Από τη Bernarda Alba στην «Bernarda Alba in memoriam»
Από την Αντιγόνη Καράλη //
Επτά γυναίκες μέσα σε ένα σπίτι. Το κενό που δημιουργείται με τον θάνατο του πατέρα αναπληρώνεται από τη μητέρα Μπερνάρδα Άλμπα. Η επιβολή στις κόρες της οδηγεί στον αποκλεισμό τους από τον έξω κόσμο, στον εγκλεισμό. Οι σχέσεις, πλέον, αναπαράγονται μηχανικά. Η μνήμη θα γίνει ξανά πράξη. Όλα επαναλαμβάνονται. Μία απεγνωσμένη τελευταία απόπειρα να διατηρηθούν όσα έχουν ήδη από καιρό καταρρεύσει, σε ανάμνηση μίας ευτυχίας που ποτέ δεν υπήρξε. Βασισμένη στο θεατρικό έργο του Λόρκα «Το σπίτι της Μπερνάρδα Άλμπα» και εστιασμένη στον εγκλεισμό που οδηγεί σε αποκλεισμό και καταστολή, η εντυπωσιακή performance «Bernarda Alba in memoriam» παρουσιάζεται στο «Θέατρο του Νέου Κόσμου», σε σκηνοθεσία Γιάννη Τσορτέκη. Ο τελευταίος παρουσιάζει το διάσημο έργο του Λόρκα, σαν μία σειρά από φωτογραφικά στιγμιότυπα, μία σειρά από μετόπες, όπου πρωταγωνίστριες είναι οι επτά γυναικείοι χαρακτήρες, που είναι πλέον εντοιχισμένοι στο σπίτι. Αναζητούν τρόπο να γλιτώσουν από την καταστολή της μητέρας, να βρουν την πολυπόθητη ελευθερία.
«Από το “Σπίτι της Μπερνάρδα Άλμπα” έχει κρατηθεί ο βασικός πυρήνας της δραματουργίας του Λόρκα που είναι οι σχέσεις αυτών των έγκλειστων γυναικών μεταξύ τους. Αισθητικά, η αναφορά μας εμπνέεται από τις μετόπες των αρχαίων ναών που «γέννησε» και τη σύνδεση για το πώς αυτές οι γυναίκες, “εντοιχισμένες” μέσα σε έναν χώρο, έγκλειστες μέσα σε ένα σπίτι, επί της ουσίας μαρμαρωμένες και ανάγλυφες, αναζητούν τη ρευστοποίησή τους, την ενεργοποίησή τους, τον τρόπο να “αποκολληθούν” από αυτό το μαρμάρωμα που βιώνουν μέχρι να μαρμαρώσουν εκ νέου στην επόμενη στιγμή, που θα είναι μία νέα μετόπη, ένας καινούριος μύθος» σημειώνει. Το δεύτερο συνθετικό του τίτλου «in memoriam» καταδεικνύει τις «μνήμες που εγείρονται σε έντονες βιωματικές στιγμές ενός ανθρώπου, με αποτέλεσμα το παρόν των συγκεκριμένων γυναικών να μπορεί να συντηρηθεί και να υπάρξει μόνο μέσα από αυτές τις μνήμες. Εκεί ακριβώς ορίζεται και ο συγκρουσιακός χώρος από όπου αρχίζει ο εγκλεισμός και ο αποκλεισμός και εκπορεύεται η καταστολή».
Η στόχευση του Γιάννη Τσορτέκη, όσον αφορά στη δραματουργική επεξεργασία της Μπερνάρδα Άλμπα έχει να κάνει με ένα τρίπτυχο: τον εγκλεισμό των προσώπων, από τη στιγμή που επιστρέφουν στο σπίτι, τον αποκλεισμό τους από τον έξω κόσμο και, ως επακόλουθο αυτών των δύο, την καταστολή που έρχεται από τη μάνα, την Μπερνάρδα. Γι’ αυτόν τον λόγο, «πολλά στοιχεία του έργου του Λόρκα, που μας δίνουν μία περιφερειακή εικόνα τού τι γίνεται έξω από το σπίτι, δεν τα χρησιμοποίησα. Γιατί το κεντρικό ζήτημα του έργου είναι αυτό που συμβαίνει ανάμεσα στις γυναίκες, μέσα στο σπίτι. Αυτό λοιπόν που εγώ ήθελα να δω είναι τι γίνεται με αυτές τις γυναίκες από τη στιγμή που καθίστανται έγκλειστες και συνειδητοποιούν τον εγκλεισμό τους. Δεν ήθελα λοιπόν να χρησιμοποιήσω κανένα στοιχείο, που θα μπορούσε να δώσει σ’ αυτούς τους χαρακτήρες τη δυνατότητα διαφυγής. Δεν ήθελα να αμβλύνω τον εγκλεισμό τους. Ήθελα να είναι όσο το δυνατόν πιο οξύς, πιο αρχετυπικός ως έννοια».
Η συμπεριφορά της Μπερνάρδα Άλμπα είναι «σίγουρα αυταρχική, αλλά εκτείνεται και αφορά εντελώς διαφορετικά επίπεδα, ταξικά, κοινωνικά, πολιτικά, προσωπικά. Αν βλέπαμε όλη την ιστορία μέσα από μία κλειδαρότρυπα, οι κόρες που καταδυναστεύονται από αυτή τη συμπεριφορά, έχουν δημιουργήσει τέτοια αντισώματα, ώστε υποδέχονται, κατ’ επέκταση αποδέχονται, αυτή τη συμπεριφορά ως φυσιολογική. Το πρόσωπο που συγκρούεται και άρα για μένα συντρίβεται από αυτή τη συμπεριφορά, είναι μόνο η Μπερνάρδα. Αν απέδιδα όλη αυτή την ιστορία κινηματογραφικά, θα αποτύπωνα αυτή τη γυναίκα μέσα στην τεράστια μοναξιά της. Είναι μία Μπερνάρδα που έχει τέτοια απόγνωση και τέτοιο παράπονο, που θα έψαχνε σε όλο το έργο τρόπους να κρυφτεί και να λυτρωθεί με λυγμούς, για να εμφανιστεί ξανά μπροστά στις υπόλοιπες γυναίκες του έργου, σκληρή».
