Fractal

Αργυρώ Μουντάκη: «Καλό είναι το βιβλίο να ‘βάζει στο τραπέζι’ θέματα που μπορεί να ενδιαφέρουν τα παιδιά»

Συνέντευξη στην Έλενα Νταβλαμάνου //

 

 

Ένα από τα ιδιαίτερα παιδικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και κοσμούν τα ράφια των βιβλιοπωλείων, αποτελεί το «Ο καπετάν Τσουγκράνας και οι πειρατές του ωκεανού»  της αγαπημένης συγγραφέως Αργυρώς Μουντάκη, από τις Εκδόσεις Μίνωας. Πρόκειται για μια έξυπνη, χαριτωμένη ιστορία ιπποτισμού, λογικής και θάρρους. Μια ευφάνταστη ιστορία με υπέροχες εικόνες από την  Κριστίν Μενάρ που θα ταξιδέψει μικρούς και μεγάλους αναγνώστες!

 

-Τι σημαίνει «γράφω» για σας;

Ο γραπτός λόγος με χαρακτηρίζει πολύ στην καθημερινότητά μου, είναι αυτό που έλεγαν οι Λατίνοι «Verba volant, scripta manent», «τα λόγια πετούν, τα γραπτά μένουν». Το γραπτό κείμενο με βοηθάει απ’ το να θυμηθώ απλά καθημερινά πράγματα μέχρι να  παράγω γραπτό λόγο, είτε γράφοντας σε ένα e-mail, που μου αρέσει πολύ σα μορφή επικοινωνίας, είτε γράφοντας οποιαδήποτε άλλη μορφή κειμένου. Και στη διδασκαλία γράφω πολύ, γιατί νομίζω ότι έτσι μένουν στα παιδιά περισσότερα. Όσον αφορά στη λογοτεχνία είναι μία μορφή επικοινωνίας και εδώ, μία επικοινωνία που πάντα ελπίζω ότι θα μου φέρει πίσω ανατροφοδότηση από τους αναγνώστες μου, κάτι που με ευχαριστεί πολύ όταν συμβαίνει.

 

-Πόσο εύκολο είναι να γράφει κανείς ένα παιδικό βιβλίο;

Μάλλον έχει να κάνει με τον συγγραφέα. Άλλοι γράφουν πιο εύκολα, άλλοι πιο δύσκολα, σίγουρα όμως σημασία έχει το κείμενο που έχει παραχθεί να είναι ποιοτικό. Κι αυτό γιατί απευθυνόμαστε σε τρυφερές ψυχές που τώρα διαπλάθονται. Ίσως έχει να κάνει και με το κείμενο του συγγραφέα. Εμένα κάποια κείμενα μου μου έχουν προκύψει εύκολα, αλλά μιας και «ο Καπετάν Τσουγκράνας και οι πειρατές του Ωκεανού» από τις εκδόσεις Μίνωας ήταν η αφορμή γι’ αυτή τη συζήτηση, θα σας πω ότι είναι ένα πολύ δουλεμένο κείμενο για χίλιους μύριους λόγους. Παρόλο που έχει πολύ λίγες λέξεις, παρόλη τη μικρή έκτασή του. Αυτό το κείμενο με έχει απασχολήσει όσο κανένα άλλο κείμενό μου ως τώρα.

 

 

-Πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο σας αυτό. Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης αυτής της ιστορίας;

