Τα δάκρυα και το αίμα της Ιστορίας
Γράφει η Ελένη Γκίκα //
Μίμης Ανδρουλάκης «δυο μόνο δάκρυα», εκδ. Πατάκη, σελ. 430
Γράφουμε με ό,τι είμαστε. Και ο Μίμης Ανδρουλάκης είναι αναγεννησιακός τύπος. Κατά συνέπεια ό,τι γνωρίζει και αγαπά στη ζωή, Ιστορία, Μαθηματικά, Πολιτική, Φιλοσοφία, Λογοτεχνία και Ποίηση στις ιστορίες του είναι εμφανείς και δεδομένου του γεγονότος ότι η ζωή η ζώσα δεν είναι γραμμική [ζούμε κι ονειρευόμαστε και σχεδιάζουμε και θυμόμαστε] κατά συνέπεια στα υβριδικά του μυθιστορήματα [έτσι αποκαλούμε ό,τι νέο] καταλύουν και χρόνο και χώρο χαρίζοντάς μας εκτός από απόλαυση, εμπειρία και γνώση.
Αυτό είναι το μυθιστορηματικό είδος του εξάλλου, το ξέρει καλά και το υπηρετεί με ιστορικά δώρα κάθε φορά. Σκάβοντας σαν συνεπής αρχαιολόγος και ψάχνοντας σαν χαρισματικός ραβδοσκόπος [όπως προτιμά] βρίσκει τις απαντήσεις του στο παρελθόν, λύνει τα αινίγματα της καθημερινότητας σε ιστορικούς γρίφους που επαληθεύθηκαν εκ των υστέρων, αφήνει ωστόσο τα περιθώρια της έκπληξης στον αστάθμητο παράγοντα, γιατί ναι το μέλλον μπορεί και να ανήκει στην έκπληξη.
Στο καινούργιο του μυθιστόρημα «δυο μόνο δάκρυα» εντούτοις τον καίει το παρόν. Ο Κωστής του «ο σοφότερος έλληνας διανοούμενος» βιώνει το τραύμα της κρίσης. Τον ρωτούν και απαντά με λόγια συνήθως δανεικά, με ιστορίες απ’ τον Πολύβιο για αντίστοιχες περιόδους της Ιστορίας, όταν οι άνθρωποι βρέθηκαν στο μεταίχμιο, τους πήρε και τους σήκωσε το κύμα που σηκώνει η Ιστορία όταν αλλάζει πλευρό, εξάλλου η ιστορία αποδεικνύεται ενίοτε κυκλική και όπως και να το κάνουμε όλα είναι φράκταλ.
Για να ερμηνεύσει, λοιπόν, τη σύνθετη σύγχρονη αινιγματική εποχή, επικαλείται δυο ιστορικά περιστατικά στα οποία χτυπά φλέβα νερού ως χαρισματικός ραβδοσκόπος.
Μέσα από την ιστορία της πασίγνωστης όπερας του Βέρντι «Αΐντα» – η οποία παραγγέλθηκε για τα πανηγυρικά εγκαίνια της Διώρυγας του Σουέζ που υπήρξε «η μεγαλύτερη επένδυση στην Ιστορία της Μεσογείου» θα αναφερθεί στην μεγαλύτερη χρεοκοπία της Ιστορίας όπως αυτής της Αιγύπτου. Φέρνοντας ωστόσο στο φως και το ελληνικό χρώμα της όπερας που ενορχηστρώνει ο Δρανέτ Πασάς- Παυλίδης αποδεικνύοντας την διαχρονικότητα της διαπλοκής και των μαύρων χρημάτων. Ο Καθηγητής Κωστής υπογραμμίζει τις λανθασμένες κινήσεις της εποχής «Χτίστηκε μια γιγάντια οικονομική πυραμίδα – αντεστραμμένη, όχι όπως του Χέοπος – με δανεικά και κατέρρευσε. Μια παγίδα χρέους που μετέτρεψε την Αίγυπτο σε αποικία – κυριολεκτικά κτήση των δανειστών της, των Βρετανών», υπενθυμίζοντάς μας και τις δικές μας κινήσεις.
Για να κατανοήσει ακόμα περισσότερο την δική μας εποχή ο ήρωας του βιβλίου του καθηγητής, αναφέρεται και σε μια «παντελώς άγνωστη ολονυχτία του Άρη Βελουχιώτη με μιαν απρόσμενη προσωπικότητα λίγο πριν από το τραγικό του τέλος, την άνοιξη του ‘45», στην συνάντησή του με τον Ηλία Τσιριμώκο «προοδευτικό αστό» και «βενιζελογενή σοσιαλιστή». Μέσα απ’ εκείνη τη συνάντηση θα ξεδιπλωθεί και η ιστορική ρήξη του Βενιζελισμού και της Εαμογενούς Αριστεράς αλλά και η επίμονη νουθεσία του Τσιριμώκου προς τον Άρη γιατί πρέπει να επιδείξει αναμονή μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας και να μην κηρύξει δεύτερο αντάρτικο.
Μίμης Ανδρουλάκης
Ο συγγραφέας όλο αυτό το διαχειρίζεται αριστοτεχνικά και μεταμοντέρνα εγκιβωτίζοντας ως κεφάλαιο αυτόνομο το βιβλίο του καθηγητή που αφορά το περιστατικό και έχει τον σιβυλλικό τίτλο «Καλό ξημέρωμα, Ηλία!- Καλό δρόμο, Άρη!», αφήνοντας ωστόσο και το βασικό ερώτημα «Μεταρρύθμιση ή επανάσταση να αναδυθεί», ο Ανδρουλάκης υπαινίσσεται, δε νουθετεί, χαράσσει δρόμους με ιστορικά δάνεια και τετελεσμένα περιστατικά.
