Fractal
Home / Το εργαστήρι του συγγραφέα / Η Δήμητρα Διδαγγέλου στο Εργαστήρι του Συγγραφέα
05/01/2015, 8:29 μμ

Η Δήμητρα Διδαγγέλου στο Εργαστήρι του Συγγραφέα

 

didaggelou

 

 

Πώς μπορώ να μετατρέψω σε λογοτεχνία την ιστορία του Δ. που έζησε για σαράντα χρόνια στο Δαφνί; Πώς μπορώ συγκλονιστικές μαρτυρίες ανθρώπων να τις ενσωματώσω σε μυθοπλασία; Αυτό ήταν το στοίχημά μου όταν ξεκίνησα να γράφω τη νουβέλα μου «Η Σύβι και ο Ντάντυ», της οποίας η μαγιά υπήρξε το υλικό από το ντοκιμαντέρ μου «Αποϊδρυματοποίηση: ο δρόμος της επιστροφής».

dimitra_dΤο βιβλίο περιέχει αυτούσιες μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν για χρόνια στα ψυχιατρεία και σήμερα ζουν σε ειδικούς ξενώνες με το πρόγραμμα της αποασυλοποίησης. Από τα πρώτα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ μέχρι το τελικό μοντάζ, κάθε φορά που επεξεργαζόμουν αυτές τις ιστορίες συγκλονιζόμουν. Δεν τις ξέχασα ποτέ. Λίγα χρόνια μετά, όταν άρχισα να παρακολουθώ συγγραφικά μαθήματα θεώρησα ότι ήταν μια ωραία συγκυρία να εξελίξω αυτό το υλικό και να το μετουσιώσω σε λογοτεχνική μορφή. Άρχισα να το δουλεύω και η κύρια έγνοιά μου ήταν να μπορέσω να το μεταμορφώσω, χωρίς να χαλάσω την αυθεντικότητα των μαρτυριών.

Το διήγημα της Σύλβιας Πλαθ «Ο Κυρ-Πανικός και η Βίβλος των Ονείρων» είναι εμπνευσμένο από την περίοδο που η ποιήτρια εργαζόταν ως γραμματέας στο ψυχιατρικό τμήμα του Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης. Γνωρίζοντάς το αυτό, το παραλλήλισα με τη δουλειά που έκανε και η αφηγήτριά μου, που ήταν η απομαγνητοφώνηση των μαρτυριών. Ήταν ο σύνδεσμος που μου έλειπε για να ενώσω τις φωνές των ασθενών με τη φωνή της αφηγήτριας. Επέλεξα η Πλαθ να εμφανίζεται στο κείμενο στο β’ πρόσωπο με ονειρική μορφή, να είναι παρούσα με την απουσία της. Πόσοι άνθρωποι άραγε δεν υπάρχουν μέσα μας, στη ζωή μας, αλλά μπορεί μην τους βλέπουμε στην πραγματικότητα; Από πρόσωπα του παρελθόντος μας, αγαπημένοι που έχουν πεθάνει, σημαντικές προσωπικότητες που δεν έχουμε γνωρίσει ποτέ, ακόμη και φανταστικοί ήρωες της λογοτεχνίας ή του κινηματογράφου.

Πριν γράψω τα κομμάτια που αφορούν στην Πλαθ, μελέτησα με λεπτομέρεια το βίο και το έργο της. Μέχρι τότε δεν μπορώ να πω ότι ήμουν φανατική θαυμάστριά της, παρ’ όλο που μου άρεσε η ποίησή της. Όμως το βύθισμα στον κόσμο της μ’ έκανε να δω τον άνθρωπο πίσω από τις λέξεις και να δώσω νέο νόημα σ’ αυτές. Επίσης, με βοήθησε πολύ και στο να πλάσω τον κόσμο της κεντρικής ηρωίδας. Φαντάστηκα μια σύγχρονη Πλαθ.

Η φωνή της ηρωίδας επέλεξα να είναι στο α’ πρόσωπο για να γίνει η εμπειρία πιο άμεση στον αναγνώστη. Να μπει στη θέση της και να νιώσει πώς είναι παλεύει κανείς με τα δικά του φαντάσματα, τις αναμνήσεις, τις απώλειες, τους φόβους.

Η σύνδεση όλων των προσώπων του κειμένου γίνεται στη ραχοκοκκαλιά μιας εφτάψυχης γάτας…

Και μετά απ’ όλη αυτή την ιστορία, ακόμη ψάχνω την απάντηση στο τι είναι λογική και τι τρέλα. Ποιος μπορεί να το πει με σιγουριά; Τα όρια πολλές φορές είναι δυσδιάκριτα. Δίπολα στο ίδιο σχοινί… Όμως όλοι βρισκόμαστε πάνω σ’ αυτό το σχοινί και είναι τρομακτικό. Πολλές φορές δεν θέλουμε ν’ αγγίζουμε τέτοια ζητήματα. Κάτι φοβόμαστε στην τρέλα, στην απώλεια της λογικής, του ελέγχου της ψυχής και του πνεύματός μας. Κάτι φοβόμαστε στο βλέμμα αυτών των ανθρώπων που πέρασαν στην αντίπερα όχθη. Πιστεύω ότι αυτός είναι και ο λόγος που κάποιοι αναγνώστες μού έχουν πει ότι το βιβλίο τους άγγιξε βαθιά, αλλά και τους δυσκόλεψε.

Παρ’ όλα αυτά, μπορεί να φαίνεται παράδοξο, αλλά το βιβλίο μου είναι αισιόδοξο. Πώς; Στο τέλος έρχεται η λύτρωση για όλους. Κλείνοντας το βιβλίο ο αναγνώστης ήθελα ν’ αναρωτηθεί η δική του λύτρωση ποια είναι, ήταν ή θα μπορούσε να είναι. Καθένας έχει τη δική του ιστορία, με τις καλές και τις κακές στιγμές ή περιόδους. Όλοι κάνουμε κύκλους, τους κλείνουμε και συνεχίζουμε. Αυτή είναι η ζωή. Δεν είναι τυχαίο που προς το τέλος έρχεται το μήνυμα: «εφτά φορές να πέφτεις και να σηκώνεσαι οκτώ».

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top