Fractal
Home / ΑΠΟΨΕΙΣ / Αρχή Αριστεράν δείκνυσι.
28/01/2015, 1:10 μμ

Αρχή Αριστεράν δείκνυσι.

της Αγγελικής Κώττη //

 

"Το οπλοστάσιο: η Φρίντα Κάλο μοιράζει όπλα" πίνακας του Ντιέγκο Ριβέρα, 1928

“Το οπλοστάσιο: η Φρίντα Κάλο μοιράζει όπλα” πίνακας του Ντιέγκο Ριβέρα, 1928

 

Η Αριστερά είχε πάντοτε προνομιακή σχέση με τον πολιτισμό και πολλούς διανοούμενους στις γραμμές της.  Δεν θα παραθέσω ονόματα, θα θυμίσω απλώς πόσες φορές οι αντίπαλοί της έχουν αναφερθεί εχθρικά στην «ηγεμονία» της στον τομέα των ιδεών. Στην πραγματικότητα και ισχύει αυτό και δεν ισχύει, εφόσον η Αριστερά έχει σε πρωτεύουσα θέση αξιών τα ιδανικά και τα οράματά της, όμως όχι μονάχα η Ελλάδα, παρά και ο πλανήτης κυβερνάται από άλλες ιδεολογίες, που στην πραγματικότητα δεν έχουν στο επίκεντρό τους τον άνθρωπο, έχουν τις αγορές. Περαιτέρω ανάλυση δεν είναι, όμως, της παρούσης.

 

Η Ελλάδα έχει μια νέα κυβέρνηση, την πώτη αριστερή στην Ιστορία της, αν εξαιρέσουμε την «κυβέρνηση του βουνού», που υπήρξε και ειδική, τόσο ώστε να χωρά σε εισαγωγικά η λέξη, και βραχύχρονη. Η Ευρώπη έχει μια αριστερή κυβέρνηση σε κράτος- μέλος της. Για να παραφράσω τη «Νατζά» του Μπρετόν, «η Αριστερά ή θα είναι συγκλονιστική, ή δεν θα υπάρχει». Αυτό θα πρέπει να βρει την απόλυτη εφαρμογή του στις σχέσεις της με τον πολιτισμό.

Δεν είναι ζήτημα κατά πόσο  θα έχεις ένα  αυτόνομο υπουργείο ή όχι, αν και, σε τελική ανάλυση, όλα παίζουν ρόλο. Δεν είναι θέμα αν θα ακολουθήσει αυτές ή τις άλλες πολιτικές, αν θα φέρει προς ψήφιση συγκεκριμένα νομοσχέδια και οι επιμέρους κινήσεις που θα γίνουν,  όσο και αν, θα το ξαναγράψω, όλα παίζουν τον ρόλο τους. Το μεγάλο ζητούμενο είναι αν θα διαχειριστεί  μέτρια ή μετριότερα αυτόν τον χώρο. Ή αν θα υπάρξει όραμα. Και ποιο θα είναι αυτό.Τόσο απλά. Τόσο σημαντικά.

Σε έναν χώρο που χρειάζεται απόλυτη ελευθερία ώστε να ανθίσει αλλά ταυτοχρόνως  τεράστια προσοχή ώστε να μη συνθλιβεί από την κρατική «προστασία» ή χειραγώγηση, έχει τη μέγιστη σημασία να θεωρηθεί ότι τα όριά του είναι αξεδιάλυτα με τα όρια, εν πρώτοις, του Διαφωτισμού. Θα προσθέσω μονάχα ακόμα έναν –ισμό και αυτός είναι ο Ανθρωπισμός, που κατά την άποψή μου ορίζει σαφώς τον χαρακτήρα  μιας κοινωνίας (ως γνωστόν ο πολιτισμός μας ορίζεται από τη στάση της κοινωνίας μας απέναντι στους αδύναμους).  Και δεν θα ξεχάσω τον πολιτικό πολιτισμό, απαραίτητο κι αυτόν. Δεν εννοώ μονάχα τη συμπεριφορά των πολιτικών και των κομμάτων μεταξύ τους, αλλά και τον πόλεμο με το ρουσφέτι και τις πελατειακές σχέσεις. Διότι αυτές, δεν συνιστούν πολιτισμό. Ούτε και πρόοδο.