Ξεκίνησε από ένα παιδάκι σε μία παρουσίαση του βιβλίου μου «Το Υπναρούδι και η Ελεάννα», το οποίο μου ζήτησε να γράψω μια πειρατική ιστορία. Ήταν τόσο έντονη η παράκλησή του που άρχισα να λέω μια πειρατική ιστορία στα παιδιά μου για «goodnight story». Αυτή η ιστορία σε κάθε αφήγηση άλλαζε, όπως συμβαίνει πάντα με τις προφορικές αφηγήσεις. Κάποτε όμως παγιώθηκε μ’ έναν τρόπο που άρεσε στα παιδιά μου. Τότε κάθισα και την έγραψα. Και ερχόμενη στην προηγούμενη ερώτησή σας να σας πω ότι σε μισή ώρα την είχα αποτυπώσει. Όμως κατόπιν μου πήρε πολλές ώρες δουλειάς και πολλές συζητήσεις με τα τρία πρόσωπα που ευχαριστώ στο βιβλίο για την επιμέλεια της ιστορίας, δηλαδή τον ψυχίατρο, ψυχαναλυτή και συγγραφέα κ. Νίκο Σιδέρη, την συγγραφέα και εικονογράφο Πέγκυ Φούρκα και την επιμελήτρια των Εκδόσεων Μίνωας και υπεύθυνη εκδόσεων Αθηνά Λυρώνη. «Ο Καπετάν Τσουγκράνας και οι πειρατές του ωκεανού» είναι μία περιπέτεια ενός φοβιτσιάρη Καπετάνιου, του Καπετάν Τσουγκράνα και του μικροκαμωμένου φίλου του, του Χριστόφορου. Αναζητούν το θλιμμένο τέρας στον Ατλαντικό Ωκεανό για να του πει ο Καπετάν Τσουγκράνας ένα εύθυμο ανέκδοτο, κι εκείνο ως αντάλλαγμα να του δώσει το θάρρος που του λείπει. Όμως συμβαίνουν κι άλλα στην περιπέτεια αυτή: συναντούν το Τέρας του Λοχ Νες, συναντούν πειρατές ή «μάλλον πειρατές» που έχουν ναυαγήσει και ζητούν βοήθεια… Και τίθεται το ερώτημα: Θα βοηθήσουν τους «μάλλον επικίνδυνους πειρατές»; Είναι όντως επικίνδυνοι; Ρισκάρουν βοηθώντας τους;

 

-Ο γνωστός ψυχίατρος, ψυχαναλυτής και συγγραφέας κ. Νίκος Σιδέρης αναφέρει για αυτό το νέο σας βιβλίο πως πρόκειται για «μια ιστορία ιπποτισμού, λογικής και ανθρώπινης επαφής με τον άλλο». Ποια είναι τα μηνύματα που λαμβάνει ο μικρός αναγνώστης;

Σίγουρα με ενδιέφερε να πάρουν το μήνυμα ότι ο άνθρωπος πρέπει να βοηθάει άνθρωπο, το μήνυμα της αλληλεγγύης. Αλλά πώς θα γινόταν αυτό δίχως να δώσω το μήνυμα στο παιδί ότι όποιος του ζητάει βοήθεια είναι καλός καγαθός; Γιατί έτσι το παιδί θα καταλάβαινε ότι πρέπει να βοηθάει οποιονδήποτε άγνωστο του ζητήσει βοήθεια, κάτι που όλοι γνωρίζουμε ότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Δεν θα ήθελα επουδενί μια τέτοια παρανόηση. Και σ’ αυτό το δύσκολο ν’ αποτυπωθεί στο παραμύθι νόημα με βοήθησε ο κ. Σιδέρης δίνοντάς μου γενναιόδωρα τη λύση. Μου είπε ότι ένας ενήλικας που τον εμπιστεύεται το ίδιο το παιδί είναι η δικλείδα ασφαλείας για να προβεί το παιδί (μαζί με τον ενήλικα) σε μία πράξη που δεν θα το/ τους φέρει σε κίνδυνο. Στο παραμύθι μου ο κ. Σιδέρης πρότεινε να είναι ο Καπετάν Τσουγκράνας ως ενήλικας η δικλείδα ασφαλείας για τον μικρό Χριστόφορο. Δεν θα σας πω όμως περισσότερα για να παρακινήσουμε τους αναγνώστες σας να το διαβάσουν! Να σας πω μόνο για τον ιπποτισμό, ότι τον ιπποτισμό ως λύση έχει προτείνει πολύ ευφυώς ο κ. Σιδέρης και για την περίπτωση του bullying, ένα πρόβλημα που ταλανίζει πολύ τα παιδιά στις μέρες μας. Με σωστή διαπαιδαγώγηση στα παιδιά μας και μαθαίνοντάς τους να είναι «ιππότες» μπορεί αυτό το πολύ κακό προηγούμενο να εξαλειφθεί. Μπορεί κανείς να διαβάσει περισσότερα στο βιβλίο του κ. Σιδέρη «Bullying κι όμως νικιέται» από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.

