«Εδώ Δεν Υπάρχει Άσυλο». Πράξη Έκτη. Συνομιλώντας με την ηθοποιό Βάσω Καμαράτου για το φιλμ που πρωταγωνιστεί, το «Μπαγκλαντές» – χώρο τέχνης που έφτιαξε με φίλους στην καρδιά της Αθήνας και τα σύνορα ανάμεσα στην αγιότητα και την αμαρτία.

Επιμέλεια: Γιάννης Παναγόπουλος //

Το Fractal και οι δημιουργοί του «Εδώ Δεν Υπάρχει Άσυλο», θα πορευτούν μαζί ως τη στιγμή που το φιλμ τους κάνει πρεμιέρα σε αίθουσες. Αυτή την εβδομάδα το fractal περιγράφει την εμπειρία του από το τελευταίο γύρισμα της ταινίας.

Βάσω Καμαράτου: Αναζητώντας άσυλο στο Μπαγκλαντές.

Από τον Γιάννη Παναγόπουλο

Πίσω από το έντονο βλέμμα της και, πιστεύω, πίσω από το χαμόγελο της που όταν το «σκάει» φαντάζει σαν πιστοποίηση ανιδιοτέλειας, η ηθοποιός Βάσω Καμαράτου, μιλώντας, φανερώνει εκείνη τη γυναίκα που έφτυσε αίμα ν’ απελευθερωθεί από μια παρτίδα «φορεμένες» ντροπές, συμβάσεις, κοινωνικούς αποκλεισμούς. Είμαστε στο Μπαγκλαντές της. Νέο θεατρικό χώρο που οργάνωσε, με δύο ακόμα φίλους, και βρίσκεται σε γειτονιά που θα έλεγες πως η τέχνη ξέχασε (στην οδό Χαλκοκονδύλη 35, πίσω από την Ομόνοια). Η Βάσω πρωταγωνιστεί στην ταινία «Εδώ δεν υπάρχει άσυλο» και έχει ξυρίσει το δεξί και αριστερό μέρος του κεφαλιού της. Μας υποδέχτηκε ακριβώς τη στιγμή που τα δάχτυλα της πάλευαν να δώσουν σχήμα στα μαλλιά της δένοντας, όσα έχουν απομείνει, κόμπο. Οι παραγωγοί του φιλμ την ανακάλυψαν, είπαν πως θα μπορούσε να κρατήσει ρόλο στο δικό τους σχέδιο όταν την είδαν να ερμηνεύει έναν άλλο στη σκηνή του θεάτρου «Επί Κολωνώ».

Πίσω στο Μπαγκλαντές, τώρα. Η Βάσω πρώτα με ξενάγησε στους χώρους του. Μετά πρότεινε να καθίσουμε στις καρέκλες της πλατείας της αυτοσχέδιας θεατρικής της στέγης. Και όταν ξεκινήσαμε να κουβεντιάζουμε το κάναμε μιλώντας για ταξίδια στην Ανατολή, για το ρόλο της γυναίκας στο Ισλάμ, για την γκέι κοινότητα της Κωνσταντινούπολης. Αλήθεια λέω, μιλούσαμε και μιλούσαμε και θα μπορούσαμε να μιλάμε όλη τη μέρα για όποιο θέμα μας κατέβαινε στο κεφάλι, ξεχνώντας πως δώσαμε ραντεβού για συνέντευξη γύρω από την ταινία που κρατά πρωταγωνιστικό ρόλο και το νόημα δημιουργίας του «Μπανγκλαντές». Τι άλλο; Τι έμεινε από την κουβέντα μας δηλαδή; Η Βάσω δεν είναι κλισέ. Δεν είναι ας πούμε το κορίτσι της διπλανής πόρτας. Σοβαρά μιλάω, είναι μια γυναίκα που θα ήθελες να έχεις συναντήσει. Απλά και μόνο γιατί είναι κάτοχος πολλών σπανιοτήτων.

-Όταν ξύπνησες σήμερα ποια ήταν η πρώτη σκέψη που έκανες;

-Πως θέλω να φτιάξω καφέ. Πως θέλω ν’ ανάψω τσιγάρο. Μμμμμ σήμερα επίσης σκεφτόμουν και το όνειρο που είδα το περασμένο βράδυ. Μιλάμε για μια από τις σημαντικότερες διαδικασίες μιας μέρας. Όχι μόνο δικής μου. Φαντάζομαι πως όλοι μας με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έτσι σκεφτόμαστε το ξεκίνημα μιας μέρας μας. Οποιασδήποτε μέρας μας.