Ιστορικό δάνειο απ’ τον Πολύβιο και ο τίτλος με τα δάκρια του Σκιπίωνα του Αιμιλιανού Αφρικανού του Νεότερου που ταυτίζεται με τον ηττημένο αν και νικητής στην Καταστροφή της Καρχηδόνας και συμπυκνώνει μέσα σε μια στιγμή «το ιστορικό δράμα της ανθρωπότητας». Αυτή την τραγική «εναλλαγή ανόδου και πτώσης».
Όσο για τα δυο στήθη του εξωφύλλου αναδύονται από μιαν άλλη ιστορική συγκυρία τραγική κατά την Πολιορκία της Νουμανδίας όπου η γυμνόστηθη μάνα θ’ αναγκαστεί να τραφεί από τους νεκρούς συγγενείς της για να συντηρήσει και να μεγαλώσει τα παιδιά της.
Με δάκρια και αίμα στήνεται η ιστορία. Και το μυθιστόρημα, κατά Κούντερα, οφείλει να μας υπενθυμίζει ότι, τελικά, η ζωή δεν είναι απλή, και ο Μίμης Ανδρουλάκης αυτό κάνει, κινεί όλα τα νήματα, ιστορικά, πολιτικά, μαθηματικά, φιλοσοφικά, μουσικά, εφόσον το μπορεί, για να αναδείξει κοινούς αρμούς κάνοντας συνειρμούς. Το αποτέλεσμα, όπως και το συγγραφικό εγχείρημα: Ο καθένας μας διαβάζει με ό,τι έχει.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Αποθέματα Ελληνικότητας
Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος // Σημείωμα για το μυθιστόρημα «Γράμμα στον Αντώνη Οικονόμου, Στο υφαντό του ‘21» του Στέφανου Κωνσταντινίδη από τις εκδόσεις Βακχικόν Η μελέτη της ιστορίας απαιτεί έναν ιστορικό, έναν οικονομολόγο, έναν λαογράφο, επιστήμονες, ηθολόγους που
Περισσότερα -
Σταρ διανοούμενος; Ή απλώς ένας πολύ καλός γραφιάς; Τελικά ο Ουμπέρτο Έκο έχει ‘το κοκαλάκι της νυχτερίδας’
Από την Κατερίνα Πουλοπούλου // «Τελικά είναι σημαντικό για κάποιον να διαβάζει; Η απάντησή του αποστομωτική. «Θα σας πω πώς νιώθω εγώ. Μου φτάνει που ξέρω να διαβάζω, γιατί έτσι μαθαίνω αυτά που δεν ξέρω, ενώ όταν γράφεις,
Περισσότερα -
Ο διαδικτυακός Μεγάλος Αδερφός
Γράφει ο Μίνως-Αθανάσιος Καρυωτάκης // «Ο κύκλος» του Ντέιβ Έγκερς, Εκδ. Κέδρος, σελ. 536 Η νεαρή Μέι Χόλαντ ζούσε μια βαρετή ζωή, δουλεύοντας σε μία δημόσια υπηρεσία. Όλα θα αλλάξουν όταν η φίλη της από το πανεπιστήμιο, Άνι,
Περισσότερα -
Ψυχολογική Αυτοδιαπραγμάτευση
Γράφει η δρ Ευτυχία Ματαλών // Στο κείμενο που ακολουθεί σας παρουσιάζω έναν ψυχολογικό όρο που εμπνεύσθηκα έπειτα από την μελέτη των εργασιών των Watkins & Watkins ( 1997 ), αμερικανών κλινικών ψυχολόγων και συγγραφέων που ασχολήθηκαν με τις
Περισσότερα -
Ένα ποίημα
της Μαρίας Κατεινά // * Και είναι το απρόσμενο που σε κάνει ν’ ανοίγεις φτερά, όταν η διαγώνιος χαράζει το τετράγωνο μιας αποκλίνουσας βαρύτητας. Φωτογράφος: Fosco Maraini Φωτογραφία, πάνω στην οποία στηρίχτηκε το ποίημα
Περισσότερα -
Σκέψεις πάνω στο βιβλίο του Σωτήρη Σαμπάνη
Γράφει η Βασιλική Σιαφάκα // * Σωτήρης Σαμπάνης: «Ο γιακάς & άλλες τσαλακωμένες ιστορίες», εκδ. ΑΩ Η ανθρωπογεωγραφία έχει τοπία σπάνια, μοναδικά. Εκεί συναντιούνται η φύση και η συνείδηση σε συνδυασμούς απρόσμενους, σε κόσμους πραγματικούς και ταυτόχρονα φανταστικούς.
Περισσότερα -
Αφήγημα: “Απώλεια”
Της Ειρήνης Πολίτου // * Απώλεια Έφυγες αφήνοντας μόνο ένα σημείωμα στο facebook. Άφησες έτσι απλά τις λέξεις στο εικονικό χαρτί και μια υπογραφή για να πιστοποιήσεις την πατρότητα τους. «Αντίο» είπες, «αυτή η στιγμή
Περισσότερα
