Fractal

Ο Αθανάσιος Βαβλίδας στο Εργαστήρι του συγγραφέα

 

valvidas

 

«Θηριώδεις καιροί», Εκδόσεις Οδός Πανός, 2015

 

«Εν αρχή ην η ποίηση»! Με αυτήν, πιστεύω, ξεκινά η ζωή μας (ο έρωτας, η κύηση, το πρώτο κλάμα, το πρώτο χαμόγελο είναι γεγονότα εξόχως ποιητικά), με την ποίηση ξεκίνησε και η λογοτεχνική μου διαδρομή στην ηλικία των εννέα ετών. Από τότε μέχρι σήμερα συναντήθηκα με πολλούς ανθρώπους, τόπους και κείμενα, ζυμώθηκα με την ψυχή τους και έπλασα δικούς μου κόσμους. Αλλά η ποίηση, χωρίς να απαρνηθεί το χαρακτήρα της, μου ζήτησε κάποιες φορές, να πάρει και άλλες μορφές, όπως το θέατρο και το διήγημα. Έτσι προέκυψαν τρεις ανθολογίες διηγήσεων, αρχής γενομένης από τις «Δονήσεις για μια νέα εποχή» (2000). Ακολούθησαν το «Χωρίς παρόν» (2014) και οι «Θηριώδεις καιροί» (2015).

Ας πούμε, πρώτα, γιατί «διηγήσεις». Η διήγηση είναι μία άμεση, αυθόρμητη πορεία λόγου, την οποία διανύει ο «διηγητής» – αν μου επιτρέπεται ο όρος – μέσα από γεγονότα που οι ήρωες βιώνουν ως πραγματικά. Έπειτα, γιατί «ανθολογία». Ανθολογία διότι αποτελούν επιλογές από ένα μεγάλο σώμα κειμένων, χωρίς να συνιστούν απαραίτητα μία ενότητα, ενώ εκτείνονται σε μεγάλη χρονική διάρκεια. Και περαιτέρω, γιατί αυτή η εμμονή στο χρόνο. Ο χρόνος με οποιαδήποτε μορφή και αν εκφέρεται (εποχή, παρόν, καιροί) συνιστά το νοητό άξονα γύρω και μέσα από τον οποίο κινούνται οι λέξεις, τα πρόσωπα, τα ερωτήματα, μία αδιάλειπτη ροή, όπου το όνειρο συναντάει την πραγματικότητα και η ποίηση τα μεταμορφώνει.

Οι «Θηριώδεις καιροί» είναι, ουσιαστικά, μία συλλογή από πρωτότυπα, σύντομα και αυθόρμητα κείμενα, όπου κυριαρχούν η πλούσια φαντασία, το ποιητικό στοιχείο και το απροσδόκητο. Έχουν όλα, εκτός από ένα, γραφτεί μεταξύ 1999 και 2015, προτάσσοντας εικόνες, σκέψεις και συναισθήματα ενός κόσμου που μοιάζει να ζει σε μια δική του πραγματικότητα, ενώ ταυτόχρονα το περιβάλλον του καταρρέει και οι ανθρώπινες σχέσεις φθείρονται ανεπανόρθωτα.

Καθώς προχωράμε, η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια διεκδικούν μια περίοπτη θέση στον κόσμο. Θα το επιτρέψουμε να γίνει; Η ζωή δεν είναι μάταιη. Η ζωή είναι ένα δώρο ανεπανάληπτο, αλλά με συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς όρους (συνθήκες) για τον καθένα. Οι περιβαλλοντικοί όροι μοιάζουν να είναι δεδομένοι και μας δίνουν πολλαπλές δυνατότητες για να τους εξερευνήσουμε. Οι κοινωνικοί όροι δεν είναι δεδομένοι, αλλά προκατασκευασμένοι και μας δίνουν περιορισμένες, αλλά όχι ανέφικτες δυνατότητες να τους υπερβούμε. Σε κάθε περίπτωση, το ζητούμενο είναι να παραμείνουμε άνθρωποι.

Πόσοι γνωρίζουμε ότι τα πουλιά έχουν «πυξίδα» για τον προσανατολισμό τους με βάση το μαγνητικό πεδίο της Γης; Ότι τα τζιτζίκια ζουν κάτω από το χώμα και τον τελευταίο χρόνο τους αναδύονται τερερίζοντας με προορισμό να ζευγαρώσουν και στη συνέχεια να πεθάνουν; Ότι τα φυτά χρησιμοποιούν τεχνάσματα για να φυτρώνει γύρω τους βλάστηση φιλική που τα προφυλάσσει σε περίπτωση κινδύνου; Η φύση, ο κόσμος μας βρίθουν από θαυμαστές διαδικασίες που από μόνες τους συνιστούν το ποίημα της ζωής. Αρκεί να να βυθιστούμε στην ομορφιά του ονείρου, στη μουσική που επιθυμεί, στην απόγνωση που δημιουργεί, στο βίωμα που ζωντανεύει ξανά.

Η κοινωνία δεν ανέχεται το «διαφορετικό», αλλά πόσα «διαφορετικά» φυτρώνουν κάθε μέρα; Η συμβίωση με τη φύση συνεπάγεται υποχρεωτικά τη ρήξη; Πόσοι γνωρίζουμε ότι ο άνθρωπος δε μπορεί να ζήσει χωρίς να βλέπει όνειρα, ότι ακόμα και οι εκ γενετής τυφλοί ονειρεύονται με τις άλλες αισθήσεις τους; Οι άνθρωποι επιζητούν τη συντροφιά, το παιγνίδι, το καινούργιο και η φαντασία έρχεται να τα κινητοποιήσει. Κάθε μας κίνηση αποκτά ένα νέο νόημα και μας οδηγεί σε νέες ισορροπίες.

Αποκαλούμε τους καιρούς «θηριώδεις», ουσιαστικά, όμως, είναι κάτι πέρα απ’ αυτό. Η εξωτερική εμφάνιση του βιβλίου με τις εκφραστικές φωτογραφίες στο εξώφυλλο (Νίκος Καλύβας) και στο οπισθόφυλλο (Αντώνης Αναγνώστου), όσο και κάποια σχέδια στο εσωτερικό των σελίδων ή κείμενα σε ανάποδες θέσεις, παρέχουν επιπλέον σχόλια. Ο αναγνώστης καλείται να ποτίσει με τη δική του ερμηνεία τα κείμενα, αλλά και να αναβρύσει τα δικά του ερωτήματα. Αν συναντήσει κι άλλους αναγνώστες με παρόμοιες ανησυχίες, τότε, κυριολεκτικά «από μία σταγόνα», θα μπορούμε «μιλώντας σαν άνθρωποι», να πούμε για μία «συνεύρεση» – «παιγνίδι», όπου «ο έρωτας ενός βιβλίου», «στροβιλιζόμενος με τις αναμνήσεις» τους, δίνει «φύλλο φύλλο» έναν «μεγάλο αγώνα» «εκτός ονείρων», «υπονομεύοντας μία ακρόαση», που αρχικά προοριζόταν για λίγους ή για τις «αποθήκες πίσω από την έκθεση» και τελικά, κατάφερε με την κατάλληλη «μελέτη χώρου» να πραγματοποιήσει «ασφαλείς πτήσεις» υπό τους «ήχους τέττιγος», κάτι σαν «παραμύθι για τον έρωτα της Σελήνης». (Οι λέξεις σε εισαγωγικά είναι τίτλοι των διηγήσεων).

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top