Fractal

Η Αγγέλα Γαβρίλη στο Εργαστήρι του συγγραφέα

 

gavrili

 

Κατά το γνωστό άσμα «εγώ κρασί δεν έπινα», εγώ πεζό δεν έγραφα. Εντάξει, υπήρξαν κατά καιρούς κάποια διηγήματα, αλλά μυθιστόρημα δεν είχα ποτέ σκεφθεί ή προσπαθήσει, να γράψω: η πρώτη μου λογοτεχνική αγάπη ήταν και παραμένει, η ποίηση. Ώσπου ένα καλοκαίρι πριν τρία χρόνια, μια γυναίκα άρχισε να μιλάει μέσα στο μυαλό μου και μου ζήτησε να γράψω την ιστορία της. Και μάλιστα, είχε και όνομα η άγνωστη κυρία: Ίσκρα. Έμπνευση, φωνή εσωτερική από το υποσυνείδητο ή απλά «πετριά»; Όπως και να το χαρακτηρίσει κανείς αυτό που συνέβη, συνέβη έτσι ακριβώς. Γεγονός είναι ότι μέσα σε εκείνο το καλοκαίρι ολοκλήρωσα την πρώτη γραφή της «Ίσκρα».

Μετά ήρθε η καταστροφή: ο υπολογιστής κρασάρισε, το κείμενο χάθηκε. Έμεινε αρκετό καιρό στο λυκόφως των αγέννητων βιβλίων, ώσπου ένας τεχνικός τον οποίο βρήκα τυχαία, κατόρθωσε να το διασώσει. Θεωρώντας το γεγονός ως οιωνό, συνέχισα να δουλεύω το βιβλίο, στέλνοντας μικρά δείγματα σε φίλους με το ίδιο μικρόβιο της γραφής, και οι απαντήσεις τους ήταν ενθαρρυντικές – ξεθάρρεψα λοιπόν και συνέχισα να παλεύω με το πρώτο μου μυθιστόρημα.

Οι εκδόσεις Πάπυρος ήταν ο πρώτος και ο μόνος εκδοτικός στον οποίο έστειλα το βιβλίο προς ανάγνωση. Κι έτσι η Ίσκρα βρήκε στέγη και άρχισε η διαδικασία του «τοκετού», μετά από την τρίχρονη κυοφορία. Καθώς εργάζομαι στο χώρο των εκδόσεων ως επιμελήτρια αλλά και ως «Jack of all trades», έχω βοηθήσει και είμαι περήφανη γι’ αυτό, να έρθουν στον κόσμο αρκετά βιβλία. Αλλά αυτή τη φορά η εμπειρία ήταν μοναδική – το πρώτο μου μυθιστόρημα ήταν το πιο δύσκολο πράγμα που έχω κάνει ως τώρα, ίσως γιατί η ποίηση μοιάζει να είναι πιο κοντινή στη φύση μου, περίπου μέρος της προσωπικότητάς μου, αφού γράφω από 11 χρονών (άπειρα τετράδια με δακρυσμένους Αρλεκίνους στο εξώφυλλο, που έχω κρατήσει μέχρι σήμερα…)

iskraΛίγα λόγια για το έργο: Ίσκρα στα ρωσικά σημαίνει «σπίθα». Αυτή η λέξη είναι η «μάσκα» πίσω από την οποία η ηρωίδα του βιβλίου αφηγείται την ιστορία της, χωρίς να υπάρχει πουθενά μέσα στο βιβλίο το πραγματικό της όνομα. Κι επειδή όπως έχει ειπωθεί «δώσε σε κάποιον μια μάσκα, και θα σου πει την αλήθεια», με την ελευθερία που της δίνει αυτή η μάσκα, η Ίσκρα μιλάει για τα όσα έζησε από τα παιδικά της χρόνια μέχρι τις μέρες μας, κάποια από αυτά δύσκολα και ακραία, αναζητώντας έναν τόπο για να ριζώσει. Βέβαια, η αφήγηση ξεκινάει πριν τη γέννησή της, από γεγονότα που συνέβησαν στα τέλη του Εμφυλίου πολέμου, και υπάρχει λόγος γι’ αυτό. Γιατί η ιστορία της Ίσκρα, εμπεριέχει και συνδέεται με την ιστορία μίας ακόμα γυναίκας…

Πιστεύω ότι η Ίσκρα θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε σύγχρονη γυναίκα, κι ας έχει η ζωή της στοιχεία ιδιαίτερα και γεγονότα ακραία. Συχνά όταν έγραφα το βιβλίο, ερχόταν στο μυαλό μου η εικόνα μιας γυναίκας μέσα στο πλήθος που πηγαινοέρχεται στους δρόμους καθημερινά, η οποία σταματά μπροστά σε μια κάμερα και αρχίζει να αφηγείται τη ζωή της… Η ηρωίδα μου είναι μία από εμάς – αλλά υπάρχει και μια «κληρονομιά» που φέρει από τους προγόνους της, που την κάνει ξεχωριστή και σφραγίζει τη μοίρα της.

