Αλέξανδρος Νούσιας: «Η νέα θάλασσα είναι εκεί έξω και μας περιμένει»

Συνέντευξη στον Γιάννη Φαρσάρη //

Ο Αλέξανδρος είναι ένας πολυπράγμων νομικός (και όχι μόνο) σύμβουλος, με πολύχρονη δημιουργική ενασχόληση με τον κόσμο των Κοινών. Τα ενδιαφέροντα του εστιάζονται στη συνεργατική δράση και στα υβριδικά μοντέλα επιχειρηματικής και κοινωνικής παραγωγής. Η συζήτηση μαζί του είναι ταξίδι σε αχαρτογράφητα νερά.

-Αλέξανδρε, παρακολουθώ χρόνια τώρα την ενασχόλησή σου με καινοτόμα εγχειρήματα που αφορούν τα Κοινά. Αλήθεια ποιο είναι το κίνητρο που σε ωθεί να διαθέτεις πάμπολλες ώρες από τον (ελάχιστο φαντάζομαι) ελεύθερο χρόνο σου προς αυτή την κατεύθυνση;

Η πεποίθηση πως υπάρχει ένας παράλληλος κόσμος, ένα πεδίο έκφρασης με διαφορετικούς κανόνες που ίσως μετατραπεί σε νόρμα, ίσως παραμείνει ‘η εναλλακτική πρόταση’, ίσως ένα συμπλήρωμα στις υπάρχουσες πρακτικές. Η ενασχόληση με τα Κοινά σίγουρα σου δίνει τη δυνατότητα να πειραματιστείς, να δημιουργήσεις κάτι βασισμένο σε μία διαφορετική φιλοσοφία ή έστω να προσπαθήσεις να αποτελέσεις πηγή για έμπνευση, ένα σημείο αναφοράς. Μοιραία, όλη αυτή η ζύμωση επηρεάζει τον τρόπο που σκέφτεται κανείς. Προσωπικά όλη αυτή η ενασχόληση με τέτοιου είδους εγχειρήματα που στηρίζονται στο οικοσύστημα των Κοινών έχουν επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τον τρόπο που εργάζομαι, αντιλαμβάνομαι τα πράγματα και ζω. Δεν είναι αρκετό κίνητρο αυτό;

-«Place Identity» (http://placeidentity.gr/) είναι το όνομα της πλατφόρμας που συμμετέχεις – με εξαιρετικά σημαντικές δράσεις σε ένα ευρύ πλαίσιο κατευθύνσεων με κοινό άξονα την συμμετοχή και τον διάλογο. Μίλησέ μας για την πρωτοβουλία σας.

Το placeidentity.gr είναι ένα σπουδαίο παράδειγμα έκφρασης και δραστηριοποίησης με βάση και γνώμονα τα Κοινά. Και όταν αναφέρομαι στα Κοινά εν προκειμένω, αναφέρομαι τόσο στα Κοινά, όπως αυτά ορίζονται από τον Αστικό Κώδικα, δηλαδή τα εκτός συναλλαγής, τα κοινόχρηστα πράγματα (πχ ο αέρας, το νερό, τα πάρκα κτλ) όσο και στα Κοινά όπως τα προσδιορίζει πχ το ομότιμο κίνημα και το κίνημα της ανοιχτής πρόσβασης, δηλαδώ ως ο ενδιάμεσος και πολύ δυναμικός χώρος ανάμεσα στη δημόσια και την ιδιωτική σφαίρα. Κρίσιμο κριτήριο της διαφοροποίησης είναι η κυριότητα των Κοινών και ο βαθμός και ικανότητα διάθεσής τους για περαιτέρω χρήση.

