Fractal

Παιχνίδια εξουσίας στην Καταλονία.

Από τους Μάρκο Ψυχάρη και Tim Otter //

 

flag

 

Μόνο η ατσάλινη χωρίστρα – με φορά από αριστερά στα δεξιά – παραμένει σταθερά στη θέση της. Στη διάρκεια της πολιτικής του καριέρας ο συντηρητικός Αρτούρ Μας, ο πρόεδρος της αυτοδιοικούμενης περιφέρειας της Καταλονίας, έχει κάνει πολλά ιδεολογικά σάλτα. Το τελευταίο είναι το πιο παράτολμο. Φαντάζει σαν δύσκολο νούμερο ακροβάτη στον αέρα χωρίς δίχτυ ασφαλείας.

 

Από το 2012 ο λόγος του γίνεται ολοένα και πιο πύρινος. Γιατί άραγε; Το πνευματικό τέκνο του εθνικιστή ηγέτη Ζόρντι Πουγιόλ έχει πλέον βάλει τη μετριοπάθεια στο ντουλάπι που η πόρτα του γράφει «παρελθόν». Την ίδια στιγμή που βλέπει το όνομα του να εμπλέκεται σε οικονομικές ατασθαλίες, σε σχέσεις με off–shore εταιρείες, στους δημόσιους λόγους γίνεται ολοένα και πιο άκαμπτος. Μιλά πλέον ευθέως υπέρ της «εξόδου» – από την Ισπανία – της περιοχής που ηγείται. Οι εκλογές της 27ης τού περασμένου Σεπτέμβρη πήραν τη διάσταση άτυπου δημοψηφίσματος υπέρ ή όχι της ανεξαρτησίας της Καταλονίας. Εκείνος, το κόμμα του CDC και ο συνασπισμός κομμάτων που τον υποστήριξε (JxSi) κατέβηκαν με το κοινό σύνθημα: «Μαζί για το Ναι» (σ.σ. «Junts Pel Si»). Δηλαδή μαζί για την απόσχιση από την Ισπανία. Το 47,8 των ψηφοφόρων συμφώνησε με την πρότασή τους. Πήραν 62 από τις 135 έδρες του Καταλανικού Κοινοβουλίου. Το όνειρο της απόλυτης πλειοψηφίας παρέμεινε όνειρο. Ο μελό λαϊκισμός θα το συντηρήσει. Η παρουσία του υπήρξε έντονη το προηγούμενο διάστημα. Στην Καταλονία η ύπαρξη του αποσχιστικού θέματος και της μερίδας του κόσμου που είναι υπέρ της ανεξαρτησίας – άσχετα με το αν έχει δεξιές ή αριστερές ιδέες – όπως και, από την άλλη μεριά, με τους υποστηρικτές της ένωσης και της ισπανικής εθνικής ιδέας, σε αυτές τις εκλογές και σε όλη την περίοδο που προηγήθηκε, οι Καταλανοί ψηφοφόροι έγιναν μάρτυρες ενός κλίματος απίστευτης εθνικιστικής πόλωσης. Υπήρξε και υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό κόσμου που νιώθει λες και βρέθηκε ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά μεταξύ Καταλανιστών και Ισπανιστών. Λες και έπρεπε, σώνει και καλά, να επιλέξει για το μέλλον του, για τον τρόπο που θέλει την κοινωνία του, τη ζωή του, την πολιτική του κατεύθυνση, ανάμεσα σε δυο σημαίες, ανάμεσα σε δύο εθνικές ταυτότητες, ανάμεσα σε δυο έθνη-κράτη. Υπάρχει ένα ποσοστό ψηφοφόρων που δεν θέλει να έχει καμία σχέση με όλη αυτή την ιστορία. Που σκέφτεται τη ζωή του αλλιώς. Έξω από τα δεδομένα του εθνικισμού που παρουσιάζεται με τη μορφή του απόλυτου εξαναγκασμού. Αυτούς τους ψηφοφόρους ποιος θα τους εκφράσει;

