Ασθένεια του πολιτισμού ο Διαβήτης

Γράφει η Ρίτα Βελώνη //

Αλματώδη αύξηση γνωρίζει την τελευταία δεκαετία ο σακχαρώδης διαβήτης, με περίπου 1.200.000 ασθενείς στην Ελλάδα και 350.000.000 παγκοσμίως. Το πιο απογοητευτικό όμως είναι ότι η περίπλοκη αυτή πάθηση, στις μέρες μας, αυξάνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς και στα παιδιά. Πως θα περιοριστεί ο κίνδυνος; Δείτε τι απαντούν οι ειδικοί .

Ο σακχαρώδης διαβήτης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια από τις ασθένειες του πολιτισμού μας και όχι άδικα, αφού τα τελευταία χρόνια έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας διεθνώς και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ιατρικά και κοινωνικά προβλήματα της σημερινής καταναλωτικής εποχής μας. Πλήττει όλο και περισσότερους ανθρώπους, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε χρόνο στη χώρα μας προστίθενται περί τα 35.000-40.000 νέα περιστατικά, εκ των οποίων περισσότερα από 500 αφορούν παιδιά ηλικίας μικρότερης των 16 ετών. Ωστόσο σήμερα με την εξέλιξη των θεραπευτικών και διαγνωστικών μέσων, αλλά και με τις γνώσεις γύρω από την αίτιο-παθογένεια της νόσου, τα άτομα με διαβήτη μπορούν να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή, χωρίς τις γνωστές επιπλοκές (πρόβλημα σε μάτια, νεφρά, νεύρα , καρδιά), που προκύπτουν συνήθως από την συγκεκριμένη ασθένεια. Με αφορμή λοιπόν την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη (14 Νοεμβρίου) ας δούμε ακόμα μια φορά, τι ακριβώς δημιουργεί η πολύπλοκη αυτή πάθηση στο σώμα, αλλά και πως μπορεί να αντιμετωπισθεί.

Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης;

Όπως εξηγούν από την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρία (ΕΔΕ): Η νόσος εμφανίζεται όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή όταν το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει με αποτελεσματικό τρόπο την ινσουλίνη που παράγει. Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και καθιστά τα κύτταρα ικανά να προσλαμβάνουν γλυκόζη από το αίμα και να την χρησιμοποιούν για ενέργεια. Η ανεπάρκεια της παραγωγής ινσουλίνης, της δράσης της ινσουλίνης ή και των δύο, οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα με επακόλουθο το διαβήτη..

Tα δυο πρόσωπα της ασθένειας

Υπάρχουν δύο είδη διαβήτη: ο τύπου 1 (νεανικός διαβήτης) και ο τύπου 2 (διαβήτης των ενηλίκων).

A) Στο διαβήτη τύπου 1 ( που είναι και η πιο επιθετική μορφή) ο οργανισμός δεν παράγει καθόλου ινσουλίνη και τα άτομα που πάσχουν από αυτόν χρειάζονται 2-4 ενέσεις ινσουλίνης καθημερινά για να επιβιώσουν. Συνήθως εμφανίζεται σε άτομα νεαρής ηλικίας, χωρίς όμως να αποκλείεται η εμφάνισή του σε μεγαλύτερους.

Συμπτώματα: Στον διαβήτη τύπου 1, τα συνήθη συμπτώματα είναι: πολυουρία, πολυδιψία, απώλεια σωματικού βάρους και ταυτόχρονα αυξημένη όρεξη, υπερβολική κόπωση, θολή όραση, ναυτία.

 _____________

B) Στο διαβήτη τύπου 2 το πάγκρεας παράγει ανεπαρκείς ποσότητες ινσουλίνης ή η ινσουλίνη ασκεί μειωμένη δράση στα μυϊκά και ηπατικά κύτταρα. Η πάθηση στα άτομα με αυτόν τον διαβήτη μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς ενέσεις ινσουλίνης. Συνήθως με μέτρα που αφορούν στον τρόπο ζωής και με αντιδιαβητικά δισκία.

Συμπτώματα: Στο διαβήτη τύπου 2 τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά, ενώ πολλά άτομα δεν έχουν καθόλου συμπτώματα και συχνά όταν τους γίνεται η διάγνωση, ήδη πάσχουν από τη νόσο για αρκετά χρόνια. Επίσης το άτομο με διαβήτη τύπου 2 μπορεί να παρατηρήσει καθυστέρηση στην επούλωση δερματικών πληγών ή λοιμώξεων των ούλων, μούδιασμα στα χέρια ή στα πόδια, κνησμό στο δέρμα, έντονη κούραση.