Το placeidentity λοιπόν ξεκίνησε ως ένα εγχείρημα αρχιτεκτονικών καταβολών με τίτλο ‘Imagine The City’. Το Imagine the City ήταν και είναι μία δεξαμενή σκέψης στην οποία επινοούνται, αναπτύσσονται και υποστηρίζονται δράσεις για την εικόνα και τον αστικό πολιτισμό των ελληνικών πόλεων. Οι πολίτες –κυρίως αρχιτεκτονικού υποβάθρου- φοιτητές, μελετητές κτλ- επισημαίνουν προβλήματα αστικού ενδιαφέροντος, σχολιάζουν, προτείνουν συνδιαλέγονται μεταξύ τους και με τους τοπικούς φορείς προκειμένου να μπορέσουν να σχεδιάσουν από κοινού έργα ανάπλασης κοινής ωφέλειας στις ελληνικές πόλεις. Η δράση αυτή ξέφυγε ωστόσο από την κλίμακα της πόλης και πέρασε στην κλίμακα των τόπων. Αποτέλεσμα ήταν να γεννηθεί το IDEA|TOPOS, μία ετερόκλητη συνάντηση ενημέρωσης και συν-εργασίας για την στρατηγική ανάπτυξη και διαχείρηση της φήμης των ελληνικών τόπων με αντικειμενικό σκοπό τη δημιουργία και διάχυση γνώσης σχετικά με το συμμετοχικό σχεδιασμό, την πολιτιστική διαχείριση, το marketing και branding των τόπων. Έχοντας μπει το νερό στο αυλάκι με πολλές και σημαντικές δράσεις, η κλίμακα μεγάλωσε ακόμα περισσότερο και δειλά δειλά αρχίσαμε να καταπιανόμαστε με το κεφάλαιο ‘Πολιτεία’, μία πολιτεία που προάγει τη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων μέσα από ανοιχτές εφαρμογές συμμετοχικού σχεδιασμού. Κάπως έτσι γεννήθηκε το Politeia 2.0. Tο Politeia 2.0. έχει δύο αντικειμενικούς στόχους. Αφενός την επανεξέταση της ‘δημοκρατίας’ και των εφαρμογών της και αφετέρου την καθιέρωση της Αθήνας ως διεθνούς κέντρου δημοκρατίας και καινοτομίας στη φιλοσοφία και την πολιτική επιστήμη. Μάλιστα η πρόταση συμμετείχε στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό κοινωνικής καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων το 2012, όπου και κέρδισε το βραβείο κοινού (φυσικά!), καθόλου τυχαίος συμβολισμός θα έλεγα. Στο μεσοδιάστημα υπήρξε και μία δράση συμμετοχικής ανάπλασης του αστικού τοπίου, η δράση Συνοικία Πιττάκη, που ως βασικό σκοπό είχε την αναδιαμόρφωση ενός αστικού χώρου, στην προκειμένη περίπτωση την οδό Πιττάκη, από ένα εγκαταλελειμένο σκοτεινό δρομάκι, σε ένα φωτεινό σημείο αναφοράς με τη συμμετοχή των πολιτών, της δημιουργικής κοινότητας, του δήμου και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Η συγκεκριμένη δράση αξίζει να αναφέρω πως έγινε θέμα σε περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας στην Ελλάδα, την Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία. Τελευταία δράση υπήρξε η Στέγη ΣυνΑθηνά έναν ανοιχτό τόπο συνάντησης σε φυσικό και ψηφιακό χώρο και καταγραφής τως δράσεων της Κοινωνίας των Πολιτών. Η πρόταση αυτή μάλιστα που σχεδιάστηκε σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων και την εταιρεία τεχνολογίας Crowd Policy απέσπασε βραβείο 1.000.000€ στο διαγωνισμό Mayors Challenge του Ιδρύματος Bloomberg Philanthropies. Και επειδή η αναφορά στο δημιουργό ή η αναφορά σ εμη δημιουργό είναι θεμελιώδες δικαίωμα να τονίσω πως στην τελευταία πρόταση προσωπικά δεν είχα καμία συμμετοχή. Η λογική όμως παραμένει η ίδια. Το placeidentity.gr απευθύνεται στα Κοινά, στηρίζεται στα Κοινά, εμπνέεται από τα Κοινά και δημιουργεί Κοινά.

-Η νέα εποχή φέρνει νέα ήθη και νέες έννοιες: Ομότιμη παραγωγή, ανοικτή πρόσβαση στη γνώση, freemium υπηρεσίες, κοινότητες εθελοντισμού, συνεργατική δράση, χακτιβισμός, νεοφυείς επιχειρήσεις και ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Πόσο αισιόδοξος είσαι για την αποτελεσματική ενσωμάτωση όλων αυτών στην κοινωνία και την οικονομία;

