Εδώ Δεν Υπάρχει Άσυλο. Πράξη Δέκατη Έβδομη. The Final Solution.

Από τον Γιάννη Παναγόπουλο //

Έχω την αίσθηση πως η «δύση» αυτής της ενότητας δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Ένα κομμάτι «Greatest Ηits» φαντάζει αναπόφευκτος πειρασμός. Η ταινία «Εδώ Δεν Υπάρχει Άσυλο» έχει ολοκληρωθεί. Παρέα ολοκληρώνεται και αυτό το μακρόσυρτο αφιέρωμα στη δημιουργία της. Αντί προλόγου (γιατί πολλοί πρόλογοι γράφτηκαν, σβήστηκαν, ξαναγράφτηκαν ή αναθεωρήθηκαν όλο αυτό ο διάστημα) διαλέγουμε στίχους. Εκείνοι του «Garageland» των The Clash ταιριάζουν γάντι:

There’s twenty-two singers! But one microphone
Back in the garage
There’s five guitar players! But one guitar
Back in the garage
Complaints! Complaints! Wot an old bag
Back in the garage
All night

Παρακάτω υπάρχουν οι πιο δυνατές στιγμές που πέρασαν από το αφιέρωμα γύρω από τα γυρίσματα του φιλμ «Εδώ Δεν Υπάρχει Άσυλο».

Από την εισαγωγική πράξη:

Το «Εδώ Δεν Υπάρχει Άσυλο» είναι ένα ντοκιμαντέρ με μυθοπλασία. Μοιάζει με πάζλ αναμνήσεων που μπλέκει τέσσερεις διαφορετικές γενιές ανθρώπων. Της δεκαετίας του 70, του 80, του 90 και εκείνης που ζει σήμερα. Ο βασικός κορμός της ταινίας εστιάζει στη σχέση μιας μητέρας με την κόρη της. Όταν η πρώτη πεθάνει η δεύτερη αποπειράται να την ξαναβρεί, να μάθει περισσότερα για τη ζωή της μέσω μιας κασέτας. Εντός της καταγράφεται η ιστορία μιας γενιάς που βρέθηκε «με την πλάτη στον τοίχο». Ο σεναριογράφος και παραγωγός της ταινίας Θανάσης Γιαννόπουλος δηλώνει: «Η δεκαετία του ‘80 ήταν μια «ανορθογραφία». Την σκίαζε το ‘ 70 και η γενιά του Πολυτεχνείου που έλεγε στους έφηβους -της δεκαετίας του ‘80- πως δεν γνώριζαν μουσική, πως δεν είχαν αγωνιστεί για την ελευθερία τους, πως δεν είχαν πολιτικές θέσεις. Και μετά; Μετά ήρθε η γενιά του ‘90 που δικαίως ή αδίκως τους απαξίωσε. Μπορούσε και, ίσως, το έκανε ν’ αποθεώσει το ροκ μ’ ένα τρόπο που δεν είχε σχέση με το ροκ, ως ιδέα. Κάπου εκεί υπάρχει και η γενιά της δεκαετίας του 80. Για μένα κάτι σαν το ζαμπόν ενός τοστ για χορτοφάγους. Μια γενιά που δεν ήθελε να συνεργαστεί με καμιά άλλη κυρίως γιατί υπέφερε από την ασφυξία που της προκαλούσαν οι αγώνες, οι νίκες και οι ήττες εκείνης που είχε κληρονομήσει».

Από την 1η πράξη:

-Τo Fractal και οι δημιουργοί του: «Εδώ Δεν Υπάρχει Άσυλο», θα πορευτούν μαζί ως η στιγμή που το φιλμ τους κάνει πρεμιέρα σε αίθουσες. Σήμερα ανεβάζουμε το πρώτο (μεγάλης διάρκειας) τρέιλερ της ταινίας.