Μπορεί σε έναν αγώνα δρόμου που τρέχουν δύο αθλητές να τερματίσουν και οι δύο πρώτοι; Ή και οι δύο δεύτεροι; Το αποτέλεσμα της άτυπης, «συμβουλευτικού» χαρακτήρα, εκλογικής μάχης γύρω από το αν οι Καταλανοί ψηφοφόροι επιθυμούν να ζουν σε μια ανεξάρτητη χώρα ή σε μια αυτοδιοικούμενη περιφέρεια της Ισπανίας, δεν έδωσε απάντηση. Το «ναι» στην απόσχιση δεν κέρδισε. Δεν κέρδισε όμως και το «όχι». Το αποτέλεσμα της 27ης Σεπτέμβρη απελευθέρωσε σειρά αμφιλεγόμενων ερμηνειών γύρω από το τι τελικά μπορεί να θέλουν από τους ηγέτες τους οι Καταλανοί. Και αν αυτές οι εκλογές ήταν μια τραγωδία, στην οποία συμμετείχε το 77% του καταλανικού εκλογικού σώματος, το «βαθύ» αριστερό κόμμα CUP (Υποψηφιότητα Λαϊκής Ενότητας) θα είχε τον ρόλο του χορού. Συγκέντρωσε 10 έδρες, από τις συνολικά 135, του Καταλανικού Κοινοβουλίου. Η καταλανική έκδοση της ελληνικής Αντ.Αρ.Συ.Α. υποστηρίζει την ανεξαρτητοποίηση της περιοχής αλλά δεν συμπαρατάσσεται πολιτικά με τη συμμαχία των “Junts Pel Si”. Eξαρχής είχε δηλώσει πως θα μπορούσε να συμμετέχει σε κυβέρνηση μαζί τους μόνο αν είχαν την απόλυτη πλειοψηφία. Και, κυρίως, αν ο Μας δεν γίνει ο επόμενος πρόεδρος της Καταλανικής βουλής. Η τελική απόφαση του CUP αναμένεται τις επόμενες ημέρες. Χωρίς τις έδρες τους δεν σχηματίζεται πλειοψηφική κυβέρνηση υπέρ της ανεξαρτησίας.

Το κόμμα CUP ανήκει στους νικητές της εκλογικής αναμέτρησης. Έχει σαφώς αντίθετες θέσεις με εκείνες του συντηρητικού κυβερνήτη Αρτούρ Μας. Πιστεύει πως η ξαφνική μετάλλαξη του τελευταίου, από πρέσβη της μετριοπάθειας ανάμεσα στην Καταλονία και την Ισπανία σε αρματωμένο μουτζαχεντίν υπέρ της ανεξαρτησίας της, είναι μια καλή λύση αποφυγής του διαλόγου για τα έργα και τις ημέρες του ως κυβερνήτη. Ξέχωρα, όμως, από τα όσα συνέβησαν στο παρασκήνιο υπάρχει και το προσκήνιο. Αυτό μπορεί να μετρηθεί. Ο Μας στάθηκε δίπλα σε κάθε αντιλαϊκό μέτρο που ψήφισε η κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι. Το CUP αντιτάχθηκε με όλες του τις δυνάμεις στην κυβερνητική πολιτική. Και ο Μας πατούσε εύκολα το κουμπί της «καταστολής» κάθε φορά που οι Καταλανοί έδιναν ραντεβού στην Πλατεία Καταλονίας για να διαμαρτυρηθούν για την πολιτική της λιτότητας, την ίδια στιγμή που μέλη του CUP ήταν οι πρωταγωνιστές των διαδηλώσεων. Προφανώς και δεν μπορεί να υπάρξει γέφυρα ανάμεσά τους.

Στους νικητές των εκλογών είναι και το κόμμα των Ciudadanos. Πήραν 25 έδρες στο περιφερειακό κοινοβούλιο. Το «Ποτάμι» της Καταλονίας είναι εκείνο που απαλύνει τον πυρετό της Μαδρίτης γύρω από τις αποσχιστικές τάσεις της Βαρκελώνης. Οι Ciudadanos λένε πως πρέπει να επικρατήσει η κοινή λογική. Οι δοκιμασμένες λύσεις. Η Ισπανία πρέπει να παραμείνει αδιαίρετη. Το πρόταγμα του απαλού συμφέροντος: «Ας ανακάμψουμε οικονομικά και μετά βλέπουμε…» κέρδισε. Ή, τουλάχιστον, μπορεί να ποζάρει στο άρμα των νικητών με χάρη. Τουλάχιστον μέχρι να σκάσουν οι πρώτες «ρυτίδες» πολιτικής της κόπωσης.

Απλώς, οι Podemos στις τελευταίες εκλογές στην Καταλονία έχασαν. Το κίνημα των δρόμων της Μαδρίτης στην περίπτωση της Καταλονίας πόνταρε στην αμήχανη θεωρία πως προτεραιότητα έχουν τα πραγματικά προβλήματα του λαού, όχι το ενδεχόμενο απόσχισης της Καταλονίας από την Ισπανία. Πήρε μόλις 11 έδρες. Στην Καταλονία, το προπύργιο του αριστερόστροφου κέντρου, η κίνηση Podemos κατακρημνίστηκε. Το ίδιο έκανε και το P.P., το κόμμα που έχει πρόεδρό του τον πρωθυπουργό της Ισπανίας, αλλά οι προσδοκίες του Ισπανικού Συντηρητικού κόμματος στην Καταλονία είναι πάντα οι ελάχιστες.

Ποιο είναι το αύριο της Καταλονίας; Το ρεμιξ του δικού μας: «ελευθερία ή θάνατος;» δεν μπορεί να γίνει κυρίαρχο πρόταγμα της λίγκας των αποσχιστών. Το αποτέλεσμα της 27ης Σεπτεμβρίου έδειξε πως η φωνή τους παραμένει σταθερή. Ακόμα και αν ο συνασπισμός των πολιτικών δυνάμεων που την στηρίζει στέκεται σε πήλινα πόδια. Τόσο απλά.

 

Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top