Από τον Γιώργο Ρούσκα // *

 

 

Συνοπτική προσέγγιση-παρουσίαση του έργου του άγνωστου στο ευρύ κοινό (κατά το σύνηθες της ελληνικής πραγματικότητας) ποιητή Δημήτρη Γαβαλά.

 

Με τον Δημήτρη Γαβαλά, συναντηθήκαμε σε Λύκειο της Κορίνθου πριν λίγο καιρό, όπου είχαμε προσκληθεί να συμμετέχουμε σε εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Είχα διαβάσει Ποίησή του, είχα σαφή εικόνα του λόγου του, αλλά όχι του ιδίου, αφού ως τότε δεν τον είχα δει από κοντά. Σεμνός, αφοσιωμένος στη γραφή, χωρίς να νοιάζεται να προβάλλει όσα κάνει, κερδίζει αμέσως τον συνομιλητή του. Το πόσα βιβλία έχει συγγράψει, δείχνει το πόσο ασχολείται με το Λόγο, ενώ η ποιότητα των γραπτών του, δείχνει το πόσο σημαντικός είναι για τα ελληνικά γράμματα.  Σημαντικός, αλλά άγνωστος στο ευρύ κοινό, αφού εργάζεται προσηλωμένος στην ουσία και όχι στην προβολή του πράγματος. Άλλωστε, όπως ο ίδιος μου είπε, όταν ήταν Σχολικός Σύμβουλος Μέσης Εκπαίδευσης, δεν ομολογούσε ούτε στους συναδέλφους του καθηγητές ότι γράφει ποίηση, διότι αυτό θα οδηγούσε μοιραία σε ειρωνικά και απαξιωτικά σχόλια, μιας και ούτε τότε είχε συνειδητοποιηθεί ο καίριος ρόλος της ποίησης και των ποιητών στη ζωή των ανθρώπων.

Ποιος είναι όμως αυτός ο χαμηλών τόνων, εργάτης του λόγου; Αφού εκείνος δεν «κινεί την χείρα», θα την κινήσει το διαδικτυακό λογοτεχνικό περιοδικό που θα δεχθεί να δημοσιεύσει την εργασία μου αυτή, την ώρα που εγώ έχω ήδη αναλάβει το ρόλο της θεάς Αθηνάς. Το κάνω από καρδιάς, διότι πρόκειται για ποίηση που αξίζει, ποίηση που έχει να πει, άρα έχει να προσφέρει περισσότερα με το να γίνει ευρύτερα γνωστή.

 

O Δημήτρης Γαβαλάς γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1949. Σπούδασε Μαθηματικά, Κυβερνητική και Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου σε μεταπτυχιακές σπουδές και Ψυχολογία του Βάθους σε ελεύθερες σπουδές. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή με θέμα τα Μαθηματικά, τη Θεμελίωση και τη Διδακτική τους. Αρχικά εργάστηκε ως Επιστημονικός Συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Πατρών και ως Ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών «Δημόκριτος». Στη συνέχεια εργάστηκε στην εκπαίδευση ως καθηγητής Μαθηματικών. Συνεργάστηκε με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (στη συγγραφή Προγραμμάτων Σπουδών &  σχολικών βιβλίων και σε άλλα εκπαιδευτικά θέματα). Εργάστηκε επίσης στη Βαρβάκειο Σχολή, και συνέχισε ως Σχολικός Σύμβουλος. Για το πνευματικό του έργο, έχει τιμηθεί από τον Δήμο Κορινθίων. Το δοκίμιό του για τον Οδυσσέα Ελύτη έλαβε κρατική διάκριση, ενώ το ποίημα «Φανταστική Γεωμετρία» περιελήφθη στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β΄ τάξης του Γυμνασίου.

 

Στην παρούσα προσέγγιση-παρουσίαση, θα προσπαθήσω να σκιαγραφήσω το προφίλ του, μέσα από την συνοπτική αναφορά μου (επιγραμματική παρουσίαση) σε έξι βιβλία του που ελεύθερα επέλεξα, διαθέτοντας κατά μέσο όρο μια σελίδα Α4 ανά βιβλίο. Έχει τη δυσκολία του.

 

 

Ξεκινάω με την Ποιητική του Συλλογή «Σύμμετρος Έρωτας ή Τα Πρόσωπα του Αγγέλου» (1996), όπου μέσα από 5 πρόσωπα-ισάριθμες ενότητες, καταπιάνεται κυρίως με τον έρωτα. Όχι με τον κατ’ ευφημισμό, αλλά με εκείνον, τον θυελλώδη. Αυτόν που, μετά την ερωτική επαφή και την απομάκρυνση, θέλει να τον κρατήσει μέσα του, εξομολογούμενος:

Μέρες πολλές δεν τρώω και δεν πίνω:

Μη χάσω γεύση των φιλιών

μη μιάνω κοινωνία της φύσης Σου,

 

με το Σ κεφαλαίο, ως τιμή στον Άλλο με τον οποίο γινόμαστε Ένα. Σε όλα του τα ποιήματα ως σήμερα, το αρχικό γράμμα που αναφέρεται στο έτερο ήμισυ, παραμένει πάντα κεφαλαίο. Ενδεικτικό της στάσης ζωής του.