Δείτε το εδώ:

Από την 2η πράξη:

Ο παραγωγός της ταινίας, Θανάσης Γιαννόπουλος, περιγράφει τον σκηνοθέτη της, με τα δικά του λόγια:

«Με τον Μιχάλη Καφαντάρη γνωριζόμασταν μέσω των blogs μας. Αλληλοδιαβαζόμασταν. Όσο έψαχνα για σκηνοθέτη, είχα κοιτάξει παντού αλλού εκτός από δίπλα μου. Ευτυχώς η γυναίκα μου η Βάσω δεν έχει την πρεσβυωπία μου και μια μέρα είπε: «Τι ψάχνουμε για σκηνοθέτη; Ο Μιχάλης από το“Ένοχο Παρελθόν” δεν έχει κάνει μουσικό ντοκιμαντέρ;» Είχε κάνει όντως –το Greeceland, ένα ντοκιμαντέρ για το ελληνικό ροκ εν ρολ! Βρεθήκαμε, ο Μιχάλης γούσταρε το θέμα της ταινίας, περάσαμε μαζί και χώρια από 40 κύματα μέχρι να ξεκινήσουμε. Ο Μιχάλης είναι ζωγράφος (της Καλών Τεχνών). Δηλαδή, βλέπει εικόνες μέσα στο κεφάλι του και τις ανασυνθέτει στο κάθε γύρισμα. Είναι ο άνθρωπος που θέλεις να πιεις μπύρες μαζί του μέχρι τελικής πτώσεως –αυτό όμως εκτός γυρίσματος. Όταν κάνει γύρισμα, αν τύχει να μην είσαι άμεσα εμπλεκόμενος καλύτερα να μην πέσεις πάνω του. Θα σε βρίσει, θα σου ζητήσει συγνώμη και θα σε ξαναβρίσει στο καπάκι: «τώρα έχουμε δουλειά φύγε από δω ρε μαλάκα –συγνώμη φίλε αλλά καταλαβαίνεις, είναι δύσκολα τα πράγματα –άντε γαμήσου τώρα».

Από την 5η πράξη:

«O ηθοποιός Στάθης Σταμουλακάτος, στην ταινία ερμηνεύει τον φιλόδοξο αστυνομικό, που θεωρεί ότι η πανκ σκηνή της Αθήνας είναι κολυμπήθρα αστικής τρομοκρατίας, είναι μια αποθέωση υποκριτικής ερμηνείας. Έχει τα πάντα. Μιλά σαν αστυνομικός. Κοιτά σαν αστυνομικός. Ακούει σαν αστυνομικός. Αν δεν ήταν ηθοποιός, θα μπορούσε να ήταν αστυνομικός».

Από την 6η πράξη:

Από τη συνέντευξη της ηθοποιού Βάσως Καμαράτου: «Rock n roll στην Αθήνα, είναι η ίδια η Αθήνα. Είναι το πεζοδρόμιο όπου ζει και κοιμάται μια γυναίκα που θα μπορούσαν να την λένε Κυρία Γιωργία. Είναι οι γυναίκες που φτιάχνουν τα μαλλιά τους καθώς περιμένουν να κατέβουν στην επομένη στάση του μετρό. Είναι το βιβλίο που θα δανείσεις σε ένα άγνωστο κορίτσι και δεν σε πολυνοιάζει αν θα στο επιστρέψει, γιατί σου αρκεί που με την κίνησή σου της έδωσε χαρά. Είναι τα ξημέρωμα όπου επέστρεφα μόνη από τραπέζι γάμου στην παραλιακή και το ράδιο έπιανε μόνο εκείνο το σταθμό, που δεν θυμάμαι πώς λέγεται, αλλά ακούγεται σε όλον τον κόσμο και Έλληνες μετανάστες αφιέρωναν στις οικογένειες και στους τόπους καταγωγής τους, τραγούδια του Κόκοτα, όπως το «Μη μου χτυπάς τα μεσάνυχτα την πόρτα», την ίδια στιγμή που ένοιωθα ένα βαθύ αίσθημα ελευθερίας μαζί με ένα βαθύ αίσθημα χαρμολύπης και μοναξιάς…»

Από την 9η πράξη:

