Fractal

Ένα σύντομο σχόλιο για την αναζήτηση ταυτότητας – Για την κριτική στο θέατρο και στην τέχνη

Της Μαρίας Πανούτσου // *

 

FLASH BACK

Η κριτική είναι πολύτιμη αξία μόνο αν είναι αμερόληπτη. Όχι όταν προέρχεται από την παρέα των φίλων μας. Τότε και εμείς οι ίδιοι μπερδευόμαστε. Οι εχθροί μας δεν ασχολούνται με μας και όταν ασχολούνται αυτό γίνεται με μη εποικοδομητικό τρόπο. Μετά έχουμε τους αδιάφορους και τέλος τους φίλους μας που είναι πάντα με το καλό και συνήθως υπερβολικά καλό λόγο. Τότε τι κάνουμε;

 

 

Που βρίσκομαι…. αλήθεια; Για μένα ήταν πάντα ένα ερώτημα αυτό και το ζητούμενο να βρω τη θέση μου στον σύγχρονο κόσμο. Πώς να καταλάβω ποια είναι η θέση μου στο τοπίο το καλλιτεχνικό του θεάτρου; Αποφάσισα λοιπόν να ταξιδέψω άγνωστη μεταξύ αγνώστων με μια γλώσσα την Ελληνική σε τόπους όπου η Αγγλική είναι η γλώσσα η διεθνής του θεάτρου.

Ποια θα ήταν η αντίδραση πως θα με δεχόταν η διεθνής κοινότητα του θεάτρου; Μακριά από ην προστατευμένη Ελληνική κατάσταση και μακριά από την εχθρική στάση ή αδιάφορη της ελληνικής καλλιτεχνικής μικρής αγοράς. Θα μπορούσα να μιλήσω να επικοινωνήσω να υπάρξω καλλιτεχνικά μακριά από την πατρίδα μου;

Μόνο τότε μπορούμε νομίζω να καταλάβουμε που βρισκόμαστε. Μόνο όταν η δουλειά μας παρουσιαστεί και εκτεθεί σε άγνωστα μάτια και αυτιά τότε μπορούμε να ακούσουμε πιο αντικειμενικά σχόλια και να καταλάβουμε καλύτερα προς τα πού βαδίζουμε. Και αυτό είναι μόνο η αρχή. Γιατί πιστεύω ότι το δυσκολότερο και πιο όμορφο συναίσθημα είναι η ένταξη μας στον δικό μας γενέθλιο τόπο, στον γεωγραφικό χάρτη του τόπου που μας έθρεψε.

Η Ιθάκη του καθενός μπορεί να είναι διαφορική. Η δική μου είναι η επιστροφή στις πρώτες επιρροές που δέχεται ένας άνθρωπος. Και μετά ακολουθεί όλος ο κόσμος και όλο το σύμπαν.

 

Αθήνα Μάρτιος 2017

 

* Η Μαρία Πανούτσου γεννήθηκε στην Αθήνα και υπηρετεί το θέατρο και την ποίηση από το 1979. Σπούδασε μουσική, χορό, θέατρο, ζωγραφική και φωτογραφία στην Ελλάδα, Αγγλία, Πολωνία. Έχει ταξιδεύσει για σπουδές και για συμμετοχή σε Διεθνή Φεστιβάλ θεάτρου, με το Θέατρο Τομή, στην Αγγλία, Σκωτία, Ρουμανία, Γεωργία, Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία, Ιταλία, Κύπρο. Έζησε στην παιδική της ηλικία στο Ιράκ, στην Κύπρο και στο Λίβανο. Ξεκίνησε πολύ μικρή το χορό και το θέατρο και με την πρώτη της σκηνοθετική δουλειά βραβεύτηκε με πέντε βραβεία στο Φεστιβάλ Ιθάκης. Σκηνοθεσίας, καλύτερης παράστασης, καλύτερης παρουσίασης νεοελληνικού έργου, βραβείο γυναικείου ρόλου και έπαινος ανδρικού. Τώρα μοιράζεται την ζωή της μεταξύ Αθήνας, Κέας και Λονδίνου. Είναι απόφοιτος του Έκτου Γυμνασίου Θηλαίων. Διπλωματούχος της Σχολής Κλασσικού χορού Ε. Ζουρούδη. Διπλωματούχος της Επαγγελματικής σχολής Θεάτρου Αθηνών. Έχει σπουδάσει στο GROTOWSKI LABORATORIUM στο Βρότσλαβ της Πολωνίας. Τελειόφοιτος του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών. Σπούδασε στο Open University OF London, Humanitie ( Ανθρωπιστικές σπουδές ) και συμπλήρωσε την μελέτη της για την Αρχαία Ελληνική Τραγωδία με την παρακολούθηση: Αθηναϊκή Δημοκρατία, 5ος αιώνας, στο Open University of London.

