Fractal

Η Ιστορία μέσα από την ιστορία

Γράφει ο Δημήτρης Κιαχίδης //

 

«Aquarius»

Σκηνοθεσία σενάριο: Κλέμπερ Μεντόσα Φίλιο

Ερμηνείες: Σόνια Μπράγκα (Κλάρα)

 

 

Aquarius ονομάζεται ένα διώροφο κτίριο στην παραλιακή πόλη Ρεσίφε της Βραζιλίας. Κατασκευασμένο στα τέλη της δεκαετίας του ‘40, κοντά στη θάλασσα, προορισμένο αποκλειστικά για κατοικίες, σε σχήμα L, με μεγάλη εσωτερική αυλή, ευάερο, ευήλιο, χαρακτηριστικό δείγμα αστικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, απειλείται με εξαφάνιση, και αυτό γιατί όλα  τα διαμερίσματα του συγκροτήματος -εκτός από ένα- έχουν εξαγοραστεί από μία μεγάλη κατασκευαστική εταιρία που σκοπεύει να το κατεδαφίσει και να αναγείρει στη θέση του ένα πολυώροφο κτίριο.

Το μοναδικό διαμέρισμα που κατοικείται ανήκει στην Κλάρα, μία 65άχρονη χήρα, γόνο εύπορης αστικής προοδευτικής οικογένειας, συνταξιούχο μουσικοκριτικό, μητέρα τριών παιδιών που έχουν φύγει από την οικογενειακή εστία. Η Κλάρα ζει μόνη της. Την επισκέπτεται η, επί δεκαετίες, οικιακή βοηθός της που ουσιαστικά είναι και φίλη της, και τα παιδιά της. Το σπίτι της είναι ένα σημαντικό τμήμα της ζωής της, γεμάτο με αναμνήσεις, το άσυλο της, και δεν προτίθεται να φύγει απ’ αυτό. Η κατασκευαστική εταιρία προσπαθεί να την πείσει να το πουλήσει, κάτι που η  Κλάρα ούτε το συζητάει, και έτσι αρχίζει να δέχεται έντονες πιέσεις, που κλιμακώνονται στο επίπεδο ενός βρώμικου και αήθους πολέμου. Ακόμη και η κόρη της σε κάποια φάση θα προσπαθήσει να την πείσει να υποχωρήσει, όπως και ένας από τους πρώην γείτονες της, γιατί μόνο αν ενδώσει η Κλάρα, αυτός και οι υπόλοιποι που πούλησαν θα επωφεληθούν. Εν τούτοις αυτή αντιστέκεται σθεναρά. Δεν αλλάζει την καθημερινότητα της, χαίρεται την επαφή με την θάλασσα, ακούει τους δίσκους της, βλέπει φίλους, φλερτάρει. Και στο τέλος οργανώνει την αντεπίθεση της εναντίον της εταιρίας.

Αυτή είναι μόλις η δεύτερη μεγάλη μήκους ταινία του Κλέμπερ  Μεντόσα Φίλιο και μπροστά μας έχουμε έναν ολοκληρωμένο δημιουργό. Χειρίζεται την κάμερα -είτε κινούμενη είτε σταθερή- με εξαιρετικό τρόπο, με διαφορετικά πλάνα (κοντινά, μεσαία), χρησιμοποιεί τους εσωτερικούς χώρους του Aquarius λειτουργικά καταφέρνοντας να δημιουργεί ακόμα και ατμόσφαιρα υποβόσκουσας απειλής, και επιπλέον καταγράφει τη σύγχρονη πραγματικότητα της πόλης Ρεσίφε.

Εκτός αυτών όμως η ταινία έχει ένα συναρπαστικό, πραγματικά αριστουργηματικό σενάριο, και μάλιστα  γραμμένο από τον ίδιο τον σκηνοθέτη. Μέσα  από την προσωπική ιστορία της Κλάρα ουσιαστικά έχουμε μία ματιά πάνω στην ιστορία της Βραζιλίας των τελευταίων δεκαετιών: η στρατιωτική δικτατορία που κράτησε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80, η εκτεταμένη διαφθορά, η γραφειοκρατία, η καταστροφή του αστικού τοπίου, η έντονη ταξική διαστρωμάτωση και ανισότητα, η θέση της γυναίκας, ο εφησυχασμός των προοδευτικών πολιτών, ακόμα και η πλούσια μουσική της χώρας από τον Έτορ Βίλα Λόμπος έως τον Γκιλμπέρτο Γκιλ και την Μαρία Μπεθάνια  και όχι μόνο, μουσική που αξίζει να ανακαλύψετε.

Και βέβαια μπροστά μας υπάρχει ένας συναρπαστικός χαρακτήρας, η Κλάρα, που σκιαγραφείται σ’ όλο του το εύρος: γυναίκα, μητέρα, διανοούμενη, ανεξάρτητη, αυτόβουλο πολιτικό ον, αισθησιακή και με ισχυρή σεξουαλικότητα, αν και τραυματισμένη από αρρώστια. Αμύνεται με απίστευτο σθένος στον εκφοβισμό που δέχεται γιατί ξέρει πως ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα σημασία έχει η ίδια η αντίσταση. Η Σόνια Μπράγκα  είναι απλά καταπληκτική. Όμορφη παρά την ηλικία της, δεν υποδύεται την Κλάρα, είναι η Κλάρα, χαρίζοντας μας μία αξέχαστη ερμηνεία.

 

 

Η ταινία προβλήθηκε στο φεστιβάλ Καννών του 2016,τις μέρες που βρισκόταν σε εξέλιξη η μεθοδευμένη αποπομπή της εκλεγμένης προέδρου Ντίλμα Ρούσεφ, γεγονός που καταγγέλθηκε από όλους τους συντελεστές της ταινίας ως πραξικόπημα. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο δεν υποβλήθηκε από την Βραζιλία ως υποψήφια στην κατηγορία του ξενόγλωσσου Όσκαρ.

Δείτε οπωσδήποτε αυτήν την σπουδαία ταινία. Μία προσεκτική ”ανάγνωση” της θα σας οδηγήσει εύκολα στις αναλογίες με την ελληνική πραγματικότητα, ειδικά σε ό,τι αφορά την καταστροφή του αστικού περιβάλλοντος, και όχι μόνο. Απλά στη θέση του Aquarius βάλτε τα νεοκλασικά ή τα κτίρια του ”μοντερνισμού” που θυσιάστηκαν στο βωμό της ”ανάπτυξης”.

 

Και σκεφτείτε πόσο σημαντική είναι η αντίσταση του καθενός. 9/10

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top