Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η σωστή στιγμή
28/12/2016, 11:06 πμ

Η σωστή στιγμή

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

didloΒασίλης Κατσικονούρης «Ντίντλο, το σωματίδιο του χρόνου», εκδ. Γαβριηλίδης, 2014, σελ 215

 

Ο Βασίλης Κατσικονούρης δεν χρειάζεται συστάσεις. Η ενασχόληση του με το θέατρο και η προσφορά του σε αυτό είναι πράγματα πολύτιμα. Σημαντικός θεατρικός συγγραφέας του τόπου μας, τα έργα του παίζονται διαρκώς στις

αθηναικές σκηνές, τα έργα του διαβάζονται και κερδίζουν συνεχώς τους θεατές, τους αναγνώστες και τους εραστές του θεάτρου γενικότερα. Τα τελευταία χρόνια έχει δώσει και δείγματα μυθιστορηματικού λόγου. Θα ασχοληθούμε σε τούτο το κείμενο με το μυθιστόρημά του «Ντίντλο», το σωματίδιο του χρόνου-ως συνέχεια της μελέτης μας για την «Μπαμπούσκα» το πρώτο του μυθιστόρημα. Μπορεί τα δύο έργα να μην συγκαταλέγονται στην κατηγορία «θεατρικό έργο», διακρίνονται όμως για την θεατρικότητα που διαθέτουν. Πλούσιοι, έξυπνοι, εύστοχοι και ζωηροί διάλογοι, μέσα από τους οποίους φωτίζεται η ψυχοσύνθεση και ο χαρακτήρας των ηρώων. Η αμεσότητα είναι επιδίωξη του συγγραφέα μας. Όλα γίνονται σε ένα παρόν που μόνο ο διάλογος αναδεικνύει. Oι ήρωες πάντα απλοί, καθημερινοί, αλλά πασπαλισμένοι με αρκετή δόση μεταφυσικής ή διαθέτοντας ψήγματα από παράλογο ή κωμικά στοιχεία. Πόσο φαίνονται οι θεατρικές του καταβολές, αλήθεια!

Το μυθιστόρημα με την παράξενη ονομασία είναι ολόκληρο παράξενο. Άκου «ντίντλο , το σωματίδιο του χρόνου!», θα πει κανείς! Τυχερό και θαυματουργό που άμα μπορέσεις και το αποκτήσεις, τότε η ζωή σου αλλάζει προς το καλύτερο. Ακριβώς επειδή αποκτάς την ικανότητα να ξέρεις τί να κάνεις και πότε να το κάνεις. Μαθαίνεις τη σωστή στιγμή για να γίνονται πράγματα. Γιατί είναι πραγματικά επίπονο και καταστροφικό στην καλύτερη των περιπτώσεων, όλη σου η ζωή να εξαρτάται από μια τυχαιότητα της οποίας την προέλευση αγνοείς. Δεν μπορείς να ελέγξεις το απρόβλεπτο, ούτε να επέμβεις στην τυχαιότητα, ή τη ματαιότητα. Ούτε ο θεός δεν μπορεί καλά καλά, πόσο μάλλον οι κοινοί θνητοί. Δύσκολο να τα βάλεις με τη Μοίρα. Το λεγόμενο «ντίντλο» ενεργοποιεί την έκτη αίσθηση, γράφει κάπου ο Κατσικονούρης, που άλλοι τη λένε «μαγεία», άλλοι «όνειρο», άλλοι… «ροζ σύννεφο» ίσως.

