Fractal
Home / FRACT-ALL / Δοκίμιο: «Λόγος για την ποιήση τρίτος: το ποιήμα»
12/10/2016, 11:17 πμ

Δοκίμιο: «Λόγος για την ποιήση τρίτος: το ποιήμα»

Του Ανδρέα Γ . Λίτου // *

 

f6

 

Καρπός της ποιητικής δημιουργίας είναι το ποίημα, με τις πολλές μορφές, εκφραστικές εικόνες μουσικούς ήχους και γεύσεις.

Το ποιητικό όραμα μεταμορφώνεται με όχημα τις λέξεις και τις σιωπές σε φωτεινά μηνύματα και σε αόρατα ομιλήματα. Το όραμα είναι αγνό ή όπως λέγει ο Γ. Σαραντάρης «Αγνό είναι το κάθε τι, που δεν γεννήθηκε ακόμη κι όμως από τώρα σκιρτάει μέσα στη σκιά». Τα ποιήματα τότε «πλέουν ακόμη στην μήτρα τους, αλάξευτες εικόνες ομορφιάς» (Αν. Λίτος)

Η μήτρα είναι τόσο εδραιωμένη μέσα στον ποιητή που ο Τ. Βαρβιτσιώτης αναφωνεί :Ποίηση εσύ\ ζωή μου ακέρια. Κι ο Γ. Σεφέρης γνωρίζοντας ότι η ζωή είναι σύντομη λέγει: είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια, γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά.

Ποιήματα: από το αίμα μου, παιδιά, γράφει ο Κ Καρυωτάκης. Και ο Τ. Βαρβιτσιώτης: Σταγόνες αίμα που παγώνουν \ και γίνονται ποιήματα.

Ποιήματα, τα πνευματικά παιδιά του ποιητή που επιβιώνουν στο εγγύς και στο απώτερο μέλλον, ανάλογα με το σπέρμα της αθανασίας που κρύβουν μέσα τους. Κι είναι πολλά ή λίγα τα παιδιά του ποιητή ανάλογα με τους στόχους και τον στοχασμό «Ο λόγος μου λιγότεκνος \ εύκαρπος με σημαίες ευκαιρίας \ που πασχίζει να ρουφήξει νόστιμες φέτες τ’ ουρανού», γράφει ο Α. Λίτος.

Οι λέξεις και οι σιωπές στην κατάλληλη θέση μακραίνουν τη ζωή κι αναπτερώνουν την εμβέλεια του ποιήματος. Ο ποιητής έχει ανάγκη από λέξεις καινούργιες, νωπές, κομμένες από το δέντρο της δημιουργίας ωσάν τους χυμώδεις καρπούς,

Διαλέγει ανάλογα με την σημασιολογική-συγκινησιακή βαρύτητα τις λέξεις κλειδιά που περιγράφουν τα αέρινα μηνύματα και δρουν σαν σπινθήρας εκρηκτικός κι άλλοτε, όπως λέγει ο Μ. Αναγνωστάκης: Σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις \ να μη τις παίρνει ο άνεμος \, ίσως θέλοντας να είναι δυναμικές και να επιβάλλουν το μήνυμα τους.

Λέξεις εύφωνες με ωραία τραγανά φωνήεντα «συλλαβές ολοκαίνουργιες που φωσφορίζουν στα χείλη» (Σ .Γεράνης) Μυστικές συναυλίες στην πλοκή των φωνηέντων με τα σύμφωνα «κοινωνία των λέξεων \ αντικα- τόπτρισμα νοητό \ της κοινωνίας των άνω ιόντων.» (Α. Λίτος) Φτιάχνουν ήχους μουσικούς άηχους κι ολόλαμπρα εκρηκτικά αλληλούια. Λόγοι καυτοί της μέθεξης με την κρυφή Αγάπη. Βασίλισσα της γης και του ουρανού η λέξη και η σκέψη μεταμορφούμενη της άυλομορφή.

 

Πολλοί ποιητές προστρέχουν στα όνειρα. Κι όπως λέει ο Πωλ Βαλερύ το ποιητικό σύμπαν ομοιάζει με τις ονειρικές καταστάσεις. «Ήταν ένας στίχος \ μέσα στο όνειρο μου \δεν θυμάμαι λέξεις \ ούτε καν τον ήχο».

Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος, κι ο Τάκης Σινόπουλος: Καμιά φορά μέσα στο όνειρο \ οι λέξεις φωτίζονται από ένα παράξενο φως \ αλλάζουν φως και σημασία».

Ο Γιώργος Θέμελης γράφει στο «ARS POETIKA 1»: Αν είναι κάτι το Ποίημα \ είναι κάτι που δεν πιάνεται \ το Ποίημα είναι σαν την Αγάπη \ την Αγάπη την αναπάντεχη \ όταν σου κόβει την μιλιά \ σαν την Αγάπη σαν την Μουσική \ είναι κατάφωτο το Ποίημα \ το Ποίημα δεν είναι πράγμα σου \ το πράγμα είσαι εσύ \ σε βγάζει στο φως \σε φανερώνει \ μην το παραβιάζεις».

Ο Νίκος Εγγονόπουλος μιλώντας για τα παλιά ποιήματα του λέει: «Για έναν μελλοντικό σχολιαστή \ θα είναι υπεραρκετά \ τα ποιήματα τα παλιά \ και πόσον εύγλωττη \ θα είναι \ η σιωπή η τωρινή μου»!

Το ποίημα όπως είπαμε αποτελείται από λέξεις –λόγια και σιωπές πραγμάτων ή καταστάσεων. Αλλά μια σωστή ανάγνωση του ποιήματος προϋποθέτει ότι θα προσέχουμε την έννοια των λέξεων, θα αφουγκραζόμαστε τα λεγόμενα των λόγων, το νόημά τους. Έτσι μόνο θα απολαμβάνουμε την ομορφιά του ποιήματος

και την αλήθεια που εκπέμπει, όταν βέβαια περιέχει κάλλος και αλήθεια. Και όπως λέει κι ο Ζήσιμος Λορεντζάτος είναι διαστροφή να θεωρούμε τα λόγια μόνο λόγια και να μην προσέχουμε το μήνυμά τους. Είναι αλήθεια όμως ότι πολλοί «ποιητές» δεν εκπέμπουν κανένα μήνυμα.. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη κέντρου ή οράματος. Γι αυτό πρέπει να ξαναγυρίσουμε στο χαμένο κέντρο ή στην ουράνια ρίζα, αφού ο άνθρωπος από τα παλιά χρόνια λογαριάζεται «φυτόν ουκ έγγειον»

 

 

*  Ο Ανδρέας Γ . Λίτος είναι ιατρός – ποιητής.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top