Όταν η Ιστορία τροφοδοτεί τον συγγραφέα
Γράφει η Βιβή Γεωργαντοπούλου //
«Υπερατλαντικός» του Κόλουμ Μακ Καν, μετάφραση: Κατερίνα Σχινά, εκδ. Καστανιώτη
Ω, ναι, μ’ αρέσει αυτός ο Κόλουμ Μακ Καν,είναι ένας έξυπνος και ταλαντούχος τύπος, γεννημένος για (μπεστελεράς) συγγραφέας.Το χάρισμά του o Ιρλανδο-αμερικανός λογοτέχνης το΄χει αξιοποιήσει υποδειγματικά σε επαγγελματικό επίπεδο και πολύ εκτιμώ τους εργάτες εκείνους των λέξεων που δεν παριστάνουν τον Λόρδο Βύρωνα αλλά (επειδή θέλουν να) ζουν (καλά) απ΄το γράψιμο συγγράφουν με σύστημα,έχοντας πριν ερευνήσει διεξοδικά, αναπτύξει εντίμως ελκυστικά το θέμα τους και θέλοντας να φτάσει το βιβλίο τους σ΄όλο τον αναγνωστικό κοσμάκη* κι εύγε και μπράβο του του Κόλουμ διότι δίχως φανφάρες και τσιριμόνιες το γράψιμό του χωρίς να παραχωρεί ούτε σημαδάκι στίξης από την λογοτεχνικότητά του γίνεται από μπεστ σε μπεστ όλο και καλύτερο,πυκνό και περιεκτικό και μην τα πολυλογώ ευχαριστήθηκα μυθιστόρημα,εύπεπτο πλην αναμφίβολα γκουρμέ, κατάλληλο και για βουνό και για θάλασσα (και για την παραλία δηλαδή όπως λένε αυτοί που χωρίζουν τα διαβάσματα έτσι).Οι δε φίλοι, στους οποίους το πρότεινα, το απόλαυσαν κι αυτοί και είπαν τα καλύτερα και αν η ιστορία του καλοκάγαθου,αγνού φιλειρηνιστή Αμερικανού πολιτικού Τζωρτζ Μίτσελ είναι ή μας μοιάζει λιγάκι αφελής -ίσως εμείς να είμαστε αιώνιοι άπιστοι Θωμάδες, πώς να μην είμαστε δηλαδή- μα και η ιστορία της Χάνα Κάρσον, της τελευταίας γυναίκας στην οποία ο Μακ Καν δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο,μπάζει κι αυτή λιγάκι καθώς έρχεται να σηκώσει το βάρος του τέλους και το κάνει με κείμενο που έχει μειωθεί η αρχική του ικμάδα,δεν πειράζει.
Για ένα μόνο δεν θα πω τίποτα και το αυτό συμμερίζονται και οι φίλοι μου: την μετάφρασή του στα ελληνικά. Παραμένω η πιο φανατική σύμμαχος των μεταφραστών -όλων- και τους αγαπώ πολύ και τους χρωστάω πολλά και το ξέρω και το διαλαλώ παντού όπου βρεθώ κι όπου σταθώ μα ώρες ώρες δεν. Δεν μπορώ να πάρω τα κομμάτια τους, που λένε.Δεν.
Τέλος πάντων ο Κόλουμ Μακ Καν σέβεται την δουλειά του και την κάνει πάρα πολύ καλά.Από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε μετάφραση της Κατερίνας Σχινά ο “Υπερατλαντικός” του αγγλόφωνου συγγραφέα έρχεται χωρίς τυμπανοκρουσίες να μας τρίψει στην εθισμένη στις ηλίθιες σέλφι μούρη μας όχι και λίγες από τις λιποψυχιές και τις δειλίες μας όταν μας στριμώχνει η Ιστορία και ζορίζεται η ανθρωπιά μας και πρέπει -στην αληθινή ζωή και στην καθημερινότητά μας πια- να διαλέξουμε με ποιους θα πάμε και ποιους και τι θα αφήσουμε .
