Fractal
Home / ΘΕΑΤΡΟ / Ανεβάζοντας την Αντιγόνη στην Σαλαμίνα
05/10/2016, 1:05 μμ

Ανεβάζοντας την Αντιγόνη στην Σαλαμίνα

Της Κωνσταντίας Σωτηρίου // *

 

ή  « […] Εκείνοι που έπεσαν πολεμώντας κι εκείνοι που έπεσαν χρόνια μετά τη μάχη·[…]» [i]

antigon_1
Είχε σχεδόν νυχτώσει όταν φτάσαμε στην Σαλαμίνα. Τώρα που μπήκαμε καλά στο Φθινόπωρο στις 7 και μισή σκοτεινιάζει και έτσι δεν μπορούσαμε να δούμε την θάλασσα. «Ήταν σπουδαίο  το θέαμα, να βλέπεις το αρχαίο το θέατρο δίπλα στην θάλασσα», μουρμούρισε ένας ηλικιωμένος κύριος που καθόταν πίσω από εμάς στο λεωφορείο. Δεν είχε σταματήσει να σχολιάζει σε όλη τη διαδρομή αυτά που βλέπαμε από την στιγμή που επιβιβαστήκαμε στις πέντε το απόγευμα στα λεωφορεία από το κτίριο του ΘΟΚ στην Λευκωσία μέχρι που φτάσαμε στο θέατρο. «Μα εμείς πηγαίναμε Αμμόχωστό από έναν άλλο δρόμο… Κοίτα πόσο ξερή είναι η πεδιάδα της Μεσαορίας… Ερτζάν. Έτσι λένε τώρα την Τύμπου». Είχε πάει ελάχιστες φορές στα κατεχόμενα μετά την διάνοιξη των οδοφραγμάτων το 2003 και όλα του έκαναν φοβερή εντύπωση. Η μόνη στιγμή που σώπασε ήταν όταν στο οδόφραγμα του Αγίου Δομετίου μας μάζεψαν τις ταυτότητες σε ένα φάκελο για να γίνουν οι διατυπώσεις μετάβασης μας στα κατεχόμενα. Ψέματα. Έμεινε απόλυτα σιωπηλός όταν κατεβήκαμε στο θέατρο. Σαλαμίνα. Αντιγόνη! Εδώ, τώρα, απόψε.  Κρίμα μόνο που δεν μπορούμε να δούμε τη θάλασσα.Η απόφαση να παρουσιαστεί η Αντιγόνη του Σοφοκλή στο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας, το αρχαιότερο και πιο επιβλητικό ίσως αρχαίο θέατρο  της Κύπρου που βρίσκεται στην κατεχόμενη Αμμόχωστο, προκάλεσε αντιδράσεις, κυρίως στο εσωτερικό που δίχαζε τους θεατές σε ενδοτικούς και απορριπτικούς.  Η παραγωγή, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, αποτελεί σύμπραξη του Εθνικού Θεάτρου, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, και η πραγματοποίηση της ήταν  προϊόν συνεργασίας της δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής για τον Πολιτισμό (που συστάθηκε πέρσι με πρωτοβουλία των ηγετών των δύο κοινοτήτων Μουσταφά Ακιντζί και Νίκου Αναστασιάδη), με τον ΘΟΚ και τον Σύνδεσμο της Εντός των Τειχών Πόλης της Αμμοχώστου (MASDER).  Ήταν η δεύτερη παράσταση του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου μετά τον Ιππόλυτο, παραγωγή μόνο του ΘΟΚ που παρουσιάστηκε πέρσι το καλοκαίρι στο αρχαίο θέατρο αλλά η πρώτη που προκάλεσε τόσες αντιδράσεις, κυρίως αυτούς που υποστήριζαν ότι η συμμετοχή των κρατικών θεάτρων Ελλάδας και Κύπρου σε μία παράσταση που θα λάμβανε χώρα στο κατεχόμενο έδαφος της Κύπρου, θα συνιστούσε έμμεση αναγνώριση του καθεστώτος στον Βορρά. Οι διενέξεις και οι προσβολές, κυρίως μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είχαν δημιουργήσει μια κατάσταση που θα μπορούσε να παρομοιαστεί άνετα με την περίοδο που κληθήκαμε να εγκρίνουμε ή να απορρίψουμε το σχέδιο Αννάν με άσχημους και προσβλητικούς χαρακτηρισμούς να βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Προδότες και ανθέλληνες, και ενδοτικοί και πουλημένοι και προσκυνημένοι και Τουρκόφιλοι, ήταν μόνο λίγοι από τους χαρακτηρισμούς που το ακραίο απορριπτικό μέτωπο χρησιμοποίησε ενάντια στους θεατές της παράστασης. Υπήρχαν ωστόσο και άνθρωποι που με ηπιότερους τόνους εξηγούσαν πως θεωρούσαν την παράσταση ατόπημα επειδή αν οι νυν προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού δεν ευοδωθούν δημιουργείται ένα προηγούμενο που θα γυρίσει εναντίον μας, σαν μπούμερανκ.

