Fractal

«Έτσι το κάνω. Για το κέφι μου. Για το γινάτι μου. Για τη χαρά του παιχνιδιού…»

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

«Θα ξανάρθουν τα χελιδόνια» της Αλκυόνης Παπαδάκη. Εκδ. «Καλέντη», σελ. 381

 

thumbnail«Του λέω: “Τόσα χρόνια στους δρόμους, βρήκες τίποτα που ν’ αξίζει;“ ”Βρήκα”, μου λέει. ”Πώς δεν βρήκα. Σκάβοντας στη λάσπη, ανακάλυψα και μερικά ψήγματα χρυσού! Μεγάλη τύχη!” ”Άρα, άξιζε τον κόπο”, σχολίασα. ”Χέσε με, με τα συμπεράσματα. Σκάβε και σκάσε»…

Η γνωστή, γενναιόδωρη, ανοιχτόκαρδη, ανοιχτόμυαλη Αλκυόνη. Με τον μαγικό τρόπο της να κάνει ανθάκια από τις πέτρες, τα βράχια και την κοπριά. Με τον ποιητικό υπερβατικό ρεαλισμό της επειδή, τελικά, «έχει πολλά γυρίσματα η ζωή». Με την ελπίδα να σου κλείνει το μάτι εκεί στο κατακάθι. Με τα ελάχιστα εκείνα που αξίζουν τον κόπο, με τα ασήμαντα αλλά ωστόσο τιμαλφή της ζωής. Με την ίδια τη ζωή σπαρταριστά ζώσα, στην πιο δύσκολή της καμπή.

Στα δυο τελευταία της βιβλία, «Σ’ ένα γύρισμα της ζωής» και «Θα ξανάρθουν τα χελιδόνια» η κρίση πρωτοστατεί: η οικονομική, η υπαρξιακή, η πολιτισμική με όλα τα παρακλάδια της: διαφθορά, ρατσισμό, εγκατάλειψη, νόμος του ισχυρού…

Στον αντίποδα, η φιλία, η εγγενής ποίηση και η φύση. Τα λουλούδια και τα πουλιά. Η τυχαία Ευλογημένη Συνάντηση κι εκείνο εκεί το ανεξερεύνητο κάτι σαν το μαγικό ραβδάκι της μάγισσας, όπως ακριβώς το ξημέρωμα κάθε πρωί.

Στο καινούργιο της μυθιστόρημα κεντρική ηρωίδα είναι η Ολάνθη. Με μια εντελώς αντίθετη, μαραμένη και φαινομενικά δεδικασμένη, υποθηκευμένη ζωή. Σχεδόν ορφανή στην αρχή, υιοθετημένη κατόπιν, στους πέντε δρόμους στη συνέχεια, θα βιώσει τα πάνδεινα, ωστόσο έχοντας ένα ή μάλλον δυο, ένα διπλό χαρτί: τα ψυχικά της αποθέματα και την φίλη της την Μαλαματένια (όνομα και πράγμα κι οι δυο). Μαζί της θα κατορθώσει το ακατόρθωτο, περνώντας μέσα από αδιάφορους και σκληρούς συγγενείς ή συνανθρώπους, να βρουν τον δρόμο τους, έστω ένα μικρό χέρσο μονοπατάκι, θα τολμήσουν τ’ ατόλμητα διότι, εντέλει, δυο άνθρωποι μπορεί και να αποτελούν μια σιγουριά.

Κατά την διάρκεια της ιστορίας, οικογενειακά μυστικά, σπίτια και κήποι θα ρημάξουν και θα σκορπίσουν ζωές επιτρέποντας ωστόσο στην ίδια την Ζωή να ανθίζει και να ανανεώνεται. Η Αλκυόνη και σ’ αυτό το βιβλίο της, εκτός από γενναιόδωρη, θα αποδειχθεί και πολύ τολμηρή. Τσιγγάνοι και άστεγοι, διπλοί γάμοι και κρυμμένα παιδιά, άνθρωποι διαφορετικοί θα συναντηθούν και θ’ αγαπηθούν, θα ξαναβρούν τον δρόμο έστω κι από το παράθυρο επιτρέποντας στα χελιδόνια να επιστρέψουν.

Εξαιρετικά τα γυρίσματα της ζωής που υπάρχουν σε όλα τα βιβλία της συγγραφέως, τα λουλούδια κι οι κήποι της, οι λυρικοί της στοχασμοί. Το τσαγανό που διαθέτει και το χαρίζει στους ήρωες. Η τρυφερότητα κι εκείνη η λεπτή ειρωνεία, το χιούμορ της ειδικά σ’ αυτό το καινούργιο μυθιστόρημα και, βεβαίως, οι υπέροχες εντελώς δικές της παρενθέσεις που είναι σαν τις πιο μύχιες σκέψεις, σαν μικρές προσευχές ή αναλαμπές. Η εξήγηση στο αίνιγμα που ωστόσο παραμένει παρένθεση. Οι ήρωές της ακόμα κι αν δεν είναι απ’ όλους μας αναγνωρίσιμοι, ωστόσο παραμένουν παρηγορητικοί. Αυτό το «σκάσε και σκάβε» που διαρκώς σου κλείνει το μάτι και ξαφνικά ένας κήπος μπροστά σου, μια σκέψη, ένα χάδι, μια σκηνή όπως ακριβώς η γραφή της: κρυστάλλινη, σαν καθαρό γάργαρο νερό. Φινάλε με ένα δικό της απόσπασμα δυναμωτικό και ποιητικό:

 

thumbnaila

 

«Έβγαλε από την τσέπη της καπαρντίνας το χαρτάκι και διάβαζε αργά, σα να προσευχόταν:

“Ένα απέραντο, διάφανο άσπρο. Και γύρω του, ένα άγριο μπλε. Και στη μέση του μπλε, ένα βαθύ, σαν αίμα, κόκκινο. Κι εκεί καταμεσής στο κόκκινο, ένα λουλούδι πασχαλιάς.Στον σπόρο του λουλουδιού κρύβεσαι, Θεέ μου!  Μεθά η ψυχή μου, με τ’ άρωμά σου. Τυφλώνομαι από το διάφανο άσπρο, παλεύω με το άγριο μπλε, πληγώνομαι μέσα στο βαθύ κόκκινο, και πορεύομαι… Ξέρω πως δεν θα σ’ ανταμώσω ποτέ. Παρόλο που έχω ανακαλύψει την κρυψώνα σου. Όμως, μ’ αρέσει να σε ψάχνω. Έτσι το κάνω. Για το κέφι μου. Για το γινάτι μου. Για τη χαρά του παιχνιδιού…»

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top