Η ερωτική πράξη αποδίδεται τόσο ποιητικά όσο και ρεαλιστικά:

Φαλλός-ρομφαία φλογερός

κατεβαίνει μεσ’ από υγρά πηγάδια.

 

Οι ενοχές, οι αμαρτίες, είναι σχετικές και προσωπικό θέμα του καθένα, αφού

Άδης δεν υπάρχει

αν εμείς δεν τον χτίσουμε.

 

Η γυναικεία φύση υμνείται σε κάθε ευκαιρία:

Στη διχάλα των ποδιών παγιδευμένο

μισάνοιχτο λουλούδι

της φύσης Σου δοξαστικό.

 

Βέβαια, θέλει τόλμη να αφεθείς, να νιώσεις, να βιώσεις, να ζήσεις. Η ατολμία, η συνήθεια, η συμβατικότητα, συχνότατες παράμετροι στις ανθρώπινες σχέσεις, με τις ανάλογες επιπτώσεις:

Τρόμαξες τόσο πάθος και με αρνήθηκες.

 

Τρυφερός,

Όσο με ονειρεύεσαι υπάρχω.

Σ’ ένα μέλλον γεμάτο

από τα μάτια σου

 

αυτογνωσιακός,

παροπλισμένος και γυμνός

βρίσκω τον εαυτό μου σε Σένα

 

έχων συνείδηση του μεγαλείου:

να σμίγεις μ’ έναν Άγγελο

θα πει ν’ αλλάζεις φύση

 

κλείνει τη συλλογή με την πεμπτουσία του αληθινού (α+λήθη) έρωτα, τη μετάβαση από το δύο στο ένα:

μήτε μπορώ να πω πως Σε αγαπώ

αφού είμαστε πια ένα.

 

Πρόκειται για ένα βιβλίο ύμνο στον απόλυτο έρωτα, στη Γυναίκα, στο καταλυτικό μεγαλείο της ένωσης δύο ανθρώπων, με τρόπο τόσο ποιητικό, όσο και ανθρώπινο. Αυτό, δεν το ζει εύκολα κανείς στη διάρκεια της γήινης ζωής του.

 

Αυτά, τότε. Το 2004, εκδίδει τον συγκεντρωτικό τόμο «Ποιήματα 1973-2003,  Επιλογή» με εκτεταμένη θεματολογία. Επιγραμματικά θα αναφερθώ τόσο ώστε να προχωρήσει ικανοποιητικά ο σχηματισμός του προφίλ του.

Στην ενότητα «Ο Δρόμος του Ποιητή» , αφού ήδη έχει δηλώσει πως με αίμα γράφεται η ποίηση

αδειάζουνε φλέβες

γεμίζουν σελίδες

 

μιλάει ευθαρσώς για τους ποιητές (του εαυτού του συμπεριλαμβανομένου)

ψάχνουμε ωραίες λέξεις

λες είναι ωραίοι άνθρωποι

λες είναι ωραίος ο κόσμος.

Ας πάω καλύτερα να μιλήσω με τη θάλασσα.

 

Επίκαιρος τότε όσο και σήμερα, λέει:

τα λόγια χάσανε πια το νόημά τους.

Ας αφεθούμε στη σιωπή.

 

Η ποιητική, αντιμετωπίζεται ως ένα:

Ο ποιητής

η έμπνευση

το ποίημα.

Είναι ένα.

 

Στην ενότητα «Πιθανοί Κόσμοι», μέσα από 4 υποενότητες, με τελευταία την Φωτόλυση, εμπλέκονται οι γνώσεις του στα μαθηματικά και η ποίηση αποκτά φιλοσοφικό και δοκιμιακό χαρακτήρα. Χρησιμοποιώντας αξιώματα, σύνολα, γραμμές, γεωμετρικά και μαθηματικά εργαλεία στο λόγο του, ασχολείται με την ανθρώπινη ύπαρξη από γενέσεως, με τους μεγάλους προβληματισμούς της ζωής, την Ιστορία, τη Φύση, τον Κόσμο, τον Ήλιο, το Φως, και πολλά ακόμη. Χαρακτηριστικό δείγμα γραφής:

Όμως, στους δρόμους του ανέμου και της θάλασσας, άνθρωποι ρουφώντας τη ματαιότητα μιας ζωής, σπέρνουν αίμα στον καιρό πλήρωση ζητώντας στο φθαρμένο κύκλο.

