Fractal

Αναζητώντας την Μαγεία της Ζωής

Γράφει η Αλεξάνδρα Μπακονίκα //

 

diodia-1Βαγγέλης Ραπτόπουλος «Διόδια», Μυθιστόρημα, εκδ. Κέδρος, σελ. 189

 

Το βιβλίο «Διόδια» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου  εκδόθηκε πρώτη φορά το 1982, από τότε ακολούθησαν, περίπου ανά πενταετία, άλλες τέσσερις εκδόσεις και τώρα έφτασε στην έκτη επανέκδοσή του το 2016. Κι αυτό δεν είναι τυχαίο, το βιβλίο παραμένει επίκαιρο με  φρεσκάδα και ζωντάνια γιατί αγγίζει κι αναδεικνύει διαχρονικής αξίας και σπουδαιότητας θέματα. Η συλλογικότητα, ο έρωτας, η φιλία, η απώλεια δεσμών, η μετάβαση από την εφηβεία προς την ενηλικίωση, το χάσμα των γενεών, η αμφισβήτηση του ορθολογισμού και των μικροαστικών αξιών, η πληθωρική αναζήτηση της έκστασης, αποτελούν τον καμβά πάνω στον οποίο με αδρές και άμεσες γραμμές εξυφαίνεται η πλοκή και προβάλλουν οι χαρακτήρες.

Ο πρωταγωνιστής, που είναι το alter ego του συγγραφέα, αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο την αντικομφορμιστική στάση και συμπεριφορά της ομάδας των φίλων του, που διψούν για  φυγή προς τη μεθυστική, αισθησιακή διάσταση της ζωής κόντρα στα στενά πλαίσια του μικρόκοσμου των γονιών τους. Δεν επιθυμούν την ανέλιξή τους σε πλούσιους αστούς με καριέρα και μεγαλόσχημες φιλοδοξίες κάθε είδους, ο καταναλωτισμός και η ευμάρεια τούς είναι πράγματα αδιάφορα. Ετοιμάζονται να δώσουν εισαγωγικές εξετάσεις στο πανεπιστήμιο, που γι’ αυτούς δεν αποτελούν εφαλτήριο για κάποιο όνειρο ή λαμπρό μέλλον, αντίθετα  μοιάζουν με καταναγκαστικά έργα τα οποία εξ ανάγκης πρέπει να υποστούν. Πιέζονται ασφυκτικά από τους γονείς τους να πετύχουν, κι είναι υποχρεωμένοι να υποστούν το μαρτύριο της παπαγαλίας κι αποστήθισης, γνωρίζοντας ότι έχουν να αντιπαλέψουν με ένα απωθητικό εκπαιδευτικό σύστημα που στραγγίζει την ικμάδα τους. Βέβαια, στο πίσω μέρος του μυαλού τους υπάρχει η καθησυχαστική βεβαιότητα ότι δεν βρίσκονται στο κοινωνικό περιθώριο, είτε πετύχουν είτε δεν πετύχουν στο πανεπιστήμιο κάπου στο τέλος θα βολευτούν. Οι γονείς τους, με τους οποίους τους χωρίζει  πολιτιστικό ρήγμα και διαφορετική αντίληψη ζωής, είναι εκείνοι που τελικά θα φροντίσουν μέσα από γνωριμίες να τους αποκαταστήσουν επαγγελματικά. Η αγία ελληνική οικογένεια, όσο κι αν οι αντικομφορμιστές νεαροί αποφεύγουν κάθε επαφή με τους γονείς τους, δεν παύει να απλώνει ένα δίχτυ προστασίας στα επαναστατημένα νιάτα της που σαλπάρουν με τα πανιά της αμφισβήτησης κι αντισυμβατικότητας.

Το βιβλίο με την εμφάνισή του το 1982 φέρνει τα χρώματα και τους απόηχους από το απελευθερωτικό κύμα της ροκ, των κινημάτων της νεολαίας, του Μάη του ’68, μεταφερμένα με γνήσιο κι αυθεντικό τρόπο στην ελληνική πραγματικότητα και τις ιδιαιτερότητές της. Πρωταρχικό στοιχείο των επιδιώξεων και στόχων της παρέας του πρωταγωνιστή-αφηγητή δεν είναι τα υλικά αγαθά, αλλά η κατάκτηση της μαγείας της ζωής μέσα από τη μέθη της μουσικής,
του έρωτα, του ιλίγγου της ταχύτητας με τις μοτοσυκλέτες, της φυγής μέσα από το ταξίδι, το όνειρο, τα μυστικά της νύχτας, των αναπάντεχων εκπλήξεων και προκλήσεων που σβήνουν την ανία της μουντής καθημερινότητας.

 

Βαγγέλης Ραπτόπουλος

Βαγγέλης Ραπτόπουλος

 

Έχοντας χάσει την επαφή με τον περιοριστικά «μετρημένο» κόσμο των γονιών τους, κι εξίσου έχοντας γυρίσει την πλάτη στα πολιτικά κόμματα, στα οποία είχαν ενταχθεί με την ελπίδα για μια δικαιότερη κοινωνία, λόγω της ασφυκτικής μονολιθικότητας που συνάντησαν, βρίσκουν παρηγοριά κι απάγκιο στον έρωτα και τη φιλία. Επιβεβαίωση του ανδρισμού τους και κατ’ επέκταση της αυτοπεποίθησής τους είναι η ανταπόκριση που θα τύχουν από τις κοπέλες που ερωτικά πολιορκούν. Κι εδώ υπάρχουν οι χαμένοι και οι νικητές στο πεδίο του έρωτα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η φιλία ανάμεσα στα αγόρια της παρέας στο τέλος θα διαλυθεί. Οι στενοί δεσμοί συνάφειας και τρυφερότητας έχουν ένταση κι είναι εξόχως συγκινητικοί. Βέβαια, οι χαρακτήρες δεν είναι μονοδιάστατοι, η τρυφερότητά τους δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να γίνουν άδικα σκληροί και τραχείς είτε με τους  γονείς τους είτε με το νεότερο μέλος της παρέας, τον Μανωλάκη, που σε αρκετές περιπτώσεις μετατρέπεται σε «καρπαζοεισπράκτορα».

 

diodia_cvr

 

Η εμμονή του Ραπτόπουλου για συλλογικότητα καταλήγει στον πυρήνα των εκλεκτών φίλων του στο μυθιστόρημα και εκπέμπει θαλπωρή, δροσιά, γνησιότητα αισθημάτων και ποίηση. Στη μετάβαση από την ανεμελιά της εφηβείας προς την ενηλικίωσή τους σε ένα κόσμο που δεν τους εμπνέει με τον πραγματισμό, τους καταναγκασμούς και την καταναλωτική μανία του, πνίγουν τη μοναξιά και τις αγωνίες τους στα μικρά και μεγάλα ξεφαντώματά τους, όπως μπορούν κι όσο αντέχουν, όμως πάντα μέσα στο κύκλο της παρέας, ποτέ ξεχωριστά και μόνοι τους. Το βιβλίο ανήκει στην παράδοση της λογοτεχνίας που έχει στραμμένο το βλέμμα στην αγάπη για την αναζήτηση της μαγείας, της ομορφιάς στη ζωή, καθώς και στην αναλλοίωτη αξία της φιλίας, και πιο συγκεκριμένα στην ακατάλυτη δύναμη της ανδροπαρέας και της συντροφικότητας.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top