 

Οι άμεσα εμπλεκόμενοι, προσπάθησαν να τονίσουν ότι ο πολιτισμός χτίζει γέφυρες, φέρνει τους ανθρώπους κοντά και το ανέβασμα μιας παράστασης όπως η Αντιγόνη στην κατεχόμενη Σαλαμίνα φέρνει μόνο την ειρήνη.

 

antigon_2

 

Ο Στάθης Λιβαθινός, σκηνοθέτης του έργου μιλώντας στην Κυπριακή εφημερίδα Πολίτης ανέφερε πως το ανέβασμα της παραγωγής στο Αρχαίο Θέατρο της Σαλαμίνας, αποτελεί σταθμό για τα δύο θέατρα. «Πιστεύω ακράδαντα σαν καλλιτέχνης και σαν καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού, ότι το θέατρο και η ελληνική γλώσσα είναι καλό, όπου κι αν ακούγεται, όπως κι αν ακούγεται. Ειδικά όταν υπάρχει η γλώσσα του θεάτρου, που ενώνει τους ανθρώπους και μάλιστα σε ένα ελληνικό θέατρο […].  Απ’ εκεί και πέρα δεν θέλω να μπω σε καμιά πολιτική κουβέντα γιατί ούτε μπορώ, ούτε γνωρίζω κάτι πέρα απ’ αυτό, ούτε και θα ήθελα να μπω», δήλωσε χαρακτηριστικά[ii].

 

Από την πλευρά του μιλώντας στο Κυπριακό Πρακτορείο ειδήσεων ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του ΘΟΚ Γιάννης Τουμαζής, είπε πως όπως ακριβώς ισχύει και στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, στην οποία οι οικουμενικοί νόμοι των θεών και των ανθρώπων οφείλουν να υπερισχύουν οποιασδήποτε επιβολής της όποιας αρχής ή δομής εξουσίας, έτσι και ο ΘΟΚ κάνει για ακόμη μία φορά την υπέρβαση ενάντια στα τετελεσμένα της εισβολής και της κατοχής και με άμυνα την οικουμενικότητα του πολιτισμού ανεβαίνει ξανά στο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας παρουσιάζοντας το ομώνυμο έργο.

 

Στην Λευκωσία 50 άτομα μαζεύτηκαν έξω από την Πρεσβεία της Ελλάδας για να διαμαρτυρηθούν για την παράσταση. Σημαίνει κάτι που ανάμεσα τους βρισκόταν το ΕΛΑΜ, αδελφάκι της Χρυσής Αυγής στην Κύπρο;

 

Έξω από το κτίριο του ΘΟΚ, 20 λεωφορεία περίμεναν για να μας μεταφέρουν στην Σαλαμίνα. Στο αρχαίο θέατρο δεν έπεφτε καρφίτσα. Η παράσταση, ο κόσμος η Αντιγόνη, το φως. Η γυναίκα που λέει πως τολμά να θάψει τον αδελφό της, σε ένα τόπο που θάβει ακόμα νεκρούς σαράντα και πενήντα χρόνια μετά τον πόλεμο. Οι νόμοι των ανθρώπων, οι νόμοι των θεών. Η αγωνία αν είμαστε έτοιμοι για ένα καλύτερο αύριο. (Δεν είμαστε, όχι δεν είμαστε). Στο τέλος της ημέρας, στο τέλος της νύχτας, στο τέλος της παράστασης, στο τέλος του χρόνου ο καθένας στέκει εκεί μόνος, αντιμέτωπος με την συνείδηση του.

 

Πήραμε τον δρόμο στις 11 και μίση. Σας άρεσε η παράσταση, ρωτάω τον παππού. Πολύ! Πάρα πολύ! Σαλαμίνα. Αντιγόνη! Εδώ, τώρα, απόψε.  Κρίμα μόνο που δεν μπορέσαμε να δούμε τη θάλασσα.

 

Στην επιστροφή ήτανε ιδιαίτερα σιωπηλός.

 

«Κύριε, βόηθα να θυμόμαστε

πώς έγινε τούτο το φονικό·

την αρπαγή το δόλο την ιδιοτέλεια,

το στέγνωμα της αγάπης·

Κύριε, βόηθα να τα ξεριζώσουμε…»[iii].

 

Αυτό άκουσα μόνο να είπε.

 

Για την ιστορία:

To  Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας έδωσε τέσσερις συνολικά παραστάσεις στο Αρχαίο Θέατρο της Σαλαμίνας: το 1961 με τον «Αίαντα» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη, το 1962 με την «Ελένη» του Ευριπίδης ξανά σε σκηνοθεσία Τ. Μουζενίδη και την Άννα Συνοδινού στο ρόλο της Ελένης, το 1970 με την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Τ. Μουζενίδη και το 1971 με την αριστοφανική κωμωδία «Εκκλησιάζουσαι» σε σκηνοθεσία Σωκράτη Καραντινού.

 

 

* Η Κωνσταντία Σωτηρίου είναι συγγραφέας του βιβλίου «Η Αϊσέ πάει διακοπές», Εκδόσεις Πατάκη 2015.

 

 

_______________________________________

[i] Γιώργος Σεφέρης, Σαλαμίνα της Κύπρος, Ίκαρος

[ii] Εφημερίδα Πολίτης, 26.09.16

[iii] Γιώργος Σεφέρης, Σαλαμίνα της Κύπρος, Ίκαρος.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top