Για να συνθέσει την όμορφη και ουμανιστική αφήγησή του στον “Υπερατλαντικό” ο Μακ Καν διαλέγει αληθινούς ανθρώπους που υπερέβησαν τους εαυτούς τους,υπέφεραν πολλά και διάφορα κι έγιναν ήρωες ο καθένας αντλώντας από την ατομικότητά του αλλά παραμένοντας ενεργοί μέσα στο ευρύτερο συλλογικό γίγνεσθαι γιατί έτσι τους ήρθαν τα πράγματα κι αυτοί δεν τα αρνήθηκαν και -χωρίς να θέλουν αντάλλαγμα- πορεύτηκαν όρθιοι διδάσκοντας το καλόμε την ίδια τους την στάση ζωής. Φυλάγοντας ο καθένας τις δικές του, μα που δεν είναι ατομικές εντέλει, Θερμοπύλες.
Κοντά σ΄αυτούς τους τέσσερις δυναμικούς άντρες που εκείνος εμπνεύστηκε από τα εν ζωή πραγμένα τους επινοεί μερικούς έξοχους γυναικείους χαρακτήρες των οποίων οι φανταστικές ιστορίες,όπου συναντιούνται με τις αληθινές,θα δώσουν το πρώτο αδρό περίγραμμα στο δια ταύτα και το στέρεο συναισθηματικό υπόβαθρο που πάνω του ακουμπά την αφήγηση από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα της χωρίς πουθενά αυτή να γίνεται μελοδραματική ή να υποφέρει από κλισέ.
Ποια είναι η ιστορία του Κόλουμ Μακ Καν αυτή την φορά;
Και πάλι η Ιστορία τροφοδοτεί τον συγγραφέα.Αληθινά γεγονότα παγκόσμιου εύρους(όπως στο προηγούμενο βιβλίο του η 11η Σεπτεμβρίου του 2001 και η κατάρρευση των Δίδυμων Πύργων αλλά και το τόλμημα του Γάλλου σχοινοβάτη Φιλίπ Πετί που έχει προηγηθεί το 1974)τραβούν την προσοχή του και στήνει μ΄αυτά την νέα δική του αφήγηση.Δεν πρόκειται, και πάλι,για μια ενιαία ιστορία αλλά για τρεις αληθινές, διαφορετικής ημερολογιακής φάσης, που όμως διαβάζονται σαν μια,γίνονται μια γιατί καταλήγουν στο ίδιο δια ταύτα με συνδετικούς κρίκους τους επινοημένους από τον Μακ Καν πλην τόσο δυνατούς γυναικείους χαρακτήρες που περνούν απ΄ αυτές.
- Την εντυπωσιακή διάσχιση του Ατλαντικού από τους βετεράνους αεροπόρους Τζων Άλκοκ και Άρθουρ Μπράουν που στις 14 Ιουνίου του 1919 γίνονται οι πρώτοι που πέταξαν με επιτυχία πάνω από τον Ατλαντικό εκτελώντας ολοκληρωμένη μια παράτολμη πτήση με ένα παλιό πολεμικό αεροπλάνο του Α΄παγκοσμίου,που όσο κι αν διαμορφώθηκε ειδικά γι αυτό το σκοπό δεν μείωσε στο ελάχιστο τον κίνδυνο που διέτρεξαν.Τους Άλκοκ και Μπράουν ξεπροβοδίζουν από την Νέα Γη του Καναδά η Έμιλυ Ντάγκαν,χαρισματική δημοσιογράφος της εποχής (επινοημένη από τον Μακ Καν),και η κόρη της Λότι που δέκα χρόνια μετά και πάντα μαζί με την μητέρα της θα ξανασυναντήσουν στην Αγγλία πια τον Μπράουν (ο ‘Αλκοκ έχει πεθάνει) για ένα εκτενές άρθρο για το κατόρθωμά τους.