 

 

 

-Ταυτίζεστε με κάποιον από τους ήρωες των βιβλίων σας; 

Γενικά όχι, δε μου συμβαίνει. Αλλά στο προηγούμενο βιβλίο μου «Το στοιχειωμένο σπίτι» από τις Εκδόσεις Μίνωας είχα σκιαγραφήσει τον εαυτό μου ως καθηγήτρια στον Βόλο την περίοδο που έζησα στην υπέροχη αυτή πόλη, η οποία μαζί με τους καταπληκτικούς ανθρώπους της μου ενέπνευσε και το εν λόγω βιβλίο.

 

-Θεωρείτε το παιδικό κοινό, ώριμο αναγνωστικό κοινό;

Τα παιδιά έχουν ένα ωραίο ένστικτο και αφουγκράζονται εύκολα ένα καλό βιβλίο. Όμως τα παιδιά που δεν έχουν μάθει από μικρά να διαβάζουν δεν είναι εύκολο ακόμα κι αν πιάσουν στα χέρια τους ένα καλό βιβλίο να βουτήξουν εύκολα στις σελίδες του. Έχετε παρατηρήσει πώς γονείς που αγαπούν για παράδειγμα τη μουσική, ή τον αθλητισμό, καταλήγουν και τα παιδιά τους να αγαπούν τις ίδιες δραστηριότητες; Έτσι είναι και η αγάπη για τη λογοτεχνία. Με έναν έμμεσο τρόπο μπορεί να μεταλαμπαδευτεί από τον γονιό στο παιδί. Κι αν ο γονιός έχει καλό αισθητικό κριτήριο με μια μεγάλη βεβαιότητα σας λέω ότι θα την αποκτήσει και το παιδί του. Σκεφτείτε μόνο το παράδειγμα της μουσικής! Το είδος μουσικής που ακούει ο γονιός συχνά είναι το είδος που αρέσει και στα παιδιά του.

 

Τι χρειάζεται να διαθέτει ένα βιβλίο που απευθύνεται στα παιδιά έτσι ώστε να ψυχαγωγεί, να ακονίζει τη σκέψη και τη φαντασία, αλλά και να θέτει προβληματισμούς;

Για να ψυχαγωγεί πρέπει να είναι καλογραμμένο, με αισθητική και χιούμορ, ευαισθησία και ενσυναίσθηση, για να ακονίζει τη σκέψη και τη φαντασία καλό είναι να έχει καλές περιγραφές ή και καθόλου περιγραφές. Με τις καλές περιγραφές βάζει τον αναγνώστη στη διαδικασία να φτιάξει στο μυαλό του αυτό που περιγράφεται, ενώ όταν δεν υπάρχουν περιγραφές αναγκάζεται ο αναγνώστης να το φανταστεί. Ένας συνδυασμός αυτών των δύο (δηλαδή και περιγραφές και καθόλου περιγραφές στο ίδιο κείμενο) είναι ιδανικός! Για τους προβληματισμούς καλό είναι το βιβλίο να «βάζει στο τραπέζι» θέματα που μπορεί να ενδιαφέρουν τα παιδιά, κι αν ακόμα δεν τα ενδιαφέρουν να τα θέτει με τέτοιο τρόπο ώστε να τα παρακινούν να ασχοληθούν.

 

-Μια ευχή για τους μικρούς αναγνώστες.

Να είναι υγιή και χαρούμενα παιδιά!

 

-Σας ευχαριστώ θερμά και εύχομαι πάντα επιτυχίες!

Και εγώ σας ευχαριστώ για τις ωραίες ερωτήσεις και τη χαρά της συζήτησής μας!

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top