Απολογισμός εκπαιδευτικού
Του Νίκου Τσούλια //
3ο Γ.Λ. Ζωγράφου, Επίδαυρος, 2011
Είναι φοβερά όμορφο το όλο σκηνικό του απολογισμού. Προσφέρει μια ξεχωριστή ψυχική ανακούφιση και ευφορία, μια μοναδική συναισθηματική όαση, ένα προνομιακό πεδίο αυτογνωσίας. Χωρίς κουλτούρα απολογισμού σε κάθε ξεχωριστή φάση της ζωής – ακόμα και στην καθημερινή διάστασής της – δεν μπορείς να κατανοείς τη σχέση σου με την πραγματικότητα και με τον κόσμο ούτε και να σχεδιάζεις και να ανασχεδιάζεις τον προγραμματισμό σου, μικρόπνοο ή μεγαλεπήβολο.
Θεωρώ δε ότι στην επικράτεια της θρησκείας ίσως το πιο σημαντικό πεδίο της είναι μια μορφή απολογισμού, η μετάνοια και η επιζήτηση της συγχώρεσης. Μου είχε κολλήσει από τις μικρές ηλικίες η ιδέα του απολογισμού. Τη διαπίστωνα στο αγροτικό περιβάλλον του μικρού χωριού μου να είναι συστατικό στοιχείο της ζωής των ανθρώπων. Οι γονείς και πιο πολύ οι πατεράδες έκαναν συχνά πυκνά τον απολογισμό τους με βάση την όλη λειτουργία της καλλιέργειας και της παραγωγής των προϊόντων και τους κύκλους των εποχών αλλά και με ό,τι έκαναν σε καθημερινή βάση, και πολλές φορές μονολογούσαν στο τι έκαναν, στο τι δεν πήγε καλά, στο πώς θα διορθώσουν τα λάθη τους…
«Συναντήθηκε» αυτή η αντίληψη του απολογισμού στη σκέψη μου από τα πρώτα βήματά μου στη συλλογική δράση, στα φοιτητικά μου χρόνια, και στη συνέχεια στον επιστημονικό χώρο, στην Πανελλήνια Ένωση Βιολόγων και στον εκπαιδευτικό χώρο, ΕΛΜΕ και ΟΛΜΕ και στην παράταξή μου (ΠΑΣΚ, ΠΕΚ). Σε όλη αυτή δε την πορεία – ακόμα και για κάποιο διάστημα μετά την αφυπηρέτησή μου – ήμουνα πάντα σε κάποιο συλλογικό ή και σε παραταξιακό όργανο.
Και ενσωματώθηκε αυτή η θεώρηση καθ’ όλη την επαγγελματική μου πορεία. Κατανόησα από την πρώτη στιγμή ότι για να μπορώ να διαμορφώνω δημιουργικά το «επαγγελματικό μου πορτρέτο» θα έπρεπε η καθημερινή μου λειτουργία στο σχολείο να τίθεται στη διαδικασία της αυτοκριτικής και του στοχασμού και του αναστοχασμού με μια διάθεση ανοιχτής σκέψης και ταπεινής νοοτροπίας. Και αυτή η λειτουργία όχι μόνο δεν απομείωνε την αυτοπεποίθησή μου αλλά αντίθετα την ενίσχυε, γιατί μετασχημάτιζα τα λάθη μου και της ελλείψεις μου σε πεδίο ανέλιξής μου, γιατί διαπίστωνα μια πορεία βελτίωσής μου.
Το σχολείο είναι φοβερά δημιουργικός θεσμός. Είναι εκπληκτικά γενναιόδωρο – όσα και να του προσφέρεις εσύ, αυτό θα σου προσφέρει πολύ πιο πολλά. Είναι ο κόσμος της μάθησης και της αγωγής ένα Σύμπαν απόλυτα μοναδικό, που όχι μόνο διαστέλλεται συνεχώς αλλά και κάθε επιμέρους περιοχή του ξεπετάει – όσο την κατανοείς – και το δικό της παράλληλο Σύμπαν. Είναι ο κόσμος των εφήβων και των νέων γενικά και του καθενός ξεχωριστά μια επικράτεια χωρίς σύνορα και παραμεθόριους. Όσο την γνώριζες και έσκυβες με ταπεινότητα και με διάθεση στοχασμού τόσο σου έδινε αθέατες όψεις της ζωής και του κόσμου, και το πιο εντυπωσιακό, άγγιζες όψεις του εαυτού σου που δεν θα τις έβλεπες με κανέναν άλλο τρόπο!