- Την προσπάθεια του μαύρου Φρέντερικ Ντάγκλας,πρώην σκλάβου, να διαδώσει τον αγώνα του κατά του φυλετικού ρατσισμού και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και το ταξίδι του γι αυτόν τον σκοπό στο Δουβλίνο το 1845.Ο Ντάγκλας έμαθε μόνος του γραφή και ανάγνωση,ήταν εξαιρετικός ρήτορας και υπερασπίστηκε με πάθος και τον αγώνα των γυναικών για τα δικαιώματά τους και ειδικά την ψήφο.Ο Ντάγκλας στην εκδοχή του Μακ Καν συναντά σ΄αυτό το ταξίδι την Λίλυ Ντάγκαν,μητέρα της Έμιλυ που εμείς ήδη συναντήσαμε στην ιστορία των δυο αεροπόρων.Η Λίλυ είναι η νεαρή υπηρέτρια του σπιτιού στο οποίο καταλύει ο Ντάγκλας στην Ιρλανδία και την οποία επηρεάζει σε βαθμό να κάνει την δική της αποκοτιά/υπέρβαση ζωής:να μεταναστεύσει εντελώς μόνη στις ΗΠΑ αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον και να τα βγάλει πέρα παρά τις αναποδιές που θα της τύχουν που δεν είναι και λίγες.
- Την ακάματη παρέμβαση από το 1995 του Αμερικανού πολιτικού Τζωρτζ Μίτσελ να επιτευχθεί ένας πρώτος συμβιβασμός το 1998 στην Βόρεια Ιρλανδία ,πράγμα που έγινε (“Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής” αποκλήθηκε και είναι σημαντικό να πούμε ότι o 82χρονος σήμερα Μίτσελ,που ανήκει στο Δημοκρατικό Κόμμα, συμμετείχε και στις ειρηνευτικές προσπάθειες στην Μέση Ανατολή).Τον Μίτσελ τον συναντά και τον ενθαρρύνει στο έργο του δεκαετίες μετά η Λότι (κόρη της Έμιλυ,εγγονή της Λίλυ και μητέρα η ίδια της Χάνα,που αργότερα έχει να κουβαλήσει το δικό της σακί απώλειας και πένθους), στην Ιρλανδία του ’70 όταν η πολυμέτωπη διαμάχη των αντιπάλων έχει φτάσει σε οριακό σημείο και η οποία Λότι παρά την ηλικία της -είναι περισσότερο από ενενήντα- μπορεί να εκτιμήσει την τραγικότητα της κατάστασης και να εκφράσει καθαρή άποψη και ανιδιοτελή ευχή.
Ο Μακ Καν διαλέγει τριτοπρόσωπη αφήγηση και θεωρώ ότι είναι,και πολύ σωστά,ακριβής μα και προσεκτικός στην σκιαγράφηση των αληθινών προσώπων.Η τελευταία αφήγηση με τίτλο “Ο Κήπος της Μνήμης” είναι πρακτικά το κλείσιμο ενός μυθιστορήματος 370+ σελίδων που έχει ξεδιπλωθεί ως το 2011 πια και αυτή είναι και η μοναδική εξιστόρηση που γίνεται πρωτοπρόσωπα: από την Χάνα Κάρσον,την τελευταία γυναίκα στην αλυσίδα μάνας-κόρης που εδώ σπάει οριστικά μια και η Χάνα δεν έχει κόρη.
Το γερό νήμα που συνέδεε την ιστορία της Χάνα με τις άλλες δεν είναι βασισμένο στην εξ αίματος συγγένεια μονάχα αλλά και στο μυστήριο με την μορφή ενός γράμματος που έχει φτάσει στα χέρια της και ποτέ δεν είχε ανοιχτεί.Η Χάνα,απαρηγόρητη για έναν θάνατο που δεν θα ξεπεράσει, βρίσκει πρόσκαιρη παρηγοριά ασχολούμενη με το γράμμα και την πιθανή του αξία ως ντοκουμέντο και μέσα από την δική της αναζήτηση για το περιεχόμενο και την χρησιμότητά του κλείνουμε κι εμείς την ανάγνωση ενός μπεστσέλερ που άξιζε και με το παραπάνω τον χρόνο μας .
