Ξεφυλλίζοντας το 2015: 8 Συγγραφείς προτείνουν 36 βιβλία για το 2015

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

Από «Το λεξικό των Χαζάρων» του Πάβιτς και τον «Πείνα» του Χάμσουν ως «Την πόλη και την σιωπή» του Τζαμιώτη και την «Καρδερίνα» της Ταρτ, κλασική αλλά και σύγχρονη λογοτεχνία, προτείνουν οκτώ γνωστοί και σημαντικοί έλληνες συγγραφείς. Για να μας μπει αναγνωστικά καλά το 2015, για να διαρκέσει η αναγνωστική απόλαυση σε όλην αυτή τη χρονιά και σε όλη μας τη ζωή. Καλές αναγνώσεις, λοιπόν, και μια πιο καλή χρονιά για όλους!

 

Βασίλης Βασιλικός:

«Άπαντα τα διηγήματα του Γ.Μ. Βιζυηνού», σχολιασμένα από τον Ήρκο και Στάντη Αποστολίδη, εκδόσεις «Τα Νέα Ελληνικά», διότι οι επιμελητές- σχολιαστές χωρίς φιλολογίτιδα εισχωρούν και μας αναδεικνύουν λεπτομέρειες βιογραφικές και ψυχαναλυτικές που ως τώρα αγνοούμε για το μέγεθος ενός συγγραφέα που κατέληξε στο Δαφνί γιατί «μετεβλήθη εντός μου ο ρυθμός του κόσμου».

Γιάννης Ξανθούλης:

Μάκης Τσίτας «Μάρτυς μου ο Θεός», εκδ. Κίχλη. Πολ Όστερ «Ημερολόγιο του χειμώνα», εκδ. Μεταίχμιο. Μιριέλ Μπαρμπερί «Η κομψότητα του σκαντζόχοιρου», εκδ. «Σύγχρονοι Ορίζοντες», Άρτεμις Κούπερ «Πάτρικ Λη Φέρμορ: Μια περιπέτεια», εκδ. Μεταίχμιο. Διονύσης Χαριτόπουλος «Πρόβες πολέμου», εκδ. Τόπος.

Τατιάνα Αβέρωφ:

Φίλιπ Ροθ: «Καθένας» (μετάφραση Αχιλλέας Κυριακίδης / εκδόσεις Πόλις). Γιατί συνδυάζει, όπως μόνο εκείνος ξέρει, την μαεστρία της γραφής με την αναγνωστική απόλαυση.
Τζον Μπάνβιλ: «Θάλασσα» (Βραβείο Booker 2005 /μετάφραση Τόνια Κοβαλένκο / Καστανιώτης). Γιατί είναι ίσως το πιο «εύκολο» και «διαβαστερό» από τα μυθιστορήματα αυτού του μεγάλου τεχνίτη του λόγου)
Αύγουστος Κορτώ: «Το βιβλίο της Κατερίνας» (Πατάκης, 2013). Γιατί είναι ένα σπαρακτικά ανθρώπινο και έντιμο βιβλίο.
Στρατής Χαβιαράς: «Άχνα» (Κέδρος 2014) Για τα 485 ποιητικά σπαράγματα που όλα μαζί συγκροτούν ένα μοναδικό μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή την ποίηση.
Γιάννης Πλιάγκος: «Άσσος στο μανίκι» (κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Κέδρος). Το δεύτερο μυθιστόρημα ενός νέου μυθιστοριογράφου που συνδυάζει τις αρετές της αφηγηματικής σύνθεσης και της γρήγορης πλοκής με την διεισδυτικότητα της ματιάς και την ποιότητα του λόγου.

Βαγγέλης Ραπτόπουλος:

Το μυθιστόρημα της Γιγέν Λι «Οι περιπλανώμενοι» (εκδ. Καστανιώτη), δεν μπορούσα να τ’ αφήσω από τα χέρια μου, παρά τη βαθύτατα αντικομμουνιστική ιδεολογία του. Μεγάλο χάρισμα αυτό ―να σε αιχμαλωτίζει ένα γραπτό, παρά την κόντρα που έχεις μαζί του―, και τη θεωρώ σπουδαία συγγραφέα. Στα προτερήματα του βιβλίου συγκαταλέγονται και τα άγνωστα λαογραφικά στοιχεία που κάνουν ακόμα πιο ελκυστική την αφήγηση. Ωραιότατη και η προγενέστερη συλλογή διηγημάτων τής Λι «Χίλια χρόνια καλές προσευχές», όπου οι εμπειρίες της ζωής στην κομμουνιστική Κίνα εναλλάσσονται μ’ αυτές της ζωής κινέζων μεταναστών στις ΗΠΑ του σήμερα.

