Fractal
Home / ΒΙΒΛΙΟ / Ντίνο Μπουτζάτι – Το μυστικό του συγγραφέα
08/04/2015, 1:38 μμ

Ντίνο Μπουτζάτι – Το μυστικό του συγγραφέα

Μετάφραση, παρουσίαση: Φοίβος Γκικόπουλος //

 

Ξεπεσμένος κι ευτυχισμένος. Δεν άγγιξα όμως ακόμη το βυθό, απομένει να διασχίσω ένα μικρό περιθώριο, κι ελπίζω να μπορέσω να τον γευτώ. Άλλωστε έφτασα και σε μια τόσο προχωρημένη ηλικία που, ίσως, μου μένει λίγο να ζήσω.

 

Εδώ και πολλά χρόνια, έχω αποκτήσει φήμη –μια φήμη που με τον καιρό όλο και μεγάλωνε- ξοφλημένου συγγραφέα, που ‘χει πάρει το δρόμο της οριστικής και αμετάκλητης παρακμής. Κάθε έργο που δημοσίευα, λέγανε και, αν όχι άλλο, σκέφτονταν, ήταν ένα σκαλί παρακάτω. Έτσι, με προοδευτικό κατρακύλισμα, βρέθηκα στο σημερινό βόθρο.

Όλη αυτή η κατάντια είναι έργο δικό μου. Αυτά τα ολέθρια αποτελέσματα επιδίωξα, εδώ και τριάντα χρόνια τώρα, σύμφωνα μ’ ένα σχέδιο προκαθορισμένο με διορατικότητα.

Επομένως –θα ρωτήσει κανείς- εσύ προκάλεσες αυτή τη χρεοκοπία;

Ακριβώς, κυρίες και κύριοι. Κάνοντας τον συγγραφέα, είχα αποκτήσει λαμπρές επιτυχίες, είχα πια πλατιά αναγνώριση, ήμουν, μ’ άλλα λόγια, ένας φτασμένος. Μα θα μπορούσα, αρκεί να το ‘θελα, να προχωρήσω ακόμη πιο μακριά, και θα ‘χα φτάσει χωρίς κόπο στην απόλυτη δόξα.

Όχι λοιπόν, δεν θέλησα.

Αντίθετα, προτίμησα, απ’ το σημείο που βρισκόμουν –ένα θαυμάσιο ύψωμα, μια κορυφή, το Μόντε Ρόζα, για να μην πω τα Ιμαλάια- να κατέβω σιγά-σιγά, να διανύσω προς τα κάτω την πορεία που κάλυψα με μεγάλα άλματα, να ζήσω τους σταθμούς μιας αξιολύπητης παρακμής.  Αξιολύπητης μόνον επιφανειακά, αγαπητοί μου, γιατί εγώ, αποκόμιζα ένα σωρό ικανοποιήσεις. Και σήμερα, σ’ αυτές τις σελίδες –που θα κλείσω σε σφραγισμένο φάκελο για ν’ ανοιχτεί μετά το θάνατό μου- εξηγώ το γιατί, αποκαλύπτω το μεγάλο μου μυστικό.

Ήμουν ήδη σαράντα ενός ετών και ταξίδευα μ’ ανοιχτά πανιά στα πελάγη της επιτυχίας,  όταν μια μέρα, ξαφνικά, ένα φως παρουσιάστηκε μπροστά μου. Το πεπρωμένο προς το οποίο βάδιζα, ένα πεπρωμένο –επαναλαμβάνω- δόξας παγκόσμιας, γεμάτο μνημειώδεις επιτυχίες, τιμές, δημοτικότητα, επινίκιες αναγνωρίσεις σ’ όλο τον κόσμο, εμφανίστηκε σ’ ολόκληρη τη μίζερη αθλιότητά του.

 

dino-buzzati

 

Η υλική πλευρά της δόξας δεν μ’ ενδιέφερε γιατί ήμουν πλούσιος, και με το παραπάνω. Και τα υπόλοιπα; Ο ήχος από τα χειροκροτήματα, η μέθη του θριάμβου, το μαγευτικό φως που γι’ αυτό τόσοι άντρες και γυναίκες πούλησαν την ψυχή τους στον διάβολο; Κάθε φορά που δοκίμαζα ένα ψίχουλο απ’ αυτά, έμενε στο στόμα μου μια στυφή και πικρή γεύση. Στο κάτω-κάτω, έλεγα, ποιο είναι το αποκορύφωμα της δόξας; Απλούστατα! Να περπατάς στο δρόμο κι ο κόσμος να κοντοστέκεται και να ψιθυρίζει: Είδες, αυτός είναι! Τίποτ’ άλλο, ούτε τόσο δα παραπάνω. Α! τι μεγάλη δικαίωση. Κι αυτό, φυσικά, συμβαίνει μόνο σ’ εξαιρετικές περιπτώσεις, στις πολιτικές προσωπικότητες ολκής ή στις πασίγνωστες ηθοποιούς. Αν πρόκειται για κάποιον απλό συγγραφέα, πρέπει να γίνουν πολλά, στις μέρες μας, για να τον αντιληφθεί κανείς στο δρόμο.

