Fractal

Η ιστορία και η διαφορετικότητα του Σαν Φρανσίσκο

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

Γιώργος Σχορετσανίτης, «Ένα καλοκαίρι στο Σαν Φρανσίσκο», εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα 2018.

 

Ο τίτλος του βιβλίου «Ένα καλοκαίρι στο Σαν Φρανσίσκο» θα μπορούσε να αφορά ένα τραγούδι της κάντρι μουσικής ή ένα νοσταλγικό σλόου κομμάτι των Μπήτλς. Ο αναγνώστης, λοιπόν, μέσα από τις σελίδες του περιμένει να ταξιδέψει με νοερούς ρυθμικούς βηματισμούς στην χωροχρονική ιστορία της αμερικανικής μεγαλούπολης που βρίσκεται στον Ειρηνικό ωκεανό.

Αυτή την μουσική αίσθηση μεταδίδει με μαεστρία ο γνωστός ιατρός συγγραφέας Γιώργος Σχορετσανίτης στο παρόν ταξιδιωτικό πόνημα, ο οποίος άλλοτε λειτουργεί ως ιστορικός, άλλοτε ως κοινωνιολόγος κι άλλοτε ως τουρίστας. Η γνωριμία με την πόλη ξεκινά με την ιστορία της ανακάλυψης της περιοχής από τους Ισπανούς κατακτητές, οι οποίοι αφού πρώτα την διερεύνησαν (16ο αιώνα), στη συνέχεια (1776) ίδρυσαν ένα στρατιωτικό φρούριο (Presidio San Francisco) και μια ιεραποστολή (Mission San Francisco de Asis ή Mission Dolores). Βέβαια, οι αυτόχθονες της φυλής Yelamu εκδιώχθηκαν και η περιoχή ονομάστηκε Yerba Buena. Στα τέλη του 18ου αιώνα, μαζί με τους Ισπανούς,  εγκαταστάθηκαν και Ρώσοι έμποροι γούνας γι’ αυτό μέχρι σήμερα υπάρχει η ονομασία Russian Hill σε μια γειτονιά της πόλης.

Η περιοχή ανεξαρτητοποιήθηκε από την Ισπανία το 1821και έγινε μέρος του Μεξικού. Τότε άρχισε η εγκατάσταση Αμερικανών αποίκων στην περιοχή, ενώ το 1846 κατά τη διάρκεια του Μεξικανο-αμερικανικού πολέμου περιήλθε στα χέρια των Αμερικανών, οπότε και μετονομάστηκε σε Σαν Φρανσίσκο (1847).  Έτσι, «Το Σαν Φρανσίσκο έγινε επίσημα τμήμα των Ηνωμένων Πολιτειών με την υπογραφή της Συνθήκης του Guadalupe Hidalgo to 1848» και το 1850 αναγνωρίστηκε ως Πολιτεία της Καλιφόρνιας.

Η μεγάλη ανάπτυξη της πόλης έγινε κατά την περίοδο του «πυρετού του χρυσού» (1847-1848), καθώς προσήλθαν πολλοί Αμερικάνοι από την Ανατολική όχθη για αναζήτηση του πολύτιμου μεταλλεύματος και Κινέζοι εργάτες για τα ορυχεία. Οι 1000 κάτοικοι σε ένα χρόνο έγιναν 25.000 και στη συνέχεια ακόμα περισσότεροι, καθώς οι Κινέζοι μετανάστες αυξήθηκα, λόγω της κατασκευής της διηπειρωτικής σιδηροδρομικής γραμμής τη δεκαετία του 1860, όπως επίσης και οι Αμερικάνοι εργάτες.

Σημαντικοί ιστορικοί σταθμοί στην ανάπτυξη της πόλης ήταν η επιδημία βουβωνικής πανώλης (1900-1904) και ο καταστρεπτικός σεισμός του 1906 έντασης 7,8 της κλίμακας Ρίχτερ, ο οποίος ισοπέδωσε το 80% περίπου των κατοικιών αφήνοντας πίσω 3000 νεκρούς και δεκάδες χιλιάδες άστεγους.

Αξιόλογα τουριστικά αξιοθέατα είναι το μουσείο της Fargo Wells, το οποίο έχει διάφορες συλλογές που αφορούν την κατάκτηση της Δύσης (ταχυδρομική άμαξα, όπλα, φωτογραφίες, κ.λπ.) και οι περίφημες φυλακές του νησιού Αλκατράζ που λειτούργησαν ως φυλακές υψίστης ασφαλείας κατά το χρονικό διάστημα 1933-1963 φιλοξενώντας διάσημους κακοποιούς,  όπως ο Αλ Καπόνε. Σημειωτέον ότι κανείς δεν δραπέτευσε ποτέ από αυτές, καθώς και οι 14 απόπειρες απόδρασης απέτυχαν.

Ο επισκέπτης μπορεί επίσης να κάνει μια βόλτα στην Τσάϊνα Τάουν, να περιηγηθεί στις ανηφορικές γειτονιές με το τελεφερίκ και να δει την κοκκινόχρωμη σιδερένια Χρυσή Πύλη (η μεγάλη γέφυρα της πόλης, η οποία σκεπάζεται συχνά από ένα πέπλο ομίχλης).

Ενδιαφέρον είναι και το κοινωνικό παλίμψηστο του Σαν Φρανσίσκο, καθώς η πόλη είναι παγκοσμίως γνωστή για την αποδοχή της ανθρώπινης διαφορετικότητας. Αυτό φαίνεται από τις στατιστικές του πληθυσμού, σύμφωνα με τις οποίες το 15% των κατοίκων έχει διαφορετικούς σεξουαλικούς προσανατολισμούς.

Η αρμονική συνύπαρξη Κινέζων και Αμερικανών, Ευρωπαίων, Ασιατών, πλούσιων επιχειρηματιών και φτωχών εργαζομένων, καθώς και οι διαφορετικοί σεξουαλικοί προσανατολισμοί συνθέτουν μια ιδιαίτερη κουλτούρα, η οποία σύμφωνα με την Μαργαρίτα Γιουρσενάρ, «Οι υποκουλτούρες παρουσιάζουν πλεονεκτήματα σε μια εποχή όπου η επίσημη κουλτούρα απολιθώνεται ή παρακμάζει, και όπου η λέξη «περιθωριακός» χρησιμοποιείται μειωτικά, σαν να ήμασταν όλοι σύμφωνοι για την αξία του κειμένου στην κυρίως σελίδα» (Ο γύρος της φυλακής).

 

Γιώργος Σχορετσανίτης

 

Το χωροχρονικό ταξίδι στην πόλη του Σαν Φρανσίσκο του ιατρού χειρουργού και Οδυσσέα Γιώργου Σχορετσανίτη τελειώνει κάπου εδώ, καθώς η τρίμηνη μετεκπαίδευσή του στο Νοσοκομείο Mount Zion έληξε με το πέρας του καλοκαιριού. Το σεργιάνι, όμως, στις πολιτισμικές μνήμες του παρελθόντος και στην καθημερινότητα του παρόντος αποτυπώνεται γλαφυρά στο μικρό αυτό βιβλίο, το οποίο θα μας συνοδεύει είτε στις καλοκαιρινές παραλίες είτε στον αναπαυτικό καναπέ του σπιτιού μας τις φθινοπωρινές και χειμωνιάτικες βραδιές.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top