Fractal

Διήγημα: «Αμάρ σημαίνει φεγγάρι»

Της Ελισάβετ Τάρη //

 

 

Η Αμάρ στο στο Κέντρο Φιλοξενίας Προσφύγων Βέροιας. Ιούλιος 2017

 

Η Αμάρ. Μια μικρή προσφυγοπούλα από τη Συρία. Το όνομά της στα ελληνικά σημαίνει «φεγγάρι» για να ταιριάζει με το όμορφο στρογγυλό της πρόσωπο. Κι ένα χαμόγελο που λάμπει σαν ήλιος.  Μια λεπτή φιγούρα με σκούρο σταρένιο χρώμα και μια λευκή μαντήλα να καλύπτει τα μαλλιά της.

Κυνηγημένη από τον πόλεμο στο Χαλέπι. Μια πατρίδα που άφησε πίσω… αλλά δεν υπάρχει πια. Παντού ερείπια και κάπου εκεί, ανάμεσα στα τόσα θύματα  κι ο αδελφός της.

Τη συνάντησα στο Κέντρο Φιλοξενίας Προσφύγων στην Αγία Βαρβάρα, ένα μικρό χωριό λίγο έξω από τη Βέροια. Μόλις την είδα, τη ρώτησα το όνομά της στα αραβικά. Ξαφνιάστηκε που δεν της μίλησα στα αγγλικά. Της εξήγησα πως ήμουν για πέντε χρόνια δασκάλα στην Αίγυπτο και γνώριζα λίγα αραβικά. Ίσως αυτό μας έφερε πολύ κοντά. Ένιωσε σαν να με ήξερε χρόνια.

«Όταν μιλάς σε κάποιον στη μητρική του γλώσσα, του μιλάς απευθείας στην καρδιά του», μου είπε χαμογελώντας.

Στην επόμενη συνάντησή μας άρχισε να μου διηγείται όλα όσα είχε περάσει. Τη βιαστική φυγή από την πατρίδα, την παραμονή στην Τουρκία και μετά, το ταξίδι με μια βάρκα φορώντας τα  πορτοκαλί σωσίβια.

Σε μια στιγμή έβγαλε το κινητό της και μου έδειξε το βίντεο που τράβηξε κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού… Τριάντα μεγάλοι και άλλα τόσα μικρά  παιδιά και μωρά στοιβαγμένα σ’ ένα φουσκωτό. Τα κύματα να το τινάζουν ψηλά  και τα βλέμματά τους παγωμένα  απ’ τον τρόμο. Άκουγα τις φωνές των παιδιών, τα κλάματα των μωρών, τις προσευχές των μεγάλων… Σαν ταινία με σκηνοθέτη την Αμάρ, θα νόμιζε κανείς, αν δεν ήταν μια πραγματική ιστορία με τραγικές φιγούρες τους πρόσφυγες.

«Εκείνες τις ώρες προσευχόμουν να σωθούμε, να πατήσουμε στη στεριά, να μη χαθούμε στα νερά του Αιγαίου όπως τόσοι άλλοι συμπατριώτες μου» μου είπε όταν έκλεισε το κινητό της. «Σκεφτόμουν τα αδέρφια μου που είναι ήδη στη Γερμανία και μας περιμένουν να ενωθούμε πάλι σαν οικογένεια. Έβλεπα τα φώτα στον ορίζοντα κι αναρωτιόμουν αν πράγματι είναι τόσο όμορφη χώρα η Ελλάδα, όπως μαθαίναμε στο σχολείο. Αναρωτιόμουν  αν φτάνοντας εκεί βρούμε ξανά την ελπίδα και  κάνουμε πάλι όνειρα για μια νέα ζωή, όμορφη, χωρίς πολέμους».

 

Πήρε μια βαθιά ανάσα, λες και μόλις είχε βγει από τη βάρκα και συνέχισε. «Από τη Χίο, στον Πειραιά κι από κει… στην Ειδομένη. Εκεί έζησα τις χειρότερες αναμνήσεις μετά τις φλόγες του πολέμου. Μικρές σκηνές, βροχή, λάσπη, αέρας και κρύο. Αποτυχημένες προσπάθειες να περάσουμε τα σύνορα. Στριμωγμένοι, φοβισμένοι, χωρίς φαγητό, αλλά η ελπίδα έμενε ζωντανή. Θα βρούμε τρόπο, έλεγε ο μπαμπάς, να συνεχίσουμε και μας έδινε κουράγιο. Μα τρόπος δε βρισκόταν και τα βράδια, απογοητευμένη, έκλαιγα κρυφά να μη με ακούσουν οι γονείς μου. Τι μας περίμενε άραγε;»

