Fractal
Home / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ / Συνεντεύξεις συγγραφέων / Αλέξανδρος Κωνσταντίνου: “τα εις βάθος εσκαμμένα”
03/12/2014, 1:15 μμ

Αλέξανδρος Κωνσταντίνου: “τα εις βάθος εσκαμμένα”

Συνέντευξη στην Πωλίνα Γουρδέα //

 

kwnstandinou«Μ’ αρέσουν τα περίεργα, τα εις βάθος εσκαμμένα»

(Αλέξανδρος Κωνσταντίνου, Τα μάτια των ποιητών, σελ. 106)

 

Ένας συλλογικός τόμος, που περιλαμβάνει και τις έξι ποιητικές συλλογές του Αλέξανδρου Κωνσταντίνου, ήρθε στα χέρια μου από τις εκδόσεις Κέδρος. Ο τίτλος του Παλαιόπολις και άλλα ποιήματα (1984 – 2011) υπήρξε η αφορμή για μια συνέντευξη που αφορά την ποίηση και τον τρόπο που ο ίδιος αντιλαμβάνεται το ποιητικό φαινόμενο. Συνομιλώντας μαζί του συμπεραίνει κανείς πως ο ποιητής είναι δάσκαλος, αλλά και συνοδοιπόρος του αναγνώστη στην περιδιάβαση της ζωής. Μια συνέντευξη που δεν έγινε για να γοητεύσει τους αναγνώστες, αλλά για να ξετυλίξει τη σκέψη του ποιητή Αλέξανδρου Κωνσταντίνου ώστε να βγουν στην επιφάνεια τα εις βάθος εσκαμμένα.

 

-Πώς αποφασίσατε να εκδώσετε τον συλλογικό τόμο με τα ποιήματά σας στον Κέδρο;

Ήθελα να κάνω κάποιες αλλαγές σε μερικά ποιήματα. Ένας άλλος λόγος, για να μην είναι σκόρπιες οι συλλογές, ήταν ότι ήθελα να τα μαζέψω όλα σ’ έναν τόμο. Από την άλλη βέβαια, αισθανόμουν ότι είχε κλείσει ένας κύκλος από το 1984 που είχα βγάλει το πρώτο βιβλίο μέχρι το 2011 που βγήκε η τελευταία συλλογή μου. Εντωμεταξύ, φέτος που βγήκε ο συλλογικός τόμος κλείνουν τριάντα χρόνια από την έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής μου. ‘Ηθελα λοιπόν, να τα δω όλα συγκεντρωμένα σε έναν τόμο από κάποιον έγκυρο εκδοτικό οίκο, στην περίπτωσή μου στον Κέδρο.

 

-Σε μια εποχή όπως αυτή που διανύουμε ποιος ο ρόλος της ποίησης;

Ο ρόλος της ποίησης είναι ν’ αναδείξει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία και να απελευθερώσει κάποιες υγιείς δυνάμεις δημιουργίας ή δημιουργικότητας. Επίσης, να οδηγήσει τις δυνάμεις αυτές με το όραμα που διαθέτει, μέσα από τα προβλήματα, σε λύσεις που θα έχουν ως κέντρο τον άνθρωπο και όχι σε κάποιες απρόσωπες μορφές ύπαρξης, όπως τις υποβάλλει ο τρόπος ζωής μας και οι απαιτήσεις της εποχής.

 

-Μπορεί σήμερα η ποίηση να έχει κοινωνικές ευαισθησίες;

Σήμερα θα έπρεπε η ποίηση, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, να έχει κοινωνικές ευαισθησίες. Νομίζω σε περιόδους κρίσεως χρειάζεται η ποίηση, εκτός από τον πρωταρχικό της ρόλο, που είναι να δίνει όραμα στους ανθρώπους, να παίξει έναν ρόλο παραμυθίας απέναντι σε πρακτικές εκμετάλλευσης και χειραγώγησης του κόσμου που δεν ανταποκρίνονται στις βαθύτερες ανάγκες του.

 

-Πώς βλέπετε τη στάση του πνευματικού κόσμου απέναντι στα γεγονότα;

Οι καλλιτέχνες, ειδικότερα όσοι δεν διαθέτουν κοινωνικό όραμα ή καλύτερα όσοι έχουν αφομοιωθεί από το marketing της εποχής, ζουν σε έναν περιχαρακωμένο κόσμο όπου δεν φθάνουν τα μηνύματα της κοινωνίας και φυσικά, δεν ξεβολεύονται εύκολα.

