Πόσα ξέρεις για τους αριστερόχειρες;

Γράφει η Ρίτα Βελώνη //

Είναι η αριστεροχειρία προτέρημα ή «κουσούρι» όπως πίστευαν παλαιότερα; Tι λένε σήμερα οι ειδικοί και γιατί  οι  αριστερόχειρες  έχουν προβάδισμα  σε τομείς όπως η αρχιτεκτονική η μουσική και οι πλαστικές τέχνες;

Τις προάλλες έπεσε στα χέρια μου μια σχολική φωτογραφία απ’ όταν πήγαινα στην Α δημοτικού. Και τότε θυμήθηκα ότι λίγο πριν «τραβηχτεί», η δασκάλα πήρε το μολύβι  από το αριστερό μου χέρι και το έβαλε στο δεξί. Άλλωστε, όπως μου εξηγούσε από την αρχή της χρονιάς, αυτό ήταν το «σωστό χεράκι» και έπρεπε  επιτέλους να μάθω να γράφω με αυτό. Από ότι φαίνεται ως ενα βαθμό με έπεισε, αφού στην υπόλοιπη ζωή μου αν και τα κάνω όλα με το αριστερό, έμαθα να γράφω με το δεξί.

Παρόμοιο σκηνικό και μάλιστα σε φάση πιο «σουρεάλ», παίχτηκε, αρκετά χρόνια μετά, με τη δασκάλα του 6χρόνου τότε γιου μου-  επίσης αριστερόχειρα- όταν με κάλεσε στο σχολείο. Ο λόγος, να μου μιλήσει για το έξυπνο κατά τα άλλα παιδί μου,  που όμως είχε την «κακή συνήθεια» να γράφει, να ζωγραφίζει και γενικά, να χρησιμοποιεί μόνο το αριστερό του χέρι. Μάλιστα ισχυρίστηκε ότι το «κουσούρι» της αριστεροχειρίας, θα ήταν στο μέλλον η αιτία, να χάσει κάποιες επαγγελματικές ευκαιρίες και κυρίως, μια θέση στο… δημόσιο!

Δεν σας κρύβω ότι η ανάλυση της για το «ζοφερό» μέλλον του Κωστή, μου έφερε ασυγκράτητα γέλια. Μεταξύ σοβαρού και αστείου της δήλωσα ότι δεν επιθυμώ ο γιος μου να «αλλάξει» χέρι και βέβαια δεν θα δεχθώ οποιαδήποτε σχολική παρέμβαση πάνω σε αυτό.

Υπάρχει  «καλό» και  «κακό»… χέρι;

Δεν είναι λίγοι οι αριστερόχειρες που στα παιδικά τους χρόνια πιέστηκαν από το σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον να «αλλάξουν» χέρι. Και δυστυχώς, ακόμα και σήμερα, που  έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι αυτή η «αλλαγή» μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση στις εγκεφαλικές λειτουργίες, διαταραχές συμπεριφοράς και δυσκολίες στη μάθηση, υπάρχουν δάσκαλοι και γονείς που ασκούν πίεση στα αριστερόχειρα παιδιά για να χρησιμοποιούν το δεξί τους μη γνωρίζοντας ή ακόμα και παραβλέποντας τις συνέπειες. Όμως, τα νέα ερευνητικά δεδομένα έρχονται να βάλουν τα πράγματα στη θέση τους. Όπως αποφάνθηκαν οι ειδικοί στο πρώτο διεθνές συνέδριο με θέμα «Το φαινόμενο της αριστεροχειρίας»: μέρα με τη μέρα οι απανταχού αριστερόχειρες αυξάνονται και επιπλέον, είναι αυτοί, που κατέχουν μια σειρά από αξιοθαύμαστες «δεξιότητες» που τους δίνουν προβάδισμα έναντι των δεξιόχειρων.