Πρέπει ακόμα να ξέρετε: Ο διαβήτης τύπου 1 αυξάνεται κατά 3% κάθε χρόνο στα παιδιά και στους εφήβους. Επίσης ο διαβήτης τύπου 2, δεν αφορά πια μόνο τους ενήλικες, αλλά προσβάλλει πλέον και νεαρά άτομα, ακόμα και μικρά παιδιά, καθώς συνδέεται άμεσα με τον «δυτικό τρόπο ζωής» όπως την έλλειψη άσκησης, την καθιστική ζωή και την ανθυγιεινή διατροφή. Και βέβαια, τα άτομα που κινδυνεύουν περισσότερο από άλλα να αναπτύξουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (π.χ. έχουν οικογενειακό ιστορικό, είναι παχύσαρκα, δεν τρέφονται σωστά, κάνουν καθιστική ζωή, έχουν υψηλή χοληστερίνη) θα πρέπει μετά τα 40, να ελέγχουν το σάκχαρό τους μια φορά τον χρόνο, ίσως και συχνότερα.

Τι πρέπει να γνωρίζει το άτομο που πάσχει από διαβήτη

O Δρ. Ιωάννης Ιωαννίδης πρόεδρος της ΕΔΕ, παθολόγος με εξειδίκευση στον διαβήτη, επισημάνει τα εξής:

• Πολλά και καλά χρόνια ζωής μπορούν να κερδίσουν οι ασθενείς με διαβήτη που κατορθώνουν να ρυθμίσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους.
• Μισή ώρα την ημέρα περπάτημα μπορεί επίσης να βοηθήσει τον πάσχοντα, στη ρύθμιση του διαβήτη του.
• Η απώλεια βάρους διορθώνει τις διαταραχές του διαβήτη το αυξημένο σάκχαρο αίματος, τις διαταραχές των λιπιδίων και μειώνει τις επιπλοκές.
• Ακόμα και αν δεν χάσει όλα τα περιττά κιλά του ο υπέρβαρος διαβητικός, εάν δηλαδή χάσει 5ή 10% του αρχικού τους βάρους, μπορεί να ρυθμίσει το σάκχαρο του σε ικανοποιητικό βαθμό.
• Το 80 % των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 μπορούν να προλάβουν ή να αναχαιτίσουν την εξέλιξη του διαβήτη τους με τη σωστή διατροφή και σωματική άσκηση και με την χορήγηση εάν χρειαστεί της σωστής φαρμακευτικής αγωγής.
• Πρέπει επίσης να μην παραλείπουν σε τακτά χρονικά διαστήματα τις ειδικές αιματολογικές εξετάσεις, τον έλεγχο των αγγείων και τον οφθαλμολογικό έλεγχο, ανάλογα με τις οδηγίες του θεράποντος γιατρού.

Και τα 7 SOS για τους γονείς

Αν το παιδί σας πάσχει από διαβήτη τύπου 1 (που είναι και ο συχνότερος στις μικρές ηλικίες), σίγουρα φοβάστε τις επιπλοκές για τις οποίες έχετε ακούσει, τις πιθανές

δυσκολίες στη λήψη της ινσουλίνης, την υπογλυκαιμία… Ωστόσο, σήμερα, τα παιδιά με αυτόν τον τύπο διαβήτη (ινσουλινοεξαρτώμενο), μπορούν να ζουν μια φυσιολογική ζωή χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς και απαγορεύσεις, δυστυχώς όμως με κάποιες υποχρεώσεις περισσότερες από τα άλλα υγιή παιδιά της ηλικίας τους. Με δυο λόγια, το παιδί με διαβήτη τύπου 1, πρέπει:

1. Να παρακολουθεί καθημερινά τις τιμές του σακχάρου του με την ειδική συσκευή αυτομέτρησης (μπορεί να χρειάζεται και αρκετές φορές την ημέρα) ώστε να αποφεύγει τόσο την υπεργλυκαιμία όσο και την υπογλυκαιμία. Επιπλέον, η συχνή παρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και η διατήρησή τους σε φυσιολογικά επίπεδα (καλή ρύθμιση) οδηγούν σε καλή ποιότητα ζωής, χωρίς τις γνωστές επερχόμενες επιπλοκές στα διάφορα όργανα του σώματος.

2. Να παίρνει καθημερινά ινσουλίνη, που συνήθως προσλαμβάνεται σε μορφή ένεσης. Η ένεση ινσουλίνης του εξασφαλίζει μια φυσιολογική ζωή και του επιτρέπει να ασχολείται με οποιαδήποτε δραστηριότητα όπως και τα παιδιά που δεν αντιμετωπίζουν παρόμοιο πρόβλημα.

3. Να τρώει υγιεινά, ακολουθώντας τις αρχές της μεσογειακής διατροφής, σε συγκεκριμένες ώρες και τα γεύματα του να είναι σωστά κατανεμημένα. (Στις μέρες μας δεν απαγορεύεται η κατανάλωση γλυκών, χρειάζεται ωστόσο το γλυκό να εντάσσεται με προσοχή στο διαιτολόγιο του).

4. Να ασκείται τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα, επειδή άσκηση αποτελεί σημαντικό κομμάτι της θεραπείας του διαβήτη, γιατί μειώνει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και βελτιώνει τη δράση της ινσουλίνης..