 

-Θεωρείτε ότι η λογοτεχνία έχει γίνει εσωστρεφής στις μέρες μας;

Εσωστρεφής με την έννοια που το θέτετε σημαίνει αλλοτριωμένη. Σημασία έχει η εσωστρέφεια να μην σε αποκόβει από την πραγματικότητα, αλλά να ενδυναμώνει την κριτική ικανότητα και τις κεραίες του καλλιτέχνη, αλλιώς δεν έχει νόημα.

 

palaiopwlis-Διαβάζετε νέους ποιητές; Έχετε ξεχωρίσει κάποιους;

Υπάρχουν νέοι ποιητές, πολύ αξιόλογοι, οι οποίοι χρησιμοποιούν τα ηλεκτρονικά μέσα – internet. Αλλά και άλλοι που εκδίδουν, όπως ο Νίκος Ευαντινός από την Ιεράπετρα της Κρήτης, η Χρυσούλα Αγκυρανοπούλου και άλλοι.

 

-Τα ποιήματά σας πως τα χαρακτηρίζετε;

Συχνά διαφέρουν από βιβλίο σε βιβλίο, μπορεί να είναι από υπερρεαλιστικά έως συμβολικά ή μεταφυσικά. Ενώ κάποιες άλλες φορές, είναι εντελώς αυθόρμητα και δεν μπορούν να ενταχθούν σε κάποια συγκεκριμένη μορφή, σχήμα ή ρεύμα.

 

-Πότε ένα ποίημα μπορεί να είναι αυθύπαρκτο, δηλαδή να στέκεται χωρίς την παρουσία του δημιουργού του;

Πολύ ωραία ερώτηση, μου φέρνει στο μυαλό κάποια ποιήματα. Όταν γράφεις ένα ποίημα, έως και τη στιγμή που το τελειώνεις, δεν σκέφτεσαι ποτέ τον εαυτό σου. Αφήνεις την ποίηση να σε πάει όπου θέλει εκείνη, κατά κανένα τρόπο το ποίημα δεν είναι κτήμα σου. Συμβαίνει δε ο ποιητής να εξαφανίζεται μέσα στο ποίημα, το οποίο ανήκει σε μια άλλη πραγματικότητα που ακόμα και ο ίδιος δεν μπορεί και δεν πρέπει να οριοθετεί, τότε ο ποιητής γίνεται αναγνωρίσιμος. Όπως λέει ο Νίκος Καρούζος: «Το μεγαλύτερο ψέμα που ειπώθηκε ποτέ είναι πως γράφουμε για τον εαυτό μας».

 

-Το να γράφει κανείς αποτελεί μια διέξοδο από την πραγματικότητα;

Η πράξη της δημιουργίας είναι μια διαδικασία πόνου. Ο ποιητής γράφει με τα μάτια ορθάνοιχτα, δεν μπορεί να ξεφύγει από την πραγματικότητα.

 

-Η αισθητική ενός κειμένου απαιτεί μια «άλλου τύπου» ευαισθησία; Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το στοιχείο εκείνο που δομεί έναν δημιουργό;

Ο ποιητής μεταλλάσσει την πραγματικότητα, είναι ένα είδος μετασχηματιστή. Δέχεται ερεθίσματα τα οποία στη συνέχεια μετατρέπει σε ποιήματα. Επεξεργάζεται όμως, πάντα δεδομένα της πραγματικότητας χωρίς ποτέ, όπως έλεγε ο Χάιντεγκερ στο Ποιητικά Κατοικεί ο Άνθρωπος, να ξεφεύγει από μία – κατά κάποιον τρόπο – αίσθηση του μέτρου.

 

-Τι έχετε να πείτε στους νέους ανθρώπους που γράφουν;

Να μελετάνε και όπως λέει ο Τζακ Κέρουακ στις Συμβουλές σ’ έναν νέο συγγραφέα: «Είσαι πάντα μια μεγαλοφυία».

 

-Η λέξη Παλαιόπολις που χρησιμοποιείτε στον τίτλο του βιβλίου σας σημαίνει κάτι ιδιαίτερο για σας;

Παλαιόπολις είναι μια τοποθεσία της Άνδρου. Ακόμα δεν έχω βρει τι μπορεί να σημαίνει. Ίσως είναι εκείνο το στοιχείο που πρέπει να εξορύξουμε από μέσα μας για να επανέλθουμε σ’ εκείνη την κατάσταση της αθώας γενετήσιας ευδαιμονίας, εξορίζοντας τον φόβο και τα υπαρξιακά άγχη που μας κρατούν μακριά τον έναν από τον άλλον, δημιουργώντας έναν κόσμο ανιδιοτελούς αγάπης και τελεσίδικης ελευθερίας.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top