Τι δείχνουν οι έρευνες

Οι  μέχρι στιγμής στατιστικές έχουν δείξει ότι , ένας στους 10 ανθρώπους είναι αριστερόχειρας (δηλαδή 600 εκατομμύρια του παγκόσμιου πληθυσμού).  Όπως  δήλωσε πρόσφατα ο καθηγητής Βιολογίας Alexander Dubov οι τελευταίες έρευνες υποστηρίζουν ότι: οι αριστερόχειρες έχουν μια υψηλότερη ικανότητα από τους δεξιόχειρες στην αντίληψη των ήχων και των χρωμάτων, ενώ διαθέτουν και μια «φωτογραφική» μνήμη. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει η διαπίστωση ότι η αριστεροχειρία παρατηρείται περισσότερο στους άνδρες από ότι στις γυναίκες, ενώ σημαντικό παράγοντα στην επιλογή χεριού παίζει και η κληρονομικότητα. Ένα πρόσφατο άρθρο στο Scientific American Mind επισημαίνει ότι δυο δεξιόχειρες έχουν πιθανότητα 9,5% να κάνουν αριστερόχειρα, η πιθανότητα ενισχύεται στο 19,5%  όταν ο ένας γονιός είναι αριστερόχειρας, ενώ στους δυο αριστερόχειρες το ποσοστό ανεβαίνει στο 26%.

Που οφείλεται η αριστεροχειρία

Αυτό που έχει γίνει πλέον στους επιστήμονες σαφές, είναι ότι η αριστεροχειρία συνδέεται με διαφορετικές λειτουργίες των δυο ημισφαιρίων του εγκεφάλου, ο οποίος, στέλνει εντολές στο σώμα μας «χιαστί». Δηλαδή, στους «δεξιόχειρες» επικρατεί η λειτουργία του αριστερού ημισφαιρίου και στους «αριστερόχειρες» η λειτουργία του  δεξιού ημισφαιρίου. Ωστόσο, όπως αποδυκνύουν τα ερευνητικά δεδομένα, το δεξί μέρος του εγκεφάλου με το οποίο εκφράζονται οι αριστερόχειρες, σχετίζεται με τη διαίσθηση, την ενόραση, την καλλιτεχνία (όπως μουσική, ζωγραφική, υποκριτική κ.λ.π.). Αυτός λοιπόν είναι και ο λόγος που σύμφωνα με τις θεωρείες  εξηγείται η αυξημένη δημιουργικότητα των αριστερόχειρων. Επίσης το ότι υπάρχουν περισσότεροι δεξιόχειρες έχει να κάνει με το γεγονός ότι το αριστερό ημισφαίριο «επικρατεί» πιο συχνά σε σχέση με το δεξί.

Γιατί οι αριστερόχειρες έχουν το «πάνω χέρι» σε καλλιτεχνικούς τομείς

O λόγος είναι ότι το δεξί ημισφαίριο, που κυριαρχεί στους περισσότερους αριστερόχειρες, θεωρείται το ημισφαίριο της φαντασίας και της διαίσθησης, ενώ το αριστερό ημισφαίριο, που είναι κυρίαρχο στους δεξιόχειρες, είναι το ημισφαίριο της λογικής και της αναλυτικής σκέψης. Οι ειδικοί εικάζουν ότι ένα πιο «ισχυρό» δεξί ημισφαίριο σχετίζεται με μεγαλύτερη κλίση σε δεξιότητες που απαιτούν φαντασία και σύνθεση, όπως π.χ. η μουσική, η εικαστική δημιουργία, η ηθοποιία, αλλά και η αρχιτεκτονική. Ίσως γι’ αυτό πολλοί αριστερόχειρες διακρίνονται σε αυτούς τους τομείς.  Ωστόσο, όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες του Australian National University: οι αριστερόχειρες δεν φαίνεται να είναι εξυπνότεροι από τους δεξιόχειρες, αλλά να χρησιμοποιούν διαφορετικά το μυαλό τους. «Εκμεταλλεύονται», δηλαδή, ευκολότερα και τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου τους, γεγονός που τους επιτρέπει να καταπιάνονται ταυτόχρονα με πολλές δραστηριότητες. Έχει φανεί ότι οι αριστερόχειρες έχουν το «πάνω χέρι» σε τεστ περιστροφής, προσανατολισμού και αντίληψης γεωμετρικών σχημάτων, ενώ οι δεξιόχειρες υπερέχουν συχνότερα σε λεκτικά τεστ ευφυΐας. Από την άλλη, οι αριστερόχειρες τείνουν να αμφιταλατεύονται περισσότερο πριν πάρουν μια απόφαση συγκριτικά με τους δεξιόχειρες, που είναι πιο γρήγοροι στις αποφάσεις τους, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του βρετανικού Πανεπιστημίου του Abertay Dundee. 

