Fractal
Home / ΒΙΒΛΙΟ / Για τον Χρήστο Μπράβο [1948-1987]: οριοθετώντας τον θάνατο
14/09/2016, 11:19 πμ

Για τον Χρήστο Μπράβο [1948-1987]: οριοθετώντας τον θάνατο

Γράφει η Μαρία Λιάκου //

 

mpravos_2

 

Ο ποιητής Χρήστος Μπράβος γεννήθηκε το 1948 στην Δεσκάτη Γρεβενών στον απόηχο του εμφυλίου πολέμου. Σε μια περιοχή που τα διοικητικά όρια των νομών ήταν «στα χαρτιά» μόνο και η αλληλεπίδραση της τοπικής κοινωνίας ήταν εμφανής. Η διασύνδεση με τα χωριά της Ελασσόνας και της Κοζάνης ήταν τόσο στενή και με γερούς δεσμούς που «ο τόπος» του ποιητή ως προς τα γεωγραφικά όρια ήταν διευρυμένος.

 

Όλο το βιωμένο υλικό των κατοίκων της περιοχής και του ποιητή βέβαια είναι από τις συνεχείς αφηγήσεις ιστοριών που ήταν ενσωματωμένες στην καθημερινή ζωή των κατοίκων και από την δημοτική ποίηση – τραγούδι.

Η φύση δεν θα μπορούσε να μην παίξει κάποιο ενεργό ρόλο δεδομένου ότι είναι τόσο επιβλητική και ορίζει την καθημερινότητα των κατοίκων (βουνά, χωράφια, κτηνοτρόφοι, ξυλοκόποι, γεωργικά εργαλεία).

 

Όπως αναφέρει ο Μισέλ Φάις (στα «Μετά τα μυθικά» – εκδόσεις Πατάκη 1996, σελ.47) “το δεσπόζον θέμα στην ποίηση του Χρήστου Μπράβου είναι ο θάνατος”.

 

Ο θάνατος ήταν παρών στην τοπική κοινωνία λόγω του εμφυλίου και πολλές γυναίκες ήταν χήρες και πολλά παιδιά ήταν ορφανά. Συνεπώς τα ποιητικά ερεθίσματα του ποιητή δεν θα μπορούσαν να μην είναι γύρω από τα ζητήματα αυτά. Ακόμα και ο γάμος των κοριτσιών ήταν ένα «κοινωνικό πρόβλημα» προς επίλυση για τους φτωχούς γονείς των κοριτσιών. Κυρίως γάμοι με συνοικέσια και «καλή προίκα». Παρούσα μια διαρκής αγωνία στις οικογένειας και φόβος για τυχόν αστοχία και διάλυση «του προξενιού» που θα τους δημιουργούσε κοινωνικό στίγμα.

Έτσι δεν θα μπορούσε να μην τον απασχολεί ποιητικά το όλο ζήτημα.

 

Το ποίημά του «Η Νύφη» (αφιερωμένο στο φίλο του Νικόλα Κληρονόμο) είχε δημοσιευτεί στο λογοτεχνικό περιοδικό «Ο κόσμος του βιβλίου» (τχ 3, Οκτώβριος 1989. σελ 60) καθώς και στο βιβλίο – λεύκωμα «Ύστερο βλέμμα» (εκδόσεις Πατάκη, 1996, σελ 90- μαζί με άλλα τρία ποιήματα του (το νερό-Απόκρυφο και ο γάμος).

 

mpravos_1

 

Ο Χρήστος Μπράβος επηρεασμένος από τον Λόρκα – Ματωμένος Γάμος με το ποίημα του «Η ΝΥΦΗ» έχει ένα δημιουργικό ερέθισμα για να φτιάξει τους δικούς του στίχους. Κανένας μιμητισμός καμία αντιγραφή.

