Fractal

Πιο ανθρώπινο κι απ’ το ανθρώπινο

Γράφει ο Δημήτρης Κιαχίδης //

 

«Μπλέιντ Ράνερ 2049»

Σκηνoθεσία: Ντενί Βιλνέβ

Σενάριο: Χάμπτον  Φάντσερ, Μάικλ Γκριν, βασισμένο σε χαρακτήρες από το βιβλίο του Φίλιπ Ντικ ”Ονειρεύονται τα ανδροειδή ηλεκτρικό πρόβατο;”

Ερμηνείες: Ράιαν Γκόσλινγκ (Κ), Χάρισον Φορντ (Ντέκαρντ), Ρόμπιν Ράιτ (Υπαστυνόμος Τζόσι), Σύλβια Χοκς (Λαβ), Άνα ντε  Άρμας (Τζόι), Τζάρεντ Λέτο (Νιάντερ Γουάλας), Mακένζι Ντέιβις (Μαριέτ)

 

Το 1982 εμφανίζεται στις οθόνες ένα φιλμ που επρόκειτο να χαρακτηριστεί ως ορόσημο, όχι μόνο στο είδος του, αλλά συνολικά του κινηματογράφου: αναφέρομαι στο ”Μπλέιντ Ράνερ” του Ρίντλεϊ Σκοτ, ένα μείγμα επιστημονικής φαντασίας και φιλμ νουάρ με φιλοσοφικές, οικολογικές και υπαρξιακές αναφορές. Διαδραματιζόταν στο ζοφερό, κρύο και βροχερό Λος Άντζελες του 2019 και είχε ως κεντρικό χαρακτήρα τον Ρικ Ντέκαρτ, έναν Μπλέιντ Ράνερ, δηλαδή έναν αστυνομικό που είχε ως αποστολή να εξοντώσει τα ανδροειδή των αποικιών εκτός γης που είχαν εξεγερθεί και είχαν έρθει στον πλανήτη αναζητώντας τον δημιουργό τους. Το 1991 η ταινία επανακυκλοφόρησε ως director’s cut, όπου ο Ρίντλεϊ Σκοτ πρόσθεσε μία καθοριστική σεκάνς μόλις 10 δευτερολέπτων, ακρωτηρίασε όμως τη γοητεία της αρχικής εκδοχής αφαιρώντας την voice over αφήγηση και την τελική ονειρική σεκάνς. Το 2007 κυκλοφόρησε η οριστική εκδοχή, που ουσιαστικά είναι αυτή του 1991 επαυξημένη με κάποιες βίαιες σκηνές.

Το ”Μπλέιντ Ράνερ 2049” διαδραματίζεται όπως υποδηλώνει και ο τίτλος του 30 χρόνια αργότερα σ’ ένα ακόμα πιο δυστοπικό Λος Άντζελες. Περιτριγυρισμένο από τείχη, ομιχλώδες, πλήττεται και από χιονοπτώσεις. Η γη έχει υποστεί μία επισιτιστική κρίση και ένα τεχνολογικό μπλακ άουτ. Και από τα δύο επωφελήθηκε χάρη στις γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες του και στις προωθημένες τεχνολογικές του εφαρμογές (που περιλαμβάνουν και ανδροειδή), ο Νιάντερ Γουάλας, ένας μεγαλομανής επιχειρηματίας. Ο Κ είναι ένας σύγχρονος Μπλέιντ Ράνερ. Εξελιγμένο ανδροειδές και ο ίδιος, ανήκει στο αστυνομικό σώμα του Λος Άντζελες και καθήκον του είναι να ”αποσύρει” -μία εκλεπτυσμένη έκφραση για την εξόντωση τους- ”ανυπάκουα” ανδροειδή προηγούμενης γενιάς. Κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας ”επιχείρησης” ο Κ ανακαλύπτει πειστήρια που υποδεικνύουν την ύπαρξη ενός γεγονότος που μπορεί να αποδειχτεί καθοριστικό για το μέλλον τόσο των ανθρώπων όσο και των ανδροειδών που χρησιμοποιούνται σε διάφορες εργασίες ως φθηνό εργατικό δυναμικό. Η υπαστυνόμος Τζόσι , προϊστάμενη του Κ, τον διατάζει να εξαφανίσει όλες τις αποδείξεις, ούτως ώστε το γεγονός να παραμείνει μυστικό. Ο Γουάλας όμως θέλει να  επωφεληθεί απ’ αυτό, και αναθέτει στο πιστό ανδροειδές του, την Λαβ, να κάνει το αντίθετο, με οποιοδήποτε κόστος.

Ο Κ σταδιακά θα αρχίσει να αμφισβητεί την αποστολή του και θα αποφασίσει να αναζητήσει τον Ντέκαρντ που έχει εξαφανιστεί εδώ και τριάντα χρόνια ελπίζοντας να βρει απαντήσεις στα ερωτήματα που έχουν αρχίσει να τον βασανίζουν…

 

 