Σε ποια ηλικία γίνεται η «επιλογή»χεριού;

Σύμφωνα με τους ειδικούς: Τα περισσότερα παιδιά γεννιούνται αμφιδέξια, δηλαδή χρησιμοποιούν εξίσου καλά το δεξί και το αριστερό χέρι, τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής τους. Η προτίμηση  του παιδιού να χρησιμοποιεί ένα από τα δύο χέρια, αρχίζει να φανερώνεται περίπου στην ηλικία των 3 ετών, αλλά γίνεται σαφής, κυρίως όταν  αρχίζει το σχολείο και μαθαίνει να γράφει. Αν λοιπόν το παιδί σας προτιμά να χρησιμοποιεί το αριστερό του χέρι- συμβουλεύουν σήμερα οι επιστήμονες-πρέπει να το αφήσετε ελεύθερο να εκφραστεί με τον τρόπο που επιλέγει εκείνο. Το παιδί θα αναπτύξει όλες τις δραστηριότητες που αναπτύσσουν και οι δεξιόχειρες και μάλιστα εξίσου καλά. Πρόβλημα θα παρουσιάσει μόνο αν κάποιος το πιέσει να χρησιμοποιήσει το δεξί χέρι αντί για το αριστερό. «Η πίεση που ασκείται στα αριστερόχειρα παιδιά από τους γονείς, για  να χρησιμοποιούν το δεξί τους χέρι, μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση στις εγκεφαλικές λειτουργίες, διαταραχές συμπεριφοράς και δυσκολίες στη μάθηση, αφού είναι σαν να επιχειρούν να  αλλάξουν στο παιδί την ανατομική κατασκευή του εγκεφάλου του» προειδοποιούν οι ειδικοί.

ΞΕΡΕΤΕ ΟΤΙ :

• Οι αριστερόχειρες, είναι αρκετά πιο ανομοιογενής ομάδα, σε σύγκριση με τους δεξιόχειρες.. Πολλοί αριστερόχειρες π.χ. γράφουν με το αριστερό μεν, αλλά ουσιαστικά είναι αμφίχειρες. Δηλαδή εκτελούν άλλες χειρωνακτικές εργασίες με το δεξί και άλλες με το αριστερό (πιάνουν την οδοντόβουρτσα με το αριστερό, σιδερώνουν και με τα δύο χέρια κλπ).

• Υπάρχουν και αριστερόχειρες που γράφουν με το αριστερό χέρι, αλλά κάνουν όλες τις άλλες δουλειές με το δεξί! Oπως και αυτοί, που έμαθαν (κατόπιν πίεσης) να γράφουν με το δεξί, αλλά κάνουν όλα τα άλλα με το αριστερό τους χέρι.

•  Eχει διαπιστωθεί ότι οι αριστερόχειρες υπερέχουν σε ορισμένα σπορ, όπως το τένις, το μποξ, το πινγκ πονγκ, οι πολεμικές τέχνες κ.ά. Αυτή τους η υπεροχή ερμηνεύεται με βάση ότι έχουν συνηθίσει να αντιμετωπίζουν δεξιόχειρες αντιπάλους, ενώ οι δεξιόχειρες δεν έχουν την αντίστοιχη εμπειρία, οπότε μειονεκτούν.

Oι δεξιότητες που πηγάζουν από τα δυο ημισφαίρια:  

Δεξί ημισφαίριο (έλεγχος αριστερού χεριού)

Δεξιότητες που πηγάζουν από αυτό

• Μουσική
• Αρχιτεκτονική
• Πλαστικές Τέχνες
• Δημιουργικότητα
• Αντίληψη
• Φαντασία
• Έκφραση συναισθημάτων

Αριστερό ημισφαίριο (έλεγχος δεξιού χεριού)

Δεξιότητες που πηγάζουν από αυτό

• Ομιλία
• Γραφή
• Λογική
• Μαθηματικά
• Επιστήμες

«Μεγάλοι» αριστερόχειρες

 

Οι τέσσερις στους πέντε τελευταίους Αμερκανούς προέδρους ήταν αριστερόχειρες: ο Ρόναλντ Ρίγκαν, ο Τζορτζ Μπους, ο Μπιλ Κλίντον και ο Μπαράκ Ομπάμα. Επίσης, πολλά μέλη της βρετανικής βασιλικής οικογένειας υπήρξαν αριστερόχειρες, όπως η βασίλισσα Βικτορία, ο Γεώργιος ο Στ΄, ο πατέρας της σημερινής βασίλισσας του βρετανικού θρόνου, αλλά και ο πρίγκιπας Ουίλιαμ. Ας δούμε όμως και ορισμένους από τους διασημότερους αριστερόχειρες στον κόσμο, όπως καταγράφονται στη σελίδα www.anythinglefthanded.co.uk:

