Την ιστορία γράφουν οι επιζώντες
Γράφει η Ελένη Γκίκα //
«Έγκλημα στον Παράδεισο», Τατιάνα Αβέρωφ, εκδ. Μεταίχμιο
«Ποτέ δεν ξέρεις πότε μια κουβέντα θα σου δημιουργήσει εκείνο το τσίγκλισμα ηλεκτρισμού, αυτή τη σχεδόν απτή εγρήγορση και πλημμύρα αδρεναλίνης- που μπορεί να μην καταλαβαίνεις το νόημα εκείνη τη στιγμή, αλλά είναι σίγουρο σημάδι πως κάτι γίνεται εδώ πέρα, πως κάποιος νέος δρόμος σού ανοίγεται παραπέρα. Πες το ένστικτο. Ή εξάσκηση. Ή απλά ικανότητα να πιάνεις αυτά που για τον συνειδητό νου είναι ακόμα αόρατα. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος κρύβει όλες τις απαντήσεις, πιστεύει ακράδαντα ο Περικλής, φτάνει να ξέρεις πώς να τις ανασύρεις».
Η συγγραφέας εξ αρχής μας προϊδεάζει. Δια στόματος ειδικού, μας τα λέει ο εκτάκτως κληθείς από τα Ιωάννινα, αστυνόμος Περικλής Γαλάνης. Συναντώντας την αγροτική ιατρό Μαρία Λάζου, η οποία έχει πάει για να επουλώσει πληγές στον Παράδεισο.
Παράδεισος είναι η ονομασία του ορεινού ηπειρώτικου χωριού όπου εκεί, τελικά, θα γίνει κι ο φόνος.
Γίνεται έγκλημα στον Παράδεισο; Όμως πολλά γίνονται στην Ελλάδα της κρίσης όπου έχουν αντιστραφεί τα πάντα. Ο Παράδεισος, κατά συνέπεια, δεν είναι παράδεισος, στα μοναστήρια δεν κατοικούν άγιοι πατέρες αλλά φυγάδες, οι επιζώντες μπορεί να είναι ήδη… κεκοιμημένοι και τα φαινόμενα απατούν, όπως απατηλοί αποδεικνύονται και οι πάντες.
Πρόκειται για το πρώτο αστυνομικό της Τατιάνας Αβέρωφ, όχι τυχαία φαντάζομαι, εφόσον η εποχή ευνοεί την παραβατικότητα, την απατηλή εικόνα και το κακό. Παρ’ όλα αυτά, όλα φαίνεται να βαίνουν καλώς μέχρι εκείνη τη στιγμή του φόνου.
Ο δήμαρχος Κωλέττης κι επιζών ναυαγίου όπου χάνει τους πάντες (γυναίκα και παιδιά κι ακόλουθο πιστό), εραστής της αγροτικής ιατρού και σύζυγος της νοσοκόμας Αθανασίας, θα βρεθεί νεκρός και σύντομα θα τον ακολουθήσει κι άλλος παρόμοιος φόνος, στον ίδιο γκρεμό, με το ίδιο όπλο, αυτός του μοναχού Λάκη.
Ο αστυνομικός Περικλής Γαλάνης θα έχει να ξεδιαλύνει πολλά μυστικά και ψεύδη. Τα μυστικά και τα ψεύδη ενός ολόκληρου χωριού και τους μηχανισμούς άμυνας που αποδέχονται για αλήθειες τα ψεύδη: «Οι μηχανισμοί άμυνας, που λέει κι ο Φρόυντ, παίζουν περίεργα παιχνίδια με το μυαλό, κι έτσι βλέπει κανείς για αλήθεια αυτό που αντέχει».
Με φόντο την Ελλάδα της κρίσης και πρωταγωνιστές «επιζώντες» η Τατιάνα Αβέρωφ στήνει μια ιστορία που αυτοαναιρείται μέρα με την ημέρα. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι πρόκειται για το χρονικό των εννέα ημερών, Αύγουστος, μήνας σκληρός όπου όλα τα καλά τότε συμβαίνουν [κι ας θυμηθούμε τον «Αύγουστό» της όπου η Έλλη της χάνει τα πάντα]. Με την κρίση, εξάλλου, έχει διασαλευθεί η τάξη του κόσμου. Και «Η ζωή θέλει τάξη, πίστευε. Οι παραδόσεις και οι συνήθειες κρατάνε όρθιο τον κόσμο».
Κατά κοινή ομολογία το σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα είναι το σημερινό κοινωνικό μυθιστόρημα και η ψυχολόγος Τατιάνα Αβέρωφ αποδεικνύεται ότι γνωρίζει καλά να το κάνει. Αναδεικνύοντας «το σύνδρομο του επιζώντα», το «σύνδρομο αποθησαύρισης», τον «φόνο του εαυτού» στις αυτοκτονίες με «την οργή στραμμένη προς τα μέσα», αποδεικνύει ότι κανείς τους δεν είναι, τελικά, αυτός που δηλώνει.
Με το κλειδί του μυστηρίου ένα όπλο το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί για ληστείες στην Αθήνα, και τον παράλογο πλουτισμό μοναχών και αντιδημάρχων, στο φινάλε δεν θα είναι κανείς αυτός που αρχικά επιμένει, ούτε καν το ίδιο το θύμα.
