Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Με την πλάτη στον τοίχο
14/12/2016, 11:59 πμ

Με την πλάτη στον τοίχο

Γράφει η Τζούλια Γκανάσου //

 

β3«δώδεκα γραμματόσημα στον τοίχο», Δάνης Κουμασίδης, Εκδόσεις Κέδρος

 

Η νουβέλα «δώδεκα γραμματόσημα στον τοίχο» του Δάνη Κουμασίδη δεν μοιάζει με σύγχρονη λογοτεχνία αλλά παραπέμπει στην παλιά, ευανάγνωστη επιστολογραφία του δεκάτου ενάτου αιώνα όπου όλα συντελούνται κρυφά, πίσω από κλειστές πόρτες, αμπαρωμένα παραθυρόφυλλα, πίσω από τζάμια που θολώνουν, τοιχώματα που φθείροναι. Πράγματι το εν λόγω έργο έχει όλα τα στοιχεία της εξομολόγησης δια μέσου της αλληλογραφίας αλλά μέσα από μια ματιά ανανεωμένη, οξυδερκή πάνω στο ανθρώπινο ιδίωμα, στις έξεις και τις ροπές του.

Το κύριο περιβάλλον στο οποίο διαδραματίζεται το έργο, περιβάλλον απόλυτου και ολοσχερούς εγκλεισμού, στην πραγματικότητα δεν περιγράφεται ποτέ. Απλώς δηλώνεται και βιώνεται αναγνωστικά μέσα από την ψυχολογική επίδραση που έχει στον ήρωα και εν συνεχεία κυριαρχεί. Μας βάζει σε μια διαδικασία πρακτικής αλλά και ψυχολογικής απομόνωσης όπου αρχικά αναρωτιόμαστε τι λείπει ενώ σταδιακά διαπιστώνουμε ότι τίποτα δεν βρίσκεται εκεί. Πρόκειται δηλαδή για μια συνθήκη ατοπική, αχρονική, κενή.

Παρ’ όλα αυτά, ο ήρωας πασχίζει να αναπτύξει και μετά να διατηρήσει την ουσιαστική επικοινωνία καθιστώντας επίκαιρη όχι μόνο την ανάγκη της αλλά και την σημασία της. Εφόσον δεν γνωρίζει τη γυναίκα με την οποία αποπειράται να «χτίσει» ένα κανάλι επικοινωνίας, της ζητάει μια «λεκτική περιγραφή», πιάνεται από το καθετί για να συνθέσει ένα παζλ πραγματικής σχέσης και να χωθεί με πάθος σε αυτή. Ο φίλος (και ο φανταστικός φίλος), η ερωμένη (και η ιδανική ερωμένη ή η εν δυνάμει ερωμένη), ο πρόγονος (και ο πλήρως αποκαθηλωμένος πρόγονος), ο απόγονος (ο ανεξαρτητοποιημένος απόγονος), ο κατέχων εξουσία – ο φύλακας, ο διευθυντής, ο δικαστής (ο ενδεχομένως αντικειμενικός κριτής) διατρέχουν τη νουβέλα του Δάνη Κουμασίδη με απλότητα αλλά και δύναμη δίνοντας με ειλικρίνεια στον εκάστοτε ρόλο τη θέση που διαδραματίζει στην πορεία της ζωής.

Και όλα αυτά, με αφορμή το έγκλημα. Που η κοινωνία καταδικάζει. Που η κάθε εποχή τιμωρεί με τον δικό της τρόπο. Που η ηθική απαγορεύει. Που η φύση αιτιολογεί. Ο ήρωας μας εξηγεί στην πορεία του βιβλίου γιατί βρίσκεται στη δεινή θέση που είναι. Και ίσως αυτή η απολογία να δίνει στο έργο μια αληθοφάνεια περί του χώρου και του τόπου μιας και μέχρι εκείνη την στιγμή, ο αναγνώστης συχνά αναρωτιέται πού να βρίσκεται αυτός ο άνθρωπος, τι έχει σκαρφιστεί… Μέχρι το σημείο της περιγραφής του φόνου, ο αναγνώστης μπορεί να φανταστεί ό,τι επιθυμεί.

Αποτέλεσμα εικόνας για Δάνης Κουμασίδης

Δάνης Κουμασίδης

Και αυτό το γεγονός παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον μιας και παραπέμπει ηχηρά στις σύγχρονες καταστάσεις κοινωνικής δικτύωσης όπου οργιάζει το παιχνίδι με τις μάσκες. Η απολογία ωστόσο του εγκλήματος κάνει πιο κοντινό και πιο αναντίρρητο το τέλος. Και αυτό δημιουργεί μια αίσθηση επείγοντος: το τέλος που πλησιάζει, που αλλοιώνει, που λυτρώνει.

Σε όλο το βιβλίο του Δάνη Κουμασίδη είναι έντονη η υπαρξιακή αγωνία, το αδιέξοδο, η αμφιβολία για το τι υπάρχει πέρα από αυτή την εκδοχή της ύπαρξης. Σε αυτό το πλαίσιο, κυριαρχεί η ανάγκη για μια άγκυρα, για ένα αποτύπωμα που θα μείνει και μετά από το τέλος, η αναζήτηση της επαφής που έχει νόημα, το απελπισμένο κυνήγι του έρωτα και η ζήλια που συνδέεται με το αντικείμενο του πόθου ή ίσως με την ίδια τη ζωή.

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top