Βέβαια, υπάρχει η αρνητική πλευρά. Κι εγώ δεν τρόμαζα από τις καθημερινές ενοχλήσεις: τις υποχρεώσεις, τα γράμματα και τα τηλεφωνήματα των θαυμαστών, τις συνεντεύξεις, τα ραντεβού, τον Τύπο, τους φωτογράφους, το ραδιόφωνο κλπ. Άλλο, και πιο σοβαρό, ήταν το μαρτύριό μου: κάθε επιτυχία, που μου ‘δινε τόσο μικρές απολαύσεις, για πολλούς ήταν μια βαθιά δυσαρέσκεια. Ω! πόσο οίκτο μου προξενούσαν κάποιες φάτσες φίλων και συναδέλφων, τις μέρες της μεγαλύτερης ευτυχίας μου. Καλά παιδιά, τίμια κι εργατικά, συνδεδεμένα μαζί μου με παλιούς δεσμούς  οικειότητας κι αγάπης, για ποιο λόγο να τους κάνω να υποφέρουν τόσο;

Με μιας τότε, μέτρησα πόσες πληγές είχα σκορπίσει γύρω εξαιτίας της ανόητης μανίας μου να πετύχω. Ομολογώ πως δεν το’ χα σκεφτεί ποτέ. Κι ένιωσα τύψεις. Κατανόησα επίσης ότι, αν συνέχιζα πάνω στο δρόμο τον παλιό, θα μάζευα νέες κι όλο πιο πλούσιες δάφνες, αλλά σ’ αντάλλαγμα θα ‘κανα να λαχταρίσουν πολλές καρδιές, που, ίσως δεν τ’ άξιζαν. Κι ο κόσμος σκορπά γενναιόδωρα αμέτρητα δεινά, αλλά οι δαγκάνες του φθόνου προξενούν τις πιο αιματηρές, βαθιές πληγές που δύσκολα επουλώνονται και, τελικά, είναι άξιες συμπόνιας.

Να επανορθώσω! Αυτό έπρεπε να κάνω. Και πήρα τη μεγάλη απόφαση. Από το ύψος της κορυφής που ‘χα φτάσει, ήμουν σε θέση –Θεού θέλοντος- να προσφέρω πολλά. Όσο πιο μεγάλες πίκρες είχα δώσει στους συνανθρώπους μου με τις επιτυχίες, άλλες τόσες χαρές θα μπορούσα να τους δωρίσω. Πράγματι, τι άλλο να ‘ναι η ευχαρίστηση, από την κατάπαυση του πόνου; Κι η ευχαρίστηση δεν είναι ευθέως ανάλογη προς τα βάσανα που προηγούνται;

Έπρεπε, λοιπόν, να εξακολουθήσω το γράψιμο, να διατηρήσω το ρυθμό της δουλειάς μου, να μην δώσω την εντύπωση ότι εθελούσια αποτραβιέμαι, πράγμα που θα ‘ταν μια φτωχή ανακούφιση για τους συναδέλφους μου, αλλά, μ’ απατηλά τεχνάσματα, να κρύψω το ταλέντο μου, να γράψω όσο το δυνατόν χειρότερα, όλο και πιο πολύ, να προσποιούμαι ένα βαθμιαίο υποβιβασμό των δημιουργικών ικανοτήτων μου. Και σ’ αυτούς που περίμεναν σκληρά χτυπήματα, να προσφέρω την ευχάριστη έκπληξη της κατάρρευσής μου.

 

(*) Ανάμεσα στην αλληγορία και τον μύθο

 

Dino_buzzatiΟ Ντίνο Μπουτζάτι γεννήθηκε στο Μπελλούνο το 1906 και πέθανε στο Μιλάνο (όπου πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του) το 1972. Μετά το δίπλωμα Νομικής, αφοσιώθηκε στη δημοσιογραφία και στη λογοτεχνία. Ταξίδεψε ως ειδικός απεσταλμένος της “CORRIERE DELLA SERA” στην Ινδία, στην Αφρική, στην Ιαπωνία. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ανταποκριτής από το μέτωπο. Ο Μπουτζάτι υπήρξε επίσης και καλός ζωγράφος. Από τα μυθιστορήματά του αξίζει να αναφέρουμε τα: «Το μυστικό του δάσους» (1935), «Η έρημος των Ταρτάρων» (1940), «Η περίφημη εισβολή των αρκούδων στη Σικελία» -εικονογραφημένο από τον ίδιο- (1945), «Μια αγάπη» (1963), και από τα διηγήματα: «Οι εφτά αγγελιοφόροι» (1942), «Η πτώση της Μπαλιβέρνα» (1957), «Το κολόμπρε και άλλα πενήντα διηγήματα» -απ’ όπου και το διήγημα εδώ- (1966).

Για τον Ντίνο Μπουτζάτι, το υποχρεωτικό σημείο αναφοράς υπήρξε πάντα ο Κάφκα. Προχωρώντας στην ανακατασκευή του καφκισμού του Μπουτζάτι, θα πρέπει να πούμε ότι από το «παραμύθι» του Ιταλού συγγραφέα λείπει αυτή η αίσθηση της πραγματικότητας  χωρίς ελπίδα φυγής, που χαρακτηρίζει τον Κάφκα. Ο Μπουτζάτι προσπαθεί να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα μαγείας, όπου τα χαρακτηριστικά της προσδιορίζονται σε μια αβεβαιότητα ανάμεσα στην πραγματικότητα και την παραίσθηση ή, σε μια κατεύθυνση που οδηγεί από έναν κόσμο υπαρκτό σε μια μεταφυσική αποξένωση.

 

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top