Fractal

Άσκηση ύφους και γραφής

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Ρόμπερτ Μούζιλ «Τρεις γυναίκες», Μετ: Γιώργος Κεντρωτής, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 176

 

Η ανάγνωση ενός βιβλίου που έχει δίπλα του τη λέξη ‘’κλασικό’’ προφανώς και δεν προσφέρεται για την αλίευση νέων ιδεών ή κάποιας ευφάνταστης πλοκής. Οι ‘’τρεις γυναίκες’’ του Ρόμπερτ Μούζιλ δεν αποτελούν εξαίρεση αλλά δίνουν την ευκαιρία στον αναγνώστη που θέλει να ασχοληθεί με τη δουλειά του συγγραφέα να εντρυφήσει κυρίως στον τρόπο γραφής του. Οι τρεις μικρές νουβέλες ή εκτεταμένα διηγήματα που συνθέτουν το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελούν η κάθε μια ξεχωριστά ασκήσεις ύφους και γραφής. Αξίζει πριν γράψουμε οτιδήποτε περισσότερο για το συγκεκριμένο βιβλίο να αναφερθούμε στην εξαιρετική δουλειά του μεταφραστή Γιώργου Κεντρωτή ο οποίος καταφέρνει με μεγάλη επιτυχία να ‘’αναμετρηθεί’’ με τις ιδιαιτερότητες της γραφής του Μούζιλ και να προσαρμόσει το κείμενο στην Ελληνική γλώσσα χωρίς να του στερήσει τίποτε από την αρχική φρεσκάδα του.

Ο Μούζιλ απέκτησε τη σφραγίδα του ‘’κλασικού’’ με μεγάλη καθυστέρηση και έγινε αποδεκτός από τη λογοτεχνική κοινότητα με μεγάλη καθυστέρηση. Πιθανώς, σημαντικό ρόλο έπαιξε ακριβώς αυτό το ύφος της γραφής του που δεν είναι απόλυτα λογοτεχνικό και περισσότερο παραπέμπει στις φιλοσοφικές-ψυχολογικές καταβολές και παιδεία του συγγραφέα. Οι τρεις ιστορίες αφορούν τρεις γυναίκες αλλά στην πραγματικότητα είναι ιστορίες γένους αρσενικού γραμμένες από ένα άντρα. Η αλήθεια είναι ότι ναι μεν υπάρχουν τρεις κεντρικές ηρωίδες αλλά ο Μούζιλ περισσότερο καταναλώνεται στην επίδραση που έχουν οι συγκεκριμένες στη ζωή τριών αντρών. Τα τρία ιστορικά ρομάντζα έχουν βραδυφλεγή εξέλιξη και μόνο η πρώτη ιστορία καταλήγει σε ένα ενδιαφέρον και απρόσμενο φινάλε. Όπως αναφέραμε ήδη η πλοκή και η εξέλιξη των ιστοριών δεν είναι το ζητούμενο για τον συγγραφέα που περισσότερο καταναλώνεται στην ενδοσκόπηση των χαρακτήρων. Η Τρίτη –και μεγαλύτερη σε έκταση ιστορία- με τίτλο ‘’Τόνκα’’ μοιάζει να είναι από κάθε άποψη η πλέον ολοκληρωμένη. Στην περίπτωση του Μούζιλ δεν χρειάζεται ο αναγνώστης να αναζητήσει τον λόγο και την αιτία που γράφονται οι συγκεκριμένες ιστορίες. Πιθανώς, δεν θα τον βρει ακόμη και αν ξαναδιαβάσει το βιβλίο σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Αρκεί να αποδεχθεί ότι οι λέξεις, οι προτάσεις και οι φράσεις είναι όλες εκεί και τον περιμένουν δομημένες στη σωστή σειρά. Και να αξιολογήσει την όλη υπόθεση ως μια άσκηση ύφους και γραφής, τομείς που ο Μούζιλ δεν χρειάζεται παρά μόνο τη διαχείριση μιας υποτυπώδους ιδέας για να πείσει ότι είναι καλός συγγραφέας. Και αυτό ενδεχόμενα είναι που προσθέτει στην ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου βιβλίου. Η ικανότητα του Μούζιλ να διαχειριστεί μια αφήγηση που στην πένα κάποιου άλλου συγγραφέα θα έμοιαζε κουραστική, κοινότοπη και εν τέλει βαρετή.

 

Ρόμπερτ Μούζιλ

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top