Fractal

Το φως ενάντια στο σκοτάδι

Από τον Πάνο Ιωαννίδη //

 

Frederic Gros, «Δαιμονισμένες», Μετάφραση: Αλεξάνδρα Κωσταράκου, εκδ. Πόλις

 

Ποια είναι τα όρια του νέου, του νεωτερικού που μπορεί να δεχθεί μια κοινωνία σε συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, ξεπερνώντας τον εαυτό της; Ποιοι είναι αυτοί που βρισκόμενοι στην άλλη πλευρά, αντιδρούν στην αλλαγή της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων; Και κυρίως ποιοι είναι αυτοί που θα υποστηρίξουν μέχρι τέλους εκείνον που θα τολμήσει να φέρει την αλλαγή, με όποιο κόστος;

Τα διαχρονικά αυτά ερωτήματα, έχουν απασχολήσει ουκ ολίγες φορές, όχι μόνο την συζήτηση για τους όρους οργάνωσης των ανθρώπινων κοινωνιών, αλλά και την λογοτεχνία εν γένει. Και αυτό ίσως γιατί δεν παύουν να συνδέονται με τον πολύ στενό πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης. Το ωραίο μυθιστόρημα του Frederic Gros, Δαιμονισμένες (Πόλις, Αλεξάνδρα Κωσταράκου), έρχεται να βάλει ένα λιθαράκι σε αυτό το παλίμψηστο.

Βρισκόμαστε στη Γαλλία του 17ου αιώνα, στη μικρή πόλη Λουντέν, σε μια εποχή που οι θρησκευτικοί πόλεμοι εξακολουθούν να ταράζουν συθέμελα την κοινωνία. Ένας νέος ιερέας ο Γκραντιέ, όμορφος και μορφωμένος, αγαπητός στην τοπική κοινωνία και γνώστης των θεολογικών ζητημάτων, προκαλεί σκάνδαλο με την συμπεριφορά του, όταν αφήνει έγκυο την κόρη ενός τοπικού άρχοντα. Τον ίδιο καιρό, η Ιωάννα των Αγγέλων, μια μοναχή, η οποία ηγείται της μονής των Ουρσουλίνων, παρουσιάζει έντονα σημάδια δαιμονισμού. Μέρα με τη μέρα, οι δαίμονες κατακλύζουν την πλειονότητα των καλογραιών του μοναστηριού και οι επικεφαλής της Εκκλησίας και της Πολιτείας καλούνται να δράσουν άμεσα.

Η σύνδεση των δύο υποθέσεων, οι  οποίες κατ’ ουσία είναι άσχετες μεταξύ τους, δίνει τη δυνατότητα στον συγγραφέα χρησιμοποιώντας μια σειρά επιχειρημάτων, να διευρύνει την συζήτηση που αναπτύσσεται ανάμεσα στην πρόοδο και στην συντήρηση. Κυρίως όμως του προσφέρει τη δυνατότητα να γράψει μια σπουδαία αλληγορία, χρησιμοποιώντας την εποχή των θρησκευτικών πολέμων στη Γαλλία, ως δίοδο ανάπτυξης των δικών του προβληματισμών. Γλώσσα κοφτή, αφήγηση λιτή που διευκολύνει τον αναγνώστη και κυρίως δεν επιβάλλει τη γνώση συγκεκριμένων ιστορικών δεδομένων της εποχής για να καταστεί κατανοητή η ιστορία.

Κλείνοντας οφείλω να σημειώσω, ότι βιβλία σαν τις Δαιμονισμένες, μπορούν να λειτουργήσουν και ως μέσα προβληματισμού για τη δική μας εποχή. Συχνά πυκνά παρατηρούμε ότι ο σκοταδισμός είναι εκεί, κρυμμένος στις δικές του γωνίες και κουτοπόνηρα περιμένει να ρίξει το δηλητήριο του. Η ανάγνωση τέτοιων βιβλίων λοιπόν, αναδεικνύει τη μαγεία της λογοτεχνίας: να καταλαβαίνουμε, να κατανοούμε και να συλλογιζόμαστε για όσα μας περιβάλλουν και παράλληλα να πολεμάμε το σκοτάδι με το δικό μας φως.

 

Frederic Gros

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top