Κωνσταντίνος Τζαμιώτης: «Η πόλη και η σιωπή» (εκδ. Καστανιώτη). Ένα μυθιστόρημα που δεν ακτινογραφεί απλώς την Ελλάδα της κρίσης, αλλά κατορθώνει να αγγίξει την καρδιά των πραγμάτων. Ο Τζαμιώτης ανέβασε πολύ ψηλά τον πήχη, όχι μόνο επειδή το βιβλίο του ζωντανεύει έναν μέσο Έλληνα που αποτελεί το αντίθετο ακριβώς από το σλόγκαν του Πάγκαλου «Όλοι μαζί τα φάγαμε». Αλλά κυρίως επειδή, την ιδεολογική αυτή θέση του, την έχει μετουσιώσει λογοτεχνικά, και πέτυχε να απεικονίσει σπαρταριστά και με μεγάλη αυθεντικότητα φέτες ζωής από την πραγματικότητα που μας περιβάλλει.

Υπάρχουν και «διαμάντια μεγάλα όσο το Ριτζ», σύμφωνα με τον τίτλο μιας νουβέλας του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ. Όπου διαμάντια εδώ είναι τα ίδια τα διηγήματά του. Γι’ αυτό και, μόλις ολοκλήρωσα τη συλλογή του «Επιστροφή στη Βαβυλώνα και άλλες ιστορίες» (εκδ. Άγρα), μου ήρθε να την ξαναπιάσω. Και να πει κανείς ότι, δεν τα έχω ξαναδιαβάσει παλαιότερα δυο και τρεις φορές ακόμα, όλα αυτά τα κείμενα του δημιουργού του «Μεγάλου Γκάτσμπι». Εκτός από την ιστορία που αναφέρεται στον τίτλο, η συγκεκριμένη έκδοση περιλαμβάνει και τις εξής: «Τρελή Κυριακή», «Χειμωνιάτικα όνειρα», «Το πλουσιόπαιδο», «Η χαμένη δεκαετία», καθώς και το αυτοβιογραφικό «Η κατάρρευση».
Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ: «Ένας φίλος του Κάφκα και άλλες ιστορίες» (εκδ. Καστανιώτη). Οι λέξεις μπορεί να έχουν χάσει τη σημασία τους, αλλά εδώ μιλάμε για αληθινό αριστούργημα. Και μάλιστα, σε υποδειγματική μετάφραση του ποιητή Βασίλη Αμανατίδη. Όσο το διάβαζα, αντηχούσε μέσα μου ο στίχος ενός άλλου ποιητή μας, του αγαπημένου μου Γιάννη Υφαντή: «Πως ζούμε μυθικά μάς διαφεύγει». Ως συνήθως στα γραπτά του Σίνγκερ, η εβραϊκή παράδοση τροφοδοτεί έναν ιδιότυπο μαγικό ρεαλισμό, ο οποίος συνιστά καθαρόαιμη υψηλή τέχνη.
Το νέο πελώριο μυθιστόρημα της Ντόνα Ταρτ «Η καρδερίνα» (εκδ. Λιβάνη) είναι μεγαλειώδες. Το τελείωσα και επί μέρες ένιωθα ότι ήμουν ακόμα εκεί, καθηλωμένος, στις πυκνοτυπωμένες σελίδες του. Επικής πνοής σύνθεση, με απόηχους Ντίκενς, που σε αφήνει με την εντύπωση ότι πολύ δύσκολα γράφονται τέτοια βιβλία, πολύ σπάνια. Διεξοδική αποτύπωση της ζωής στη σύγχρονη μητρόπολη, και μια τοιχογραφία ανθρώπων εθισμένων σε κάθε είδους ψυχοτρόπες ουσίες, αλλά και στον υπέρτατο εθισμό που είναι η παραλυτική ουσία της Τέχνης.