Σε ένα τέτοιο απόλυτα γενναιόδωρο σκηνικό, που ζητούσε πολλά και έδινε περισσότερα, η πρώτη και η πιο σημαντική πτυχή του απολογισμού μου είναι η συνειδητοποίησή μου ότι είχα κι άλλα να δώσω αλλά – και πιο αυτοκριτικά – ότι θα μπορούσα να είχα δώσει κι άλλα. Και δεν το ισχυρίζομαι αυτό με τον «κανόνα του άριστου» έργου – που εξ ορισμού επισύρει την ατέλειά μου – αλλά με τον «κανόνα του δυνατού» και του υλοποιήσιμου. Φεύγοντας από τις σχολικές αίθουσες ένιωθα από την πρώτη στιγμή ότι άφηνα εκκρεμότητες, ότι ήθελα να διορθώσω κι άλλα σημεία της διδασκαλίας μου και της συμπεριφοράς μου. Και όταν προστέθηκε αυτή η αίσθηση ελλειμματικότητας στη νοσταλγική διάθεση, τότε ένιωσα και μια περίεργη ενοχή. Μήπως δεν τα πήγα καλά; Πάντως είμαι βέβαιος, ότι θα μπορούσα να τα πάω καλύτερα.
Υπάρχει και η παράλληλη πορεία μου στο συνδικαλισμό. Από τότε που ήμουνα νεοδιόριστος μέχρι το τέλος της καριέρας μου – και επί ένα εξάμηνο πέραν αυτής – και αφαιρουμένου του διαστήματος που εκπονούσα τη Διδακτορική μου διατριβή συμμετείχα σε συλλογικά όργανα. Ήταν μια βασική επιλογή μου, που κι αυτή μου πρόσφερε περισσότερα από ό,τι της έδωσα, στην κουλτούρα μου και στην άποψή μου για την κοινωνία, την πολιτική, τη ζωή. Δεν αναφέρομαι στο άρθρο αυτό για τον απολογισμό αυτού του πεδίου, γιατί θα το επιχειρήσω ξεχωριστά.
Κάνω αναφορά όμως για να τονίσω τη μεγάλη συνεισφορά της συνδικαλιστικής μου δράσης στη λειτουργία μου ως εκπαιδευτικού στη σχολική αίθουσα. Ήταν φοβερά εντυπωσιακή. Με έκανε πολύ πιο υπεύθυνο. Με τρόμαζε ακόμα πιο πολύ – σε σχέση με το αν δεν είχα συνδικαλιστική δράση – η ιδέα ότι δεν θα έκανα σχετικά καλά τη δουλειά μου, ότι θα είχα εμφανή κενά στην όλη εκπαιδευτική μου λειτουργία. Η συλλογική δράση μου πρόσφερε πολλά. Κατανοούσα καλύτερα το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Μάθαινα την πολιτική και την κοινωνική του όψη με πιο ολιστικό βλέμμα, με πιο διεισδυτική ματιά. Όταν ξαναγύρισα στο σχολείο μετά την προεδρία στην ΟΛΜΕ, ένιωθα ότι ήμουνα πιο ολοκληρωμένος ότι μπορούσα να προσφέρω περισσότερα…
Λαμβάνοντας υπόψη και τα αρνητικά σημεία του απολογισμού μου, μπορώ να ισχυριστώ ότι ήταν σχετικά θετική η διαδρομή μου. Και αυτό το στηρίζω όχι μόνο ή κυρίως στη δική μου ματιά αλλά σε εκείνη των εκατοντάδων μαθητών / μαθητριών μου, που μέσα από τα φύλλα αξιολόγησής μου συμπληρώνοντάς τα κάθε χρόνο και για περίπου μια δεκαετία, την τελευταία της καριέρας μου, μου κατέγραφαν με ιδιαίτερα εμφανή τρόπο τη θετικότητα του απολογισμού μου.