Έτσι εν μέσω φιλόδοξων μνημείων συμφιλίωσης όπου «αλφαβητικά θα μνημονεύονταν οι πεσόντες και των δυο πλευρών, διότι στο θάνατο δεν μετράνε ιδεολογίες και παρατάξεις», τον τρελό του χωριού που επιλέγουν ως συνήθως να του φορτώσουν το κρίμα, μοναχών που κατέφυγαν στο μοναστήρι για να κρυφτούν και του αστυνόμου που έχει να τα βγάλει πέρα και με τις εμμονές των τοπικών αρχών, ένα φράκταλ γεγονότων ξεδιπλώνεται και αποκαλύπτει ότι η κρίση μας έκανε άλλους.
Μια ιστορία που απεικονίζει το ψυχολογικό πορτραίτο μιας περιοχής που αποτελεί, όμως, τρόπο τινά και την Περίληψη του Κόσμου. Συμπτώσεις, ευκαιρίες, το ζήτημα της ταυτότητας, η απληστία και η κρίση αξιών, αναδεικνύονται με το καλύτερο τρόπο σε ένα μυθιστόρημα χαρακτήρων. Σε δεύτερη ανάγνωση όλα τα δείγματα που θα μπορούσαν να σε οδηγήσουν στη λύση αν ήσουν προσεκτικός, κάτι σαν πετραδάκια του Κοντορεβιθούλη: «Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Spiro Coletti έχει χάσει τα πάντα.» Η φράση κλειδί σε ένα μυθιστόρημα με ψυχαναλυτικό βάθος, σασπένς, προσεκτικές καίριες φράσεις που αποτελώντας καυστικό σχόλιο μιας μικρής κοινωνίας αναδεικνύει και όλη την σύγχρονη ψυχοπαθολογία. Η Τατιάνα Αβέρωφ και στο αστυνομικό της παραμένει ψυχολόγος του βάθους και υπαρξιακή συγγραφέας.
Τατιάνα Αβέρωφ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Θωμάς Κοροβίνης – Οδυσσέας Ανδρούτσος: «’Ολίγη μπέσα, ωρέ μπράτιμε»
Γράφει ο Σίμος Ανδρονίδης // * Θωμάς Κοροβίνης «’Ολίγη μπέσα, ωρέ μπράτιμε. Η τελευταία ώρα του Οδυσσέα Ανδρούτσου.» εκδ. Άγρα «Ολομόναχος αδικαίωτος κι ανυπεράσπιστος ελεεινός από βίαιο ύψος που πάει στράφι» (Νίκος Καρούζος, ‘Να γύριζα στο τίποτα’).
Περισσότερα -
✔ Μαρία Σκιαδαρέση: «Δυστυχώς η ελεύθερη βούληση, ενώ είναι δικαίωμα, για κάποιες ομάδες ανθρώπων παραμένει ζητούμενο»
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα // «Βέβαια ξένος μπορείς να νιώσεις, όπως προείπαμε, και ανάμεσα σε θεωρούμενους δικούς σου ανθρώπους, συμπατριώτες ή συγγενείς. Όλα είναι θέμα συνάφειας τελικά», υποστηρίζει η συγγραφέας Μαρία Σκιαδαρέση με αφορμή το τελευταίο της
Περισσότερα -
Διήγημα: “Delivery boy”
Του Νίκου Σαλτερή // * Κοίταξε ασυναίσθητα το ρολόι του, δέκα και είκοσι. Έσβησε το παπί, στερέωσε προσεχτικά το σταντ στην άσφαλτο, άνοιξε το καπάκι, έβγαλε φρέντο καπουτσίνο και κρουασάν από την πράσινη θήκη και κοίταξε τη σακούλα.
Περισσότερα -
Ποίημα: “Πριγκίπισσα”
Του Γρηγόρη Σακαλή // Πριγκίπισσα Ήταν η όμορφη της γειτονιάς όταν έβγαινε στο δρόμο της μιλούσαν όλοι της χαμογελούσαν της φέρονταν ευγενικά σαν να ήτανε πριγκίπισσα κι αυτή το απολάμβανε μα δεν το εκμεταλλευόταν της αρκούσε που
Περισσότερα -
“ονόματι μονο(α)γενής”. Ανέκδοτο ποίημα του Κώστα Θ. Ριζάκη
Tου Κώστα Θ. Ριζάκη // ονόματι μονο(α)γενής του Δημήτρη Ι. Δημόπουλου, αγάπη «μην το τεντώνεις και άλλον το σκοινί» ‒ στην φούρκα επάνω εκείνος στο κατάφωρον της οπτικής «του» άδικον (είχε δεν είχεν πέ- ρα βρέχει
Περισσότερα -
✔ Νέες εκδόσεις: Αγαπημένοι συγγραφείς για μεγάλους και παιδιά
Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα // Ελληνική πεζογραφία: Ρέα Γαλανάκη «Δυο γυναίκες, δυο θεές», εκδ. Καστανιώτη, σελ. 224 Με αφορμή το γλυπτό του Χαλεπά “Αθηνά βοσκοπούλα”, η πρώτη νουβέλα εστιάζεται στα είκοσι οκτώ χρόνια που έζησε ο Χαλεπάς στην
Περισσότερα -
Χρονοταξιδιώτης
Γράφει η Χρύσα Νικολάκη // Μανώλης Αλυγιζάκης «Στη δίνη του Χρηματιστηρίου», εκδ. Όστρια Το μυθιστόρημα του Μανώλη Αλυγιζάκη «Στη δίνη του Χρηματιστηρίου» ισορροπεί ανάμεσα στον κλασικισμό και στο ρομαντισμό, κρατώντας σε υψηλό βαθμό το πλατωνικό τρίπτυχο του ωραίου,
Περισσότερα