-Τι είναι το «Μπαγκλαντές»;

-Ένα υπόγειο στην Χαλκοκονδύλη, δίπλα στην Ομόνοια και την πλατεία Βάθη. Είναι χώρος που κάποτε μαζεύονταν μπαγκλαντεσιανοί και έπαιζαν μουσική τα βράδια. Τώρα το πήραμε εγώ και δυο ακόμη φίλοι -ο Κώστας Κουτσολέλος και ο Βασίλης Νούλας- για να κάνουμε το ίδιο που έκαναν και οι προηγούμενοι ένοικοι του χώρου. Να παίζουμε οργανώνοντας καλλιτεχνικές δράσεις. Το ονομάσαμε Μπαγκλαντές γιατί πρωτοκατεβαίνοντας στο υπόγειο αντικρίσαμε τα απομεινάρια των φίλων μπαγκλαντεσιανών, όπου υπήρξαν εκεί πριν από εμάς. Αφίσες στους τοίχους με τα πρόσωπα τους, πολύχρωμα κρεμαστάρια, λέξεις γραμμένες στην γλώσσα τους. Θα περνάμε εκεί τα βράδια του χειμώνα με performances, μουσικές και ό,τι άλλο τραβά η ψυχή μας. Αγαπώ αυτό το σημείο της γης πολύ. Θεωρώ την γειτονική πλατεία «Ομόνοια» το κέντρο του κόσμου. Το κέντρο της ζωής. Με λίγα λόγια το «Μπαγκλαντές»είναι μια ιδανική χώρα δημιουργίας δράσης για όλους όσους μπλέχτηκαν ή μπλέκονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στη δημιουργία του.

-Πριν λίγες εβδομάδες ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα του «Εδώ δεν υπάρχει άσυλο». Ταινίας (ντοκιμαντέρ με μυθοπλασία) που εστιάζει στην Αθηναϊκή ανεξάρτητη rock n’ roll σκηνή της δεκαετίας του 80. Τι είναι rock n’ roll στην Αθήνα σήμερα;

-Rock n roll στην Αθήνα, είναι η ίδια η Αθήνα. Είναι το πεζοδρόμιο όπου ζει και κοιμάται μια γυναίκα που θα μπορούσαν να την λένε Κυρία Γεωργία. Είναι οι γυναίκες που φτιάχνουν τα μαλλιά τους καθώς περιμένουν να κατέβουν στην επομένη στάση του μετρό. Είναι το βιβλίο που θα δανείσεις σε ένα άγνωστο κορίτσι και δεν σε πολυνοιάζει αν θα στο επιστρέψει, γιατί σου αρκεί που με την κίνησή σου της έδωσε χαρά. Είναι τα ξημέρωμα όπου επέστρεφα μόνη από τραπέζι γάμου στην παραλιακή και το ράδιο έπιανε μόνο εκείνο το σταθμό, που δεν θυμάμαι πώς λέγεται, αλλά ακούγεται σε όλον τον κόσμο και Έλληνες μετανάστες αφιέρωναν στις οικογένειες και στους τόπους καταγωγής τους, τραγούδια του Κόκοτα, όπως το «Μη μου χτυπάς τα μεσάνυχτα την πόρτα», την ίδια στιγμή που ένοιωθα ένα βαθύ αίσθημα ελευθερίας μαζί με ένα βαθύ αίσθημα χαρμολύπης και μοναξιάς…

-Σου άρεσαν οι rock n’ roll τύποι που γνώρισες στα γυρίσματα της ταινίας; Τι έμαθες συμβιώνοντας με τους πανκ ρόκερς της δεκαετίας του ‘80;

-Δεν είχα ιδέα ποιοί είναι αυτοί οι τύποι. Δεν είχα ιδέα τί πραγματικά ήταν η μουσική τους. Τους είχα ακούσει περιστασιακά και τυχαία. Όλα αυτά τα συγκροτήματα που δημιουργήθηκαν τη δεκαετία του ‘80 είναι μια μεγάλη ιστορία. Εκείνη η περίοδος καθόρισε τις ζωές τους. Και με έκαναν ν’ ανατριχιάσω ακούγοντας και βλέποντας τη σχέση που ανάπτυσσαν με το κοινό όταν βρέθηκα στη συναυλία που οργανώθηκε πριν κάτι μήνες στο «Gagarin» με σκοπό τη χρηματοδότηση του φιλμ. Τριάντα χρόνια μετά τις τελευταίες τους εμφανίσεις σε κοινό είχαν απίστευτη ενέργεια να ξαναεπικοινωνήσουν μαζί του.

-Το «Εδώ δεν υπάρχει άσυλο» είναι η πρώτη σου κινηματογραφική απόπειρα;

-Το «Άσυλο» ήταν η πρώτη μεγάλη κινηματογραφική απόπειρα. Είχαν υπάρξει πριν από αυτή μερικές μικρές σε διάρκεια.

-Ποιο ήταν το γύρισμα της ταινίας που δεν θα ξεχάσεις ποτέ και γιατί; Πού έγινε;

-Στην βίλα του Νικολαΐδη στο Σούνιο. Ήταν σαν παραμύθι. Ήταν σαν να ζω σ’ ένα όνειρο που δεν ήθελα να τελειώσει. Αν ξεκινούσα να περιγράψω όσα αισθάνθηκα ειλικρινά πιστεύω πως δεν θα κατάφερνα να βρω τις κατάλληλες λέξεις να περιγράψουν τα συναισθήματά μου. Κοίτα για να καταλάβεις όσα προσπαθώ να πω, θα σου ζητούσα να θυμηθείς εκείνο το όνειρο που όταν είδες είπες, θεέ μου δεν θα ήθελα να ξυπνήσω ποτέ! Κάπως έτσι αισθάνθηκα εκεί.

