Fractal

Ευθύμιος Σουλογιάννης: Έφυγε ένα σημαντικό Κεφάλαιο της Ελληνικής Αιγυπτιώτικης Ιστορίας.

Γράφει η Πέρσα Κουμούτση //

 

Με μεγάλη λύπη πληροφορήθηκα το θάνατο του αγαπητού φίλου, Ιστορικού Ερευνητή των Ελλήνων της Αιγύπτου και πρώην προέδρου του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων Ευθύμιου Σουλογιάννη. Όπως, βαθιά και ειλικρινής ήταν η θλίψη που πλημμύρισε τους απανταχού Αιγυπτιώτες με την αναγγελία του θανάτου του.

 

soulogiannis-01

 

Σεμνός, ευρυμαθής, με σπάνιο ήθος και μόρφωση ο Ευθύμιος Σουλογιάννης αφιέρωσε πολλές δεκαετίες στη μελέτη και την καταγραφή της Ιστορίας του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού, του Ευεργετισμού των μεγάλων ανδρών της, καθώς και της Ιστορίας του Πατριαρχείου της Αλεξανδρείας, του τρίτου τη τάξει μετά τα Πατριαρχεία της Ρώμης και της Κωνσταντινουπόλεως. «Τι θα γίνει όταν φύγουμε; Ποιός θα αναλάβει την μελέτη αυτής της τόσο σπουδαίας κι ανεξάντλητης κληρονομιάς;» με ρωτούσε πάντα με πρόδηλη αγωνία όταν με έβλεπε, ειδικά κατά τα τελευταία χρόνια, που η υγεία του είχε αρχίσει εμφανώς να επιδεινώνεται. Του χαμογελούσα, λέγοντας πώς είχε ακόμα μεγάλο δρόμο μπροστά του και πως δεν είχε λόγο να ανησυχεί. Όμως, ο ευσεβής μου πόθος γρήγορα διαψεύστηκε, ενώ οι δικοί του φόβοι επαληθεύτηκαν και μένει να αναρωτηθούμε, ποιος θα συνεχίσει τώρα το έργο που άφησε πίσω του;

Κι αφού όλα έγιναν ξαφνικά και δεν πρόλαβα να του πάρω εκείνη τη συνέντευξη που είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου, αξίζει, τουλάχιστον, να σταθώ νοερά για λίγο μπροστά του και να μνημονεύσω με σεβασμό την προσφορά, την επιστημοσύνη, την ανεξάντλητη εργατικότητά του, αλλά κυρίως την προσωπικότητα και την ανθρωπιά του σε αυτό εδώ το φτωχό κείμενο, κι αναφερόμενη έστω επιγραμματικά στο έργο του. Και η αλήθεια είναι ότι όταν προσεγγίζεται το έργο ενός τέτοιου ανθρώπου, συνήθως ξεχνούμε τον ίδιο τον άνθρωπο/ την ανθρώπινη πλευρά του που πρωτίστως τον καθορίζει και ως επιστήμονα. Έτσι λοιπόν θα ξεκινήσω από μια παλιά αλλά ‘ζωντανή’ ανάμνηση που αφορά στη γνωριμίας μας και που ξεκινά στις αρχές του 2000 όταν σύχναζα στο ΕΛΙΑ (Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο) του αείμνηστου Μάνου Χαριτάτου, ενός άλλου σπουδαίου Αιγυπτιώτη Έλληνα που εργάστηκε επίσης με ζήλο και αλτρουισμό για τη διάσωση της ιστορίας της και που έφυγε επίσης νωρίς από τη ζωή.

Στην αρχή και λόγω του νεαρού τότε της ηλικίας μου πίστευα ότι ο μεγάλος αυτός ερευνητής με έβλεπε με σκεπτικισμό ή δυσπιστία, η ίδια ένιωθα τέτοιο δέος που με τα βίας τον πλησίαζα. Ο Μάνος ήταν εκείνος που πας σύστησε για πρώτη φορά- και ήταν στο γραφείο του της οδού Αγ. Νικολάου στην Πλάκα- με θερμά λόγια που κολάκεψαν μια νεαρή ερευνήτρια σαν του λόγου μου, και ήταν αρκετά για να τραβήξουν την προσοχή του και να σπάσουν τον πάγο ανάμεσα μας. Έπειτα, η σεμνότητα, η ευγένεια και η φιλική του διάθεση κέρδισαν αμέσως την συμπάθεια μου, όπως με εντυπωσίασε η προσήνεια, η πραότητα και το άδολο χαμόγελο του δίνοντας μου το έναυσμα να τον πλησιάσω περισσότερο, κι αποτινάζοντας σιγά-σιγά τους φόβους μου, να του μιλήσω για τη δουλειά και τους στόχους μου, που από τότε – κι όπως, μου αποκάλυψε ο ίδιος- την παρακολουθούσε με αμείωτο ενδιαφέρον. Αργότερα μάλιστα την επικρότησε και την ενθάρρυνε όσο λίγοι στο λογοτεχνικό μας χώρο.

