Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Οι Πολλαπλές Διαστάσεις του Διαφορετικού
24/01/2018, 8:24 πμ

Οι Πολλαπλές Διαστάσεις του Διαφορετικού

Από τον Πάνο Ιωαννίδη //

 

Ραλφ Έλισον «Αόρατος Άνθρωπος», Μετάφραση: Αγορίτσα Μπακοδήμου, εκδ. Κέδρος

 

Όταν έχουμε την τύχη να διαβάζουμε σπουδαία λογοτεχνία, τότε καταλαβαίνουμε ευκολότερα την επίδραση που ασκεί το είδος, όχι μόνο στην τέχνη, αλλά και στη ζωή μας την ίδια. Και αυτό διότι, η σχέση που αναπτύσσεται. εντός ενός λογοτεχνικού αριστουργήματος, ανάμεσα στη μορφή και στο περιεχόμενο, συνιστά μια διαλεκτική αντανάκλαση της πολυπλοκότητας που χαρακτηρίζει τη ζωή. Και είναι η θεματολογία ενός μεγάλου μυθιστορήματος που συνιστά τον συνδετικό κρίκο, ανάμεσα στη ζωή και στην τέχνη, με τέτοιο τρόπο ώστε η ανάγνωση του, να μην συνιστά απλώς μια επιβεβαίωση της καλλιτεχνικής προσπάθειας, αλλά διερεύνηση της ανθρώπινης κατάστασης.

Όλα τα παραπάνω, αφορούν το εκπληκτικό έργο του Ραλφ Έλισον, με τίτλο Ο Αόρατος Άνθρωπος (Κέδρος, Αγορίτσα Μπακοδήμου). Πρόκειται για μια ελεγειακή σύνθεση, με ευρύτερη θεματική που αφορά την σχέση του σύγχρονου ανθρώπου, με τον εαυτό του, δηλαδή με τη διαμόρφωση της ταυτότητας του. Ο αφηγητής, ένας αφροαμερικάνος νέος που λατρεύει τη μάθηση, έχει υψηλό δείκτη νοημοσύνης και θέλει να ανέλθει κοινωνικά βρίσκεται στις παρυφές της κοινωνικής εμπειρίας. Με βασική αφηγηματική δίοδο τα προβλήματα του αφροαμερικάνικου πληθυσμού των Η.Π.Α., προβλήματα που απορρέουν τόσο από το εσωτερικό τους (των γκέτο τους), όσο και από το εξωτερικό τους περιβάλλον (της κυριαρχίας των λευκών), ο ήρωας alter ego του Έλισον, διασχίζει την αμερικάνικη κοινωνία του καταρρίπτοντας μία μία τις προκαταλήψεις της.

Ο άδικος διωγμός του ανώνυμου μαύρου αφηγητή από το αφροαμερικάνικο κολλέγιο, όπου εισήλθε με υποτροφία, είναι μόνο η αρχή για να βιώσει τον ρατσισμό και την αδικία στο πετσί του. Ακολουθεί η απόλυση του από ένα εργοστάσιο και η συνακόλουθη στρατολόγηση από μια πολιτική οργάνωση που δραστηριοποιείται με σκοπό τον ξεσηκωμό του αφροαμερικάνικου πληθυσμού. Ο ήρωας μας καταφέρνει να ξεχωρίσει σε όλα αυτά τα πεδία, και συνάμα να νοιώθει μονίμως εντός εκτός και επί τα αυτά. Βιώνει την απόλυτη μοναξιά και ας ηγείται των σημαντικότερων πρωτοποριών που καθόρισαν τη θέση της φυλής του στον σύγχρονο κόσμο.

Δεν είναι μόνο το θέμα του μυθιστορήματος που το κάνει ξεχωριστό, ούτε η σπουδαία γλώσσα του Ραλφ Έλισον που μιλάει χωρίς φανφάρες για την αλλοτρίωση του σύγχρονου δημιουργικού ανθρώπου. Ούτε είναι η παιγνιώδης ανάλυση των πολλών διαστάσεων της ετερότητας που συνιστά η επίπονη και κοπιώδης αναζήτηση της ταυτότητας. Είναι που με έναν έμμεσο, αλλά σαφή τρόπο μας μιλάει για όλα αυτά με τα οποία καλείται να έρθει αντιμέτωπος ένας συγγραφέας που θέλει να βρει τη γλώσσα του και να τη χρησιμοποιήσει ως μέσο επικοινωνίας του με τους άλλους ανθρώπους.

 

Ralph Ellison

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top