Όταν πέσει το πουλί, όταν τα φτερά του κλείσουν…
Γράφει η Ελένη Γκίκα //
Η σάγκα της μοναξιάς
«ΚΑΡΤ ΠΟΣΤΑΛ» της Άννυ Πρου, Μετάφραση: Αύγουστος Κορτώ, Εκδ. «Καστανιώτη», σελ. 473
«Ήξερε πως όποια σκέψη, όποια πράξη της ως τώρα ζωής του έπρεπε να διαγραφεί, πως η ζωή του ξανάρχιζε απ’ το μηδέν. Ακόμα κι αν κατάφερνε να το σκάσει».
Η Αννυ Πρου στην «Καρτ ποστάλ» της είναι πολύ τολμηρή. Αρχίζει από την αποκορύφωση του δράματος, μας δίνει την λύση του γρίφου, ενδεχομένως επειδή το δράμα που σκοπεύει, τελικά, να μας αφηγηθεί είναι πιο λεπταίσθητης υφής, η λύση του γρίφου άδηλη κι άφατη.
Ο Λόιαλ Μπλαντ, πρωτότοκος γιος μιας πολυμελούς οικογένειας της αμερικανικής υπαίθρου, που λατρεύει τον τόπο του, έχει καλλιεργήσει την γη του κι έχει μόλις αγοράσει καινούργιες γελάδες, έχοντας μόλις δολοφονήσει την ερωμένη του, αναγκάζεται να φύγει απ’ το σπίτι.
Η Αννυ Πρου, την οποία γνωρίσαμε από τα «Εγκλήματα με ακορντεόν» όπου και ξεδιπλώνει όλη την ιστορία της μετανάστευσης που οικοδόμησε το «αμερικάνικο όνειρο» και αγαπήσαμε από «Το μυστικό του Brokeback Mountain» με το σκληρό και καθοριστικό σαν πεπρωμένο τοπίο του Γουαιόμινγκ, και στο «Καρτ ποστάλ» ακτινογραφεί την καρδιά μιας ανεξιχνίαστης φύσης. Η οποία τους καταδιώκει, τους συντροφεύει, τους εκδικείται, τους καταπίνει, λαβώνεται απ’ εκείνους και ξεπουλιέται, κομματάκια γίνεται για όποιον ονειρεύεται μια καλύβα για εξοχικό ή γι’ αλλαγή. Η μοίρα τους, γονατισμένη απ’ τα χρέη. Και τι δεν επινοούν, χάνονται μέσα από τις επινοήσεις και τις συνέπειες. Διότι δεν είναι μόνον η ζωή του Λόιαλ που έσφαλε που θ’ αλλάξει. Αλλά και του Νταμπ, του μονόχειρα αδελφού του, και της αδελφής του της Μέρνελ, και του Μινκ και της Τζούελ που θ’ αναγκαστούν, όταν ο υγιής τους γιος θα χαθεί, να ξεπουλήσουν το βιός τους και να βγουν να δουλέψουν. Ο Μινκ δεν θ’ αντέξει τα όσα θα ρθούν και θα κρεμαστεί.
Όλοι τους, θα συνειδητοποιήσουν ότι είναι ανελέητα μόνοι. Και ηττημένοι. Εκ των προτέρων, καμένα χαρτιά. Και ειδικά ο Λόιαλ μετά την δολοφονία της Μπίλι. Της Μπίλι που θα τον καταδιώκει σαν Ερινύα για μια ζωή, δεν θα τον αφήνει πουθενά να στεριώσει.
«Και τώρα ξέρει: στις ύστατες διαυγείς στιγμές της συνείδησης, με την πλάτη στραμμένη σ’ αυτή τη λύσσα που ο ίδιος νόμιζε για πάθος αλλά στην πραγματικότητα ήταν η απελπισμένη απόπειρα να τινάξει το φονικό κορμί του από πάνω της, εκείνα τα ατέλειωτα δευτερόλεπτα η Μπίλι τον είχε καταραστεί με κάθε ετοιμοθάνατο άτομο του κορμού και της ψυχής της. Θα τον κυνηγούσε μέχρι να σαπίσει, από δυστυχία σε δυστυχία, θα τον καταδίωκε, θα ‘κανε τη ζωή του μαρτύριο. Ηδη τον είχε διώξει από το σπίτι και τον τόπο του, τον είχε αναγκάσει να ζει ξένος μεταξύ ξένων, είχε σβήσει κάθε ελπίδα του για γυναίκα και παιδιά, τον είχε ρίξει στη φτώχια, είχε οπλίσει το χέρι του Ινδιάνου με το μαχαίρι που του ‘γδαρε το κεφάλι, και τώρα είχε έρθει να φάει τα πόδια του σαν τη μούχλα στο σκοτάδι. «Μπίλι, αν ξαναζωντάνευες, τίποτε απ’ όλα αυτά δε θα είχε συμβεί…» ψιθύρισε».