Η ταυτότητα της παράστασης
«Bernarda Alba in memoriam». Concept: Γιάννης Τσορτέκης, Σταύρος Γασπαράτος. Μετάφραση: Πολυξένη Σταύρου. Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία: Γιάννης Τσορτέκης. Μουσική σύνθεση: Σταύρος Γασπαράτος. Χορογραφία: Νάνση Σταματοπούλου. Φωτισμοί/Φωτογραφία: Σάκης Μπιρμπίλης. Κοστούμια: Κυριάκος Κατζουράκης. Παίζουν: Φανή Αποστολίδου, Έλενα Αρβανίτη, Δόμνα Ζαφειροπούλου, Ελευθερία Ρουσάκη, Ιωάννα Πιατά, Ειρήνη Τσατώβ, Ελένη Φορτώση. Παραγωγή: Εταιρεία θεάτρου «η ρόζμαρυ στην κορφή των λόφων…». Παραστάσεις έως 31/5. Θέατρο του Νέου Κόσμου (Αντισθένους 7 & Θαρύπου – Στάση Μετρό-Τραμ «Συγγρού-Φιξ», τηλ: 210 9212900).
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
✩ Για την παράσταση “Αγάπη” στο υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης
09/04/2024, 8:30 μμ -
✩ ”Φωτιά και Νερό” της Χρύσας Σπηλιώτη στο Θέατρο Μικρό Γκλόρια
09/04/2024, 8:28 μμ -
-
«Το θεώρημα του σχοινοβάτη. Μια προσωπική κατάθεση.» στο Θέατρο Μπέλλος.
09/04/2024, 8:26 μμ -
ΘΕΜΑΤΑ
-
Αλλαξοπιστώντας
Από τον Άγγελο Πετρουλάκη // Βασίλης Λογοθέτης: «Θυμάρι μεσοπέλαγα», Εκδόσεις Καστανιώτη Ναι, μυρίζει θυμάρι το μυθιστόρημα του Βασίλη Λογοθέτη. Στο γαλάζιο των αιγαιοπελαγίτικο νησιών, στα αρχοντικά που κατοικούνται από μνήμες, θρύλους, ιστορίες ανθρώπων που άφησαν την σκιά τους
Περισσότερα -
Διήγημα: “Του ονείρου και της προσμονής…”
Του Νίκου Τσούλια // boredart.com Ούτε που κατάλαβα το πώς γεννήθηκε αυτή αντίληψη και έγινε στοιχείο της ταυτότητάς μου, που ποτέ δεν πρόκειται να με αφήσει. Ίσως να ήταν τόσο ισχυρός ο εφηβικός μου έρωτας,
Περισσότερα -
Διήγημα: “Aνάθημα”
Γράφει η Μαριαλένα Ηλία // * ΑΝΑΘΗΜΑ Πατέρα, Κόβω τα κύματα απ΄τα μάτια σου με τη φωνή μου. Δεν με ακούς. Παιδί ακόμα, έβλεπα σε ‘σένα φως. Ήλιος της υπαρξής μου η αφή
Περισσότερα -
✔ Ιωάννα Μπουραζοπούλου: «Το κυνηγάω από τόμο σε τόμο, υπενθυμίζοντας ότι είμαι η δημιουργός του»
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα // «Κοντεύω να κλείσω μια δεκαετία συντροφιά με αυτό το ανεκδιήγητο τέρας, που με έχει απασχολήσει όσο κανένα άλλο και με γοητεύει όπως την πεταλούδα το φως. Η συμπεριφορά του παραμένει ανεξήγητη, οι προθέσεις
Περισσότερα -
Φρανσουά Μασπερό: Με την «Χαρά της Ανάγνωσης» και την ταραχή της Ιστορίας
Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα // Πέθανε το Μεγάλο Σάββατο, σε ηλικία 83 χρονών, ο συγγραφέας, δημοσιογράφος, μεταφραστή, ιδιοκτήτης ενός εκδοτικού οίκου και βιβλιοπωλείου Φρανσουά Μασπερό. «Ο Φρανσουά Μασπερό υπήρξε κάτι περισσότερο από εκδότης ή συγγραφέας. Ο Φρανσουά Μασπερό
Περισσότερα -
“Περιμένοντας τον Γκοντό”: Μια φαινομενολογική ανάγνωση
Γράφει η Τόνια Τσαμούρη // * Σάμιουελ Μπέκετ «Περιμένοντας τον Γκοντό», Μετάφραση: Γιάννης Θηβαίος, εκδ. Μπιλιέτο Ο Σάμιουελ Μπέκετ έγραψε το Περιμένοντας τον Γκοντό αρχικά στα Γαλλικά, γιατί “στα Γαλλικά είναι πιο εύκολο να γράψεις χωρίς ύφος” (Έσσλιν,
Περισσότερα -
Νέλλυ Ζακς (Nelly Sachs): 3 ποιήματα
Μετάφραση από τα Γερμανικά: Θεοδόσης Κοντάκης // [Στη φυγή…] Στη φυγή απάνω τι υποδοχή σπουδαία καθοδόν – Τυλιγμένη σ’ ανέμων μαντήλι τα πόδια στης άμμου τη δέηση κει που κανείς δεν μπορεί Αμήν να
Περισσότερα