Οι σκληρές αναμνήσεις είχαν σβήσει για λίγο το φωτεινό χαμόγελο της Αμάρ που με κοίταζε με μάτια έτοιμα να στάξουν. «Μετά από μερικές βδομάδες» συνέχισε να μου διηγείται, «μας μετέφεραν εδώ, στο στρατόπεδο στις Βαρβάρες.  Οι πρώτες μέρες ήταν πολύ δύσκολες. Τώρα όμως είμαστε πολύ καλύτερα. Ζούμε σε κτίρια, έχουμε τα βασικά και δίπλα μας είναι μια πανέμορφη λίμνη που σε κάνει να ξεχνάς τον πόνο. Έρχεται και κόσμος να μας δει και να μας βοηθήσει

Όση ώρα μου διηγούνταν κοίταζα το πρόσωπό της και νόμιζα πως στα μάτια της κουβαλούσε την πατρίδα και τα όνειρά της, σαν αυτά που κάνουν όλα τα παιδιά του κόσμου. «Θέλω κάποτε να ξαναγυρίσω στη Συρία και γίνουν όλα όπως ήταν πρώτα» μου είπε και μου έδειξε στο κινητό της φωτογραφίες από το σπίτι τους στο Χαλέπι. Όμορφη γειτονιά, με κήπους και λουλούδια. Τις φίλες της στο σχολείο, τα τελευταία της γενέθλια που γιόρτασε εκεί. Δεκαπέντε χρονών, μια ηλικία ξέγνοιαστη, χαρούμενη! Όμορφες στιγμές που θα κουβαλάει πάντα στην ψυχή και στην μνήμη της. Και ξαφνικά, ένας άνεμος τα πήρε και τα σάρωσε όλα.

«Δε θα ξεχάσω ποτέ τα όμορφα παιδικά χρόνια που έζησα στο Χαλέπι. Τον παππού και τη γιαγιά μου και τα ωραία παραμύθια που μου έλεγαν. Τις φίλες μου και τα παιχνίδια. Τις μυρωδιές από τα φαγητά και τις μουσικές που άκουγα από παιδί. Όλα μου λείπουν! Κλείνω τα μάτια και πάντα ονειρεύομαι το Χαλέπι. Με το νου ταξιδεύω εκεί κι αυτό μου δίνει κουράγιο», είπε με έναν βαθύ αναστεναγμό.

Την άκουγα με προσοχή προσπαθώντας να της δώσω κουράγιο, μα μέσα μου απορώ για το πώς ένα μικρό κορίτσι σαν την Αμάρ, με τόσα που έχει πέρασε και τα τόσα που κουβαλάει στις μικρές της πλάτες δεν έχασε το χαμόγελό της. Δεν έχασε την ελπίδα.  Δε σταμάτησε να ονειρεύεται να σπουδάσει, να κάνει οικογένεια, να ζήσει μια ζωή, όπως τις ζωές όλων. Με το  χαμόγελό της  ξορκίζει τη μοίρα και την αδικία.

Η Αμάρ, από την πρώτη στιγμή που την είδα και κυρίως απ’ τη στιγμή που μου διηγήθηκε την ιστορία της, πήρε μια θέση στην καρδιά μου. Τώρα πια έμαθε να μιλάει πολύ καλά τα ελληνικά.  Βγαίνουμε για καφέ, για ψώνια στην αγορά, μιλάμε για τόσα πολλά. Για την Ελλάδα, για την Ιστορία μας, για τους ανθρώπους που γνώρισε εδώ. Με το αφοπλιστικό της χαμόγελο και την αισιόδοξη ματιά της μου υπενθυμίζει πως η ζωή είναι όμορφη με πολύ λίγα πράγματα. Δίνει ένα μάθημα ζωής σε όλους εμάς που απογοητευόμαστε με την πιο μικρή έλλειψη και αισθανόμαστε ανικανοποίητοι με όλα όσα έχουμε. Πόσο «μικροί» φαινόμαστε αλήθεια μπροστά στο μεγαλείο της!

Αμάρ στα αραβικά σημαίνει φεγγάρι. Ολόγιομο θα προσέθετα γι’ αυτό το παιδί.

 

 

Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top