 

Ακολουθεί η (καθόλου τυχαία) μεγάλη σε έκταση ενότητα «Άγγελος Ερωτικός», σε 4 υποενότητες, με πασιφανές το βασικό θέμα. Έχει αξία να δούμε την άποψή του για τη Γυναίκα:

Γυναίκα.

Φροντίζεις τη γέννηση

ηδονικά κρεβάτια

το θάνατό μας.

Αθέατη ρυθμίζεις

μυστικά τη ζωή

στα παρασκήνια.

Κυματίζεις σε πέλαγα παιδικά

σε όλους τους κήπους

στου διαμαντιού το κέντρο.

 

Συνεπής με τα όσα έχει στο παρελθόν διακηρύξει:

Πουθενά δε Σε βρίσκω

όμως όπου κι αν πάω Σε κουβαλάω μαζί μου

 

δεν έχει τη δύναμη ν’ αντέξει και να διαχειριστεί τον πόνο της απώλειας:

Προσπαθώ να σε ξαναστήσω πλάι μου

αγγίζω το άδειο κάθισμα

κι Εσύ λείπεις.

Ένα κενό

κει που μόλις χθες βράδυ

ήσουν Εσύ

 

αν και όταν είναι νηφάλιος, ομολογεί:

Απ’ όλες μου τις ζωές

θέλω να θυμάμαι μονάχα αυτή.

Κι από αυτή

μονάχα Εσένα.

 

Αυτό το βιβλίο είναι για εμένα ένας πεντακάθαρος καθρέφτης της ποίησης του Δημήτρη Γαβαλά. Ο λόγος του, πέραν της εκφοράς με απόλυτη ακρίβεια (όση και στα μαθηματικά απαιτείται αφού και εκεί όπως και στην ποίηση ο παραμικρός πλεονασμός μπορεί να καταστρέψει τα πάντα) είναι φιλοσοφημένος, στέρεος, ειλικρινής, τολμηρός, κατ’ εξοχήν ερωτικός, συμβολικός, βαθύς. Ψήγματα λυρισμού υπάρχουν όπου χρειάζεται για να έχει μαθηματική αρμονία η μουσική των λέξεών του. Είναι μια ποίηση για τη ζωή, για τη θέση του ανθρώπου στη σχέση του με το άλλο φύλο, στην κοινωνία, στη γη, στο σύμπαν.

 

 

Το 2006, έρχεται η συλλογή «Ου Παντός Πλειν» που αποτελεί κατά την άποψή μου ένα τολμηρό και ρεαλιστικό ποιητικό λεύκωμα για την πόλη της Κορίνθου. Η τραγική πραγματικότητα, ιδωμένη όπως μόνο μέσα από τα μάτια ενός καλλιτέχνη μπορεί να ιδωθεί, αποδίδεται χωρίς υπεκφυγές, ως την παραμικρή λεπτομέρεια.

Πώς να αντέξεις; Η ποίηση, το όνειρο, η ελπίδα, είναι στηρίγματα, είναι το παγκάκι όπου μπορείς να καθίσεις να ξαποστάσεις, να σκεφτείς, να αναπολήσεις, να επιθυμήσεις, να ονειρευτείς.

Από τα πορνεία  ως το θάνατο, η καθημερινότητα εκτυλίσσεται κάτω από στύλους ηλεκτρικού, στη δημοσιά, σε πλαστικές καρέκλες, στα σκουπίδια, στο φλοίσβο, στο στρατόπεδο, στο μουσείο, στη μοναξιά, στη σιωπή. Περνάει από το Λέχαιο και τις Κεχριές, γνωρίζοντας ότι:

Η Γη ολάκερη

παράλογη πληγή

ζωή αναίτιος πόνος.

 

Η Κόρινθος; Του θυμίζει Έλιοτ:

Έρημη χώρα

της Κορίνθου

 

βλέποντάς τη να

αποπνέει

αποχρώσεις του γκρίζου.

 

Στο ποίημα «Σε αυτό τον Τόπο», βλέπει τον έρωτα να

γίνεται εμπόρευμα

στα χέρια χοντρανθρώπων.

 

Η Κόρινθος γίνεται για τον ποιητή Ιθάκη και ’κείνος, ως άλλος Οδυσσέας, προφητικά (ή ειρωνικά;) λέει: φεύγω για να γυρίσω κάποτε.

 

Η πόλη, με ένα στίχο περιγράφεται ως: Κόρινθος, Νέα Υόρκη του μέλλοντος. Ευσεβής πόθος, προφητεία, ειρωνεία ή οίκτος;

 

Ο ποιητής κλείνοντας τη συλλογή, σαρκάζει για όσα κάποτε είπε, πιστός στο «πάντα ρει» και ελεύθερος:

αν το λέω αυτό σήμερα

είναι μόνο και μόνο

για να το αναιρέσω αύριο.

