Fractal
Home / ΣυνΘύματα / “Χωρίς αποσιωποίηση” – Anne Sexton // Συνομιλία με τις Ειρήνη Γιαννάκη και Ειρήνη Παπακυριακού
04/12/2018, 10:59 μμ

“Χωρίς αποσιωποίηση” – Anne Sexton // Συνομιλία με τις Ειρήνη Γιαννάκη και Ειρήνη Παπακυριακού

Από την Αγγελική Λάλου //

  

 

Με αφορμή το τρίτο αφιέρωμα του κύκλου εκδηλώσεων «Χωρίς αποσιωποίηση» για την ποιήτρια Anne Sexton, η συντονίστρια του κύκλου Αγγελική Λάλου συνομιλεί με τις Ειρήνη Γιαννάκη και Ειρήνη Παπακυριακού που θα είναι οι ομιλήτριες την Πέμπτη 13/12 στις 19.00 στο Free Thinking Zone

 

 

-Για ποιο λόγο δεχτήκατε να συμμετέχετε σε αυτόν τον κύκλο εκδηλώσεων;

Ειρήνη Γιαννάκη: Για τη δυνατότητα επιπλέον διερεύνησης και εμβάθυνσης σε μια ποιήτρια με την οποία είχα εκκρεμότητες από το παρελθόν. Η Αν Σέξτον ανταποκρινόταν πλήρως σε αυτήν τη συνθήκη, καθώς, διαβάζοντάς την παλιότερα, με είχε συγκινήσει βαθύτατα και η ευκαιρία να επανέλθω πιο διεξοδικά ήταν υπεραρκετό δέλεαρ.

Ειρήνη Παπακυριακού: Κατ’ αρχάς θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση. Δέχτηκα να συμμετάσχω, κυρίως γιατί και οι οχτώ ποιήτριες στις οποίες αφιερώνεται ο κύκλος με ενδιαφέρουν, κάποιες δε τις αγαπώ ιδιαίτερα. Δεν είχα ειδικότερα επαφή με την ποίηση της Σέξτον (όπως για παράδειγμα με αυτήν της Σύλβια Πλαθ), ωστόσο διαβάζοντας τώρα πιο προσεκτικά την ποίησή της, θα πω χαριτολογώντας πως γνώριζες κάτι για μένα, το οποίο εγώ αγνοούσα.

 

-Από ποια οπτική ή θεματική θα προσεγγίσετε το έργο της Σέξτον στην εκδήλωση;

Ε.Γ.: Θα επιχειρήσω να εστιάσω σε έναν άνθρωπο και όχι απλώς γυναίκα ―η έμφυλη διάσταση, που συνήθως επικρατεί σε ποιήτριες όπως η Σέξτον, θεωρώ πως περιορίζει αρκετά την πρόσληψή μας και δεν μας επιτρέπει να αντιληφθούμε πλήρως το μέγεθός της― που σε όλη της τη ζωή πάλευε με μια διελκυστίνδα βαθιών αντιθέσεων που την ταλάνιζαν, όπως ζωή και θάνατος, τρέλα και λογική, αγάπη και μοναξιά, εξάρτηση και ελευθερία, βία και τρυφερότητα, απόρριψη και αποδοχή, και στο πώς αυτά τα δίπολα έχουν διαποτίσει τη γραφή της. Αυτές, βέβαια, είναι θεματικές που έχουν απασχολήσει πολλούς ποιητές. Αλλά στη Σέξτον βλέπουμε ανάγλυφη αυτήν την εναγώνια σπαρακτική μάχη, στίχο με στίχο, να κρατηθεί ζωντανή και να ξεφύγει από τον θάνατο που της ασκούσε τεράστια έλξη. Επιπρόσθετα, θα με απασχολήσει ο τρόπος και τα μέσα με τα οποία η ποίηση στάθηκε σανίδα σωτηρίας και ως θεραπευτική μέθοδος της έδωσε το φιλί της ζωής για τουλάχιστον άλλα 17 χρόνια, όπως έχει δηλώσει η φίλη της και ποιήτρια Μαξίν Κούμιν.

Ε.Π.: Με ενδιαφέρει η έντονη βιωματική διάσταση της ποίησής της, κάποια απομεινάρια ρομαντισμού που τη διαπερνούν και οπωσδήποτε η σχέση της ποιητικής περσόνας της –όπως αυτή διαγράφεται στα ποιήματα–, με τους άλλους, τη μητέρα, την κόρη, τον άντρα. Δηλαδή με ενδιαφέρουν οι ρόλοι της ζωής της, όπως εκφράζονται ποιητικά.

 

 

 

 

-Τι ήταν αυτό που σας έκανε μεγαλύτερη εντύπωση στην ποίησή της;

Ε.Γ.: Η γενναιότητα με την οποία ξεδιπλώνει στο χαρτί βαθιά τραυματικές εμπειρίες και οδυνηρές μνήμες και αποκαλύπτει λεπτομέρειες της ζωής της με κλινική σχεδόν ακρίβεια ―πριν την «εξομολογητική ποίηση» κάτι τέτοιο φάνταζε αδιανόητο― και πώς όλα αυτά με τη διαμεσολάβηση της ποιητικής λειτουργίας, τα μετουσίωνε σε βάλσαμο για τις πληγές της. Επίσης, η απύθμενη λαχτάρα της για ζωή και η ακόρεστη πείνα για αγάπη. Όσον αφορά την τεχνική της, η τολμηρή της εικονοποιία και οι ιλιγγιώδεις, ονειρικοί όσο και εφιαλτικοί, συνειρμοί της.