5. Να το βλέπει ο γιατρό του κάθε τρίμηνο.

6. Να κάνει εξετάσεις μία φορά το χρόνο: Ειδικές αιματολογικές εξετάσεις για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων, όπως π.χ. θυρεοειδοπάθειας, και να ελέγχεται η κατάσταση των ματιών και των νεφρών του.

7. Σε μεγαλύτερες ηλικίες (μπαίνοντας το παιδί στην εφηβεία), χρειάζονται και άλλες εξετάσεις, π.χ. καρδιολογικές ή ειδικές εξετάσεις για την παρουσία νευροπάθειας κλπ.

Να μην ξεχνάτε:

* Το γεγονός ότι το παιδί σας έχει διαβήτη δε σημαίνει ότι η ζωή τελείωσε στη διάγνωση. Το παν είναι να μάθετε να ζείτε με αυτό και να καταλάβετε ότι το παιδί όσο και εσείς μπορείτε να είστε απόλυτα λειτουργικοί με την προϋπόθεση ότι τηρείτε τους κανόνες της φαρμακευτικής του αγωγής και διατροφής.

*Επιδιώξτε την επαφή και τη συνεργασία με άλλους γονείς που έχουν επίσης διαβητικά παιδιά: Είναι ίσως οι μόνοι που καταλαβαίνουν απόλυτα την κατάσταση που βιώνετε και μπορούν να βοηθήσουν αυτοί εσάς και εσείς αυτούς!

* Η καλύτερη δουλειά είναι η ομαδική δουλειά! Όλοι λοιπόν στην οικογένεια πρέπει να στηρίζουν ο ένας τον άλλον ενεργά. Επίσης, να γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση που το παιδί πάθει μια κρίση υπογλυκαιμίας, χρειαστεί ένεση ινσουλίνης, καθώς και τι πρέπει να τρώει ή να αποφεύγει στη διατροφή του.

Αποστολή «Διαβήτης»

Δέκα καταξιωμένοι Έλληνες αθλητές, αναλαμβάνουν αφιλοκερδώς, μια διαφορετική «αποστολή», συμβάλλοντας στη διάδοση του μηνύματος για τη σημασία της άσκησης και της σωστής διατροφής στην πρόληψη του Διαβήτη. Στο πλαίσιο της αποστολής «Διαβήτης», τους επόμενους μήνες οι αθλητές θα επισκεφθούν (ο καθένας ξεχωριστά) 10 σχολεία σε Πάτρα, Θεσσαλονίκη, Μυτιλήνη, Ρόδο, Καβάλα, Κρήτη (Ρέθυμνο), Σέρρες, Χίο, Αλεξανδρούπολη και Αθήνα, όπου θα παραδώσουν αθλητικό εξοπλισμό (στο σχολείο που θα επισκεφθούν) ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο το μήνυμα για συστηματική άσκηση, η οποία αποτελεί λύση για την πρόληψη του Διαβήτη. Παράλληλα, οι μαθητές της Ε΄ & ΣΤ΄ Δημοτικού, αναλαμβάνουν μέσα από ένα δημιουργικό παιχνίδι τέχνης και γνώσης, μαζί με τους αγαπημένους τους αθλητές, να πολλαπλασιάσουν το μήνυμα σε ακόμα περισσότερα παιδιά, γονείς και οικείους, ώστε όλοι μαζί να «κερδίσουμε» τον Διαβήτη που αποτελεί μια αυξανόμενη παγκόσμια επιδημία ( με περίπου 1.200.000 ασθενείς στην Ελλάδα και 350.000.000 παγκοσμίως, με το 90% να υποφέρει από Διαβήτη Τύπου 2).

* Η εκστρατεία ενημέρωσης «Αποστολή ″Διαβήτης″: τελεί υπό την Αιγίδα της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ΕΔΕ) και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων – Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ), διοργανώνεται από την Άγονη Γραμμή Γόνιμη, με την υποστήριξη της ELPEN) , ενώ οι αθλητές που συμμετέχουν είναι οι : Θοδωρής Παπαλουκάς (διεθνής καλαθοσφαιριστής), Κώστας Γκατσιούδης (ολυμπιονίκης στο ακόντιο), Αλέξανδρος Νικολαϊδης (ολυμπιονίκης στο τάε κβον ντο), Ανθή Καραγιάννη (παραολυμπιονίκης και παγκόσμια πρωταθλήτρια στίβου), Ανδρέας Ζήσιμος (από τους πιο σπουδαίους Έλληνες κολυμβητές), Νίκος Ρουμελιώτης (διεθνής αθλητής βόλεϊ) , Γιάννης Γεωργαλλής (πρωταθλητής μπάσκετ), Ανέστη Αναστασιάδης (διεθνής ποδοσφαιριστής), Γιώργος Σιάκκας (αρχηγός ομάδας ποδοσφαίρου), Χριστόφορος Μερούσης (δρομέας, πρωταθλητής Ελλάδος).