Προηγουμένως περιέγραψα τις δράσεις του placeidentity.gr μέσα από το πρίσμα καταρχήν της σύλληψης της ιδέας και στη συνέχεια της έκφρασης της ιδέας, της εκτέλεσης παραγωγής, αν θέλεις. Η όλη δραστηριότητα όμως από μόνη της έφερε νέα ήθη και νέες έννοιες που είχαν να κάνουν με το μοντέλο διοίκησης και οργάνωσης σε ένα πλαίσιο οριζόντιας και συνεργατικής παραγωγής, με τη διαχείριση της πνευματικής ιδιοκτησίας, με το επιχειρηματικό μοντέλο που υπήρχε ή έπρεπε ή δεν έπρεπε να υπάρξει, με τη δημιουργία συναφών νεοφυών επιχειρήσεων και τον τρόπο δράσης αυτών εντός και εκτός των συνεργατικών σχηματισμών του placeidentity και πάει λέγοντας. Ένας κατάλογος εννοιών ταυτόσημος με αυτόν που μου αναφέρεις. Αναμφίβολα όλο αυτό μας πέταξε κατευθείαν στα βαθιά νερά του οικοσυστήματος που βλέπουμε να διαμορφώνεται. Οφείλω να πω πως δεν ήταν πάντα ευχάριστο το κολύμπι. Θα παραδεχθώ μάλλον πως ήταν περισσότερο επίπονο, καθώς προκάλεσε τρικυμίες, εξάντληση για να μην πω αναπνευστικά προβλήματα στα όρια του πνιγμού. Ωστόσο δε μπορώ να φανταστώ αυτήν την ομάδα ανθρώπων, η οποία παρεπιπτόντως κολυμπάει ακόμα και συνεχίζει την πορεία της, να επέλεγε να κάνει το μπάνιο της σε μία φουσκωτή πισίνα στην αυλή του σπιτιού της. Τί θέλω να πω? Πως η νέα εποχή είναι δεδομένη. Η νέα θάλασσα που έχει δημιουργηθεί είναι εκεί έξω και μας περιμένει. Και οφείλουμε να την εξερευνήσουμε, να την ανακαλύψουμε. Να παίξουμε μαζί της. Να την εντάξουμε στο οικοσύστημά μας. Αλλά ακριβώς επειδή μιλάμε για θάλασσα θα πρέπει να την αντιμετωπίσουμε με σεβασμό. Ας έχουμε και ένα σωσίβιο μαζί μας. Μη θεωρήσουμε ότι κατακτήσαμε τη γνώση και βρήκαμε τις λύσεις, επειδή ανακαλύψαμε τις έννοιες. Χρειάζεται έρευνα, εξάσκηση, πειραματικές εφαρμογές λαμβάνοντας πάντα υπόψη τα διδάγματα του παρελθόντος. Με άλλα λόγια χρειάζονται πολλά χιλιόμετρα κολύμπι και ίσως και μία ομάδα διάσωσης stand by.

-Είσαι δικηγόρος, όπως δικηγόρος είναι και ο Λόρενς Λέσσιγκ, ο άνθρωπος που είχε την πρωτοβουλία να δημιουργηθούν οι άδειες Creative Commons, που είναι μέσα στα πρωτεύοντα ενδιαφέροντά σου. Πιστεύεις ότι κάτι αλλάζει στην αντίληψη των ανθρώπων για τα πράγματα; Πόσο ουτοπικός είναι ένας ανοικτός κόσμος;

Καταρχήν δε ξέρω πώς να εκλάβω το γεγονός ότι με αντιπαραβάλεις έστω και λόγω ιδιότητας με το Λέσσιγκ. Τώρα που το ξανασκέφτομαι βέβαια ας το απολαύσω.

