Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Εμβληματικοί αιρετικοί
11/07/2018, 2:58 μμ

Εμβληματικοί αιρετικοί

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

«Αιρετικοί», Λεονάρδο Παδούρα, Μετάφραση: Κώστας Αθανασίου, εκδ. Καστανιώτη, σελ. 800

 

Ο Λεονάρδο Παδούρα έχει κερδίσει επάξια τον τίτλο του καλύτερου σύγχρονου Κουβανού (και κατ’ επέκταση Ισπανόφωνου) συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων. Με τους «Αιρετικούς» όμως κατόρθωσε πολύ εύκολα να καταθέσει μια μπενχουρικών διαστάσεων λογοτεχνική σάγκα που ξεπερνάει κατά πολύ ακόμη και τον ορισμό του μοντέρνου αστυνομικού μυθιστορήματος που αρέσκεται να ανακατεύει στο μείγμα της διήγησης κοινωνικά, πολιτικά και θρησκευτικά στοιχεία. Στο σχεδόν 800 σελίδων πόνημα του ο Παδούρα καταφέρνει να δώσει ένα αριστουργηματικό μυθιστόρημα όπου η αστυνομική έρευνα του κλασικού πλέον ήρωα του (Κόντε) είναι η επίφαση. Συγγραφικά πήρε ίσως το μεγαλύτερο ρίσκο της καριέρας του για να καταθέσει τελικά ένα μυθιστόρημα-ψηφιδωτό που κινείται σε πολλά επίπεδα. Ρίσκο που είχε να κάνει πρωτίστως με την έκταση του έργου του στο οποίο όμως κατορθώνει να μην παρουσιάζει διηγηματικές «κοιλιές» (πλην ελαχίστων σημείων) και να μην μετατρέπει τους αναγνώστες του σε ασθματικούς. Όλα αυτά, επαναλαμβάνω, χωρίς να υπάρχει απαραίτητα και σε κάθε σημείο των «Αιρετικών» η αγωνία για την επίλυση κάποιου αστυνομικού μυστηρίου, κάτι το οποίο γίνεται τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος του βιβλίου με την εξιχνίαση δύο διαφορετικών φόνων από τον Κόντε. Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μεγάλα κεφάλαια (τρία ξεχωριστά βιβλία όπως τα ονοματίζει ο Παδούρα) που τελικά αφορούν και αγγίζουν τα ίδια θέματα αλλά τρεις διαφορετικές ιστορίες που κατορθώνει να τις ενώσει με εξαιρετικές εμπνεύσεις κάνοντας όλο το θέμα του να «δέσει» τέλεια. Η ιστορία ξεκινάει με την ανάθεση μιας υπόθεσης στον όπως συνήθως άφραγκο πρώην αστυνομικό και νυν μεταπράτη σπανίων βιβλίων Κόντε. Η υπόθεση αφορά την εξιχνίαση ενός εγκλήματος που έχει γίνει σχεδόν μισό αιώνα νωρίτερα στην Αβάνα (κατά την προσφιλή τακτική του Παδούρα να αναμοχλεύει υποθέσεις χαμένες στο παρελθόν) αλλά κυρίως αφορά τη διαδρομή ενός σπάνιου πίνακα του Ρέμπραντ, την προσωπογραφία ενός Εβραίου. Κάπου εκεί ανακατεύεται και η γνωστή ιστορία με το πλοίο που μετέφερε Εβραίους δραπέτες από τη ναζιστική Γερμανία το 1939, δεν έγινε δεκτό σε καμία χώρα που προσέγγισε (μεταξύ αυτών και η Κούβα) και οι επιβάτες του επέστρεψαν στο λιμάνι της αναχώρησης για να βρουν τραγικό θάνατο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο Κόντε περίπου στο 1/3 του βιβλίου και με την ολοκλήρωση του πρώτου μεγάλου κεφαλαίου επιλύει την υπόθεση (όσον αφορά στον δράστη της προ 50ετίας δολοφονία) και θεωρητικά μαθαίνει και την ιστορία-διαδρομή της σπάνιας προσωπογραφίας.

Στο δεύτερο μεγάλο κεφάλαιο-βιβλίο η δράση μεταφέρεται πίσω στο 1650 όπου ο αναγνώστης μαθαίνει και την ιστορία της δημιουργίας του πίνακα αλλά κυρίως μυείται στο πνεύμα της εποχής και στο δίλλημα αν η θρησκευτική πίστη είναι ανώτερη της προσωπικής ανάγκης για καλλιτεχνική ελευθερία.

Στο τρίτο βιβλίο με ένα άλμα στο χρόνο η πλοκή μεταφέρεται στην Αβάνα του 2009 όπου ο Κόντε καλείται να εξιχνιάσει την παράξενη εξαφάνιση μιας νεαρής ίμο. Στη διαδρομή θα μάθει όχι μόνο την τύχη της ίμο αλλά και πολύ περισσότερα πράγματα για τον σπάνιο πίνακα. Θα χρειαστεί ένα τέταρτο μικρών διαστάσεων κεφάλαιο για να μπουν τα τελευταία κομμάτια του παζλ στην ιστορία και να πληροφορηθεί ο αναγνώστης μέσω την τελικών ευρημάτων του Κόντε τα σημεία που λείπουν από τη διαδρομή της προσωπογραφίας.

 

 

Λεονάρδο Παδούρα

 

Στο μεγαλύτερο κομμάτι του βιβλίου ο Κόντε καταθέτει μια μεγάλη πραγματεία για τις θρησκευτικές «αγκυλώσεις» και το στερεότυπο της Εβραϊκής πίστης, τα μεγάλα αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν άνθρωποι διαφορετικών εποχών που καταλήγουν στο όνομα των προσωπικών τους ανησυχιών και προβληματισμών να θεωρηθούν «αιρετικοί» της εποχής τους ζώντας στο περιθώριο θρησκειών ή κοινωνιών. Παρότι σε αρκετά σημεία ο Παδούρα δεν αποφεύγει ένα αχρείαστο διδακτισμό που ποκύπτει από τις σκέψεις και τους προβληματισμούς του Κόντε (ο οποίος δηλώνει άθεος) τόσο για τις θρησκευτικές του ενστάσεις όσο και για τη δομή της σύγχρονης κοινωνίας στην Κούβα το βιβλίο πετυχαίνει τον στόχο του. Κυρίως, όμως ο Παδούρα κτίζοντας σελίδα σελίδα ένα συγγραφικό μωσαϊκό που ενώνει σχεδόν 400 χρόνια κατορθώνει να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο μυθιστόρημα υψηλών απαιτήσεων. Μπορεί και αυτή τη φορά ο συγγραφέας να μην ξεφεύγει από την προσωπική μανιέρα του (εξιχνίαση φόνων ή μυστηρίων που έρχονται από τα παλιά, όπως έγινε και στα περισσότερα από τα υπόλοιπα βιβλία του όπως Ο άνθρωπος που αγαπούσε τα σκυλιά, Αντιός Χεμινγουέι και Παρελθόν χαμένο στην ομίχλη) αλλά καταθέτει μια φιλόδοξη συγγραφική δουλειά που κερδίζει και τους πλέον απαιτητικούς από τους αναγνώστες του.

 

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top