-Στην ταινία είσαι συμπρωταγωνίστρια της Όλιας Λαζαρίδου. Πώς ήταν η σχέση σου μαζί της;

-H Ολια ερχόταν, έκανε αυτό που έπρεπε να κάνει και έφευγε. Ήταν στον δικό της κόσμο. Άψογη επαγγελματίας. Μεγάλη ηθοποιός. Ήταν φίλη της Κατερίνας Γώγου. Γι’ αυτό και μόνο τη λατρεύω.

-Τι είναι τέχνη;

-Η απόπειρα όλων μας που λεγόμαστε και φερόμαστε ως άνθρωποι, να κατανοήσουμε εμάς, τί είναι όλο αυτό γύρω μας, τί συμβαίνει μέσα μας, έξω μας, πιο πέρα από εμάς, δίπλα από εμάς. Νομίζω πως όλα τα παραπάνω και ο συνδυασμός τους οργανώνουν αυτό που θα μπορούσαμε να ορίσουμε ως τέχνη.

-Έχεις άποψη γύρω από το τι μπορεί να σημαίνει αμαρτία;

-Δεν έχω ορισμό για την αφεντιά της. Θα πω, όμως, πως αμαρτία είναι να μην πεις σε κάποιον άνθρωπο που σου φαίνεται όμορφος, ανεξάρτητα αν τον γνωρίζεις ή όχι, πως είναι όμορφος. Αμαρτία είναι να μην ζητάς βοήθεια όταν νιώθεις αδύναμος. Αμαρτία είναι να μην μπορώ να σου πω τώρα τρεις χιλιάδες προτάσεις γύρω από το τι είναι αμαρτία για μένα. Αν αρχίσω δεν θα τελειώσω ποτέ. ΑΑΑΑ μισό λεπτό… Σίγουρα αμαρτία είναι να αρνούμαστε τη ζωή κι ένα τυχαίο πρωινό όταν θα ξυπνήσουμε γερασμένοι, άρρωστοι, να κλάψουμε για τα χρόνια που χάσαμε χωρίς να τα χαρούμε. Και το τελευταίο αμαρτία είναι. Μεγάλη, μάλιστα.

-Πως είναι ν’ αγαπάς γυναίκες;

-Τέλειο!!! Τέλειο είναι να αγαπάς γυναίκες. Τέλειο είναι να αγαπάς άντρες. Τέλειο είναι να αγαπάς όποιο κορμί γουστάρεις, όπως εσύ το γουστάρεις…

-Τι νοηματοδοτεί το θέατρο «Επί Κολωνώ» σε σένα;

-Την αρχή ενός από τα μεγαλύτερα κεφάλαια της ζωής μου. Το σκέφτομαι πάντα, το έχω ως αναφορά, μου άνοιξε τον δρόμο για τα επόμενα μεγάλα κεφάλαια της ζωής μου.

-Θυμάσαι την τελευταία φορά που δάκρυσες;

-Προχθές στο «bios». Δουλεύω εκεί γκαρσόνα. Μου συνέβη να δακρύσω όταν σέρβιρα μια οικογένεια τουρίστες. Θαρρώ πως ήταν Ρώσοι και είχαν έναν άγγελο μαζί τους ξανθό. Το κοριτσάκι τους, με αυτισμό. Ήταν τόσο χαρούμενοι όλοι μαζί. Είχαν τόση αγάπη μέσα τους που με συγκίνησαν.

-Πόσο κάνει η είσοδος στο Μπαγκλαντές;

-Δεν κάνει κάτι. Δεν έχουμε εισιτήριο. Δεν υπάρχει κανενός είδους διδασκαλία. Οι παραστάσεις στο Μπαγκλαντές είναι αυτοχρηματοδοτούμενες. Μετά το τέλος των παραστάσεων υπάρχει ένα καλάθι που κυκλοφορεί ανάμεσα στο κοινό και ο καθένας αφήνει αυτό που νομίζει ή έχει ν’ αφήσει. Το «Μπαγκλαντές» είναι μια κοινότητα ανθρώπων που τους αρέσει να κερνάει τους άλλους. Στον μπουφέ που υπάρχει δίπλα από την είσοδο του χώρου σερβίρουμε γλυκό κουταλιού ή τσίπουρο που φτιάχνουν συγγενείς μας. Σ’ αυτό το χώρο, αυτό που θέλουμε πάνω απ’ όλα είναι να ζούμε όπως θέλουμε. Να εκθέτουμε τους εαυτούς μας με τον τρόπο που επιθυμούμε. Δεν ξέρω. Είναι φορές που σκέφτομαι πως αφού, έτσι και αλλιώς, η ζωή μας είναι γαμημένη, πρέπει να υπάρχουν στιγμές να τη χαιρόμαστε, όπως θέλουμε.