O Στέλιος και ο Αγγελής, δύο αιθεροβάμονες τύποι, κυρίως ο πρώτος, που δεν έχουν την ικανότητα να αξιολογούν σωστά τις καταστάσεις, ούτε να χτίζουν και να διεκδικούν σωστά την ποιότητα στη ζωή τους. Η Αρμονία λείπει από τη ζωή τους. Έχουν πρόβλημα χρονισμού. Χρειάζονται οπωσδήποτε ένα ντίντλο: κάτι που λειτουργεί σαν ένζυμο που ρυθμίζει τη χρονική διάρκεια ωρίμανσης για να συμβεί κάτι. Αλλά τι σχέση έχουν όλα αυτά με τη ρήση του Έλιοτ ότι «το μεγαλείο της απλότητας κερδίζεται είτε μέσα από την ένταση μιας και μόνο στιγμής, είτε μέσα από χρόνια έντονης διανοητικής προσπάθειας»; O θρυλικός Τζιμ Μόρισον που κολλάει πάλι; Και ο έρωτας; Ποιά η θέση του στη ζωή των ηρώων; Γράφει : «O έρωτας είναι το σπουδαιότερο ντίντλο. Δεν ορίζει πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να συμβεί κάτι. Ανοίγει αυτή τη στιγμή, σε ένα αιώνιο «τώρα» -όπου συμβαίνουν τα πάντα.» (σελ.153) Μαγικά μαγειρέματα από τον Κατσικονούρη που μας ενδιαφέρει η υφή τους: μέσω αυτών επιτυγχάνεται μια συνεχής ανατρεπτική διάθεση. Και ο αέρας μιας ανατροπής είναι ωφέλιμος σε ένα μυθιστόρημα που δεν θέλει να αποκαλείται «συμβατικό».  Οι ήρωες του έχουν οράματα, αναπνέουν λόγω αυτών, είναι οι τονωτικές τους ενέσεις.

 

katsikonouris_

Βασίλης Κατσικονούρης

 

Το κυνήγι ενός σωτήριου ντίντλο ή του φαντάσματός του και η προσπάθειας ερμηνείας του, ένα χρυσό αγόρι, η μαφία, μια ποινή φυλάκισης, η φωτιά του Lizard, oι φαφλατάδες τύποι, τα τραγούδια του Μόρισον, ο χωρισμός Σύλβιας-Στέλιου, τα ερωτικά παιχνιδάκια, όλα αυτά έχουν κάτι το προβληματικό και σε οδηγούν να σκεφτείς πως ποτέ δεν είναι αρκετές οι ονειροπολήσεις και οι ουτοπίες. Χρειάζεσαι μια γερή δόση πραγματικότητας για να ζήσεις, για να επιβιώσεις.

Στον Κατσικονούρη αρέσει το παιχνίδι ανάμεσα στο πραγματικό και το μη πραγματικό, δεν αρέσει καθόλου το μελό, αρέσει να μιλάει για ανθρώπινες αδυναμίες, δεν αρέσει η σοβαροφάνεια, αρέσει η μυρωδιά του παρόντος και το φλέρτ με ένα χαοτικό μέλλον ή τα ενδεχόμενά του.

Γιατί όμως μας ενδιαφέρει η γραφή του; Aκριβώς γιατί δεν είναι ξηρή, στεγνή ή ναρκισσιστική. Ο απαιτητικός αναγνώστης γοητεύεται γιατί ο συγγραφέας μας παίζει έξυπνα παιχνίδια με ιδέες, λέξεις, έννοιες. Ξέρει να γίνεται καυστικός και σαρκαστικός όταν και όπου χρειάζεται, καθώς και να ελίσσεται σε μια γλώσσα ρητή, λειτουργική και ρέουσα, κεντώντας πετυχημένους διαλόγους και να βάζει τους αναγνώστες στο κατάλληλο κλίμα ώστε να κατανοήσουν τους ήρωές του και τις ανάγκες τους. Δεν πνίγεται στα επικίνδυνα νερά της μεταφοράς, δεν αποστασιοποιείται τόσο ώστε να γίνει ψυχρός, ποτέ δεν γίνεται μελοδραματικός, χτίζει ένα σύμπαν όπου η φαντασία διαπλέκεται με την πραγματικότητα, αλλά και συμπλέει περίφημα.

Κάθε φορά που τον διαβάζεις νιώθεις ότι είναι σοφία να μάθεις να μην παίρνεις τη ζωή στα σοβαρά. Ούτε και τον εαυτό σου.

 

 

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό «Κοράλλι», τχ. 10, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2016

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top