Fractal

Οι τραπεζίτες που έγιναν γκάνγκστερ

Γράφει ο Μίνως-Αθανάσιος Καρυωτάκης //

 

«Οι BankSters» του Marc Roche, Εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 264

 

Το έντονο ενδιαφέρον για το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα, που έχει προκληθεί τα τελευταία χρόνια, σχετίζεται με την κρίση χρέους που απειλεί μέχρι σήμερα πάμπολλα κράτη του πλανήτη. Η πτώχευση τραπεζών, ο διακρατικός δανεισμός και οι τραπεζίτες είναι μερικά από τα θέματα που έχουν μπει στην ημερήσια ατζέντα των πολιτών. Όλα όσα έχουν λάβει χώρα, εξακολουθούν να προκαλούν προβληματισμό καθώς δεν φαίνεται να υπάρχει μια αποτελεσματική λύση. Έτσι, ο γνωστός δημοσιογράφος, Marc Roche, παίρνει την πένα του και γράφει ένα βιβλίο, το οποίο επικεντρώνεται στους banksters. Ο όρος είναι σύνθετος και αποτελείται από «τμήματα δύο αγγλικών λέξεων –banker (τραπεζίτης) και gangster-, για να χαρακτηρίσει τις εκτροπές του χρηματοπιστωτικού κόσμου. Ακόμα και το περιοδικό The Economist, που κάθε άλλο παρά μπορεί να κατηγορηθεί ότι εκφράζει τους λαϊκιστές της Αριστεράς ή της Δεξιάς, χρησιμοποιεί αυτόν τον όρο για να στιγματίσει τους «τραπεζοαπατεώνες», που δεν έχουν ιερό και όσιο» (σελ. 14). Αλήθεια, τι μπορεί να μάθει κανείς διεισδύοντας στον κόσμο τους;

Ο Marc Roche υπήρξε για περίπου 25 χρόνια ανταποκριτής της εφημερίδας «Le Monde» στο Σίτι του Λονδίνου. Έγινε γνωστός στο ελληνικό κοινό λόγω του έργου του «Η τράπεζα: Πώς η Goldman Sachs κυβερνά τον κόσμο», όπου παρουσιάζονται οι προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης το 2001 και του αμερικανικού τραπεζικού κολοσσού για την απόκρυψη του δημοσίου ελλείμματος της χώρας, ώστε να μπορέσει να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έκτοτε, στη χώρα μας έχουν κυκλοφορήσει άλλα δύο βιβλία του που ασχολούνται με τη σκιώδη οικονομία και το ανεξέλεγκτο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα: «Καπιταλισμός εκτός νόμου: Η οικονομία του παρασκηνίου» (2011) και «Κραχ διαρκείας» (2017).

«Οι BankSters» είναι ένα έργο που αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο ονομάζεται «Τύφλωση» και δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην αδυναμία να προβλεφθεί η καινούρια οικονομική κρίση και η ουσιαστική μετατροπή του χρηματοπιστωτικού συστήματος σε εργαλείο για την επίτευξη ιδιοτελών συμφερόντων. Στο δεύτερο μέρος, «Αντιστάσεις», παρουσιάζονται οι προσπάθειες για να περιοριστεί ο ανεξέλεγκτος καπιταλισμός και τα φαινόμενα ανομίας. Μέσα από τις διάφορες ιστορίες που έρχονται στο προσκήνιο αναδεικνύονται όλα εκείνα τα προβλήματα και οι πρακτικές που οδήγησαν την παγκόσμια κοινότητα σ’ αυτή την πρωτοφανή κρίση. Η τρέλα του ανθρώπου για δόξα και χρήμα φαίνεται σε πολλές περιπτώσεις να οπλίζει το μυαλό των τραπεζιτών. Εκείνοι στη συνέχεια επιδίδονται σε μια ξέφρενη κούρσα, όπου ο νικητής τα παίρνει όλα. Το ατομικό συμφέρον όμως φαντάζει σαν ιερή έννοια, η οποία εξαγνίζει όλα τα κακώς κείμενα που μπορεί να λάβουν χώρα σε μια χρηματοπιστωτική ρουλέτα. Μολαταύτα, όπως λέει και ο ίδιος ο συγγραφέας (σελ. 14): «υπάρχουν δύο είδη τραπεζιτών. Κατά πρώτον, υπάρχουν εκείνοι που προσπαθούν να κάνουν τη δουλειά τους όσο γίνεται καλύτερα και οι οποίοι παρά τα κάποια λάθη τους (αλλά και ποιος είναι αναμάρτητος;), δεν έχουν τίποτε σοβαρό να προσάψουν στον εαυτό τους. Όμως, δίπλα σε αυτούς, ή σε έναν άλλον όροφο του ίδιου οργανισμού, εργάζονται οι «μπάνγκστερ», οι οποίοι διαστρέφουν τον καπιταλισμό και ευθύνονται για την εχθρική στάση της κοινής γνώμης».

Εν ολίγοις, το παρόν έργο είναι ευανάγνωστο παρότι ασχολείται με τον χρηματοοικονομικό τομέα. Όλα όσα λέγονται από τον συγγραφέα έχουν ενδιαφέρον και βοηθούν στη σύνθεση ενός παζλ πεποιθήσεων, συμπεριφορών και αποφάσεων που έχουν προοδευτικά οδηγήσει στη αλλαγή του τραπεζικού συστήματος υπέρ συγκεκριμένων συμφερόντων. Και όσο αυτή η αλλαγή συνεχίζεται τόσο θα διευρύνονται τα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα.

 

Marc Roche

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top