Μάνος Κοντολέων:

«Μια νέα χρονιά ας ξεκινήσει με παλιές και νέες αναγνώσεις. Κι αν τις παλιές μπορούμε να τις θυμηθούμε, τις νέες ας προσπαθήσουμε να τις γνωρίσουμε. Χωρίς να θέλω να ισχυριστώ πως από αυτές οι πιο αξιόλογες είναι όσες πιο κάτω αναφέρω, σίγουρα πιστεύω πως η κάθε μιας τους έχει τη δική της αναγνωστική χάρη. Έτσι λοιπόν: α. Μένης Κουμανταρέας “Ο θησαυρός του χρόνου” (Εκδ. Πατάκη), β. Τέσυ Μπάιλα “Μπλε ουίσκι” (Εκδ. Ψυχογιός), γ. Ζοζέ Σαραμάγκου “Η σπηλιά” (Εκδ. Καστανιώτη), δ. Διονύσης Μαρίνος “Ο ουρανός κάτω” (Εκδ. Πάπυρος), ε. Συλλογικό “Ιστορίες Ταχυδρομείου” (Εκδ. ΕΛΤΑ)

Ζέφη Κόλια:

“Μηχανικοί Καταρράκτες” – Σώτη Τριανταφύλλου, Εκδόσεις Πατάκης (νουβέλα)
Gender in the blender. O Σαλ που ένιωθε ότι τον λένε Σάλλυ. Το τρυφερό και ανατρεπτικό road trip ενός ανθρώπου που θέλει να αποκαταστήσει την εσωτερική αλήθεια του. Αριστοτεχνικά δομημένη γραφή για ένα ευαίσθητο κοινωνικό ζήτημα, από την συγγραφέα που έχει πάντα τον τρόπο της να μας εκπλήσσει.
“Αϊβαλί” – Solup, Εκδόσεις Κέδρος (graphic novel)
O Solup πήρε το καραβάκι απ΄τη Μυτιλήνη και πήγε κι άραξε σ έναν καφενέ στο Αϊβαλί, μαζί με την εκλεκτή παρέα του: Τον Φώτη Κόντογλου, τον Ηλία Βενέζη, την Αγάπη Βενέζη-Μολυβιάτη και έναν Τούρκο, τον Αχμέντ Γιορουλμάζ. Έπειτα πήρε το πενάκι του και ζωγράφισε απ΄ την αρχή εκείνη την παλιά ιστορία της μικρασιατικής καταστροφής. Μαζί του ένας γλάρος γέμισε φρέσκο αεράκι τα μάτια μας. Τον ευχαριστούμε!
“Η Πείνα”– Κνουτ Χάμσουν, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Επανέκδοση του πολυμεταφρασμένου μυθιστορήματος που πραγματεύεται την μοναξιά και την εξαθλίωση του ανθρώπου ο οποίος αποφασίζει να επιδοθεί σε πνευματικές δραστηριότητες, ενώ ζει σε έναν κόσμο βυθισμένο στις υλικές απολαύσεις. Διαχρονικό αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και γι αυτό πάντα επίκαιρο.
“So long Marianne: Η ιστορία ενός έρωτα” – Κάρι Χερστχαμαρ, Εκδόσεις Ποταμός.
Ύδρα,1960: Στο μικρό ελληνικό νησί με το χίπικο σκηνικό ο νεαρός ποιητής Λέναρντ γνωρίζει την Μαριάννε Ιλέν, η οποία γίνεται η μούσα του. Είναι νέοι, ωραίοι, αντισυμβατικοί και ονειρεύονται μια ζωή ελευθεριακή και αφιερωμένη στην τέχνη. Καρπός αυτής της σχέσης, το ομώνυμο τραγούδι του μετέπειτα σπουδαίου τραγουδοποιού Λέοναρντ Κοέν. Χρειάζεται κι άλλος λόγος για να το διαβάσουμε;
“Γράμματα από τον Αϊ- Βασίλη” – Τζ.Ρ.Ρ.Τόλκιν, Εκδόσεις Αίολος.
Κάθε Δεκέμβριο από το 1920 ως το 1938 τα παιδιά του Τζ.Ρ.Ρ Τόλκιν λάβαιναν ένα φάκελο με γραμματόσημο από τον Βόρειο Πόλο: Τα γράμματα από τον Άγιο Βασίλη. Αν υπάρχει τουλάχιστον ένα βιβλίο των Χριστουγέννων που αξίζει να διαβάσουμε, τότε είναι αυτό. Δια χειρός του μεγαλύτερου μάγου της γραφής έβερ».