 

Το 2012, κυκλοφορούν οι «Αρχετυπικές Μορφογενέσεις», ένα «περίεργο» για τους ανυποψίαστους αναγνώστες βιβλίο που αποτελείται από 2 μέρη. Δεν είναι ποίηση (με λέξεις).

Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει ζωγραφικούς πίνακες (κυρίως με μαρκαδόρους) του ιδίου, οι οποίοι είναι εντυπώσεις που προβλήθηκαν μέσα του και έμειναν πεντακάθαρες μπροστά του, ώσπου να ζωγραφιστούν. Τότε έφυγαν και «ησύχασε». Αυτό έγινε χωρίς ο ποιητής να έχει γνώσεις ζωγραφικής και συνέβη χωρίς τη χρήση ουσιών ή άλλης βοήθειας. Πρόκειται για ολοζώντανες ενοράσεις που έρχονται ξαφνικά όταν για κάποιο λόγο ανοίξει η θεϊκή πλευρά του ανθρώπου, ήτοι όταν ανοίξει η θηλυκή του πλευρά. Αρκετοί από όσους γράφουμε, έχουμε κάποιες αντίστοιχες εμπειρίες (βλ. π.χ. υπερρεαλισμό, αυτόματη γραφή, κλπ).

Ψάχνοντας το φαινόμενο αυτό, ο Γαβαλάς ανακαλύπτει τον συμβολισμό mandala, ο οποίος έχει διερευνηθεί σε βάθος από τον Carl Jung και από τη Σχολή του μετέπειτα. Η λέξη mandala είναι σανσκριτική και σημαίνει «μαγικός κύκλος». Δεν επαρκεί ο χώρος εδώ να πω παραπάνω. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, ο ποιητής εξηγεί αρκετά και για το mandala και για τις ενεργειακές-συμβολικές ζωγραφιές του πρώτου μέρους. Το διαδίκτυο επίσης, έχει αρκετές πληροφορίες για τα ζητήματα των mandala καθώς και προτεινόμενη βιβλιογραφία.

Οι πίνακες ξεκινούν από την Έκρηξη Ι, προχωρούν με κύκλους και τετράγωνα, συνεχίζουν στον Ρυθμιστή του Απείρου, παρακάτω στην Επτάφωτη Λυχνία, στην Ισορροπία, στους Κύκλους της Ολοκλήρωσης, στη Σύγκλιση των 4 κόσμων, περνάνε από το Αρχέτυπο Μόριο, συνεχίζουν ως το Εγώ και κλείνουν με τη Σύγχρονη Πεμπτουσία. Είναι ένα βιβλίο που θα μπορούσα να χαρακτηρίσω «η Αποκάλυψη του Δημήτρη», μέσα από το οποίο ανιχνεύεται από πολλές οπτικές (τόσο μεταφορικά όσο και κυριολεκτικά) η προσωπικότητά του.

Ένα βασανιστικό ερώτημα που αναδύεται αυτοφυώς μέσα από τα σύμβολα του βιβλίου είναι: υπάρχουν αυτά κρυμμένα κάπου στο Σύμπαν και ήρθαν σε εμάς με διάμεσο τον Δημήτρη, ή είναι εφευρήματα-κομμάτια του Είναι του; Το θέμα αυτό, «σηκώνει» ολόκληρη πραγματεία.

 

Το 2013, εκδίδοντα επιλεγμένα ποιήματα σε 4 ενότητες που τις βαφτίζει σειρές, κάτω από τον τίτλο «Στη σιωπή του Νου» με υπότιτλο «45 χρόνια Κομμάτια (1966-2011)».

Δεν αποδίδεται μέσα σε λίγες γραμμές η ομορφιά αυτού του βιβλίου, το οποίο περιλαμβάνει μέσα από ποιήματα μιας στροφής ή λίγων στίχων, συμπυκνωμένο όλο το είναι του ποιητή, με τα ζητήματα που τον απασχόλησαν από την αρχή της γραφής του και που εξακολουθούν να τον απασχολούν ως σήμερα. Είναι κατά τη γνώμη μου όλη η ποιητική του θεματολογία ως τώρα, επικαιροποιημένη και  ανακεφαλαιωτικά  εκφρασμένη με ηθελημένο περιορισμό στην έκταση, φέρουσα όμως αυτούσιο το στίγμα του.

Μνήμη, ζωή, θάνατος, συνειδητοποιήσεις. Όμηρος, ηδονή, λογοτεχνία, γνώση, υπαρξιακά-φιλοσοφικά ερωτήματα, πρόσωπα και προσωπεία. Ιστορία, διδασκαλία, χρόνος, ποίηση, τρυφερότητα, φύση, πεμπτουσία. Πτήσεις, πτώσεις, κόσμος, σώμα, ψυχή, έρωτας, εντροπία, μουσική, είναι μερικά από αυτά.