Παράλληλα με το θέατρο η Μαρία Σκουλαρίκου – Πανούτσου έχει εκδώσει 3 ποιητικές συλλογές,

ΚΑΛΕΣΜΑΤΑ , SALUADER και ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΔΑΚΤΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΟΝΟΥ Η ΟΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΑΝΔΡΑ ΑΠΟ ΤΟ CITY που έχουν εξαντληθεί και ετοιμάζει την έκδοση της νέας ποιητικής συλλογής καθώς και συλλογή διηγημάτων.

Από το 1987 δεν έπαψε να γράφει ποίηση παράλληλα με την πορεία της στο Θέατρο. Δεν παρουσίασε την νέα ποιητική της δουλειά μέχρι σήμερα γιατί η διδασκαλία με την οποία καταπιάστηκε δεν της άφησαν τον χρόνο για την έκδοση των βιβλίων της. Προγραμματίζει την έκδοση τριών ποιητικών συλλογών και τα τετράδια σημειώσεων για το Θέατρο 1980-2016 Μελέτησε Ζωγραφική και Αγιογραφία με τον ζωγράφο Δ. Πάλμα, και Κεραμική με τον γλύπτη Ν.Σκλαβενίτη. Ζωγραφίζει από το 1982 και χρησιμοποιεί ποικίλα υλικά για τον σκοπό αυτόν. Δουλεύει τον πηλό κατασκευάζοντας έργα αποκλειστικά με το χέρι και όχι με τον τροχό. Με την Φωτογραφία και τις αρχές της κινηματογραφικής τέχνης, ασχολήθηκε την περίοδο 1980-90 όπου έγινε δεκτή και στο International Film school of London.

Αυτήν την περίοδο:

  • Προγραμματίζει την έκδοση τριών ποιητικών συλλογών και τα τετράδια σημειώσεων για το Θέατρο 1980-2016
  • 2015-2016 «Ως ηθοποιός βρίσκομαι συνεχώς σε αναζήτηση των δυνατοτήτων μου, άλλα και της τέχνης αυτής που υπηρετώ. Θέλω να συνταιριάσω την έρευνα και το λαϊκό στοιχείο, το αυθόρμητο και την μελέτη. Θα έδινα τον τίτλο: Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ, Ο ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ Η ΑΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ.
  • Ξεκινώ αυτήν την εργασία με την παράσταση, “ΑΣΠΡΟ ΦΩΣ ιστορίες έρωτα και αναρχίας’ Πρώτη παρουσίαση στο θέατρο Ελισσός, Ιανουάριος 2015 . ‘ Κείμενα προφορικής παράδοσης από Ανατολή Δύση, Βορά και Νότο. Αφηγήσεις για ενήλικες. Συνεργασία με τον μουσικό, Σταμάτη Δελλαπόρτα.

«Άν θα έπρεπε να αναφέρω μερικές στιγμές από την δουλειά μου, θα ήταν»

  • 1980 Σπουδές στο Grotowski Loboratorium στην Πολωνία .
  • 1982 Ιδρυση της εταιρείας ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΜΉ και συμμετοχή στο Φεστιβάλ Ιθάκης .Πρώτη μου δουλειά σκηνοθετική. Η παράσταση απέσπασε 6 βραβεία.
  • Συμμετοχή σε προγράμματα θεατρικής παιδείας στις ανδρικές φυλακές Κορυδαλλού 1984-86
  • Συμμετοχή μου το 1997 με την παράσταση ‘Ιστορία με τέλος’ στο Φεστιβάλ Γυναίκες Δημιουργοί των δύο Θαλασσών, UNESCO Θεσσαλονίκη, Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης.
  • 1999 Τρίτη εκδοχή της Αντιγόνης με τίτλο: ‘Η Λατρεία των Νεκρών’ Edinburgh fringe festival και περιοδεία στην Ευρώπη.
  • 2001 Διδασκαλία σε σεμινάριο, ‘Προσέγγιση στην Αρχαίας Ελληνικής Τραγωδίας’ στο Πανεπιστήμιο Edinburgh University και Glasgow University.
  • 2007-2014 A project in progress House of flesh by Yussuf Idris. Προσέγγιση του Αραβικού πολιτισμού με το έργο ενός από τους πιο σημαντικούς Άραβες λογοτέχνες.