Κάθε προσπάθεια διαφυγής, μάταιη: είτε στα ορυχεία δουλέψει, είτε αναζητώντας κόκαλα δεινοσαύρων, «η Μπίλι δεν ξαναζωντανεύει», ο Λόιαλ δεν θα στεριώσει ποτέ, θα περιπλανιέται έρημος. Ξεφυλλίζοντας το εναπομείναν ημερολόγιο του Ινδιάνου, αντικρίζοντας στις άδειες σελίδες, λιβάδια.
«Όταν πέσει το πουλί, όταν τα φτερά του κλείσουν…» θα τραγουδά κρατώντας ένα μισοσαπισμένο κλαρί: «Θες να χορέψουμε κούκλα; Όταν πέσειειιιι τοοο πουλί…» βέλαζε στην ερημιά, παραπατώντας μες στα βρύα, κρατώντας το κλαρί από τη μέση, ταρακουνώντας το πέρα δώθε, γέρνοντάς το όπως θα ‘γερνε μια γυναίκα στην αγκαλιά του, για να λυθούν και να κυλήσουν τα μαλλιά της»…
Όμως «η μοναξιά του δεν ήταν αθωότητα». Κι είναι κι αυτός εκεί ο συνεχής αντικατοπτρισμός (του πόθου του), βλέποντας τον γαλαζωπό λεκέ του καπνού, να βγαίνει απ’ τα δέντρα: «Φαντάστηκε: έναν άντρα και μια γυναίκα να κάθονται σ’ ένα τραπέζι. Ένα μακρύ τραπεζομάντιλο με κρόσσια πού πέφτει ως το πάτωμα, τα πόδια τους κρυμμένα στις πτυχές. Η γυναίκα ξεδιαλέγει μια φράουλα σε σχήμα καρδιάς, όχι άγρια, από μια γαβάθα. Το χέρι της, το μπράτσο, το μισό της πρόσωπο σβησμένο, αλλά η φράουλα λάμπει σαν διαμάντι, την κρατάει από το μίσχο με δυο δάχτυλα, ο αντίχειρας αγγίζει την πρησμένη, κόκκινη σάρκα. Τα μαύρα σποράκια σαν μια σειρά από κόμματα, φυτεμένα στους κόκκινους πόρους. Ο άντρας είναι ο ίδιος ο Λόιαλ».
Η ζωή που δεν θα ζήσει ποτέ. Η εκδοχή της, πού πάει την έχασε!
Το αποτέλεσμα, η σάγκα της μοναξιάς, ή μάλλον ακόμα χειρότερα, ακόμα σκληρότερα, της απόλυτης ερημίας. Η ελεγεία της ήττας με τους ήρωες θύτες και ταυτοχρόνως τα θύματα, σαν τους αντίστοιχους της αρχαίας τραγωδίας.
Και πανταχού παρόν το τοπίο, μαγικό και μαγευτικό, άγριο και καθοριστικό, σχεδόν θεικό, απολύτως παντοδύναμο, άλλοτε να τους παρηγορεί και άλλοτε να τους λαβώνει και να τους καταπίνει.
Συγγραφικά ευρήματα μοναδικά, οι καρτ ποστάλ που χαρακτηρίζουν την ιστορία και ξεκινούν το κάθε κεφάλαιο. Και η πανεπόπτης αφηγήτρια ωσεί θεός στα κεφάλαια «Τι βλέπω εγώ».
Το επιμύθιο, ίσως καλά κρυμμένο στη σελίδα 268: «Ο σπόρος της ζωής, απειροελάχιστος, βαρύς, με χρώμα βαθυκόκκινο, ήταν φυλαγμένος σαν μυστικό μέσα στο βάβισμα του δάσους. Πώς θα μπορούσε να τον καταλάβει;». Η Πρου, όμως, φαίνεται να τον ξέρει καλά.
