Fractal

Η ιαματική δύναμη της τέχνης και του έρωτα

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Ρέα Γαλανάκη «Δύο γυναίκες, δυο θεές», εκδ. Καστανιώτη, σελ. 224

 

«Δουλεύατε, λοιπόν, για τον εαυτό σας. Τα πήλινα γλυπτά σας αυτό με διδάσκουν, ότι ένα έργο τέχνης αφορά πάνω απ’ όλα τον δημιουργό του, ότι σ’ αυτόν εξαντλείται, παραμένοντας ένα σπουδαίο έργο τέχνης. Όμως, πώς φθάνει κανείς να ανακαλύψει αυτή τη σοφία, ένα διαμάντι μες στη στάχτη μιας ζωής σαν τη δική σας;

»Εσείς, ο “τρελός” βοσκός στα βουνά της Τήνου, ο “τρελός του χωριού” στον Πύργο, το είχατε ανακαλύψει. Άλλοι δεν το ανακάλυψαν ποτέ».

Θεωρώντας τον δάσκαλό της και αναφερόμενη καθ’ όλη την διάρκεια του βιβλίου στον Γιαννούλη Χαλεπά στο δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο σα να τον έχει απέναντί της στη πρώτη νουβέλα «Αθηνά βοσκοπούλα» ένα γλυπτό του Χαλεπά, αποτίει φόρο τιμή στο δημιούργημα και στον δημιουργό του, αποκαλύπτοντας την αναστάσιμη σχέση τους και αποδεικνύοντας ότι το δημιούργημα και κάτω από τις χειρότερες συνθήκες μπορεί να σώσει ακόμα και από την τρέλα τον δημιουργό.

Στο καινούργιο βιβλίο της με τον τίτλο «Δυο γυναίκες, δυο θεές» η Ρέα Γαλανάκη συγκεντρώνει τον τιμαλφή κόσμο της. Και εστιάζοντας ακριβώς στην ιερότητά του, σε ένα γλυπτό, όσον αφορά την πρώτη νουβέλα, και στην θα λέγαμε μυθική γενέθλια Αριάδνη που τολμά να μας απευθύνεται πρωτοπρόσωπα «Εγώ, η Αριάδνη», επιχειρεί και μια περίληψη του κόσμου της, και όσον αφορά τη μυθολογία του και όσον αφορά την εκφορά του λόγου.

Στην πρώτη νουβέλα, «μια γυναίκα ούτε εξήντα εκατοστά, από νερό και κόκκινο πηλό. Τα υλικά, όπως λένε, του Θεού» είναι εκείνη που -σαν εικόνισμα θαυματουργό στην τσέπη του φθαρμένου πανωφοριού του,- θα τον κρατήσει ζωντανό στο Ψυχιατρείο αλλά και μετά στο χωριό του, όταν η τέχνη του πια  είναι ολότελα απαγορευμένη από τον ψυχίατρο και η μάνα του, τού σπάει τα γλυπτά του, για να αξιωθεί την μεγάλη αλήθεια της τέχνης, του να δουλεύει κανείς πρωτίστως και παντελώς ελεύθερος για τον εαυτό του αλλά και αυτή καθ’ εαυτό τη συνάντηση έτσι απολύτως ηττημένος για τα ανθρώπινα με την ίδια την θεά: «Είναι ηλίθιοι οι άνθρωποι που θέλουν τη θεά της Σοφίας με περικεφαλαία και δόρυ. Πιο πολύ ταιριάζει σαν μια βοσκοπούλα» θα πει και η Αθηνά Βοσκοπούλα του αυτό θα μας υπενθυμίζει παντοτινά.

Η δεύτερη νουβέλα έχει να κάνει με την γενέθλια γη της συγγραφέως και με τους «λαβυρίνθους» της. Ο κατ’ εξοχήν λαβύρινθος εξάλλου βρίσκεται στην ανθρώπινη ψυχή. Η ηρωίδα της η Αριάδνη αψηφώντας τις βουλές του πατέρα της και τους νόμους της πόλης της έχει ήδη σώσει τον αγαπημένο της άνδρα, ο λαβύρινθος κι ο Μινώταυρος νικήθηκαν απ’ το μίτο της, και ο κίνδυνος για τον Θησέα είναι πια παρελθόν, έχει φύγει μαζί του και έχει ήδη προδοθεί. Αλλά τι σημασία έχει η προδοσία στον έρωτα;

 

Ρέα Γαλανάκη

 

«Ποιος νικά, ποιος δεν νικά, λοιπόν, στον έρωτα;» Η ίδια η Αριάδνη θα μας πει. «Γι’ αυτό έκανα πως κοιμόμουν και τον άφησα να φύγει με το πένθιμο καράβι. Όλα έγιναν σωστά». Εξάλλου αυτή ακριβώς η ηττημένη Αριάδνη της Νάξου θα αξιωθεί τον θεό Διόνυσο γιατί μόνο ο αληθινός δημιουργός και η αληθινά ερωτευμένη γυναίκα είναι σε θέση «να διακρίνουν καθαρά».

Η αφηγηματική γλώσσα της Γαλανάκη σαν υφάδι, πηγαινοέρχεται στον χώρο και στον χρόνο, αποκαλύπτει ταυτοχρόνως τα ανθρώπων έργα αλλά και ό,τι γίνεται στο αλωνάκι της καρδιάς και στο νου. Δυο νουβέλες μάθημα ύφους, τις οποίες αντιμετώπισε η συγγραφέας σχεδόν σωματικά. Σαν ένα τελετουργικό κύκλο ζωής που και η ίδια βίωσε.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top