Δίνω δύο ποιήματα. Ένα, της περιόδου 1966-1975, χαρακτηριστικό του γεγονότος πως σε τούτο τον τόπο, λίγα πράγματα αλλάζουν:

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥ

Απολυτήριο Λυκείου

απολυτήριο Πανεπιστημίου

απολυτήριο Στρατού

απολυτήριο Δημόσιας Υπηρεσίας.

 

Απομένει μονάχα απολυτήριο ζωής

ή αλλιώς

ληξιαρχική πράξη θανάτου

 

και ένα της περιόδου 1996-2011

 

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΑΦΗ

Τους θάβουνε με τα κινητά.

Νύχτα παίρνουνε τηλέφωνο οι συγγενείς.

Το νεκροταφείο αντηχεί

διαφορετικούς ήχους κουδουνίσματος.

 

Η μελωδία ανεβαίνει στους ουρανούς.

 

 

 

Η τελευταία ποιητική, το 2016, υπό τον τίτλο «Δίχως Μαγνητόφωνα Φωνογράφους Δίσκους και Μαγνητοταινίες» περιλαμβάνει επτά ενότητες. Αυτή η ποίηση, έρχεται πηγαία, αυθόρμητα και ξεκινώντας από παλαιά ποιήματα, καταλήγει στα πρόσφατα, αποτελώντας στην ουσία (κατ’ εμένα) μια διαδρομή 43 χρόνων ποίησης, δοσμένη από τον ίδιο. Δεν τον ενδιαφέρει η υστεροφημία, δίνει ό,τι δίνει απλά και ειλικρινά.

Ξεκινάει από Παλαιά Ποιήματα, προχωράει ώσπου να φτάσει σε Νέα ποιήματα, και από εκεί, συνεχίζει με Νοοποιήματα ή Zen Poems και κλείνει με την ενότητα Πήγασος Μαθηματικός.

Από τη ζωή, την καθημερινότητα, την ποίηση, το χρόνο

αυτά τα απλά πράγματα

υφαίνουν μια ευτυχία

σε λίγο δεν υπάρχει πια,

 

περνάει από το ερώτημα τι Είμαι, σε στιγμιότυπα, στους βαρβάρους, στο θάνατο, στις μάσκες, στη σημασία των κατά γενική ομολογία μεγάλων ποιητών και της ποίησης, ξανά στο χρόνο και κλείνει τη δεύτερη ενότητα με τους συμβολικούς στίχους

Σελίδες μένουν

για πάντα λευκές

Σελευκίδες έχουν

για πάντα πεθάνει.

 

Η τρίτη ενότητα Χάρις καταπιάνεται με τους Αγγέλους, την Ψυχή, την τεχνολογία, το χρόνο (αγαπημένο του θέμα), τη μνήμη, την αγάπη, τον ήλιο, το θάνατο. Η επόμενη ξεκινάει με χορό, ποίηση, εμπειρίες, ενώ τα ίδια ερωτήματα τον απασχολούν ακόμη:

Σε ποια υπάρχεις πραγματικά

στη φαντασίωσή μου

ή στην πραγματικότητα

του άλλου;

 

Στα Νέα Ποιήματα, στην επόμενη ενότητα, κοιτάζεται στον καθρέφτη, έχει pc, λυπάται, ορά τον θάνατο, ονειρεύεται, ερωτά, συνειδητοποιεί τη σχετικότητα. Αναφέρεται και στο facebook για το οποίο έχει την άποψη (ταυτίζομαι μαζί του) πως:

παίζουμε ρόλους

πρώτα στον εαυτό μας

μετά τους προβάλλουμε στους άλλους.

 

Στα Zen Poems έρχεται αντιμέτωπος με τα μεγάλα θέματα που απασχολούν τους φιλοσόφους και τους ποιητές.  Ο άνθρωπος είναι σωματικά μια μηχανή, χάνεται στα παράθυρα των υπολογιστών, στην ψευδαίσθηση των pixel αλλά έχει συναίσθηση πως:

«πέρα από τη νόηση

η αληθινή φύση των πραγμάτων»,                               όπου

 

μεγάλη αμφιβολία

μεγάλη έλλαμψη.

 

Η άποψή του για τα βιογραφικά; Αριστούργημα:

Πλούσιο βιογραφικό.

Φτωχός βίος.

 

Συμπυκνώνει:

Ζεν και Νους ονόματα

ίδιας άρρητης ουσίας                                                       μιας και είναι ήδη σε επαφή ο ίδιος με το

 

Αιθέριο σώμα της Αλήθειας.        

 

Στην επόμενη ενότητα Πήγασος Μαθηματικός μιλάει παραμετρικά για τη ζωή

Η ζωή μας εξίσωση

δεν μπορούμε να λύσουμε

 

και παραδέχεται πως: σταθερή συνάρτηση ο Θεός.