Δημήτρης Σωτάκης:

“Ψυχρό δέρμα” – Άλμπερτ Σάντσεζ Πινιόλ (εκδ. Bell)
Μια αλλόκοτη ιστορία από την παγωνιά του νότιου Ατλαντικού, με επίκεντρο τον ανθρώπινο μεταφυσικό τρόμο.
“Ο εξώστης” – Νίκος Καχτίτσης (εκδ. Κίχλη) Ένα έργο πολλαπλής ανάγνωσης, ένα σπουδαίο υπαρξιακό κείμενο.
“Ο δρόμος μέχρι το περίπτερο” – Γιάννης Στίγκας (εκδ. Μικρή Άρκτος) Μια ξεχωριστή ποιητική συλλογή, γεμάτη λυρισμό και πείσμα, μια πολύ καλή στιγμή για τη νεοελληνική ποίηση.
“Η τέχνη και ο τρόπος να προσεγγίσεις τον προϊστάμενο της υπηρεσίας σου για να του ζητήσεις αύξηση” – Ζορζ Περέκ (εκδ.Καστανιώτη) Ένα καυστικό βιβλίο, γεμάτο ειρωνεία και εκρήξεις ευφυΐας του Γάλλου συγγραφέα
“Το λεξικό των Χαζάρων”– Μίλοραντ Πάβιτς (εκδ. Καστανιώτη) Ένα κλασικό, σπάνιας δομής και έμπνευσης βιβλίο, ένα, υψηλής αισθητικής, λογοτεχνικό παιχνίδι.

Κυριάκος Αθανασιάδης:

«Αγαπώ ο ίδιος και παρακολουθώ μετά μανίας τις προτάσεις ανάγνωσης που γίνονται τέτοιες μέρες, γιατί πάντα κάτι ξεφεύγει από την προσοχή σου — και οι γνώμες των άλλων συχνά είναι θησαυρός, όσο και αν η αναγνωστική εμπειρία είναι απολύτως προσωπική υπόθεση. Όσον αφορά τις δικές μου προτάσεις, από τη χρονιά που πέρασε, θα επέλεγα πρώτα-πρώτα ένα βιβλίο που δεν είναι λογοτεχνικό, αν και εμπεριέχει πλούσιο, πλουσιότατο υλικό για να γραφεί κάποια στιγμή το Μεγάλο Ελληνικό Μυθιστόρημα. Πρόκειται για τον τόμο «Η Ελλάδα στη δεκαετία τού ’80», σε επιμέλεια Βασίλη Βαμβακά και Παναγή Παναγιωτόπουλου, που επανεκδόθηκε από το «Επίκεντρο». Διαβάζεται απνευστί, διαβάζεται τμηματικά, διαβάζεται λήμμα-λήμμα, ή όπως θέλει κανείς: και αποκαλύπτει, όχι μόνο τι συνέβη τότε, αλλά εν πολλοίς και γιατί ζούμε όσα ζούμε σήμερα. Από ελληνικά μυθιστορήματα, ξεχωρίζω αυτά δύο πολύ καλών φίλων: του Αύγουστου Κορτώ («Επειδή είναι η καρδιά μου», ένα σπαρακτικό βιβλίο για την απώλεια) και του Μανώλη Ανδριωτάκη («Η μεγάλη εικόνα», για τη μνήμη και τη διαδικασία της συγγραφής), από τον Πατάκη και τη «Διόπτρα» αντίστοιχα. Δύο εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους αστυνομικά, αλλά Ιρλανδών αμφότερα, συμπληρώνουν την πεντάδα μου: ο «Αναγκαίος θάνατος του Λιούις Γουίντερ» του Malcolm Mackay (μετάφραση: Άλκηστις Τριμπέρη, εκδόσεις «Πόλις») και «Τομέας 12» του William Ryan (μετάφραση Αναστασία Καλλιοντζή, εκδόσεις «Διόπτρα»). Εξαιρετικά!»

* Δημοσιεύθηκε στο Έθνος