Από τη συνέντευξη του σκηνοθέτης της ταινίας Μιχάλη Καφαντάρη: «Ξεκινήσαμε χωρίς να έχουμε μία. Στα γυρίσματα μας καίγονταν τα φώτα. Και συχνά κάναμε αναγκαστικά διαλείμματα γιατί οι κάμερες υπερθερμαίνονταν. Είπαμε, όμως, πως όταν το «Εδώ Δεν Υπάρχει Άσυλο» ολοκληρωθεί, ανεξάρτητα από όσα τραβήξαμε, θα πρέπει να προβληθεί σε πραγματικό σινεμά. Πως πρέπει να το δουν πραγματικοί θεατές. Μιλώ για όλους εκείνους που πληρώνουν εισιτήριο όταν πάνε κινηματογράφο που, πριν μπουν σε σκοτεινή αίθουσα, αγοράζουν ποπ – κορν και κόκα κόλα. Θέλω αυτή η δουλειά να ιδωθεί χωρίς προκαταλήψεις. Να κριθεί με τον ίδιο τρόπο που θα κρίνονταν μια οποιαδήποτε άλλη ταινία με αληθινό μπάτζετ. Το «Εδώ Δεν Υπάρχει Άσυλο» ξεκίνησε D.I.Y., όχι από άποψη αλλά από ανάγκη».

Από την 10η πράξη:

Από τη συνέντευξη με την Όλια Λαζαρίδου: «Κάποια στιγμή περνώντας από το μπλόγκ του Θανάση (σ.σ. Θανάσης Γιαννόπουλος – παραγωγός της ταινίας) σχολίασα κείμενο του. Ο Θανάσης γράφει πολύ ωραία. Είναι φαν του Νικολαΐδη. Όταν κατάλαβε πως ήμουν εγώ που σχολίασα κείμενο του, κινητοποιήθηκε. Ως μούσα του Νικολαΐδη στην ταινία «Τα κουρέλια τραγουδάνε ακόμα» ήμουν αυτομάτως μέρος της μυθολογίας του. Κατά τα άλλα, τα χρόνια περνούν. Μέρα με τη μέρα γίνομαι ποιο βαριά. Δεν μπορώ να κάνω πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Κάνω μόνο όσα για μένα έχουν βάθος. Ο Θανάσης μιλώντας για εκείνα που θέλει να κάνει με συγκίνησε. Με κινητοποίησε. Είναι ένας ονειροπαρμένος. Ένας πεισματάρης. Δεν θα μπορούσα παρά συμπράξω στο σχέδιο του. Μακάρι όλοι να στήριζαν το όνειρό τους σε μια εποχή που αποτρέπει το όνειρο. Όταν μου πρότειναν να πάρω μέρος στην ταινία απάντησα «Βεβαίως και εννοείται». Στο «Εδώ Δεν Υπάρχει Άσυλο» ικανοποίησα το κέφι του Θανάση κάνοντας κάποια περάσματα».

Από την 12η πράξη:

Από τη συνέντευξη του αναπληρωτή καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης και Θεωρίας του Πολιτισμού στο Πολυτεχνείο Κρήτης Θανάση Μουτσόπουλου