*(Είμαστε πολλοί ,βρε,οι κανονικοί αναγνώστες!Πότε θα το καταλάβετε για να μας αφήσετε στην ησυχία μας,που από την μια οι ροζαλίες από την άλλη οι γιαλαντζί διανοούμενοι μας έχετε βάλει στην μέση και δεν μπορούμε να ανασάνουμε,να διαβάσουμε ό,τι, όπως κι όποτε θέλουμε και να πούμε ελεύθερα την γνώμη μας;)
ΥΓ. Ωραία συνέντευξη του Κόλουμ στην Μικέλα Χαρτουλάρη: http://www.efsyn.gr/arthro/arnoymai-na-gino-san-toys-kynikoys
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Μετάφραση: 5 χαϊκού του Ρόμπερτ Χας
Μετάφραση: Κώστας Λιννός // * Robert Hass: Αμερικανός ποιητής, κριτικός και μεταφραστής. Γεννήθηκε το 1941. Υπήρξε Poet Laureate των Η.Π.Α. για τα έτη 1995-1997. Η συλλογή του Time and Materials: Poems 1997-2005, τιμήθηκε με το βραβείο Pulitzer.
Περισσότερα -
Ποίηση fractal: “Όμορφα Λάθη”
Του Δημήτρη Καρπέτη // * Όμορφα Λάθη Καθώς η νύχτα χάνεται ακουμπώ την ανατριχίλα της ύπαρξης σου. Αγκαλιές κύματα σκεπάζουν νωχελικά μ’ αισθήματα κορμιά παραδομένα σε πόθους κι αμαρτήματα. Νοθεύουν το ασήμι της καρδιάς τους
Περισσότερα -
«Φως στις βαθιές σκιές της σεξουαλικής κακοποίησης και της ενδοοικογενειακής βίας»
Γράφει η Λευκοθέα Μαρία Γκολγκάκη // * Δημήτρης Βαρβαρήγος: «Παράτα με», Εκδ. 24γράμματα Το «Παράτα με» είναι το νέο πόνημα του Δημήτρη Βαρβαρήγου, από τις εκδόσεις 24γράμματα. Θεματικά αποτελεί μια άκρως αποκαλυπτική αφήγηση που εξερευνά και
Περισσότερα -
Πρόσωπα και προσωπεία
Γράφει η Μαρία Δρογγίτη // * Στη «Θεούσα» του Ζαχαρία Στουφή, εκδ. ΑΩ Το μυθιστόρημα Η θεούσα του Ζαχαρία Στουφή, που εκδόθηκε πρόσφατα από τις Εκδόσεις ΑΩ, δεν είναι ένα συνηθισμένο μυθιστόρημα. Επιβεβαιώνει και ξεπερνά τους χαρακτηρισμούς που
Περισσότερα -
Μελοποιημένο Ποίημα: “Το τραγούδι της βροχής” (ασματίδιον δεύτερον)
Του Νίκου Νασόπουλου // * ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ (ασματίδιον δεύτερον) Μου ‘λεγαν για το τραγούδι της βροχής.. τις σταγόνες μετράς, το ρυθμό για να βρεις… είναι τραγούδι πολύ μυστικό και σου ανοίγει τις πύλες για
Περισσότερα -
Ένα από τα πρώτα κι ένα από τα τελευταία γραπτά του Σπύρου Ασδραχά
Από το 1957 στο 2017… Ένα από τα πρώτα κείμενα του Ασδραχά δημοσιεύεται στην ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΕΧΝΗΣ (Μάρτιος 1957, αρ. 27). Πρόκειται για “δυο μαρτυρίες από την τουρκοκρατία”. Τις εντόπισε ερευνώντας το Αρχειοφυλακείο Λευκάδας . Τις ανέδειξε , σχολίασε
Περισσότερα -
«Εδώ θα κάθομαι να ονειρεύομαι/ Έχω τεράστια ταινιοθήκη ονείρων»
Γράφει ο Φώτης Δούσος // Μαρία Διαμαντοπούλου «Χωράει Φως», εκδ. Ενύπνιο Η ποίηση τραβάει τη γλώσσα στα έσχατα όρια της οικονομίας. Σημαντικό ρόλο εδώ δεν παίζει απλώς η κάθε λέξη αλλά, ακόμα, η κάθε συλλαβή, ο κάθε φθόγγος.
Περισσότερα