Η αριστερή κυβέρνηση θα μετρηθεί οπωσδήποτε με τον «αέρα» που θα δώσει ή δεν θα δώσει στον πολιτιστικό τομέα. Από τη μέριμνά της για τον πολιτισμό ως σύνολο. Από την εφευρετικότητα και τη φρεσκάδα της. Από την αντιμετώπιση των ανθρώπων του χώρου. Θα είναι ισότιμοι συνομιλητές της; Θα μετατραπούν σύντομα σε παρατρεχάμενοι; Τι λόγος θα δοθεί στα κινήματα και στα σωματεία; Θα είναι αυτός που αρμόζει σε πολιτισμένες χώρες ή θα συνεχιστεί η εχθρότητα από τη μία και ο προσεταιρισμός και η αφομοίωση από την άλλη; Είναι εύκολο γι’ αυτήν να «καταπιεί» ομάδες και αιτήματα. Είναι δύσκολο να τους ακούσει, να τους σεβαστεί, να αναζητήσει τις προτάσεις και τις ιδέες τους, αλλά να τους αφήσει, όπως πρέπει να είναι,  έξω από την εξουσία. Να μη τους διαβρώσει, να μη διαβρωθεί από απόψεις συντεχνιών.

Τελευταίο, αλλά όχι έσχατο.  Ο διαχωρισμός ανάμεσα στη σύγχρονη δημιουργία και στην λεγόμενη πολιτιστική κληρονομιά, είναι τεχνητός. Η νέα κυβέρνηση πρέπει «και τούτο ποιείν και κείνο μη αφιέναι». Εδώ θα έχει μια ειδική δυσκολία, καθώς έχει επικρατήσει σε κόλπους της αριστεράς η εγκληματική άποψη πως ο τομέας της πολιτιστικής κληρονομιάς μπορεί να σηκώσει τα εθνικιστικά αντανακλαστικά και να μετατραπεί σε προνομιακό πεδίο των ακροδεξιών. Ουδέν ψευδέστερον τούτου. Δεν μπορείς να παραδίδεις τη μνημη στους ναζιστές. Λαοί χωρίς Ιστορία και Μνήμη βλέπουμε πού καταλήγουν.  Ο φασισμός εκμεταλλεύεται, στραγγαλίζει την αληθινά εθνική κληρονομιά, στραγγίζει την Ιστορία από τις εξεγέρσεις και τα μυαλά των πολιτών από τον υγιή πατριωτισμό. Δεν πρέπει να τον αφήσεις.

Δεν σου επιτρέπεται, επίσης, να αγνοείς ένα τεράστιο αναπτυξιακό εργαλείο, που συμβάλλει αληθινά στον τουρισμό, και να του πετάς ψίχουλα απλώς για να επιζήσει.  Αλλά από την άλλη, δεν είναι ούτε σωστό ούτε ευκταίο, στην πολιτιστική κληρονομιά να βάλουν έστω δάχτυλο, με οποιονδήποτε τρόπο και  μανδύα, ιδιώτες.

Κι επειδή υπάρχει κίνδυνος να θεωρηθεί πως αρκούν τα οράματα και οι θεωρίες, ιδού και το πήδημα μαζί με τη Ρόδο: τα περισσότερα μουσεία είναι ημίκλειστα λόγω έλλειψης προσωπικού και σε ελάχιστες εβδομάδες από σήμερα θα πρέπει να προσληφθούν εποχικοί, για τη λειτουργία τους σε διπλές βάρδιες. Τετρακόσια έργα ενταγμένα στο ΕΣΠΑ πρέπει να συνεχιστούν χωρίς κοιλιά, επειδή αν δεν ολοκληρωθούν  μέσα στους επόμενους μήνες η χώρα θα είναι υποχρεωμένη να επιστρέψει ΟΛΑ τα χρήματα. Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης πρέπει να ανοίξει. Η Εθνική Πινακοθήκη να επεκταθεί.  Να μερικά από τα πάμπολλα ζητήματα τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσει η καινούργια πολιτική ηγεσία ταχύτατα. Το τελευταίο θα προσμετρηθεί στο δείγμα γραφής των πρώτων ημερών της.

Κλείνω με κάτι προσωπικό. Σαράντα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση, από τα οποία η υπογράφουσα καλύπτει το ρεπορτάζ του υπουργείου Πολιτισμού τα 35, μία μόνη υπουργός έχει μείνει στην προσωπική μου μυθολογία. Η Μελίνα Μερκούρη. Γιατί είχε όραμα. Γιατί σχεδίασε κάτι καθολικά και ο σχεδιασμός της αποδείχθηκε αποτελεσματικός. Γιατί περισσότερο άκουγε παρά μίλαγε. Γιατί δεν τα ήξερε όλα. Γιατί είχε ψυχή. Πολύ θα ήθελα να μείνει αντιστοίχως και ένας, όποιος, υπουργός Πολιτισμού της Αριστεράς.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top