«Πολλοί λένε πως μετά τη δεκαετία του ‘90 ολοκληρώθηκε η διαδικασία του μοντερνισμού. Πως από εκείνο το χρονικό σημείο και μετά δεν έχουμε τίποτε περισσότερο παρά αναβιώσεις παλαιότερων μοτίβων. Λέγοντας αυτό έχω στο μυαλό μου τη μουσική, τα εικαστικά και την ποπ κουλτούρα και όχι τόσο τον κινηματογράφο ή τη λογοτεχνία. Θυμάμαι πως ζήσαμε μια μακρά αναβίωση της δεκαετίας του ‘60 η οποία πήρε πολλές διαστάσεις και έγινε αρκετά ξεκάθαρη. Όπως ήταν φυσικό κάποια στιγμή έκανε τον κύκλο της. Αργότερα περάσαμε μια αναβίωση της δεκαετίας του ‘70. Ήταν και η πιο πρόσφατη. Ειδικά για την Ελλάδα θεωρώ πως υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον για την περίπτωσή της. Όσα συνέβησαν τον Δεκέμβρη του 2008 ήταν μια αναβίωση της δεκαετίας του ‘70. Αισθανθήκαμε την ανάγκη να ξαναμιλήσουμε για μια σειρά γεγονότων που είχαν ξανασυμβεί στην Αθήνα περισσότερα από τριάντα χρόνια πριν. Ανεξαρτήτως της έντασης των γεγονότων ήταν φυσικό η αναβίωση εκείνης της εποχής να κάνει τον κύκλο της. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που θεωρώ πως όσα πραγματεύεται το «Εδώ Δεν Υπάρχει Άσυλο» είναι εντελώς μέρος του προσκήνιου. Πριν λίγο καιρό βρέθηκα ξανά σ’ εκείνο το κλαμπ της Πλατείας Αμερικής, το «Rebound». Είδα νέους ανθρώπους που αντιδρούσαν ακούγοντας τραγούδια της δεκαετίας του ‘80 λες και ήταν blockbuster επιτυχίες της εποχής. Χόρευαν μανιωδώς ακούγοντας Einstürzende Neubauten οι οποίοι ήταν ένα ελιτίστικο συγκρότημα της δεκαετίας του ‘80 που τότε άκουγαν ελάχιστοι. Και δεν πρέπει να ξεχάσω τους «Χωρίς Περιδέραιο». Σήμερα, όταν οι ο D.J. παίζουν κομμάτια τους, υπάρχουν παιδιά που αντιδρούν λες και ακούν Depeche Mode. Όλα αυτά για μένα είναι η λύση της όλης ιστορίας. Η απάντηση στο αρχικό ερώτημα σου. Μπορεί να βγαίνει κάτι σε μια εποχή, να μην γίνεται αντιληπτό και σε μια άλλη, ξαφνικά, να πάρει εντελώς διαφορετική διάσταση».

Από την 15η πράξη:

Από τη συνέντευξη του παραγωγού του φίλμ Θανάση Γιαννόπουλου: «Δεν έχω δει την ταινία ολοκληρωμένη ακόμα. Είμαι σίγουρος ότι αυτό που έχει βγάλει ο Μιχάλης (σ.σ. σκηνοθέτης της ταινίας) θα είναι ανώτερο των προσδοκιών μου γιατί έτσι κάνει ο Μιχάλης όλον τον καιρό που δουλεύουμε μαζί. Του ζητάς να σου φτιάξει ένα πατίνι και σου δίνει ένα αγωνιστικό της Φόρμουλα 1. Κι εδώ του ζήτησα ένα ντοκιμαντέρ και δίνει μία ταινία κανονική με τα όλα της – η οποία είναι και ντοκιμαντέρ. Πάντως, με απασχολεί και τι θα γίνει με τη διανομή της ταινίας όταν επιστρέψει από το φεστιβάλ – σε ποιους κινηματογράφους θα παιχτεί, πώς θα τρέξει η όλη διαδικασία… Με απασχολούν πολλά πράγματα κι εκτός της ταινίας – είμαι γενικώς απασχολημένος γι΄ αυτό συνήθως μου πέφτουν πράγματα από τα χέρια ή κουτουλάω σε κολόνες».

Από την 16η πράξη:

Από τη συνέντευξη του Νίκου Αγγελή, «Χωρίς Περιδέραιο»: «Ξεκινήσαμε το 1982 παίζοντας μουσική που μας άρεσε και που μπορούσαμε να παίξουμε. Χωρίς συμβάσεις. Χωρίς εξαρτήσεις. Το 1986 το συγκρότημα διαλύθηκε. Πληρώσαμε το τίμημα. Και εμείς και όσοι κράτησαν την ίδια στάση. Τι έμεινε πίσω; Ο χρόνος το δείχνει. Όπως και τότε, η μαγεία που νιώθουμε με την ολοκλήρωση των κομματιών μένει βλέπω η ίδια. Η ίδια μανία με τρεις ήχους και έναν ρυθμό να ανοίξεις μια χαραμάδα στο όνειρο. Στο φως. Κατά τα άλλα «ο χρόνος λιώνει δεξαμενές ονείρων, ο χρόνος δεν εγγυάται, μεταγγίζει» (Στίχος από «Το λεμόνι σου» – ακυκλοφόρητο)».

>>> Δείτε εδώ και τις 17 πράξεις του αφιερώματος στην ταινία “Εδώ δεν υπάρχει άσυλο” >>>