Συναντηθήκαμε αρκετές φορές από τότε: στο ΕΛΙΑ, στο σύνδεσμο Ελληνοαιγυπτιακής φιλίας, στο αφιέρωμα για τον Αιγυπτιώτη ελληνισμό που επιμελήθηκα πριν χρόνια για λογαριασμό των Συλλόγου Εκδοτών Ελλάδος, στο Σύνδεσμο Αιγυπτιωτών, στο μορφωτικό Κέντρο της Πρεσβείας της Αιγύπτου, και σε ένα ή δυο συνέδρια, ενώ πέρυσι τέτοιο καιρό είχα την τιμή να παρουσιάσει το τελευταίο μου βιβλίο και το έκανε με μεγαλοσύνη και τη γενναιοδωρία ενός δασκάλου και καθοδηγητή. Τον ευχαριστώ λοιπόν μέσα από την καρδιά μου για εκείνη τη φορά, όπως τον ευχαριστώ για τις προτροπές του να συνεχίζω και την εμπιστοσύνη που μου επέδειξε όλα αυτά τα χρόνια. Κυρίως, όμως, τον ευχαριστώ για το εντυπωσιακό και πολύτιμο έργο που μας πρόσφερε με ανιδιοτέλεια και ανθρωπισμό και που δυστυχώς δεν είναι εύκολο να αποτιμηθεί σε ένα τέτοιο κείμενο.. Όσο για την άλλη του ταυτότητα, εκείνη του Ιστορικού Ερευνητή , θα έλεγα ότι ο Ευθύμιος Σουλογιάννης αποτέλεσε φωτεινό παράδειγμα για πολλούς από τους νεότερους ερευνητές τοποθετώντας ουσιαστικά τα στέρεα θεμέλια για περεταίρω διερεύνηση και αναζήτηση, κυρίως σε ότι αφορά την γενέτειρα πόλη του, την Αλεξάνδρεια την οποία αγάπησε και μνημόνευε πάντα με περίσσια συγκίνηση.

 

BΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

soulΟ Ευθύμιος Σουλογιάννης υπήρξε βέρος αλεξανδρινός. Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1942 και φοίτησε στο εκεί Αβερώφειο Γυμνάσιο (1953-59). Κατόπιν έλαβε πτυχίο Φιλολογίας και Ιστορίας από τα Πανεπιστήμια Αθηνών (1964) και Ρώμης (La Sapienza, 1973), ενώ παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα Ιστορίας Πολιτισμού της Μεσογείου στο Πανεπιστήμιο Αιξ-Μασαλίας (1963) και μαθήματα Γλώσσας, Λογοτεχνίας και Πολιτισμού της Ιταλίας στα Πανεπιστήμια Σιένας (1968) και Περούτζια (1973). Το Διδακτορικό του Δίπλωμα Νεοτέρας Ιστορίας και Φιλολογίας πήρε από το Πανεπιστήμιο της Ρώμης (La Sapienza, 1974). Διετέλεσε Επιμελητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1965-67), υπηρέτησε ως Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (1967-74) και χρημάτισε Διευθυντής Ερευνών Ιστορίας με βαθμό Καθηγητή στην Ακαδημία Αθηνών (1974-2001). Υπήρξε επισκέπτης Καθηγητής από το 2001 στο Πανεπιστήμιο Μιννεσότα των ΗΠΑ και στο Πανεπιστήμιο Γρανάδας της Ισπανίας, καθώς και σε Ιταλικά Πανεπιστήμια (Παλέρμο, Κατάνια, Πάντοβα, Βενετία, Μιλάνο), όπου και πραγματοποιούσε σεμινάρια με θέματα ιστορίας του νεώτερου Ελληνισμού στην Ελλάδα και ανά τον κόσμο. Μιλούσε γαλλικά, ιταλικά, αγγλικά και αραβικά, ενώ δίδασκε σεμιναριακά μαθήματα στα Πανεπιστήμια του Καΐρου και της Αλεξανδρείας. Μέχρι τότε, είχε ήδη πραγματοποιήσει έρευνες στην ιστορία στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Γαλλία και την Αίγυπτο, κάτι που συνέχιζε ως το θάνατο του, σε θέματα της ειδικότητας του όχι μονάχα στην Ελλάδα, αλλά και στις ΗΠΑ, την Ιταλία και αλλού. Ο Ευθύμιος Σουλογιάννης τιμήθηκε με διάκριση του Υπουργείου Ανωτάτης Εκπαίδευσης της Αιγύπτου, με τους Μεγαλόσταυρους Αγ. Μάρκου και Αγ. Σάββα, καθώς και με τα διάσημα του Μ. Ταξιάρχη του Λέοντος από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, του οποίου ήταν Μέγας Άρχων Πρωτοασηκρίτης, με τη διεθνή διάκριση ¨Άνθρωπος του Έτους¨ από τη Βιβλιογραφική Εταιρεία του Καίμπριτζ και των ΗΠΑ, με ανώτατα παράσημα του Ελληνικού Προσκοπισμού, με το Διεθνές Βραβείο Κ.Π. Καβάφη, με διακρίσεις συλλόγων, όπως του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων, καθώς και των Ελληνικών Κοινοτήτων Αλεξανδρείας και Καΐρου. Έχει συγγράψει περί τις 500 πρωτότυπες μελέτες που δημοσιεύτηκαν σε επιστημονικά περιοδικά και εφημερίδες στην Ελλάδα και αλλού, καθώς και τα εξής αυτοτελή βιβλία : ¨Η Σχολή Φλαγγίνη στη Βενετία¨ (1983), ¨Έλληνες στην Αίγυπτο: Κοινωνία, Εκπαίδευση, Εκδόσεις (1990-91), Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας (1994, 2005), Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, η ζωή και το έργο του (1996), Α. Ραγκαβή, Χειρόγραφος Κώδιξ (1997), Το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, Συμβολή στην Ιστορία του¨ (1999, 2000, 2001), Η θέση των Ελλήνων στην Αίγυπτο (1999, 2000), Η Ελληνική Κοινότητα Καΐρου (2002), Αντώνης Μπενάκης (2004), Οι Έλληνες στη Νοτιοαφρικανική Δημοκρατία (2007), Οι Έλληνες στη νεότερη και σύγχρονη Αίγυπτο (μεταφρασμένο στα αραβικά, 2009). Ο Ευθύμιος Σουλογιάννης υπηρέτησε τα κοινά ως μέλος πολλών διοικητικών συμβουλίων, όπως για παράδειγμα Πρόεδρος του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων. Ήταν επίσης μέλος της Βιβλιοθήκης Αλεξανδρείας στην Αλεξάνδρεια και μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Επιτροπής Φίλων της Βιβλιοθήκης. Επίσης, Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνοαιγυπτιακής Φιλίας και άλλων συλλόγων βοηθείας προς την Αφρική. Από το 2001 διεύθυνε το περιοδικό ¨Ανάλεκτα¨ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, ενώ επιμελείτο τόμων εκδόσεως της Ελληνικής Επιτροπής Φίλων της Βιβλιοθήκης Αλεξανδρείας. Μετείχε σε διαπανεπιστημιακό πρόγραμμα Ελλάδας-Ισπανίας-Ιταλίας-Γερμανίας για την έκδοση Ελλήνων κλασικών νεοτέρας περιόδου, προς χρήση των διδασκομένων στα Πανεπιστήμια Ευρώπης, Αμερικής και Αραβικού Κόσμου. Και τέλος υπήρξε από τους εμπνευστές μιας διαδικτυακής βιβλιοθήκης που διασώζει όλα τα έργα παλαιότερων αλλά και νεότερων Αιγυπτιωτών συγγραφέων. Εκ μέρους όλων των Αιγυπτιωτών Ελλήνων τον ευχαριστώ ολόκαρδα.
• (Ευχαριστώ τον κ Νικηταρίδη για τις πληροφορίες που αποκόμισα σε σχέση με το βιογραφικό του κ. Σουλογιάννη)

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top