Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η δωρεά της Μνήμης
27/12/2017, 11:06 πμ

Η δωρεά της Μνήμης

Γράφει η Ελένη Χωρεάνθη //

 

Ζαχαρίας Σώκος: “Διπλή προσπέραση” Σχέδιο εξωφύλλου: Robert Rauschenberg, 1963 (Λεπτομέρεια), Εκδόσεις Μελάνι 2017

 

Γέννημα και θρέμμα της Αιτωλίας, της ιερής γης των «Ελεύθερων πολιορκημένων»,  του Παλαμά, του Μαλακάση, του Δροσίνη, αλλά και πολλών άξιων νεότερων και σύγχρονων δημιουργών, ο Ζαχαρίας Σώκος, παιδί της ομίχλης, της υγρασίας «Ένας αλατόπηχτος», όπως παρουσιάζεται στο ποίημα «Λάθος χρόνος» της προηγούμενης συλλογής του με τον ασυνήθιστο τίτλο «Άλλα ρούχα», έχει έναν ιδιαίτερα σκωπτικό τρόπο έκφρασης. Εκεί, αναφέρεται με κάπως σκωπτική διάθεση στον συνονόματο  του ομηρικό ήρωα Σώκο. Και στην πρόσφατη ποιητική του συλλογή συνεχίζει  να εκφράζεται με τους ίδιους ρυθμούς, πορεύεται σε οικείους χώρους σιγανά, σιγανά και ταπεινά, χωρίς θορύβους, χωρίς κλάψες, αλλά με νηφαλιότητα που εκπορεύεται από μια εσωτερική, συγκρατημένη μοναξιά και με συσσωρευμένη θλίψη με την οποία, άλλωστε «ανοίγει τα χαρτιά του» :

 

τις νύχτες σηκώνεται

το αύριο και κλαίει

 

με διακριτική αφιέρωση «στον Πάνο Ευθ. Σώκο», δικό του, προσφιλή άνθρωπο. Και από ό,  τι διαφαίνεται ευθύς εξαρχής οι νεκροί του δεν τον θλίβουν! Αντίθετα, έρχονται με δώρο και:

 

ΤΙ ΔΩΡΟ

Όταν με επισκέπτονται

οι νεκροί μου

φοράνε πάντα

το χαμόγελό τους.

 

Κι όπως φαίνεται τον επισκέπτονται πολύ συχνά οι προσφιλείς νεκροί του, καθότι υπάρχουν ποιήματα αφιερωμένα «Εις μνήμην…», εκτός από άλλες αναφορές. Στο ποίημα «Κίτρινη πέτρα»  ανήκει το απόσπασμα που αναφέρεται, πού αλλού;- στις ψυχές!

 

….Τα πιο καλά ποιήματα

έτσι κι αλλιώς δεν γράφονται.

ανάπηρες οι λέξεις να τα πούνε,

η πέτρα είναι, κίτρινη,

στα δόντια πεθαμένων

κέρματα πεθαμένων

κέρματα για τα αντίπερα.

 

Ζαχαρίας Σώκος

 

Στίχοι που παραπέμπουν στην αρχαία συνήθεια να εφοδιάζονται οι ψυχές  των νεκρών τον οβολό, τα ναύλα να περάσουν από τον δρόμο του Αχέροντα και να φτάσουν στον προορισμό τους, στην Αχερουσία λίμνη στον Κάτω Κόσμο… Και βιάζονται να φτάσουν χωρίς ν’ αφήσουν πουθενά ίχνη από το πέρασμά τους γιατί:

 

….Μα πουθενά δεν κοντοστέκονται

να ξαποστάσουν οι ψυχές.

 

Αλλού, καταθέτει απλά τους προβληματισμούς του σχετικά με την αθανασία της ψυχής, όταν έχει πια εγκαταλείψει το σώμα κι ο κόσμος κλαίει για την απώλεια:

 

…κι εμείς, αφού η ψυχή,

λέει, αθάνατη πως είναι,

τι μαζευτήκαμε εδώ,

γι’ ατό το τιποτένιο σώμα;

 

Σε ένα άλλο ποίημα, «Η ΤΑΡΙΧΕΥΣΗ», αναθυμούμενος τα περασμένα, τις αλειτούργητες μνήμες, τη «μάνα με εσάρπα το μητρικό της αγλάισμα…., τον πατέρα να διαβάζει τον Απόστολο», εκστασιάζεται με τη «λαλέουσα σιωπή, τον στεγνωμένο χρόνο’» κι αναρτιέται :

 

Ποιος σκηνοθετεί;

Και πώς αμείβοντα τα χέρια

που κόβουν το εισιτήριο στο όνειρο;

 

Και κλείνει τη συλλογή «Διπλή προσπέραση» με αιωρούμενα πλείστα ανελέητα ερωτηματικά σχετικά με τις φάσεις και τις αντιφάσεις, τις θέσεις και αντιθέσεις που επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τη ζωή στην καθημερινότητά του, που λίγο πολύ κυριαρχούν, έτσι κι αλλιώς στο σύνολο των ποιημάτων της συλλογής, αφήνοντας έτσι το θέμα ανοιχτό στους επόμενους :

 

«ΠΡΟΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ:

Μοίρα του γένους μου,

ποια ανεξιχνίαστα κρίματα

μνήμες κυτταρικές σε στοιχειώνουν;

 

 

Π. Φάληρο, 24-12-2017

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top