Η μετάφραση του Αύγουστου Κορτώ, εξαιρετική. Εξάλλου και «Το μυστικό του Brokeback Mountain» ο Κορτώ το έχει μεταφράσει.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ – ΕΡΓΑ ΤΗΣ :
Η Αννυ Ε. Πρου γεννήθηκε το 1935 στο Νόργουιτς Κονέκτικατ. Μέχρι τα σαράντα πέντε της εργάστηκε ως δημοσιογράφος, γράφοντας παράλληλα ιστορίες σε περιοδικά για ψάρεμα και κυνήγι. Το 1992 δημοσίευσε το μυθιστόρημα «Καρτ Ποστάλ», και γίνεται η πρώτη γυναίκα που κερδίζει το βραβείο Φώκνερ. Στο επόμενο μυθιστόρημά της, τα «Ναυτιλιακά Νέα», απονέμονται το Βραβείο Πούλιτζερ και το National Book Award. Από τις εκδόσεις «Καστανιώτη» κυκλοφορούν το μυθιστόρημα «Εγκλήματα με ακορντεόν» (μτφρ. Τόνια Κοβαλένκο, 1998) και η συλλογή διηγημάτων «Το Μυστικό του Brokeback Mountain» (μτφρ. Αύγουστος Κορτώ, 2006) που έδωσε το έναυσμα για την ομώνυμη κινηματογραφική ταινία που γνώρισε μεγάλη επιτυχία σε όλο τον κόσμο.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Εκεί όπου αγωνίζονται οι ψυχές
Γράφει ο Σταμάτης Φίφης // * Χριστίνα Κόλλια «Ψυχοδρόμιο», εκδ. Ιωλκός, σελ. 54 Η ποιητική συλλογή της Χριστίνας Κόλλια, που η ίδια την αφιερώνει στη σπουδαία ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, είναι όπως αναφέρεται στο βιβλίο μέρος της συνθετικής μεθόδου
Περισσότερα -
“Το Σιγείον”
Της Θέκλας Γεωργίου // * Το Σιγείον Υγρασία. Σύνηθες φαινόμενο για την εποχή. Απαραίτητη για την ανάπτυξη. Ο μήνας της συνειδησιακής σποράς. Τα σοκάκια του Σιγείου αναδύουν ένα άρωμα νωπότητας, αφήνοντας στα ρουθούνια την
Περισσότερα -
Το μάτι φτάνει άνετα στη Λισαβώνα *
Γράφει η Κλεοπάτρα Λυμπέρη // Γιώργος Βέης “Βλέπω”, Εκδόσεις Ύψιλον (2013) Είμαστε από κεράσια ξαφνικά αδάμαντες Γιώργος Βέης Το μάτι αναδύεται από το φως για το φως…. Το μάτι είναι δημιούργημα της φωτιάς, γράφει ο εμπνευσμένος
Περισσότερα -
Διήγημα: «Χειμωνιάτικο απόγευμα στο Ναυτικό Όμιλο»
Γράφει η Λένα Μαυρουδή Μούλιου // * Απολάμβανα μια καυτή σοκολάτα, καθισμένος αναπαυτικά σε φιλόξενη πολυθρόνα στη σκεπαστή βεράντα του πολυτελούς Ξενοδοχείου, εκείνο το Κυριακάτικο απόγευμα του Φλεβάρη. Στα μάτια μου μπροστά ανοίγονταν η απεραντοσύνη μιας
Περισσότερα -
Το μετείκασμα μιας μνημειώδους εμβληματικής πρωτότυπης παράστασης στο Μέγαρο Μουσικής Αθήνας (και σε λίγο – ελπίζω – στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης).
Από τον Κωνσταντίνο Μπούρα // * «Το κάλεσμα τού Προμηθέα», συμβολικό έργο του Χριστόφορου Χριστοφή, μιλάει για τον αέναο κι ανεξάντλητο πόθο του Ανθρώπου για Γνώση που είναι προαπαίτηση τής Ελευθερίας, όταν η Χάρις δεν συντελείται.
Περισσότερα -
Ποίηση: “Αναθύμηση”
Του Κωνσταντίνου Βορβή // Αναθύμηση Θυμάμαι· εκείνες τις θαμπές καλοκαιρινές νύχτες όταν με αφέλεια κρατούσαμε το μέλλον δέσμιο και ο θάνατος φάνταζε μια διαφυγή εκστατική από τον κόσμο που έσβηνε στο τέλος της ημέρας γοητευμένοι από την
Περισσότερα -
O Γρηγόρης Τεχλεμετζής στο εργαστήρι του συγγραφέα
Γιατί αρχαιότητα στη λογοτεχνία; Και γιατί Αρχαϊκή εποχή, λυρική ποίηση και Αρχίλοχος; Με αφορμή το μυθιστόρημά μου Ο Αρχίλοχός του/ Γαβριηλίδης 2016[1]. Η συγγραφή αυτού του βιβλίου ξεκίνησε από την αγάπη μου για τον αρχαίο κόσμο.
Περισσότερα
