Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Μικρό σημείωμα για τα απρόσωπα Φαγιούμ
22/02/2017, 10:44 πμ

Μικρό σημείωμα για τα απρόσωπα Φαγιούμ

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

aproswpa-fayumΑντρέας Πολυκάρπου «Απρόσωπα φαγιούμ», εκδ. Βακχικόν, σελ. 102

 

Συχνά οι ποιητές γράφουν ποιήματα για το αστικό τοπίο. Εγκλωβίζονται στα «θέματα» της πόλης και των ανθρώπων της, στις ιδέες και στις εικόνες μιας ζωής αλλοιωμένης, αλλοτριωμένης, στεγνής. Η χαρά λείπει από τους στίχους τους, λες και είναι ταγμένοι να τραγουδούν μονάχα τον πόνο. Τα «Απρόσωπα Φαγιούμ» του Αντρέα Πολυκάρπου ξεφεύγουν από αυτό το σύνηθες μοτίβο, παίρνουν έναν δρόμο δικό τους, ξεχωριστό, αναφορικά με τον τρόπο έκφρασης της κοινωνικής κατρακύλας, του ιστορικού στίγματος.

Οι γυναίκες, ο έρωτας, ο θάνατος, η θάλασσα, («Ποιός να σπείρει τη θάλασσα μπορεί»)/ «Μια σκηνή γυμνή. Λουσμένη στη θάλασσα. Απέναντι το σύμπαν μας, γεμάτο με γαλάζιο φως»), οι αρχαιοελληνικοί μύθοι («Κρατώ στα χέρια μου/τον αμφορέα του αίματος./ Φέρω το σημάδι του Πάνα./ Σπέρμα από τα λαγόνια του Διονύσου»), η ομορφιά της ελληνικής φύσης, η διάσταση της ιστορίας οι χρησμοί, πολλά παγανιστικά στοιχεία, όλα αυτά αποτελούν κομμάτια του ποιητικού σύμπαντος του Αντρέα Πολυκάρπου. Στα ποιήματά του συναντάμε ψυχή που σφύζει από απορία και κίνηση, ψυχή που έχει διάθεση να ανακαλύψει, να ψάξει, να περιπλανηθεί. Συναντάμε ζωή ζώσα, ρέουσα, φλέγουσα, μουσική, ερωτική. Σκηνικά ελληνικού τοπίου και παράδοσης ξετυλίγονται μπροστά στα μάτια μας.

Η ποίησή του δεν είναι πεσιμιστική, αν και στρέφει το στίχο σε κατάρες, έρεβος και σκοτάδια. Πάντα «γιασεμί φυτρώνει» στους στίχους του, οι οποίοι εγκυμονούν ιδέες που σε παραπέμπουν σε εικόνες που τον θάνατο νικούν.

Εικόνες τρυφερές, αγνές, σκληρές, ανατρεπτικές, αλλά πάντα εικόνες που είναι εκεί να σου υπενθυμίζουν πως η καρδιά ανθίζει και που σε παρασύρουν και σε μεθούν. Παρατηρητής του κόσμου και της ανθρώπινης συμπεριφοράς ο Πολυκάρπου φιλτράρει με ιδιαίτερο τρόπο την μοίρα του κόσμου, δίνοντας και θρησκευτικές προεκτάσεις, μάλλον καλύτερα και θεολογικές προεκτάσεις στα γραφόμενά του! Ακόμα μέσα σε αυτά ανιχνεύεται μια ιδιάζουσα μεταφυσική, θα λέγαμε, θεώρηση των πραγμάτων. Αναζητεί έναν λόγο για τη ζωή, το νόημα των πάντων, το έργο του έχει δραματική ένταση και παλμό. Φωνή που κραυγάζει χωρίς να χαντακώνεται από παντός είδους (μετα)μοντέρνες τεχνικές .

Αγαπημένα τα δύο ποιήματα για την Αίγινα, τρία ποιήματα με πρωταγωνιστές ήρωες από την αρχαία ελληνική τραγωδία (Το δίκαιο του Αίγισθου, η περιφορά του Οιδίποδα, Οιδιπόδεια αλήθεια), καθώς και το ποίημα για τους «λαθρο» μετανάστες που έχει «κοινωνικό πρόσωπο» και συνδέεται άμεσα με την περιρρέουσα κοινωνική μας ατμόσφαιρα ([…]Ποιος όρισε τον άνθρωπο/ των ανθρώπων κριτή / Στα καραβάνια λιάζονται μακάριοι/ οι λαθρέμποροι των ψυχών./Στενεύει η θάλασσα/ στων πόλεων τις συμπληγάδες./ Σιδερένια σύμβολα φύτρωσαν στα παρτέρια./ Εκεί που κάποτε φυτεύαμε βασιλικό.»

 

Αντρέας Πολυκάρπου

Αντρέας Πολυκάρπου

 

(Δείγμα γραφής)

 

ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΙ

 

Καθένας σας κι ένας θίασος

Με τα σκηνικά του,
με τα σύμβολά του.
Ωδές σε βάρβαρη λαλιά.

Καθένας σας κι ένας περαστικός.
Σαν το τσίρκο με τα μαγικά.
Τείχη, ναοί, ανάκτορα. Όλα θαύματα.
Μιας άλλης, όμως, ανθρωπότητας.

Τη θάλασσα ποιος θα φυράνει;
Καθένας σας κι ένας υλοτόμος ψυχών.
Εμάς ποιος θα μας νοθεύσει;
Περαστικοί είστε θίασοι.

Ποιος να σπείρει τη θάλασσα μπορεί;
Το αλμυρό νερό σε κερήθρα να βάλει
Ο κάμπος με τα στάχυα
κρύβει κοχύλια  ανάμεσα στις πέτρες.

Στην άμμο κρυμμένοι γλάροι
αναμασούν τους χρυσούς κόκκους της.
Αποδημούν τα ηλιοστάσια
σε τόπους που ανθίζουν λεμονανθοί.

Ήρθατε κι εσείς εξ’ ανατολάς.
Ο θίασος που έμεινε,
που τύλιξε τη σκηνή
με το ξενικό συρματόπλεγμα.

Στη ράχη του Ακρίτα
το στίγμα του θιάσου.
Στα ρηχά της ιστορίας
έριξε άγκυρα το περιπλανώμενο καραβάνι.

Ελληνικοί διθύραμβοι
σε ξενόφερτα σκηνικά.
Κανείς δεν θα μας αλλάξει.
Τα σκηνικά τους μαζεύουν
και τα πολύχρωμά τους πανιά.

Μια σκηνή γυμνή.
Λουσμένη στη θάλασσα.
Απέναντι το σύμπαν μας,
γεμάτο με γαλάζιο φως.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top