 

Με την εμπειρία του ως μαθηματικός, συνοψίζει:

Λύνουμε

κάθε στιγμή προβλήματα

στη ζωή.

 

Κάποια από αυτά

δεν έχουν λύση.

 

Που σημαίνει

ουσιαστικά δεν υπάρχουν.

  

Ολοκληρώνω εδώ την απόπειρά μου, ελπίζοντας να σχημάτισα με το μολύβι μου τουλάχιστον ένα προσχέδιο του πορτρέτου του ποιητή Δημήτρη Γαβαλά, με τα βασικά του χαρακτηριστικά, το ύφος, τις σκιές, τις γωνίες. Η συνέχισή του, αφήνεται στον αναγνώστη που θα θελήσει να εμβαθύνει, μελετώντας τα βιβλία του. Από τη δική μου μεριά, δηλώνω από το βήμα αυτό, αναλαμβάνοντας πλήρως την ευθύνη, πως ναι, σαφέστατα αξίζει τον κόπο!

 

 

Έργα του Δημήτρη Γαβαλά:

 

Δημοσιεύσεις : Επιστημονικές – Εκπαιδευτικές

 

Εργασίες σε Επιστημονικά Περιοδικά (Ξένα)

1. A Four-sided View of ‘Function’. For the Learning of Mathematics, 19(2), 38-41,
2. Category Theory and Mathematics Teaching: Conceptual Dimension in Mathematics Teaching. Mentor, 1, 92-101, 1999.
3. Study of the ‘Teaching System’ According to Systems Theory. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 31(2), 261-268, 2000.
4. Reductive-Holistic Cycle: A Model for the Study of the Didactic Procedure. ZDM, 2000/4, 101-106, 2000.
5. Conceptual Mathematics: An Application to Education. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 36(5), 497-516, 2005.
6. From Searle’s Chinese Room to Mathematics Classroom: Technical and Cognitive Mathematics. Studies in Philosophy and Education (Springer), 26, 127-146, 2006/ 2007.

 

Εργασίες σε Επιστημονικά Περιοδικά (Ελληνικά)

1. Προς μιαν Ευρύτερη Άποψη για τη Θεωρητική Πληροφορική. Επιστημονική Επετηρίδα Π.Ι., τ. Α, 197-210, 1997.
2. Σπουδή των Δυναμικών Συστημάτων με Χρήση της Θεωρίας Κατηγοριών και Τόπων. Μαθηματική Επιθεώρηση, τ. 49-50, 185-204, 1998.
3. Εκπαίδευση, Κοινωνία Πληροφορίας και Συστημική Μέθοδος. Τα Εκπαιδευτικά, τ. 47-48, 139-155, 1998.
4. Οι Απόψεις του Jung για την Εξέλιξη, τη Γνώση και τα Μαθηματικά. Νέα Παιδεία, τ. 85, 52-72, 1998.
5. Για τη Φύση του Αριθμού: Ο Αριθμός ως Αρχέτυπο. Επιθεώρηση Επιστημονικών και Εκπαιδευτικών Θεμάτων, Π.Ι., τ. 2, 84-120, 1999.
6. Η Αίθουσα Μαθηματικών: Από τα Τεχνικά Μαθηματικά στα Μαθηματικά του Νοήματος. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, Π.Ι., τ. 5, 22-36, 2001.
7. Η Τετραπλή Όψη της Συνάρτησης. Ευκλείδης γ΄, 56, 5-19, 2001.
8. Μαθηματική Παιδεία και Πολιτισμός. Ακροκόρινθος, 4, 207-216, 2003.
9. Το Σχολείο ως ‘Μανθάνων Οργανισμός’: Νέος Τρόπος Ύπαρξης του Σχολείου στην Εποχή της Πληροφορίας. Ευκλείδης γ΄, 60-61, 113-132, 2004

 

Εργασίες σε Επιστημονικά Συνέδρια

1. Μαθηματικά και Πληροφορική: Αντιρρήσεις στις Νέες Τεχνολογίες. 14^ο Συνέδριο ΕΜΕ, Πρακτικά, 273-280, 1997.
2. Σφαιρική Άποψη των Μαθηματικών. 15^ο Συνέδριο ΕΜΕ, Πρακτικά, 70-86, 1998. (Σε συνεργασία).
3. Θεωρία Κατηγοριών και Σύγχρονη Σκέψη. 17^ο Συνέδριο ΕΜΕ, Πρακτικά, 292-301, 2000.
4. Αναλογική Σκέψη και Μαθηματικά. 18^ο Συνέδριο ΕΜΕ, Πρακτικά, 504-513, 2001 (Σε συνεργασία).
5. Τα Μαθηματικά ως Φυσική Επιστήμη. 19^ο Συνέδριο ΕΜΕ, Πρακτικά, 487-497, 2002 (Σε συνεργασία).
6. Η Συνάρτηση και η Διδακτική της. 20^ο Συνέδριο ΕΜΕ, Πρακτικά, 72-81, 2003.
7. Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών των Μαθηματικών του Λυκείου. 21^ο Συνέδριο ΕΜΕ, Πρακτικά, 240-250, 2004.

