Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Παρατημένοι θνητοί, λυπημένοι και αφανείς άνθρωποι, εντελώς άνθρωποι»
12/02/2015, 12:55 πμ

«Παρατημένοι θνητοί, λυπημένοι και αφανείς άνθρωποι, εντελώς άνθρωποι»

Γράφει η Βιβή Γεωργαντοπούλου //

 

βιβη«Η Διαθήκη της Μαρίας» του Κολμ Τομπίν (Colm Tóibín). Μετάφραση: Αθηνά Δημητριάδου. Εκδ. «Ίκαρος»

 

Καμιά φορά αναρωτιέμαι αν θα μπορούσε να αντέξει στον χρόνο το δράμα του Θεανθρώπου έτσι όπως το ξέρουμε αν δεν υπήρχε η καταλυτική παρουσία δυο πολύ συγκεκριμένων προσώπων, της Παναγίας και του Ιούδα. Νομίζω πως όχι. Κομβικής σημασίας κι οι δυο τους, μοναχικοί, λυπημένοι, προδομένοι, παρατημένοι θνητοί, λυπημένοι και αφανείς άνθρωποι, εντελώς άνθρωποι, παραμένουν ανυπεράσπιστοι, καθώς κανείς* δεν τους δίνει τις πιο πολλές φορές ιδιαίτερη σημασία γιατί ανεπανάληπτα γεγονότα τους υπερβαίνουν, στο ανύπαρκτο έλεος της μοναδικής τους μοίρας.

Ο Κολμ Τομπίν (Colm Tóibín) ένας από τους πιο ικανούς συγγραφείς της Ιρλανδίας εμπνέεται από την Θεοτόκο, μου αρέσει που εμείς την λέμε έτσι την Μαρία, και ρίχνει μια προσεχτικότερη ματιά στον δικό της ρόλο μέσα στο δράμα, μια διεισδυτική και νηφάλια ματιά.

Ο Τομπίν γράφει μια όμορφη, πυκνή νουβέλα στην οποία προσπαθεί και πετυχαίνει να δώσει την εντελώς ανθρώπινη πλευρά, εκείνην της γυναίκας που χάνει το παιδί της και βαθιά μέσα της ξέρει πως αυτό δεν έγινε πάνω στον Σταυρό την ύστατη στιγμή αλλά πολύ πιο πριν και πέρα από την δική της βούληση.

Δεν θα πω ψέματα για να χαϊδέψω αυτιά, δεν συγκινήθηκα από τον τρόπο προσέγγισης του Τομπίν- και υποψιάζομαι γιατί**-ώστε να θεωρώ την νουβέλα αυτή κορωνίδα των σχετικών γραπτών αλλά δεν μπορώ να μην αναγνωρίσω την γνήσια, αφοπλιστική, χαμηλών τόνων ομορφιά του βιβλίου σαν έκδοση (ένα ακόμα από τα πάντα φροντισμένα βιβλία του Ίκαρου), σαν μετάφραση (της έμπειρης Αθηνάς Δημητριάδου), σαν πρόθεση για καλό, περιεκτικό, έχουν λόγο ύπαρξης βιβλίο χωρίς φανφάρες και μεγάλα λόγια.

(Δεν είναι δυνατόν να μας συγκινούν πάντα τα ίδια όλους μας αλλά μια θετική κουβέντα, αν βεβαίως την νιώθουμε, πρέπει να την λέμε. Το αυτό και όταν δεν μας αρέσει ένα βιβλίο, έτσι απλά αν δεν μας αρέσει, έχουμε κάθε δικαίωμα την άποψή μας να την εκφράζουμε δημοσίως κι ας θυμώνουν οι νάρκισσοι του χώρου που δεν αντέχουν καμία αρνητική κριτική, είναι δικό τους το πρόβλημα).

Η Μαρία του Τομπίν είναι γερασμένη, ταλαιπωρημένη πάρα πολύ, πικραμένη, θυμωμένη-πως αλλιώς θα γινόταν άλλωστε, τι άλλο θα ήταν-που το μονάκριβο παιδί της δολοφονείται για λόγους που εκείνη δεν καταλαβαίνει, δεν την νοιάζουν στο κάτω-κάτω, δεν μετράει ο όποιος σκοπός προβάλλεται,(για το καλό ενός σκληρού και ταραγμένου κόσμου) αφού αυτός απαιτεί την θυσία του παιδιού της.

Η Μαρία θυμάται, κριτικάρει, σχολιάζει και δικές της πράξεις και σκέψεις αλλά και του παιδιού της, αποφασίζει σε κάποιους να μιλήσει σε κάποιους όχι, δεν καταλαβαίνει μετά τον θάνατο του Ιησού γιατί έχει γίνει το επίκεντρο της προσοχής φίλων και εχθρών. Τι να τους κάνει εκείνη πια φίλους και εχθρούς, η απώλειά της σκεπάζει τα πάντα.

 

βιβηα

 

Την ενοχλεί η φορτική παρουσία δυο μαθητών του γιου της συνεχώς κοντά της για να τους αφηγηθεί όσα ξέρει, θυμάται, νιώθει και θα τα βεβαιώσει σαν καταστάσεις και σκηνές που διαδραματίστηκαν στην σύντομη ζωή Του, ώστε εκείνοι να τα γράψουν σαν ιστορία κι ας ισχυρίζονται ότι αυτό θα αλλάξει τον κόσμο δια παντός∙ εκείνη θα προτιμούσε να συνομιλεί με το παιδί της ζωντανό εκεί μαζί της. Λίγο πριν πεθάνει η Μαρία είναι και αυτό θέλει κι εκείνη μια μάνα που θρηνεί τον χαμό του παιδιού της. Τι πιο αληθινό;

 

* Μπορεί να κάνω λάθος μα νομίζω ότι η ορθόδοξη αντίληψη για την Παναγία είναι διαφορετική και ποιοτικότερη, βαθύτερη απ’ όσο στην αντίστοιχη Δυτική. Ευτυχώς υπάρχουν και σύγχρονα εξαιρετικά θεολογικά κείμενα για εκείνην, που φωτίζουν την προσέγγιση.

** Συνεχώς σκεφτόμουν το αριστούργημα του Ζοζέ Σαραμάγκου «Το κατά Ιησούν ευαγγέλιον» και ίσως αδικώ, ελπίζω λιγάκι μόνο, τον Τομπίν.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top