοί: Nicholas Ray, Samuel Fuller, Peter Lilienthal, Daniel Schmid, Rudolf Schündler, Lou Castel, Jean Eustache.

 

 

* Ο Γιάννης Θέμελης γεννήθηκε στο Ηράκλειο (Κρήτης) το 1975. Σπούδασε Νομικά στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και εν συνεχεία πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης (Ulg) στο Βέλγιο. Αποτέλεσε μέλος του Εργαστηρίου Εγκληματολογικών Ερευνών του ΔΠΘ με συμμετοχές σε σεμινάρια στην Ελλάδα και το Εξωτερικό. Μέλος της Κινηματογραφικής Ομάδας του Πανεπιστημίου Κομοτηνής, Κρήτης και της ερασιτεχνικής Ομάδας Κινηματογράφου Sight Club από το 2006. Αρθρογραφεί στο προσωπικό του blog »Μέρες Αδέσποτες» και στο ταξιδιωτικό site, «Alternatrips» !

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top