Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Δημοσιογράφος ή ρεπόρτερ
06/11/2014, 3:34 πμ

Δημοσιογράφος ή ρεπόρτερ

Γράφει ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης //

 

ex_dimosiografos-i-reporterΝίκος Μπακουνάκης  «Δημοσιογράφος ή ρεπόρτερ», εκδόσεις «Πόλις», σελ. 471

 

Οι ελληνικές εφημερίδες αποτελούν για την έρευνα ένα άγνωστο και αχαρτογράφητο πεδίο. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η έρευνα για τις εφημερίδες είναι στιγμιαία: αρχίζει και τελειώνει την τριετία 1957-1960, όταν εκδίδεται η τρίτομη Ιστορία του Ελληνικού Τύπου του Κώστα Μάγερ. Πρόκειται μάλλον για ιστοριοδιφική προσέγγιση, που συγκεντρώνει και συστηματοποιεί μεγάλο όγκο πληροφοριών.

Ο ελληνικός αιώνας των εφημερίδων, κατά τον συγγραφέα Νίκο Μπακουνάκη, είναι μια μακρά περίοδος που αρχίζει το 1873 και τελειώνει το 1997, όταν οι εφημερίδες αρχίζουν να βυθίζονται σε μια κρίση από την οποία δεν έχουν βγει ακόμη. Η αρχή του αιώνα σηματοδοτείται από την έκδοση της πρώτης Εφημερίδας του Δημήτριου Κορομηλά που εκδίδεται την πρώτη Οκτωβρίου 1873 και στην οποία εντοπίζουμε την πρώτη αφήγηση, την πρώτη ιστορία με ανθρώπινο ενδιαφέρον. Στο πρώτο φύλλο δημοσιεύεται η ιστορία της «Εγκαταλελειμμένης κόρης». Είναι το δράμα ενός άπορου και απροστάτευτου και χωρίς οικογένεια κοριτσιού από τον Πειραιά που ,αδυνατώντας να βρει εργασία και στέγη στην πόλη του μεταμφιέζεται σε αγόρι και καταφεύγει στην Αθήνα, όπου προσλαμβάνεται σε ζαχαροπλαστείο.

Νίκος Μπακουνάκης

Νίκος Μπακουνάκης

Τον 19ο αιώνα το Τύπος γίνεται κυρίως αφηγηματικός. Στόχος του είναι να αναπαραστήσει ή να διηγηθεί είτε πρόκειται για πραγματικά γεγονότα, είτε για επινοημένα, μέσα από το μυθιστόρημα σε συνέχειες. Η συγχρονική σχέση μεταξύ ρεπορτάζ και αστυνομικής πλοκής βγαίνει από τις ελληνικές εφημερίδες και γίνεται λογοτεχνία με τη νουβέλα του Παύλου Νιρβάνα Το έγκλημα του Ψυχικού (1928). Η νουβέλα αυτή που τοποθετείται στην αρχή της γενεαλογίας του ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος, δεν θα μπορούσε να έχει γραφτεί αν δεν είχε προηγηθεί η ανάπτυξη της αστυνομικής αφήγησης στον αθηναϊκό Τύπο. Ο Νιρβάνας μας εξοικειώνει με τον τρόπο που, πολύ αργότερα, ο Γιάννης Μαρής φτιάχνει τους δικούς του ήρωες. Πέρα όμως από την απόλαυση της ανάγνωσης οι εκδότες εφεύρισκαν και διάφορα κόλπα για να αυξήσουν την αναγνωσιμότητα. Μια από τις επινοήσεις ήταν τα δώρα και οι προσφορές. Στις 5 Μαίου 1905 η εφημερίδα Ακρόπολις ξεκινάει μια εκστρατεία προσέλκυσης κοινού προσφέροντας ρολόγια. Θα συνεχίσει τις προσφορές αλλά και τις κληρώσεις με δελτάρια(κουπόνια) δώρων, μεγάλης γκάμας, από ραπτομηχανές μέχρι καπέλα και αγγλικά σαπούνια. Η εφημερίδα Χρόνος θα δώσει βιβλία στους αναγνώστες. Οι περίοδοι αιχμής των προσφορών συμπίπτουν με τις περιόδους υψηλού ανταγωνισμού μεταξύ των εφημερίδων. Περίφημο είναι το σκάνδαλο της Πετρουπόλεως όπου η εφημερίδα Εσπερινή πρόσφερε στους αναγνώστες οικοδομήσιμα οικόπεδα. Η εφημερίδα χρεοκόπησε και το σχέδιό της ναυάγησε. Ο κίνδυνος της απάτης οδήγησε τον Μεταξά να καταργήσει «κάθε χαριστική επίδοση» με νόμο το 1938. Επιτράπηκαν και πάλι οι προσφορές στις αρχές της δεκαετίας του 1990, το 1993 οδηγώντας τις εφημερίδες σε έναν φαύλο και αδιέξοδο κύκλο. Διαβάζοντας τη μελέτη χάνεσαι μέσα στην κρυφή γοητεία της δημοσιογραφίας και τον κόσμο των εφημερίδων. Η αφήγηση στις ελληνικές εφημερίδες του 19ου και 20ου αιώνα γίνεται με τέτοιο τρόπο που η γνώση και η καλή γραφή σε κάνουν πολλές φορές να απολαμβάνεις τις σελίδες του βιβλίου. Και όταν κλείσεις το βιβλίο έχεις την ικανοποίηση ότι δεν έχασες τον χρόνο σου αλλά πέρασες τις πιο όμορφες στιγμές της ανάγνωσης.

 

bakounakis

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top