Το βιβλίο είναι ένα ψυχολογικό μυθιστόρημα φαντασίας: μύθος και ρεαλισμός, καθώς και ένα μυστικό που η ηρωίδα αισθάνεται ότι υπάρχει, αλλά αγνοεί τη φύση του, συνθέτουν την πλοκή του. Η Ίσκρα βιώνει ένα ψυχολογικό ταξίδι αναζήτησης. Θέλει να μάθει ποια είναι, και γιατί ζει όσα ζει: γιατί βιώνει ακραίες καταστάσεις, γιατί δεν μπορεί να ζήσει όπως οι άλλοι, τι είναι αυτό που την κάνει διαφορετική. Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα εντάσσει το βιβλίο στο χώρο της φαντασίας. Κι ενώ αναζητά αυτές τις απαντήσεις, κερδίζει και χάνει στον έρωτα ξανά και ξανά, έρχεται αντιμέτωπη με το άδικο αυτού του κόσμου και συνεχίζει το δρόμο της με όπλο της το πείσμα για ζωή. Κι αυτό είναι το μοναδικό της όπλο, αλλά αλήθεια νομίζω ότι είναι το πιο σημαντικό. Αν δεν έχεις αυτό, δεν έχεις τίποτα.

Αν με ρωτούσε κάποιος, γιατί εκδίδω αυτό το μυθιστόρημα σε μια αγορά βιβλίου που είναι γεμάτη νέες εκδόσεις αλλά ταυτόχρονα πνέει τα λοίσθια, αφού το ήδη μικρό αναγνωστικό κοινό συνεχώς συρρικνώνεται λόγω των προβλημάτων επιβίωσης που αντιμετωπίζει μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, θα απαντούσα κάτι που οι όλοι όσοι γράφουν, θα καταλάβουν: γιατί διαφορετικά η ηρωίδα μου δεν θα με άφηνε ήσυχη. Κι αν έχω κάποια φιλοδοξία για την τύχη του βιβλίου, θα ήταν να έχω αφηγηθεί μια ωραία ειπωμένη ιστορία που θα κάνει όσους τη διαβάσουν να ζήσουν για λίγο στον κόσμο της, να ταυτιστούν, να συγκινηθούν, να την αγαπήσουν. Όχι μόνο γιατί θεωρώ ότι το μυθιστόρημα είναι ένα λαϊκό είδος (και χρησιμοποιώ τον όρο «λαϊκό» συνειδητά), αλλά και γιατί η δημιουργία και η αφήγηση μιας ιστορίας είναι η πιο αρχαία και γι’ αυτό διαχρονική, μορφή μαγείας.

Μια ακόμα συχνή ερώτηση προς τους συγγραφείς, είναι αν οι ήρωές τους έχουν στοιχεία από τη δική τους προσωπικότητα. Σε ό,τι με αφορά, είμαι όλοι οι χαρακτήρες που υπάρχουν στο βιβλίο, και είναι αρκετοί, με την έννοια ότι όλοι οι ήρωες που δημιουργεί ένας συγγραφέας έχουν κάτι δικό του, ακόμα και από τη σκοτεινή του πλευρά, διαφορετικά δεν θα μπορούσε να τους «γεννήσει». Υπάρχουν σίγουρα κοινά στοιχεία ανάμεσα στη ζωή τής Ίσκρα και τη δική μου, όπως οι τόποι όπου έχουμε ζήσει και οι δύο, αλλά και στοιχεία με τα οποία θα μπορούσε να ταυτιστεί κάθε γυναίκα. Και βέβαια, υπάρχει και ο μύθος, το νήμα που ξετυλίγεται για να ξεκινήσει κάθε ιστορία, στο χαρτί αλλά και στη ζωή…

 

aggela_gavrili* Η Αγγέλα Γαβρίλη σπούδασε Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης στην Ελλάδα και την Αγγλία, ενώ παρακολούθησε σεμινάρια Δημιουργικής Γραφής στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ). Είναι editor στο ελληνικό πρακτορείο εκπροσώπησης συγγραφέων Book Agency και βιβλιοκριτικός στο ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο και τον πολιτισμό, Diavasame.gr. Το 2009 εκδόθηκε η πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο ΑΡΚ, Ποιήματα σε πέντε πράξεις (εκδόσεις Γαβριηλίδης) που ήταν υποψήφια για τα βραβεία του «Διαβάζω» ενώ το 2010 και το 2012 συμμετείχε στις δύο συλλογικές εκδόσεις της «Ομάδας από Ποίηση» (εκδόσεις Γαβριηλίδης). Τον Απρίλιο του 2013 κυκλοφόρησε η δεύτερη ποιητική της συλλογή, Iridium (εκδόσεις Momentum).Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Η «Ίσκρα» από τις εκδόσεις Πάπυρος, είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top