Fractal

«Απαγορεύεται ο φόβος»: μια θεατρική πραγματεία πάνω στο θέμα του φόβου

Από την Αντιγόνη Καράλη //

 

«Λαμβάνοντας υπόψη το κοινωνικό άγχος, τη ζωή σε περιόδους οικονομικής κρίσης, έναν νέο ψυχρό πόλεμο, την τρομοκρατία και την κλιματική αλλαγή το θέμα του φόβου σήμερα… είναι ακόμα συγκλονιστικό». Ο συγγραφέας Λούκας Χόλλιγκερ μιλάει για το βραβευμένο έργο του «Απαγορεύεται ο φόβος», που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο θέατρο «Παραμυθίας», σε μετάφραση και σκηνοθεσία Αγγελικής Γκαλμπένη.

 

agkalia yanna

 

Σε φθαρμένο σκηνικό, μία οικογένεια προσπαθεί να επικοινωνήσει, αλλά μεταξύ των μελών της υπάρχει μία επικοινωνιακή δυσλειτουργία: ο φόβος. Στο σαλόνι του βερολινέζικου σπιτιού, η Γιάννα προσπαθεί να κρατήσει τις ισσορροπίες ανάμεσα στον δύστροπο πατέρα της, τον ενοχικό αδερφό της και τον δειλό άντρα της. Ξαφνικά, εμφανίζεται ένας καταδύτης που με τον παρορμητισμό του θα αλλάξει για πάντα τον κόσμο των ηρώων της ιστορίας. Ο συγγραφέας ξετυλίγει το νήμα των χαρακτήρων του με αυτοσαρκασμό, στοιχεία μαύρης κωμωδίας και ανατρεπτική διάθεση.

Το έργο «Απαγορεύεται ο φόβος» γράφτηκε το 2005. «Ο φόβος μετά και την 11η Σεπτεμβρίου ήταν το επικρατέστερο συναίσθημα, το οποίο τονώθηκε ιδιαιτέρως από τα ΜΜΕ και από τον «Άξονα του Κακού» του Τζ. Μπους. Αναζήτησα αυτό το συναίσθημα μέσα στην οικογένεια, καθώς ο μικρόκοσμος της οικογένειας συχνά δίνει μία απίστευτα ολοκληρωμένη εικόνα των κοινωνικοπολιτικών καταστάσεων που επικρατούν» λέει ο συγγραφέας. «Ήθελα σε αυτό το έργο να τα βάλω με τον φόβο. Ήθελα να κάνω τον φόβο να φαίνεται γελοίος, να εκθέσω τις παραμορφώσεις του χαρακτήρα και τα χειραγωγημένα επιχειρήματα που προκαλεί. Το έργο είναι πικρόχολο, τραγελαφικό, μία μαύρη κωμωδία γύρω από έναν πατέρα σε αναπηρικό καροτσάκι. Ένα τραυματισμένο θύμα του φόβου του, αλλά συγχρόνως και ένας θύτης του φόβου, ένας μισάνθρωπος (μιας που ο φόβος σπανίως ευνοεί τη φιλανθρωπία). Ο πατέρας χειραγωγεί τον περίγυρό του και την πραγματικότητα. Αυτό τον φτάνει στο σημείο, ώστε να βλέπει ένα άκακο λαμπραντόρ ως ένα τερατώδες κυνηγόσκυλο, να το σκοτώνει και μετά να νιώθει ήρωας. Παρεμπιπτόντως, αυτός είναι και ένας τυπικός μηχανισμός του φασισμού. Φουσκώνουν την εικόνα του εχθρού που τους φοβίζει ώστε μετά η νίκη τους να φαντάζει ηρωική».

 

b meros

 

Ο φόβος ως θεματική, μέχρι και σήμερα, απαχολεί τον Λούκας Χόλλιγκερ: πώς μπορεί κανείς να αποβάλει τελείως τον φόβο; «Με την αλήθεια; Με ένα ψέμα ζωής; Με την πίεση;» αναρωτιέται. Όλα τα πρόσωπα που περιτριγυρίζουν τον πατέρα αποτελούν παραλλαγές του φόβου. Κάθε πρόσωπο διαλέγει τη δική του στρατηγική καταπολέμησης του φόβου, είτε ως ήρωας (ο πατέρας), εσωτερικό εγκλεισμό και φυγή (ο γιος), είτε ως ερωμένη (η κόρη), μέσω της περιπέτειας (ο καταδύτης), είτε καθόλου (ο γαμπρός). Μετά από μία δεκαετία, πώς βλέπει την επικαιρότητα του έργου του; « “Ο άξονας του Κακού” έγινε τώρα ακόμα πιο κακός, οι καταδύσεις στο Σαρμ ελ Σέιχ ξαφνικά έγιναν επικίνδυνες, στη Γερμανία κινητοποιείται ο φόβος του Ισλαμισμού, ακόμα και σε μέρη όπου το ποσοστό των μουσουλμάνων αγγίζει το 0,1% υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές» τονίζει ο Λούκας Χόλλιγκερ. «Και αυταρχικοί άντρες σε αναπηρικό καροτσάκι σήμερα, μπορούν κάλλιστα να μας φέρουν στο μυαλό τον Βολφγκανγκ Σόιμπλε. Με λίγα λόγια, λαμβάνοντας υπόψη το κοινωνικό άγχος, τη ζωή σε περιόδους οικονομικής κρίσης, έναν νέο ψυχρό πόλεμο, την τρομοκρατία και την κλιματική αλλαγή το θέμα του φόβου σήμερα, σε σχέση με το 2005, είναι ακόμα πιο συγκλονιστικό».

«Δεν θα υπήρχε καταλληλότερη περίοδος για να ανέβει αυτό το έργο, αφού τα συναισθήματα του φόβου είναι τώρα πιο έντονα από κάθε άλλη φορά, καθώς στη σύγχρονη μνήμη των Ελλήνων κυριαρχούν έννοιες όπως ο ρατσισμός, η βία, η μη βιώσιμη καθημερινότητα και όλα αυτά με φόντο την οικονομική κρίση» σημειώνει η Αγγελική Γκαλμπένη. «Ο Χόλλιγκερ με τη γραφή του, ξεπερνάει το προφανές και μένει περισσότερο στην αντιμετώπιση τού οποιουδήποτε φόβου. Αυτό δίνει και την ευκαιρία στον θεατή (ή στον αναγνώστη) να συνδεθεί μεν με τους ήρωες, αλλά ταυτόχρονα να μπορέσει να τους παρατηρήσει βρίσκοντας στις δικές τους αποφάσεις, τα λάθη που μπορεί να αποφύγει ο καθένας μας στη δική του ζωή».

 

Η ταυτότητα της παράστασης

«Απαγορεύεται ο φόβος» του Λούκας Χόλλιγκερ. Μετάφραση/Σκηνοθεσία: Αγγελική Γκαλμπένη. Σκηνικά – κοστούμια: Αίας Μακρής. Μουσική επιμέλεια: Χρήστος Στρατηγόπουλος.
Παίζουν (με σειρά εμφάνισης): Λευτέρης Τσάτσης, Χρίστος Παπαμιχαήλ, Νίκος Βατικιώτης, Κίττυ Μαργαρίτη, Άρης Αγάθος. Θέατρο «Παραμυθίας» (Παραμυθιάς 27, τηλέφωνο 21 0345 7904).

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top