 

Κεφάλαιο σε Βιβλίο

1. Το Πλαίσιο Αναφοράς της Διαθεματικότητας. Στο Κ. Αγγελάκος (επιμ.) Διαθεματικές Προσεγγίσεις της Γνώσης στο Ελληνικό Σχολείο. Μεταίχμιο, Αθήνα, 2003. (σ. 18-39).
2. Εκπαιδευτικό Λογισμικό Μαθηματικών: Νέες Δυνατότητες Διδασκαλίας και Μάθησης. Στο Α. Ν. Μπαρκάτσας (επιμ.) Τα Μαθηματικά στην Εποχή των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας. Κωστόγιαννος, Χαλκίδα, 2004. (σ. 49-67). (Σε συνεργασία).

 

Βιβλία

1. Πρότυπα και Χαρακτήρας Κυβερνητικών Συστημάτων: Συμβολή στη Θεωρητική Κυβερνητική – Ένα Μαθηματικό Μοντέλο. Πάτρα, 1977 και Αθήνα, 1993 . (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 250).
2. Η Θεωρία Κατηγοριών ως Υποκείμενο Πλαίσιο για τη Θεμελίωση και Διδακτική των Μαθηματικών: Συστημική Προσέγγιση της Εκπαίδευσης. Πάτρα, 2000. (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 350).
3. Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 1: Μη-συμβατική Ανάλυση, Ασαφή Σύνολα, Η έννοια της Μη-διακριτότητας. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2005. (σσ. 190).
4. Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 2: Πρώτη Μύηση στη Θεωρία Κατηγοριών. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2006. (σσ. 330).
5. Το Αρχέτυπο του Τυχερού Παιχνιδιού: Για την Τύχη, τη Μαντική και τη Συγχρονότητα Σύμφωνα με τις Απόψεις των C. G. Jung και M.- L. von Franz. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006. (σσ. 280). (Σε συνεργασία).
6. On Number’s Nature. Nova Publishers, NY, 2009 (pp. 70).
7. Συστημική: Σκέψη και Εκπαίδευση – Συμβολή στο Ζήτημα της Εκπαίδευσης. Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2011. (σσ. 310).
8. Αρχετυπικές Μορφογενέσεις. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2012.
9. Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 3: Για τη Φύση του Αριθμού. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2012. (σσ. 360).
10. Αρχέτυπο: Η Εξέλιξη μιας Σύλληψης στον Τομέα της Γνώσης. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2015. (σσ. 320).
11. Κυβερνητική: Αναζητώντας την Ολότητα. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2016. (σσ. 400).

 

Κρατικά Σχολικά Βιβλία

1. Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στην Α΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1997.
2. Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Β΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2015.
3. Λογική: Θεωρία και Πρακτική για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.
4. Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο και το Λύκειο (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2008.
5. Μιγαδικοί Αριθμοί. Κεφάλαιο στο: Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.

 

Δημοσιεύσεις 2: Λογοτεχνία – Ψυχολογία – Πολιτική

 

Ποίηση

1. Σπουδές. Αθήνα, 1973.
2. Μετάβαση στο Όριο. Αθήνα, 1974.
3. Ανέλιξη. Αθήνα, 1975.
4. Δήλος. Αθήνα, 1976.
5. Εσωτερική Αιμομιξία. Αθήνα, 1977.
6. Η Πάλη με το Άρρητο. Αθήνα, 1978.
7. Ελεγείο. Αθήνα, 1979.
8. Τα Εξωστρεφή. Αθήνα, 1980.
9. “Η Του Μυστικού Ύδατος Ποίησις“. Αθήνα 1983.
10. Το Πρόσωπο της Ευτυχίας. Κώδικας, Αθήνα, 1987.
11. Απλά Τραγούδια για έναν Άγγελο. Κώδικας, Αθήνα, 1988.
12. Φωτόλυση. Κώδικας, Αθήνα, 1989.
13. Ακαριαία. Κώδικας, Αθήνα, 1994.
14. Σύμμετρος Έρωτας Ή Τα Πρόσωπα του Αγγέλου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1996
15. Άγγελος Εσωτερικών Υδάτων. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1998.
16. Το Λάμδα του Μέλλοντος. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2003.
17. Ποιήματα 1973-2003: Επιλογή. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2004.
18. Ου Παντός Πλειν. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006.
19. Στη Σιωπή του Νου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2013.
20. Δίχως Μαγνητόφωνα Φωνόγραφους Δίσκους και Μαγνητοταινίες. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2016.