Ο Ντενί Βιλνέβ είναι ένας από τους σπουδαιότερους σύγχρονους σκηνοθέτες. Με μεγάλη ποικιλομορφία στο έργο του που περιλαμβάνει από υπαρξιακό ψυχογράφημα (Μαέλστρομ, Πολυτεχνείο), μέχρι πολεμικό δράμα (Μέσα από τις φλόγες), επιστημονική φαντασία (Η άφιξη), και συγκλονιστικά αστυνομικά θρίλερ με πολλά επίπεδα ανάγνωσης (Prisoners, Σικάριο). Οπαδός της ταινίας του 1982, αποφάσισε να ασχοληθεί με την δημιουργία μιας συνέχειας. Ριψοκίνδυνο εγχείρημα η ”δημιουργική” αναμέτρηση με το ”Μπλέιντ Ράνερ”, όταν μάλιστα υπάρχει η φιλοδοξία να μην δημιουργηθεί ένα απλό αντίγραφο και επιπλέον να κομιστεί κάτι καινούργιο. Και ο Βιλνέβ τα κατάφερε σε βαθμό που προσεγγίζει το απόλυτο. Αναμφισβήτητα πολλές από τις καταστάσεις που περιγράφονται στην τωρινή ταινία παρουσιάστηκαν και σ’ αυτήν του 1982. Αλλά χάρη στο πολυεπίπεδο σενάριο των Φάντσερ (σεναριογράφος και στην πρώτη ταινία) και Γκριν, η θεματολογία, ο προβληματισμός και η ανάπτυξη αυτών των καταστάσεων έχουν διευρυνθεί στο μέγιστο. Πλήθος οι φιλοσοφικές, ψυχολογικές και κοινωνιολογικές αναφορές. Εξετάζεται ο ρόλος όλων των παραμέτρων που καθορίζουν ένα έμβιο ον: το συναίσθημα, η μνήμη, το αυτόβουλο, οι ηθικές επιλογές, η αμφισβήτηση της εξουσίας, η έννοια της θυσίας, η αναζήτηση της προέλευσης του. Καθοριστικός ο πολιτικός χαρακτήρας της ταινίας. Είναι εμφανής η επικράτηση της οικονομικής εξουσίας επί της πολιτικής. Και βέβαια εκστομίζεται από τον Γουάλας η, εκπληκτικής ακρίβειας, αλήθεια ότι κάθε τεχνολογική πρόοδος απαιτεί μία φθηνή, αναλώσιμη, εργατική τάξη. Δείτε με προσοχή την σεκάνς στο εργοστάσιο αποσυναρμολόγησης ηλεκτρονικών συσκευών όπου δουλεύουν παιδιά, και θυμηθείτε ότι αυτό συμβαίνει ήδη σε πολλές χώρες.

Αλλά και ο χαρακτήρας του Κ (ενδεχομένως μία ενσυνείδητη αναφορά στον ομώνυμο ήρωα του Κάφκα) σκιαγραφείται με εντυπωσιακή ακρίβεια. Φαινομενικά απαθής, ερωτευμένος με το ολόγραμμα-την Τζόι- που τον περιμένει στο διαμέρισμα του, αρχίζει αργά αλλά σταθερά να αμφισβητεί και να ερευνά, να καθίσταται σκεπτόμενο ον, και κατ’ επέκταση να ξεπερνά τα όρια του, όντας παράλληλα πρόθυμος να πληρώσει το τίμημα. Διαφορετικός από τον Ντέκαρντ (του οποίου οι πράξεις καθορίστηκαν από τον έρωτα του για την Ρέιτσελ), γι’ αυτό και η συνάντηση τους θα είναι καταλυτική για την εξέλιξη της δράσης.

Όλοι οι υπόλοιποι χαρακτήρες, όσο μικρό ρόλο κι αν παίζουν, έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα. Προσέξτε τη μοναξιά της υπαστυνόμου Τζόσι, την υπαρξιακή σκληρότητα της Λαβ, τον συναισθηματισμό της Τζόι, την κούραση του Ντέκαρντ, την έπαρση του Γουάλας, αλλά και τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά των υπόλοιπων.

 

 

Αφηγηματικά ο Βιλνέβ είναι απλά καθηλωτικός! Από την πρώτη εναέρια σεκάνς του Λος Άντζελες, η οποία προκαλεί δέος με το μέγεθος της πόλης, υποδηλώνοντας ταυτόχρονα και την τεράστια οικολογική καταστροφή, -όπως και όλες οι υπόλοιπες εναέριες σεκάνς- μέχρι αυτές  των ατμοσφαιρικών εσωτερικών χώρων, που διακρίνονται από την ιδιαίτερη αίσθηση του κάδρου (και πρέπει να σημειωθεί ότι δεν είναι εφέ, αλλά πραγματικοί χώροι), το μάτι του θεατή αιχμαλωτίζεται, χάρη και στην εκπληκτική, απόκοσμη,  φωτογραφία του Ρότζερ Ντίκινς. Μπορεί τα 164 λεπτά να φαντάζουν πολλά, αλλά πιστέψτε με σ’ αυτήν την ιδιαίτερη κινηματογραφική διήγηση δεν υπάρχει τίποτε περιττό.

Εξαιρετικά κοστούμια και συνολικά υποδειγματική καλλιτεχνική διεύθυνση, σε συνδυασμό με τέλεια, και ταυτόχρονα λειτουργικά  εφέ.

Οι Μπένζαμιν Ουάλφις και Χανς Τσίμερ σίγουρα δεν είναι ο Βαγγέλης Παπαθανασίου που επένδυσε μουσικά την ταινία του 1982, αλλά το έργο τους είναι πολύ καλό και υποστηρίζει την δράση.

Ο Ράιαν Γκόσλινγκ είναι τέλειος. Αποτυπώνει συγκλονιστικά τη μεταβολή του Κ. Ο Χάρισον Φορντ αποδεικνύεται αγέραστος. Κανένας από τους υπόλοιπους ερμηνευτές δεν υστερεί, όμως αξίζει ιδιαίτερη μνεία στον εφιαλτικό Τζάρεντ Λέτο και στη θανατηφόρα Σίλβια Χοκς.

 

Ο Βιλνέβ κατάφερε με το “Μπλέιντ Ράνερ 2049″ να δημιουργήσει μία ταινία που συνδιαλέγεται επί ίσοις όροις με το ”Μπλέιντ Ράνερ” του Ρίντλεϊ Σκοτ. Ανακαλύψτε την! 10/10

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top