3ο Γ.Λ. Ζωγράφου, Ναύπλιο, 2011
Ετικέτες: Εκπαίδευση
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
Η εκπαίδευση και ο εκπαιδευτικός στον 21ο αιώνα
12/03/2024, 8:52 μμ -
Τζον Ντιούι, ένας φάρος της εκπαίδευσης
27/02/2024, 8:18 μμ -
Περί Δασκάλων
27/02/2024, 8:16 μμ -
Το όνειρο ενός δασκάλου
02/01/2024, 7:00 μμ -
Τα Σχολεία στη Δίνη Προκλήσεων
28/11/2023, 8:48 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ανάσα ζωής
Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης // Αγγελική Μπούλιαρη «Δραπέτες του ονείρου», εκδ. Ωκεανός Κάποιοι χωρίζουν τη λογοτεχνία σε κατηγορίες. Δεν με ενοχλεί αυτό, είναι λογικό να συμβαίνει. Υπάρχουν αναγνώστες που λατρεύουν τις αστυνομικές ιστορίες. Υπάρχουν αναγνώστες που είναι ικανοί
Περισσότερα -
Το μόνο ταξίδι της ζωής του
Γράφει η Αργυρώ Μουντάκη // Γεωργίου Βιζυηνού, Το μόνο ταξίδι της ζωής του. Με τον Κώστα Αρζόγλου σε σκηνοθεσία Ηλία Καρελλά. ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΚΗΝΗ 2015-16 – ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΠΠΑ Παρόλο που γνωρίζουμε το ταλέντο και το μεράκι του Ηλία Καρελλά
Περισσότερα -
Ποίημα: “Κόλαση είναι”
Γράφει η Μαρία Σκαμπαρδώνη // Κόλαση είναι Κόλαση είναι η ζωή μακριά από εσένα. Κόλαση και η ζωή με εσένα. Κόλαση είναι να σε έχω στη ζωή μου. Κόλαση να σε βλέπω ως άγνωστη,
Περισσότερα -
Η σκόνη της εποχής
Γράφει η Ελένη Γκίκα // «Οι ενοικιαστές» της Σάρα Γουότερς, Μετάφραση: Χριστιάννα Ελ. Σακελλαροπούλου, Εκδ. Α.Α. Λιβάνη, σελ. 756 Στο Λονδίνο του 1922 μετά τον πόλεμο επιλέγει να στήσει το σκηνικό η πολυβραβευμένη Σάρα Γουότερς για την καινούργια
Περισσότερα -
Ιστορίες Μέλλοντος: “Ταξίδι στο μέλλον”
Της Μαρίας Σούμπερτ // * Όλα είναι μαύρα. Ή σκούρο μπλε, δεν μπορεί να ξεχωρίσει τα χρώματα. Ακόμα δεν είναι σίγουρη πως βλέπει. Δεν ξέρει καν τι σημαίνει να βλέπεις. Λάμψεις σκάνε κατά καιρούς τριγύρω της σαν εκατομμύρια
Περισσότερα -
Το βάρος του χρόνου
Γράφει ο Γιώργος Ν. Μανέτας // * Δώρα Ζαχαροπούλου «Η διόρθωση», Εκδόσεις Φιλολογική Πρωτοχρονιά, Οκτώβρης 2023 Η κα Δώρα Ζαχαροπούλου, με συνεπή στάση έναντι της ζωής και με σεβασμό προς αυτήν, διυλίζει βιωματικά στοιχεία/γεγονότα της παλαιάς και
Περισσότερα -
Οδός Αριστοτέλους
Γράφει η Ελένη Χωρεάνθη // Φένια Τσανάκα: «Ανακαινίζω τη ζωή μου με αρχιτέκτονα τον Αριστοτέλη», εκδ. Αρμός Ένα πρωτότυπο και ενδιαφέρον βιβλίο, φιλόδοξο, καινοτόμο και απαιτητικό, 417 πυκνογραμμένων σελίδων που έχει γράψει μια σπουδαία γυναίκα, επιτυχημένη αρχιτέκτων με
Περισσότερα