Πριν απαντήσω επί της ουσίας αξίζει να πούμε ότι οι άδειες Creative Commons στηρίζονται στο επιχείρημα που ανέπτυξε καταρχήν ο James Boyle με αφορμή την έκρηξη των τεχνολογιών του διαδικτύου και τις αλλαγές που αυτή επέφερε στο πεδίο της πνευματικής ιδιοκτησίας. Με την είσοδο των τεχνολογιών του διαδικτύου στη ζωή μας εκμηδενίστηκε το κόστος αναπαραγωγής και διανομής περιεχομένου. Ενώ λοιπόν η κρατούσα άποψη αντιμετώπισε τότε την αναστάτωση που δημιουργήθηκε στο χώρο της πνευματικής ιδιοκτησίας με τον εκμηδενισμό του κόστους αναπαραγωγής και διανομής ως πρόβλημα που συνίσταται στην ελλιπή προστασία των δημιουργών, ο Boyle αντέστρεψε το πρόβλημα λέγοντας πως ακριβώς αυτή η αλλαγή ήταν ο λόγος που μεγάλωσε κατα πολύ το εύρος των δικαιωμάτων των δημιουργών, σε βαθμό δυσανάλογο σε σχέση με ό,τι είχε ο αρχικός νομοθέτης στο μυαλό του και το οποίο δεν ήταν άλλο από το περιβάλλον του αναλογικού κόσμου. Έτσι ήρθε ο Λέσσιγκ και είπε, πως δε νοείται οι δημιουργοί, χωρίς την αντίστοιχη νομοθετική ρύθμιση και αν θέλεις, την ηθική νομιμοποίηση, να βρεθούν με δικαιώματα που υπερβαίνουν κατά πολύ τα δικαιώματα που είχε στο νου του ο νομοθέτης του αναλογικού κόσμου. Ακολούθησε τον Ιανουάριο του 2003 η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ στην υπόθεση Eldred και πάει λέγοντας.

Όλα δηλαδή έχουν μία λογική, η οποία στο δικό μου το μυαλό απέχει κατά πολύ από έννοιες που έχουν να κάνουν με επανάσταση, ανατροπή κτλ. Πρόκειται αντιθέτως για μία προσαρμογή, ήπια ή όχι δεν έχει σημασία, στις νέες συνθήκες. Μία εξέλιξη. Και οι νέες συνθήκες έχουν να κάνουν με το ψηφιακό περιβάλλον, το οποίο είναι εξ’ορισμού ανοιχτό. Σήμερα αισίως οι άδειες Creative Commons κλείνουν 11 χρόνια ζωής και τα δεδομένα που υπάρχουν ως προς τη χρήση τους απαντούν από μόνα τους στο ερώτημα. Δεν είναι καθόλου τυχαία άλλωστε η εισαγωγή των αρχών της ‘εξ ορισμού ανοιχτότητας’ στο νομοσχέδιο για τα ανοιχτά δεδομένα στα πλαίσια της μεταφοράς της κοινοτικής οδηγίας 2013/37 για την περαιτέρω χρήση της δημόσιας πληροφορίας του Δημόσιου Τομέα. Δε θα μιλήσω επομένως για έναν ουτοπικό ανοιχτό κόσμο αλλά για τις πρώτες εφαρμογές του ανοιχτού κόσμου. Αρκεί φυσικά να υλοποιηθούν και να υλοποιηθούν σύμφωνα με τον ‘καταστατικό’ σκοπό τους που είναι η διαφάνεια, η βιωσιμότητα, η ανάπτυξη του ανθρώπινου πνεύματος. Εκεί έγκειται και η ουσία της ουτοπίας.

-«Η τέχνη είναι ένα ψέμα που μας βοηθάει να ανακαλύψουμε την αλήθεια» έλεγε ο Πικάσο. Μοιράσου μαζί μας την εμπειρία σου από τα εγχειρήματα http://afutureperfect.gr/ και http://www.noodio.fm/ που συμμετέχεις.

Το ‘A Future Perfect’ είναι μία ιστορία αισιοδοξίας, μία ιστορία σύνθεσης της ύλης μέσα από τις πιο ανύποπτες αφορμές και κάτω από τις γνωστές αντιξοότητες της σημερινής εποχής. Τα κορίτσια που αποτελούν τον πυρήνα του ‘A Future Perfect’, η Εύη Σουγκάρα και η Κατερίνα Γρηγοροπούλου λένε το εξής: ‘Designing our way to a future perfect’. Ζώντας αυτό το σχεδιασμό από μέσα, θα πω πως το ‘ψέμα’ που δημουργούν μέσα από τις concept χρηστικές δημιουργίες τους, προσωπικά μου λέει, πως εμείς μόνοι μας δημιουργούμε την αλήθεια μας. Αρκεί να πιστεύουμε σε αυτό που κάνουμε, να έχουμε υπομονή και να αξιοποιούμε τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας, χωρίς φανατισμούς, χωρίς ιδεοληψίες αλλά με σκοπό να δημιουργήσουμε τη δική μας αλήθεια και όχι να αναπαράγουμε την αλήθεια που κάποιοι θα ήθελαν να μας επιβάλλουν.

