Fractal

Δύο κείμενα : “Αυστηρός φύσηξε άνεμος” & “Για ‘Το αμάρτημα της μητρός μου'”

Της Ελένης Ε. Νανοπούλου // *

 

 

 

Αυστηρός φύσηξε άνεμος

Διακόπτοντας τη μουσική του κόσμου αυστηρός φύσηξε άνεμος, σήκωσε χώμα όπου βρήκε, σάρωσε το μεγάλο τρίστρατο κι έφερε μια βαριά μυρουδιά βαθιά ανθρώπινη. Θα μπορούσε να παρασύρει εκείνον με το κρεβάτι του μαζί. Δεν τρόμαξε, παρά είπε, άλλη δεν έχει αναβολή, η ζωή πάει πιο πέρα με τον αέρα. Και πρέπει να την ακολουθήσω, όλα να τα αφήσω πίσω.

Σηκώθηκε τότε, τίναξε τη σκόνη απ’ τα βλέφαρά του, έσφιξε τη ζώνη του καλά και έδεσε μαντήλι στο λαιμό. «Φαιδρά που ανασκουμπώθηκες γι αυτόν εδώ τον κόσμο». Πήρε τον δρόμο σταθερός μα όχι βιαστικός. Διέσχισε μονάχος του την πόλη, οι δρόμοι της είχαν αδειάσει όλοι. Καθώς προσπέρασε και το τελευταίο σπίτι, στάθηκε στο μεγάλο τρίστρατο και έτριψε τα μάτια του να δει πιο μακριά. Με πίστη διάλεξε τον άδειο δρόμο που δε φαινόταν πού πηγαίνει, στα πέρατα χανόταν. Ο άλλος δρόμος είχε ζωντανά που αργά πορεύονταν χωρίς ποιμένες. Και ο τρίτος έφερνε προς την πόλη του ομάδες ταλαίπωρων ξένων. Κανείς τους δεν τον κοίταξε, αόρατος λες. Εκείνος τούς έριξε κλεφτές ματιές και είδε φιγούρες χωρίς πρόσωπο.

Περπατούσε καιρό, πότε ήξερε και πότε δεν ήξερε πού θα καταλήξει. Μέσα απ’ την άνοιξη πέρασε. Μπήκε στο καλοκαίρι.

Τον έπιασε φθινόπωρο- μόλις που πρόφταινε να σκουπίσει απ’ τα πόδια του φύλλα ξερά και πάλι γέμιζε ο δρόμος- κι ακόμα περπατούσε.

Με τις πρώτες νιφάδες του χιονιού τα μάτια έκλεισε και περπατούσε στα λευκά. Τα πόδια του ξεχώρισαν τον δρόμο τους και βάδισαν βουβά. Τα χέρια του ψαχούλεψαν την πόρτα τους και άνοιξαν τυφλά.

Σε σπίτι μπήκε , τίναξε το χιόνι απ’ τα βλέφαρά του, τη ζώνη ξέσφιξε καλά και έλυσε το μαντήλι απ’ το λαιμό. Έφτασε εκεί απ’ όπου επιστροφή καμιά. Πίστεψε σε όσα δεν είδε και ξάπλωσε ήσυχα στο κρεβάτι. Άφησε να τον βρουν εκεί οι επόμενοι διαβάτες οι περαστικοί.

 

 

«Το αμάρτημα της μητρός μου», Γ. Βιζυηνού

Πρωτοδιάβασα Γ.Β. στις αρχές της δεκαετίας του ΄70 (ΒΙΠΕΡ, δρχ.28, σελ.400) σε πολυτονικό, βεβαίως. Διάβασα σαν ‘αποφασισμένος αναγνώστης’ (Μ.Φάις), διόλου όμως προετοιμασμένος, ευτυχώς. Διάβασα σαν ‘’σκυθρωπό παιδί’’ (Μ.Φ.) που δεν είχε ταξιδέψει στη Θράκη. Μόνο απ’ το χωριό του στην Πελοπόννησο ως την Αθήνα για τις σπουδές. Είδα έναν κόσμο που δεν υπήρχε πια. Δεν ήταν ο κόσμος του δικού μου χωριού αλλά θα μπορούσε και να είναι. Μια μάνα με ανθρώπινες αδυναμίες. Αρρώστια και θάνατος στο σπίτι. Αδέρφια που δεν ξέρουν αν αγαπιούνται ή μισιούνται. Όρνιθες στην αυλή. Σκάψιμο στα χωράφια. Εκκλησία, σταυροί κι αγιάσματα. Παράξενες ιατρικές. Γύφτοι και μοιρολόγια. Ανομβρία, φτώχεια, σπουδές, ξενιτειά. Παράπονα, όρκοι κι υποσχέσεις. Γάμος και πανηγύρι. Αμαρτίες, τύψεις, φόβος και ντροπή. Και ο κόσμος τι λέει, τι θα πει.

Ένιωσα βαθύ το συναίσθημα να διαπερνά το κείμενο άλλοτε υπόγεια κι άλλοτε με ένταση. Πάντως με το δικό του ρυθμό και μέτρο. Του συγγραφέα. Που δεν είναι άνθρωπος του λαού, είναι ο καλλιεργημένος, ο Ευρωπαίος, ο φτασμένος λογοτέχνης. Όμως γίνεται αφηγητής που σε πείθει και σε παίρνει μαζί του.

Έτσι με… πήρε και με σήκωσε! Δυο δεκαετίες αργότερα διάβαζα με ‘ήθος’ σε σχολική τάξη “Το μόνο της ζωής του ταξείδιον” και με… ξαναπήρε! Από τότε ήταν που αναρωτιέμαι τι μπορεί να πει κανείς σε πολύ νέους ανθρώπους για τον Γ.Β. Να μιλήσεις για τη γλώσσα ή να ξεφύγεις; Να ρίξεις κάποιον στα βαθιά , στο κείμενο, να δεις τι θ΄ απογίνει… ποιος θα κλωτσήσει πρώτα, ο αναγνώστης ή ο αφηγητής; Μπορεί ένας νέος σήμερα να το βάλει στα ‘αγαπημένα ‘του; Το μαύρο αρέσει. Η λέξη ‘ασκαρδαμυκτί’ μπορεί να ανέβει στο διαδίκτυο σε διαλόγους. Και η πίκρα να σταλάζει όπως στο τραγούδι, στάγδην βραδέως.

‘Τι μουσική να γράψεις για “Το αμάρτημα της μητρός μου” αναρωτιέται ο συνθέτης Ν.Ξυδάκης. Ο Παλαμάς διάλεξε για την ταφόπλακα του Γ.Β. την ίδια του συγγραφέα μουσική: ’τα πικρά μου τραγούδια᾿. Ο Παπαδιαμάντης, μόλις 25 χρόνια μετά, έγραψε την ίδια με τον Γ.Β. μουσική, “Το μοιρολόγι της φώκιας”, γιατί οι καημοί του κόσμου είναι ίδιοι και η πίκρα ίδια.

 

 

 

*Η Ελένη Ε. Νανοπούλου γεννήθηκε στην Κορινθία, σπούδασε Φιλολογία στο ΕΚΠΑ και υπηρέτησε σε δημόσια Γυμνάσια και Λύκεια. Έχει εκδώσει μια ποιητική συλλογή “Ονείρων Δεσμός Άλυτος” 2013 και τη συλλογή μικρών διηγημάτων “Με τα μάτια” (Γκοβόστης) 2016.

 

Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top