Ε.Π.: Η αιχμηρότητα των λέξεών της και η βαθιά ειλικρίνεια. Η απόλυτη έκθεση του πραγματικού εαυτού στην ποιητική δημιουργία, χωρίς περιστροφές και αποσιωποιητικά.

 

-Διαβάζοντας το έργο της Σέξτον υπήρξε κάποιο ποίημα ή στίχος που όταν το διαβάσατε είπατε «αυτό θα μπορούσα να το γράψω κι εγώ» εννοώντας ότι νιώθετε ποιητική οικειότητα ή συγγένεια – κι αν ναι ποιο ποίημα/στίχος ήταν αυτό;

Ε.Γ.: Δεν σκέφτηκα ποτέ πως θα μπορούσα να έχω γράψει ένα ολόκληρο δικό της ποίημα ή στίχους, δεν νομίζω πως διαθέτω στο ελάχιστο την ικανότητα να καταθέτω με τόση ένταση, πάθος και αμεσότητα τη βιωματική αλήθεια, οπότε αναγκαστικά καταφεύγω σε πιο κρυπτικές μεθόδους. Θα ήμουν πανευτυχής, αν μπορούσα να είχα γράψει, και ομολογώ πως ζήλεψα πολύ, ποιήματα όπως το «Ζήσε» και «Εκείνες τις εποχές…» ή το «Κουράγιο». Ωστόσο, ένιωσα μεγάλη συγγένεια με τους στίχους από το ποίημα «Η ζωή της μάγισσας», από τη μεταθανάτια συλλογή της «Η φριχτή κωπηλασία προς τον θεό»: Μήπως έκλεισα τις κόγχες των ματιών μου

για να κρατήσω μέσα τους θεούς;

Μήπως, αν και η καρδιά μου

είναι γατάκι τρυφερό,

εγώ τη φουσκώνω σαν αερόπλοιο;

Ε.Π.: Αγαπάω πολύ ένα ποίημα από το βιβλίο που κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό της με τίτλο Οδός Ελέους, αριθμός 45. Φέρει τον τίτλο «Τσιγάρα, ουίσκι και ατίθασες, ατίθασες γυναίκες (από ένα τραγούδι)». Οι στίχοι που θα διάλεγα είναι οι εξής:

Μέχρι τα δύο ή τρία μου έμαθα να μη γονατίζω,

να μην περιμένω, να σπέρνω τις φωτιές μου υπόγεια

όπου κανείς, πέρα απ’ τις κούκλες, τέλειες και φρικαλέες,

δεν θα μπορούσε ν’ ακούσει ψιθύρους ή να εγκαταλειφθεί στον θάνατο.

(Μετάφραση: Ευτυχία Παναγιώτου)

 

 

 

-Ποιο ποίημα σας ή στίχο θα θέλατε να αφιερώσετε στη Σέξτον;

Ε.Γ.: Θα της αφιέρωνα ένα δίστιχο από την πρώτη μου συλλογή, για το οποίο παιγνιωδώς σκέφτομαι πως το γεγονός ακριβώς ότι δεν θα μπορούσε να διαφωνήσει με τον αφορισμό που περιέχει, αποτελεί ταυτόχρονα και απόδειξη του ισχυρισμού του:

Η υστεροφημία είναι ένας ακόμα τρόπος

για να μη μένουν άεργα τα σκουλήκια.

Ε.Π.: Δεν έχω ποτέ δημοσιεύσει δικούς μου στίχους, αλλά θέλω να την ευχαριστήσω για κείνο το βλέμμα συνενοχής που μου χάριζε για δέκα ολόκληρες μέρες στο μεταίχμιο ύπαρξης κι ανυπαρξίας· όταν εκείνη είχε αυτοκτονήσει στις 4 κι εγώ γεννήθηκα στις 14 Οκτωβρίου 1974. Το πιστεύω ότι πράγματι κάπου συναντηθήκαμε – ή αλλιώς ότι υπάρχει μεγάλη οικειότητα μεταξύ μας.

 

 

Η Ειρήνη Γιαννάκη γεννήθηκε στην Κεφαλονιά το 1979. Σπούδασε βιβλιοθηκονομία. Έχει δημοσιεύσει δοκίμια και βιβλιοκρισίες σε λογοτεχνικά περιοδικά και στο διαδίκτυο. Έχει επιμεληθεί δύο ποιητικές συλλογές. “Η αλφαβήτα των πραγμάτων” (εκδόσεις Μελάνι) είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή.

 

 

Η Ειρήνη Παπακυριακού γεννήθηκε το 1974. Έλαβε διδακτορικό στην Ελληνική Φιλολογία από το Πανεπιστήμιο της Σορβόνης (Paris IV). Έχει δημοσιεύσει δοκίμια και μεταφράσεις πεζογραφίας και ποίησης από τα γαλλικά, τα αγγλικά και τα ολλανδικά. Διαχειρίζεται την ιστοσελίδα των εκδόσεων της “Κοινωνίας των (δε)κάτων”. Μεταξύ 2013-2018 συμμετείχε στη διοργάνωση του 1ου, 2ου, 3ου και 4ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών σε συνεργασία με τον Κύκλο Ποιητών.

 

 

Πέμπτη 13/12, 19.00

Free Thinking Zone: Σκουφά 64 και Γριβαίων, 106 80 Αθήνα, 210 3617461, F: Free Thinking Zone, T:@freethinkinzone, Y: Free Thinking Zone, I: Free_Thinking_Zone

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top