Το ψέμα του ‘Noodio’ είναι η μουσική. Αλήθεια του είναι ο μουσικός. Το Noodio, πλήρως εναρμονισμένο με τα σημεία των καιρών εστιάζει στη δημόσια εκτέλεση της μουσικής, στο θέαμα, δηλαδή στη συναυλία και όχι στη μουσική αυτή καθ’εαυτή, την οποία θεωρεί μέσο και όχι σκοπό. Για το λόγο αυτό άλλωστε δίνει έμφαση στην εντοπιότητα συνδέοντας τους καλλιτέχνες με το μουσικό κοινό της περιοχής τους. Παράλληλα αφήνει τους μουσικούς να επιλέξουν ανάμεσα σε κλασσικά συστήματα αδειοδότησης και σε άδειες Creative Commons δημιουργώντας δύο παράλληλες δεξαμενές περιεχομένου. Τέλος επειδή το Noodio πιστεύει πως η μουσική ήταν και πρέπει να παραμείνει ΚΑΙ χώρος εμπορικής δραστηριότητας κάνει προς τους καλλιτέχνες ανοίγματα εμπορικής συνεργασίας. Αν όλα αυτά συνδυαστούν με κάποια σχέδια και συζητήσεις που κάνω με συνεργάτες για την οργάνωση και διαχείριση του ψηφιακού μουσικού περιεχομένου σε πιο μεγάλη κλίμακα πιστεύω πως μπορούμε να οδηγηθούμε στη δική μας αλήθεια. Μία αλήθεια βασισμένη στις αρχές του ψηφιακού περιβάλλοντος.

-Θα μπορούσε το διαδίκτυο και οι δυνατότητές του να είναι σημαντικό μέρος της λύσης στην κρίση που βιώνουμε ως χώρα;

Τόσο το ‘Α Future Perfect’ όσο και το Noodio έχουν σα βασικό μοχλό κίνησης και προώθησης το διαδίκτυο. Και θα ήταν ψέμα να πω πως το οικονομικό όφελος δεν αποτελεί σκοπό. Δε ξέρω μήπως αν το αποκαλούσα βιωσιμότητα θα ακουγόταν καλύτερα. Σε κάθε περίπτωση σημασία έχει να είμαστε ρεαλιστές. Το διαδίκτυο ανέτρεψε πολλές καταστάσεις και ταυτόχρονα έδωσε τα εργαλεία για τη δημιουργία ενός νέου βιώσιμου περιβάλλοντος. Όσον αφορά λοιπόν την ιδιωτική πρωτοβουλία το διαδίκτυο εφόσον χρησιμοποιηθεί σωστά μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο. Σημαντική προϋπόθεση ωστόσο είναι ο δημόσιος τομέας να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να ακολουθήσει τις επιταγές της εποχής. Και οι επιταγές της εποχής μιλούν για διαφάνεια, μιλούν για επανάχρηση. Και όλα αυτά με τρόπο ευέλικτο, νόμιμο, εύχρηστο, καθολικό και όχι επιλεκτικό. Από εκεί και πέρα το διαδίκτυο σε καμία περίπτωση δε μπορεί να αντικαταστήσει τις σχέσεις εμπιστοσύνης που δημιουργούνται με τη φυσική επαφή στο φυσικό χώρο.

Θα μπορούσα λοιπόν να πω πως στις μέρες μας το διαδίκτυο είναι το ένα και μόνο ψέμα που θα μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε την αλήθεια.

-Ποια είναι ανταπόκριση του κόσμου στα εγχειρήματα που έχεις συμμετάσχει; Αλήθεια, πιστεύεις ότι έχει δημιουργηθεί η κρίσιμη μάζα ανθρώπων που θα φέρουν στο προσκήνιο κάτι δημιουργικά καινούριο;

Η ανταπόκριση του κόσμου είτε θετική είτε αρνητική είναι μία πολύ σχετική έννοια. Και συνήθως απογοητεύομαι σε αρνητική ανταπόκριση και αγχώνομαι με τη θετική ανταπόκριση. Πάρτο σα μία ψύχωση που ίσως έχω. Πρακτικά το να επιδοκιμάσει κάποιος μία ενέργεια μπορεί να μη σημαίνει απολύτως τίποτα αν και ο ίδιος δεν την κάνει κτήμα του ή δεν κάνει κάτι ανάλογο. Είναι όπως τα ‘like’ ένα πράμα, αν και δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε πως και αυτά διαμορφώνουν τάσεις στο διαδίκτυο.

