Μπεάτε και Σερζ Κλάρσφελντ: η σχέση τους με την Ελλάδα
Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα //
«Ένα θρυλικό ζευγάρι, η Μπεάτε και ο Σερζ Κλάρσφελντ. Εκείνη κόρη ενός στρατιώτη της Βέρμαχτ και εκείνος γιος ενός Ρουμάνου Εβραίου που πέθανε στο Αουσβιτς».
Beate & Serge Klarsfeld (1974)
Η θρυλική ιστορία τους που ξεκίνησε σε μια αποβάθρα του παρισινού μετρό, η μετέπειτα κοινή ζωής τους και ο παντοτινός όρκος πίστης στο να κυνηγήσουν τους Ναζί όπου κι αν βρίσκονται αποδίδοντας δικαιοσύνη, δικαιολογεί γιατί τα «Απομνημονεύματα» που υπογράφουν από κοινού και παρουσίασαν στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, αποτελεί σημαντικό εκδοτικό γεγονός.«Μπεάτε και Σερζ Κλάρσφελντ, Απομνημονεύματα», ο τίτλος του φρεσκοτυπωμένου βιβλίου, σε μετάφραση Καρίνας Λάμψα από τις εκδόσεις Καπόν.
Ο Σερζ Κλάρσφελντ ταξίδεψε για πρώτη φορά το 1954, πριν από 60 χρόνια, στη χώρα μας. «Όπως όλοι οι νέοι της εποχής με σακίδιο και οτοστόπ, γοητευμένοι από την αρχαία Ελλάδα», όπως μας λέει. Κοιμήθηκε στο τρίποδο της Πυθίας στους Δελφούς και στο λόφο του Αρείου Πάγου στην Αθήνα και ευχαριστήθηκε μια Αθήνα όταν ήταν μια πόλη «χωρίς αυτοκίνητα και δίχως τουρίστες». Συναντήθηκε με τα ξαδέλφια του, τους Μπεραχά, αλλά δεν είπαν τίποτα, ούτε για τον πόλεμο, ούτε για τους εβραίους και για τη μοίρα τους, οι επώδυνες αναμνήσεις ήταν νωπές και πονούσαν πολύ ακόμα. Επέστρεψε, όμως, αρκετές φορές μεταξύ 1956 και 1959. Και ερεύνησε σε βάθος και το ελληνικό εβραϊκό πρόβλημα.
Η Μπεάτε Κλάρσφελντ ήρθε στη χώρα μας με την κόρη της «για να γνωρίσει την λάμψη του ελληνικού πολιτισμού». Κατόπιν, γνωρίζοντας και την σύγχρονη πραγματικότητα, θ’ αφιερώσει ένα ποίημα στον Μανόλη Γλέζο και θα λάβει το μετάλλιο Λαμπράκη. Αλλ’ εκείνο που παραμένει η κοινή, νοσταλγική τους αναφορά και συνισταμένη είναι η ταινία «Ποτέ την Κυριακή» του Ντασέν. Ακόμα θυμάται τη μουσική του Χατζιδάκι η Μπεάτε, καθώς και «εκείνο το υπερήφανο περπάτημα της Μελίνας στον Πειραιά».
«Αργότερα ενδιαφέρθηκα για την ελληνική κοινωνία και την εβραϊκή συνιστώσα της διαβάζοντας όλα αυτά που είχαν δημοσιευθεί, αλλά και στη συνέχεια όταν ερευνούσαμε για τον Αλόις Μπρούνερ και τον Κουρτ Βαλτχάιμ, που ενέχονται σε διώξεις στην Ελλάδα κατά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο», θα πει ο Σερζ Κλάρσφελντ. Αναμφισβήτητα «η εβραϊκή κοινότητα στην Ελλάδα αποδεκατίστηκε» και «όλο αυτό πρόκειται για μια απίστευτα θλιβερή ιστορία». Το καλό, όμως, μέσα στον γενικό όλεθρο είναι ότι «τις διώξεις των εβραίων τις έκαναν απευθείας οι Γερμανοί και όχι οι έλληνες συνεργάτες τους, όπως στη Γαλλία στο Χειμερινό Ποδηλατοδρόμιο όπου έδρασε η γαλλική αστυνομία». Παρ’ όλα αυτά, αναγνωρίζει, ότι υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά που θα πρέπει να γίνει στην Ελλάδα, τόσο για την ιστορία του Ολοκαυτώματος όσο και για την ιστορία των εβραίων, έτσι ώστε να καταπολεμηθεί και ο αντισημιτισμός που εξακολουθεί να υπάρχει στη χώρα.