 

ΗΘΟΠΟΙΟΙ

Φρεντ Αστέρ, Νταν Ακρόιντ, Κένεθ Μπράνα, Μάθιου Μπρόντερικ, Πιρς Μπρόσναν, Τζιμ Κάρεϊ, Τσάρλι Τσάπλιν, Ρόμπερτ ντε Νίρο, Ματ Ντίλον, Ρίτσαρντ Ντρέιφους, Ντέιβιντ Ντουχόβνι, Κάρι Γκραντ, Σκοτ Γκλεν, Ροκ Χάντσον, Χιου Τζάκμαν, Στιβ Μακ Κουίν, Γκάρι Όλντμαν, Ράιαν Ο Νιλ, Άντονι Πέρκινς, Ντένις Κουέιντ, Ρόμπερτ Ρέντφροντ, Κιάνου Ριβς, Τέλη Σαβάλας, Σιλβέστερ Σταλόνε, Πίτερ Ουστίνοφ, Μαρκ Γουόλμπεργκ, Μπρους Γουίλις, Έλεν Μπάρκιν, Ντρου Μπάριμορ, Κιμ Μπέισινγκερ, Ολίβια ντε Χάβιλαντ, Φέι Ντάναγουέι, Γκρέτα Γκάρμπο, Γούπι Γκόλντμπεργκ, Γκόλντι Χόουν, Αντζελίνα Τζολί, Νικόλ Κίντμαν, Λίζα Κούντροου, Νταϊάν Κίτον, Σίρλεϊ ΜακΛέιν, Μέρλιν Μονρόε, Ντέμι Μουρ, Τζούλιαν Μουρ, Σάρα Τζέσικα Πάρκερ, Τζούλια Ρόμπερτς, Έμα Τόμπσον

ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΣ

Τζέιμς Κάμερον, Σπάικ Λι, Πίτερ Μπεργκ, Τζόελ Κοέν.

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

Φραντς Κάφκα, Κάρολ Λούις, Όρσον Γουέλς, Μαρκ Τουέιν

ΖΩΓΡΑΦΟΙ

Μιχαήλ Άγγελος (Μικελάντζελο), Λεονάρντο ντα Βίντσι, Ανρί ντε-Τουλούζ Λοτρέκ, Πολ Ρούμπενς

ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ

Αριστοτέλης, Φρίντριχ Νίτσε

ΜΟΥΣΙΚΟΙ

Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, Αμαντέους Μότζαρτ, Εμμάνουελ Μπαχ, Νικολό Παγκανίνι, Σεργκέι Προκόφιεφ, Τιμ Άρμστρονγκ, Ντέιβιντ Μπάουι, Ενρίκο Καρούζο, Κερτ Κομπέιν, Μπομπ Ντίλαν, Σελίν Ντιόν, Τζίμι Χέντριξ, Ρίκι Μάρτιν, Τζορτζ Μάικλ, Γκάρι Μουρ, Πολ ΜακΚάρτνεϊ, Στινγκ,
ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΗΓΕΤΕΣ – ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ

Μέγας Αλέξανδρος, Τιβέριος, Ραμσής Β’, Ιούλιος Καίσαρας, Ναπολέων Βοναπάρτης, Καρλομάγνος, Ζαν ντ’Αρκ, Σιμόν Μπολίβαρ, Γουίλιαμ Τσόρτσιλ, Κόλιν Πάουελ, Βενιαμίν Φραγκλίνος, Τόμας Τζέφερσον, Τζον Κένεντι, Ρόμπερτ Μακναμάρα, Έντγκαρ Χούβερ, Χάρι Τρούμαν, Τζέραλντ Φορντ, Ότο φον Μπίσμαρκ, Φιντέλ Κάστρο, Μαχάτμα Γκάντι, Μπεντζαμίν Νετανιάχου.

ΑΘΛΗΤΕΣ

Τόνι Κούκοτς, Γκρεγκ Λουγκάνις, Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα, Μισέλ Πλατινί, Ρομάριο, Βαλεντίνο Ρόσι, Άλεξ Μπογντάνοβιτς, Μαρτίνα Ναβρατίλοβα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ

Μαρί Κιουρί, Άλμπερτ Άινσταϊν, Άλμπερτ Σβάιτσερ, Ιβάν Παβλόφ.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ

Μπίλι Γκέιτς, Τζον Ροκφέλερ.