 

Δοκίμιο

1. Η Εσωτερική Διαλεκτική στη «Μαρία Νεφέλη» του Οδυσσέα Ελύτη. Κώδικας, Θεσσαλονίκη, 1987. (σσ. 94).
2. Ψυχο-Κυβερνητική και Πολιτική: Αναλυτική Θεώρηση του Πολιτικού Φαινομένου. Κώδικας, Αθήνα, 1989. (σσ. 40).
3. Αισθητική και Κριτική Θεωρία των Αρχετύπων: Θεωρητικά Κείμενα και Εφαρμογές. Κώδικας, Αθήνα, 1999. (σσ. 202).

 

Μετάφραση – Εισαγωγή – Σχόλια

1. Nicoll, M. Ψυχολογικά Σχόλια στη Διδασκαλία του Γκουρτζίεφ. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1997. (σσ. 96).

 

Δημοσίευσε επίσης πλήθος άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά για θέματα εκπαίδευσης, πολιτικής, λογοτεχνίας κτλ. Ενδεικτικά:

• Μαθηματική Παιδεία και Πολιτισμός. Ακροκόρινθος, 4, 207-216, 2003.
• Category Theory as Background for the Foundation and Teaching of Mathematics. ΙCTM 1998 (Poster).
• Systemic Study of the Teaching System. ICTM 1998 (Poster).
• Τα Μαθηματικά στην Ποίηση: Συμβολή στη Διαθεματικότητα. 23^ο Συνέδριο ΕΜΕ, 2006 (Poster).
• Ο Βυθισμένος Κόσμος των Αρχετύπων. Το Βήμα, 10-8-1997.
• Η Διπλή Παρουσία των Αριθμών (Η Θεωρία Αριθμών στα Βιβλία Λυκείου). Το Βήμα, 2-8-98.
• Θεωρία Κατηγοριών και Θεμελίωση των Μαθηματικών. Ελευθεροτυπία, 13-2-2001.
• Θέματα από τη Σύγχρονη Εκπαίδευση. Κορινθιακή Ημέρα, σειρά 3 άρθρων 26/5/ – 30/5/2005.
• Θέματα από τη Σύγχρονη Εκπαίδευση: Διαθεματικότητα. Κορινθιακή Ημέρα, σειρά 12 άρθρων 7/6/ – 6/10/2005.
• Νέες Κατευθύνσεις στην Παιδεία και Νέες Τεχνολογίες. Κορινθιακή Ημέρα, σειρά 10 άρθρων 3/11/2005 – 5/1/2006.
• Ο Ηλεκτρονικός Δάσκαλος (Οι Νέες Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση). Το Βήμα, 26-10-1997.
• Μαθηματικά και Κομπιούτερ (Το Πρόγραμμα ΣΕΠΠΕ/ Γραφικά Υπολογιστών στο Γυμνάσιο). Το Βήμα, 4-7-1999.
• Α-νόητα Μαθηματικά/ Μαθηματικά του Αφρού (Διδακτική και Εξετάσεις Μαθηματικών). Το Βήμα, 25-5-2008.
• Αρχική Πρόταση για μια Μαθηματικοποίηση του Ποιητικού Φαινομένου. Πρακτικά Α΄ Συμποσίου Νεοελληνικής Ποίησης, τ. 2, Γνώση, Αθήνα, 1983.
• Ποίηση και Μαθηματικά: Το Παράδειγμα του Ελύτη – Πρώτη Προσέγγιση. Ευκλείδης Α΄, ΕΜΕ, τ. κθ (20), Αθήνα, 1996.
• Παιδικότητα. Υδρία, τ. 20, Πάτρα, 1978.
• Η Ποίηση στον Σύγχρονο Κόσμο: Αναφορά στον Ελύτη – Ένα Ποιητή για το Μέλλον. Ακροκόρινθος, τ. 3, Κόρινθος, 1997.
• Ο Ερωτικός Νίκος Γρηγοριάδης. Αφιέρωμα στον Νίκο Γρηγοριάδη, Βιβλιοθήκη της ΠΕΦ, Αθήνα, 1997.
• Ένας Καλλιτέχνης της Ζωής. Στη συλλογική έκδοση Το Καρότσι. Εκάτη, Αθήνα, 1998. (Για τον Κώστα Νικολάκη)
• Ο Ποιητής Γιώργος Σεφέρης και το Αρχέτυπο του Γερο-σοφού, Περίτεχνο, τ. 5, Αθήνα, 2000.
• Η Επικαιρότητα του Γκουρτζίεφ (Για το Βιβλίο περί Γκουρτζίεφ). Το Βήμα, 26-9-1999.
• κ.ά.

_______________________________________________

 

 

* Ο Γιώργος Ρούσκας είναι ποιητής.