Η Μπεάτε, ως η γενναία και εκείνη που έκανε ουσιαστικά την υπέρβαση πάντα [εκείνη ήταν η γερμανίδα, ο δικός της πατέρας πολέμησε στη Βέρμαχτ], γενναιόψυχα θα προσθέσει όσον αφορά την επικαιρότητα: «οι Ευρωπαίοι εταίροι μας ήταν που βοήθησαν στην επανένωση της πατρίδας μου το 1990 και επέτρεψαν το γερμανικό θαύμα. Δεδομένου, λοιπόν, του ότι η Ελλάδα υπέφερε πολύ από την γερμανική κατοχή, η σημερινή Γερμανία θα έπρεπε να δείξει μεγαλύτερη κατανόηση και να φανεί πιο γενναιόδωρη σ’ αυτή την κρίση που περνά η χώρα σας». Όπως και να ’χει, όλοι μας στο ζεύγος Κλάρσφελντ χρωστάμε ένα μεγάλο κομμάτι της Μνήμης μας και της ιστορικής μας συνείδησης, το ότι δεν επέτρεψαν στους θύτες να ξαναέρθουν, όπως το επιδίωξαν άλλωστε, και πάλι στα πράγματα. Για περισσότερα, όμως, στην πολυτάραχη ζωή τους και στο φρεσκοτυπωμένο βιβλίο τους.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
-
-
-
H Κατερίνα Ανδριανάκη στο εργαστήρι του συγγραφέα
23/04/2024, 9:54 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Κατευθείαν στην καρδιά
Γράφει η Χρύσα Νικολάκη // * Νίνα Αλέξη «Αΐδιος Μνήμη», εκδόσεις Αλεξάνδρεια Η ποιήτρια Νίνα Αλέξη υπογράφει την τρίτη της ποιητική συλλογή με τον τίτλο «Αΐδιος Μνήμη» από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια και μας συγκινεί με την ευαισθησία της.
Περισσότερα -
Διασχίζοντας αιώνες, χώρες και ανατρέποντας καθιερωμένες νοοτροπίες
Γράφει ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης // Ιζαμπέλ Ρίο Νόβο, «Παριζιάνικος δρόμος μια βροχερή μέρα». Μετάφραση: Ζωή Καραμπέκιου. Εκδόσεις Βακχικόν. Αθήνα, 2023 …Μικρή σημασία έχουν τα όνειρα των ανθρώπων όταν εκείνοι δεν είναι πλέον ζωντανοί
Περισσότερα -
Ο Ρίτσος και η δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967 | Για να θυμόμαστε…
Γράφει η Δέσποινα Παπαδοπούλου // * «βίγλα αψηλή στα φρένα μας η μνήμη» Καζαντζάκης Τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου ο Γιάννης Ρίτσος συλλαμβάνεται και οδηγείται στον Ιππόδρομο, όπου ήδη είναι συγκεντρωμένοι αριστεροί και διάφοροι «επικίνδυνοι»
Περισσότερα -
Ροκανίδια: Σημείωμα για ένα Νεοελληνικό διήγημα
Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος // Τ.Σ. «Κολιάτσου – Παγκράτι», Εκδόσεις Βακχικόν Οι ζωές μας είναι χρονικά γραμμένα με εμπειρία και ειρωνεία. Διαθέτουν μια δίχως προηγούμενο λάμψη, διακριτή σε κάθε μικρή ή μεγάλη βιογραφία. Πρόκειται για μικρές λογοτεχνίες, το
Περισσότερα -
Μια σαγηνευτική πραγματεία για τον έρωτα και τον θάνατο
Γράφει η Τζένη Μανάκη // Χαβιέρ Μαρίας «Eρωτοτροπίες», Μετάφραση: Χριστίνα Θεοδωροπούλου, Εκδόσεις Πατάκη «Το λάθος να πιστεύουμε ότι το παρόν είναι παντοτινό, πως ό,τι υπάρχει κάθε στιγμή είναι οριστικό, ενώ όλοι μας θα ‘πρεπε να
Περισσότερα -
Ποίηση Fractal: “Ελένη”
Της Ελένης Χωρεάνθη // Ελένη Απόψε με συντρίβει η μοναξιά μια νύχτα παγερή μ’ ένα σουραύλι πεθαμένα λόγια Βαριά η ανάμνηση κι η Τροία με πληγώνει ακούω το αίμα μου σαν άλογο να τρέχει οσφραίνομαι τη
Περισσότερα -
Διήγημα: “Η Στιγμή, μια μικρή Ανάσταση απνευστί”
Γράφει η Χριστίνα Σδούκου // Η Στιγμή, μια μικρή Ανάσταση απνευστί Μικρό παιδί, θεατής σε μια σκηνή που κρατούσε λίγα λεπτά και ύστερα έσβηνε και χανόταν σε αόρατους καπνούς, φλογίτσες που τρεμοπαιζαν πριν παραδοθούν
Περισσότερα