Για την περίοδο 2017

  • Ολοκληρώνει συλλογή ποιημάτων και προετοιμάζεται για την έκδοση τους.
  • Με θέμα την Απώλεια ετοιμάζει μια πολύ προσωπική δουλειά σε διάφορα κείμενα μαρτυρίες.
  • Προετοιμασία θεατρικής παράστασης με τον ποιητή και θεατρικό συγγραφέα, Σταμάτη Πολενάκη.

PERFORMANCES THROUGHT DECADES

  • A. PROJECT ‘Foyer’ 2007-2012 Μουσική παράσταση βασισμένη στο διήγημα του Yussuf idris ‘House of flesh’.Συνεργασία με την μουσικό και συνθέτρια, ΤΑΝΙΑ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ.
  • B. PROJECT Αντιγόνη 1997 – 2007 H ΔΕΚΑΧΡΟΝΗ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΗ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΜΕ ΠΕΝΤΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ
  • Γ. PROJECT 2012-2017 Νίκα Μαρτοπούλου. Μαρτυρία της Δ. Μ Μιχαλακέα.

«Αυτό που μ’ ενδιαφέρει πρώτιστα στην τέχνη του Θεάτρου είναι η σχέση του ανθρώπου με αυτό που επιμελώς κρύβει βαθιά μέσα του και που εκφράζεται για λίγο σε κάποιες οριακές στιγμές, για να ξανακρυφτεί και πάλι πίσω από λόγια δισταχτικά και αδέξια σαν τ’ αχνάρια ενός πληγωμένου ζώου πάνω στο χιόνι…

Το Θέατρο μας δίνει, κατ’ αρχήν τη δυνατότητα να μακρύνουμε το διάστημα αυτής της αποκάλυψης και στη συνέχεια να έρθουμε σε επαφή με τους συμπολίτες μας μέσα από αυτήν. Μια επαφή που μπορεί να θεωρηθεί, απαραίτητη»

Έχει συνεργαστεί με τους, Σ. Τσιώλη, Ν. Αγγελίδη Σ. Θεοδωράκη στο σινεμά και δούλεψε στο ραδιόφωνο και τηλεόραση 1979 με 1989. Από το 1989 αφιερώθηκε στην θεατρική έρευνα και εκπαίδευση.

Για την Μαρία Πανούτσου το Θέατρο, είναι ένας χώρος έρευνας των εκφραστικών δυνατοτήτων του ανθρώπου, χωρίς να αρνείται τον παιδαγωγικό, ψυχαγωγικό και θεραπευτικό του χαρακτήρα. Ιδιαίτερη αφοσίωση έδειξε στην μελέτη της κίνησης του σώματος, μαθητεύοντας σε διαφορετικές τεχνικές. Πιστεύει ότι η κίνηση του σώματος ολοκληρώνεται μόνο με τον έντεχνα εκφρασμένο λόγο. Από το 1992 χρησιμοποιεί εκτός του θεατρικού κειμένου, το ποιητικό, πεζογραφικό, δοκιμιακό κείμενο και με εφαλτήριο τον σύνθετο λόγο του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, συνεχίζει την αναζήτηση, της σχέσης λόγου, κίνησης, νοήματος, δημιουργώντας ένα δικό της θεατρικό κώδικα επικοινωνίας. Ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο της ζωής της είναι η διδασκαλία που εκτός από λειτούργημα την θεωρεί μία ακόμη μορφή τέχνης. Την ενδιαφέρουν οι δύο ρόλοι που ενυπάρχουν στην διδασκαλία, του διδάσκοντος και του διδασκόμενου και βρίσκει μεγάλη ευχαρίστηση στην εναλλαγή αυτών των ρόλων. Η μέθοδός της είναι ουσιαστικά, μια στάση απέναντι στο υλικό (μνήμη-κοινωνία) που συσσωρεύει καθημερινά ο άνθρωπος καλλιτέχνης, καθώς και ένας «τρόπος» εξάσκησης για την εφαρμογή μιας όσο γίνεται πιο προσωπικής έκφρασης.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top