Από την άλλη η αρνητική κριτική έχει δύο όψεις. Αφενός η γόνιμη και δημιουργική και σε κάθε περίπτωση ευέλικτη κριτική και αφετέρου η κριτική που προέρχεται από την αδυναμία ή την έλλειψη βούλησης να ακούσουμε τί πραγματικά μας λέει ο άλλος. Με άλλα λόγια δε μου αρέσει η κριτική που βασίζεται στο ξύλινο λόγο. Έχοντας πάντως εκτεθεί σε κριτική, θετική και αρνητική θα πω πως η κρίσιμη μάζα για το δημιουργικά καινούριο σαφώς υπάρχει. Τρέμω στην ιδέα μήπως νικηθεί από έννοιες όπως ‘κεκτημένα’, ‘αγώνες’, ‘αγορές’ κτλ. Ας επιτραπεί στη μάζα αυτή των ανθρώπων να λειτουργήσει απερίσπαστη. Ουτοπικό;

-Ποια προσωπικότητα της ιστορίας θαυμάζεις περισσότερο;

Ως γιος αεροπόρου της πολεμικής αεροπορίας μοιραία θα πάω σε μία προσωπικότητα κατα βάση στρατιωτική, κλασσική και αιώνια και αυτή είναι ο Λεωνίδας, είτε ως ο μεγάλος βασιλιάς των Λακεδαιμονίων είτε ως ο εικονογραφημένος ήρωας του Φρανκ Μίλλερ στους 300 που ως παιδί αντιμετωπίζει με το πνεύμα και το σώμα τον άγριο λύκο μόνος και παρατημένος στα χιονισμένα βουνά του Ταϋγέτου. Μία προσωπικότητα με έντονο συμβολισμό. Και αν σήμερα διαβάζω άρθρα για το μάταιο της ανθρώπινης θυσίας στο βωμό της πατρίδας, με τα οποία και θα συμφωνήσω, η προσωπικότητα του Λεωνίδα με κάνει να πιστεύω σε κάτι υπερβατικό, ηρωϊκό, κάτι που θα ήθελα ιδεατά να φτάσω. Άντε χωρίς το κομμάτι της θυσίας…

-Ποιον θεωρείς εσύ τον σημαντικότερο άνθρωπο εν ζωή σήμερα;

Θες να σου πω το αγαπημένο μου μουσικό κομμάτι;

-Πρότεινέ μας 3 ενδιαφέροντα βιβλία (κατά προτίμηση στην ελληνική γλώσσα) για να διαβάσουμε.

Στα βιβλία με ενδιαφέρει πολύ η περιγραφή και ανάδειξη των υπαρκτών ανθρώπινων ενστίκτων σε αντιδιαστολή με τον καθωσπρεπισμό. Ο έρωτας και οι κοινωνικοί του περιορισμοί. Για το λόγο αυτό θα πω:
1. Νάρκισσος και Γκόλντμουντ (Χέρμαν Έσσε)
2. Τετ-α-τετ Σιμόν ντε Μπωβουάρ Ζαν Πωλ Σαρτρ (Χέιζελ Ρόουλι).
3. Ο Άγιος Ζιγκολό (Πασκάλ Μπρυκνέρ)

-Πρότεινέ μας 3 ενδιαφέροντες ιστότοπους για να περιηγηθούμε.

1. titled:untitled: To keep the mind warm when it’s boring outside.
2. idealisminpractice.org: Παραθέτω ένα απόσπασμα του διαχειριστή της σελίδας που πέρα από το περιεχόμενό της ήταν ο λόγος που με έκανε να την προτείνω: «I want to live in a world where work is done out of love and freedom is achieved because of it. A world where creators are not afraid to declare their works as Free Cultural Works because they know they will be acknowledged, celebrated and rewarded out of gratitude, faith and trust rather than forgotten poor in obscurity. This might not be a world without money or private property, but a world where money and property are given and enjoyed in novel ways and for better reasons.
3. xalazi.gr: Μετεωρολογικές προγνώσεις για τους λάτρεις του κρύου.