Fractal

Αθλοφόροι: Η ποίηση μιας γενιάς σε πένθος

Της Πωλίνας Γουρδέα //

 

Δημήτρης Ξυδερός «Αθλοφόροι», Εναλλακτικές Εκδόσεις

 

Μια ποιητική συλλογή με τον τίτλο Αθλοφόροι (Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα – 2018) ήρθε στα χέρια μου από έναν εξαιρετικά ταλαντούχο νέο ποιητή. Ο Δημήτρης Ξυδερός υπογράφει τη δεύτερη ποιητική συλλογή του και κατορθώνει μέσα στο βιβλίο αυτό να σκιαγραφήσει τον εγκλεισμό μιας γενιάς που πενθεί για τη χαμένη της ελευθερία.

Όμως, μήτε Ήλιος υπήρχε, μήτε Φως,/ μονάχα ένας άνεμος υπήρχε,/ που είπαμε είναι η πνοή του Χάροντα/ και μια οσμή ανθρώπων που στερήθηκαν ταφή∙/ μια δίψα για αίμα και φτύσαμε αίμα.

(Λόγος Γ΄- Χειρόγραφο γ΄: Ημέρα της Κρίσης, σελ. 17)

Σε αυτή τη συλλογή ο Ξυδερός χρησιμοποιεί τον λόγο ως αποκάλυψη, ένα ευφυές τέχνασμα για να περιγράψει την πορεία μιας γενιάς που αναγκάζεται να βιώσει την κρίση ως παγιωμένη κατάσταση μέσα από την οποία θα αναδυθεί μόνο εάν υπάρξει ως αθλοφόρος. Δηλαδή μια γενιά που καλείται να πραγματοποιήσει άθλους στη ζοφερή καθημερινότητα για να κερδίσει τον επιούσιο. Αντλώντας έμπνευση από τη μεσαιωνική λογοτεχνία, τους βίους αγίων, αλλά και από την αρχαιότητα, ο νεαρός ποιητής συνθέτει ένα πρωτότυπο και καλαίσθητο οικοδόμημα. Από το εξώφυλλο του βιβλίου (με κεντρικό μοτίβο ένα άλογο – πιόνι σκακιού) ως την τελευταία σελίδα, ο αναγνώστης κρατά στα χέρια του μια ποιητική συλλογή κόσμημα. Γεμάτη από άρωμα ζωής και όχι άρωμα βιβλιοθήκης, η συλλογή διαποτίζεται από σαφήνεια, ζωντανή γλώσσα και σπινθηροβόλα εικονοποιία.

Κι όταν έκαψαν κρυφά το Αλληλέγγυο,/ την πίστη μας,/ την έκαψαν ακόμα πιο κρυφά./ Κι ο οίκος των Αγγέλων, ο ολέθριος,/ ψιθύριζε – «πατήστε επί πτωμάτων»./ Και καθώς ανέλαβε την εξουσία,/ ο Πρωτοβεστιάριος Αλέξιος ο Δούκας,/ με κράτος και με βία μας κυρίεψε,/ με κράτος και με βία αποφάσιζε/ κι ήτανε έγκλημα η κάθε του απόφαση,/ κι ήτανε κάθε του έγκλημα, μεγάλη διαταγή.

(Λόγος Γ΄ – Χειρόγραφο ζ΄: Η θυσία, σελ. 31)

Στους Αθλοφόρους ο ποιητής ανακαλύπτει δώδεκα χειρόγραφα, έναν κώδικα μιας γενιάς ηττημένων που δεν έπαψαν ποτέ να ονειρεύονται, κι ας λαβώθηκαν επάνω στις επάλξεις. Μέσα σε μια ολότελα διεφθαρμένη εποχή οι νέοι άνθρωποι καλούνται να ξεχάσουν την ελευθερία των κινήσεων τους, να δεχτούν τον χαλινό της μιζέριας και ν’ ανακαλύψουν ξανά λέξεις όπως: υπομονή, πίστη, θυσία. Σ’ αυτό το πλαίσιο, ο Ξυδερός δημιουργεί το δικό του ποιητικό επινόημα που εκφράζει μια ολόκληρη εποχή και την ανάγκη μιας γενιάς να υπερπηδήσει αυτό το σάπιο κατασκεύασμα. Μια πόλη που στενάζει η Αθήνα και οι πολίτες της τηρούν σιγήν ιχθύος, αφού γνωρίζουν ότι η τράπουλα της βιωτής είναι σημαδεμένη. Σιγήν ιχθύος λοιπόν, δυο λέξεις που επαναλαμβάνονται συχνά μέσα στο βιβλίο του Ξυδερού μιας και που οι άνθρωποι της εποχής του φοβούνται να ορθωθούν ως υποκείμενα με φωνή και ανάστημα. Ποίηση που οδηγεί στη συνειδητότητα, μιας και που πια καλούμαστε να ζήσουμε με πίστη και όνειρο. Ο Δημήτρης Ξυδερός κατόρθωσε με αυτό του το βιβλίο να μας θυμίσει όλα όσα χάσαμε στον αγώνα της ζωής, με τον πιο ποιητικό τρόπο που θα μπορούσε ένας νέος άνθρωπος να δηλώσει την απουσία νοήματος σε ό,τι ζούμε σήμερα. Τι πιο επίκαιρο!

Σιγήν ιχθύος./ Τότε κρατήσαμε το φόβο/ ενός ολάκερου λαού/ κι έγινε πια δικός μας φόβος./ Όμως, δεν ήμασταν πλέον μοναχοί,/ πιο μοναχοί κι από το θάνατο./ Λύθηκε ο κατάδεσμος/ και βρήκαμε γαλήνη {…}/ Κι εμείς, που είχαμε πάψει να πιστεύουμε,/ περάσαμε τον άθλο και ζήσαμε πιστοί.

(Λόγος Γ΄ – Χειρόγραφο ιβ΄: Στα τείχη του Βοσπόρου, σελ. 48)

 

 

Ο Δημήτρης Ξυδερός γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε αρχιτεκτονική στη Μεγάλη Βρετανία, στο Manchester School Of Architecture. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, συνεχίζει τις σπουδές του στη Σχολή Καλλιτεχνικών Σπουδών Αθηνών.  Ως φοιτητής συμμετείχε στη 13η Διεθνή Έκθεση «Prague Quadrennial of Performance Design and Space» (2015) στην Τσεχία, όπως και στην έκθεση [OUT]TOPΙAS στο Μουσείο Μπενάκη (2016). Ποιήματά του, καθώς και μεταφράσεις των William Blake, Ezra Pound και T.S. Eliot έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και διαδικτυακά λογοτεχνικά περιοδικά. Το 2011 κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή «Διασταύρωση χωρίς φανάρια» από τις εκδόσεις Ηριδανός. Το 2015, παρουσιάστηκε στην Αθήνα το μονόπρακτο θεατρικό του έργο «Κέρβερος». Το ίδιο έτος, συμμετείχε στο «2ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών», το οποίο διοργανώθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού στη 12η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, και  στο «New voices from Greece» στην 67η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Φρανκφούρτης. Το 2018,  εκδόθηκε το δεύτερο ποιητικό του βιβλίο με τίτλο «Αθλοφόροι» από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top