Ο Χρήστος Μπράβος μέσα από πολύ προσωπικές του διεργασίες δεν ήθελε να αναδείξει μόνο την τραγικότητα που τυχόν βίωναν οι άνθρωποι με ανάλογα γεγονότα αλλά τον ενδιέφερε -κυρίως- το ζήτημα της αιφνίδια ανατροπής της ζωής του ανθρώπου. Το μήνυμα που ήθελε να περάσει – πόσο επίκαιρο στις μέρες μας) ήταν η ατομική προετοιμασία στις πιθανές ανατροπές της ζωής. Ένστικτο ή επιλογή της καλλιέργειας του ποιητικού του χώρου; Γιατί η ενασχόληση με τον θάνατο που κυριαρχεί στην ποίησή του είναι κυρίως το ερώτημα για το υπέρτατο νόημα της ζωής.

Ένα παιχνίδι οριοθέτησης του χώρου του θανάτου μέσα από πολιτισμικά στοιχεία κυρίως.

Τραγική ειρωνεία ή παιχνίδια της μοίρας έφυγε πολύ νωρίς το 1987 μόλις στα 39 χρόνια του.

«Η περίοδος των Ληστών» που έδρασαν στην περιοχή μετά την απελευθέρωση του 1912 μέχρι το 1925 κίνησε το ενδιαφέρον του. Δεν μιλάμε για θρύλους, μυθεύματα αλλά για χρονική περίοδο που επηρέασε βαθιά την προσωπική και κοινωνική ζωή των κατοίκων και που οι αφηγήσεις ήταν συναρπαστικές για τον Φώτη Γιαγκούλα, τον Θωμά Γκαντάρα και τον Λήσταρχο Νταβέλη.

Έτσι και ο Χρήστος Μπράβος δημιουργικά με τους στίχους του συμπεριέλαβε το ζήτημα αυτό.

Τους στίχους του μελοποίησε και τραγούδησε ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου. (Ο Μάνθος και Ήμερος Ύπνος) στον δίσκο του «Βραχνός Προφήτης» (2000).
Από προσωπική μαρτυρία- γράφοντας το κείμενο αυτό- στην μνήμη μου ήρθαν συζητήσεις που έκανε με τον πατέρα μου και που ως παιδί τις έβρισκα συγκλονιστικές! Όσο και να έψαξα στο πατρικό μου σπίτι δεν βρήκα δυστυχώς μια κασέτα που είχαν ηχογραφήσει σπίτι μας με κάποιον κύριο από το Λουτρό Ελασσόνας που εξιστορούσε τα κατορθώματα του Θωμά Γκαντάρα. Θυμάμαι ότι αναζητούσαν στην Μητρόπολη Ελασσόνας ένα χειρόγραφο – βιβλίο του παππού της μητέρας μου Ηλία Κερασοβίτη (ιερέα) που είχε απειλήσει τον Λήσταρχο Νταβέλη λέγοντας του «θα βλέπεις μαύρο κούτσουρο και θα φοβάσαι» (εννοούσε τα μαύρα του ράσα). Και αυτό για να μην πλησιάσει το χωριό του Φωτεινό Καλαμπάκας για να προστατέψει τα κορίτσια που οι Λήσταρχοι απήγαγαν παράλληλα με την κλεψιά τους (αλεύρι, λάδι, ζώα κ.α).

 

mpravos_books

 

Πολύ σημαντική στιγμή στην ζωή του ήταν η γνωριμία του με τον Μίλτο Σαχτούρη. «Μαθήτευσε» σχεδόν κοντά του.

Ιδιαίτερη μνεία χρειάζεται να κάνω στον σπουδαίο Ποιητή Μιχάλη Γκανά που όλα αυτά τα χρόνια συμβάλλει ενεργά στην διατήρηση και γνωριμία του ποιητικού λόγου του Χρήστου Μπράβου με το αναγνωστικό κοινό.

 

Τίτλοι βιβλίων του στη βιβλιονέτ:

«Μετά τα μυθικά», 1996, Πατάκη

«Μετά των αλόγων τα φαντάσματα», 1985, Τυπογραφείο «Κείμενα»

«Ορεινό καταφύγιο», 1983, Τυπογραφείο «Κείμενα».

 

Γράφοντας αυτό το μικρό χρονικό δεν θα μπορούσα παρά να υπογραμμίσω ότι είναι αναγκαία η επανέκδοση των ποιημάτων του Χρήστου Μπράβου στις μέρες μας.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top